장음표시 사용
41쪽
& bonarum artium praestantiam respicien tes Palladem, Mercurium, & caeteros Deos sapientiae collaudabant ; quia sapientiam ex
Iouis cercbro exortam uoluerunt : nam pacis,& belli temporibus Resp. ciuium sapiemata melius gubernantur: Hinc Resp. beatas esse a stirmarunt, si a sapientibus regerentur, MuIti alii praeterea diuersas inorum speciς , -& humanas, &diuinas institutiones suppeditaruntueVerum quantum omnes isti distarintra uero, licet aperte noscamus ι ex eo tamen
etiam conspicimus; quod alii aliorum sententiam resipuebant ue Alii enim Venerem noduerunt esse Deamquia ex luxu,ex pulchritudine.& inhonesto amore quam plurima mala prouenire dicebant: Pariter eos fortunam uenerantes alii irridebant, ex eo quia eam etiam malorum largitricem esse asserebant :Illis autem pro DeoMartem ponentibus coeteri uehementius contradicebant quia etiam multi propter sortitudinem perierunt: Hinc enim ex civium sertitudinis fastu saepe numero in Repub. seditiones ortae sunt Deum
ieib diuitiarum extolletium opinionem alii
42쪽
1 pugnabant qtita minorum necis davitiaremti s rufit, & Rhipti maxime quandoq; proptet diistiarum ablutim,shbsucriuntur ι sed Deum sapientiae adorantium' praestantiae, ac dignitati plurimi aduersabantur . quiantiqua domi colitium prodesset, nisi arias . di diuitiis se scResp. tueretur Ure fuit ex Atheniensium numero repectus,'qui Des effigie quoad mens humana euchi potest iis e-xit ut meo quidem iudicio reprehendi nubio modo deberet: Is enim Deorum mores studiosius contemplatus maximum De rumia latum opinabatur,& dcxtrae alae aureis
litteris inscripserat, Promitto, sinistrae Expe..cto , pro 'cor Remitto,iprascriptio Deus Clementiae: Si philosophice, seu moraliter haec interpretari uelimus, omnes principes.& ii, qui rebus pub. praestant Diis similes aese iudicantur: Alas enim habere dicuntur, ut aegenis,atque oppressis cito deferre sit magia possint, Sed dextera pietatis ac liberalitatis promittere, imo abunde satisfacere , sinastiae: furotis, & irae uindictam longius expectare, In Corde autem teneatur prima benesu is memoria
43쪽
memoria & iniuriarum oblivio. Principesu, qui praeclaras has uirtutes habuerint sibi merito clementiae nomen uindicabunt. Si uero hancDei imaginatam effugiem spiritualliter, & I heologice exponamus ad Deur
nostru haec omnia reseretes,alas ipsum habere dicemus; ad nos enim frequenter reddit,& nostris demeritis abit, quem quotlas inuocauerimus, uos uelociter exaudiet, quas uerbpatefecerit alas altius perscrutantes amabo uideamus:Alas ipse patefecit cum in sua pasisione ad crucis extrema sacratissimaS extenderat manus : Dextera charitatis, & pietatis
poenitentibus paradisi gloriam pollicetur . qua haec etia latroni promisit, Hodie mecii eris in paradiso, sinistra peccator u couersio nem expectat, quod si Dei iustitiam neglexmrimus a Paradisii gloria excidemus Corde ue ro remittit, quia ex Christi latere fluxerunt siguis,& aquai per hanc enim peccatorum crimina mundauit, per illum uerb ad gratiam reuocauit. Hinc legitur lauarunt stolas suas intinguine agni: Non sbium igitur peccantium crimina lauit, sed omnem creaturam
44쪽
persectiorem reddit: Variis itaq. modis antiqui Deum essinxerunt, sed tamen eum γgnoscere non ualuerunc: Iuxta hoc ergo perquirimus an ab hominibus in uita Deus intelligi possit.: Quod quidem licet nonnuuli negent ex eo, quia Deus est interminata magnitudo,quae circumstripta intelligentia percipi nequit , circumscripti enim ad interminatum nulla esse potest decempedatrix collatio: Quare nequit homo in uia cognoscere Deum : Item per similitudinem insorioris ordinis rerum superiora nequeunt intueri,atqui creata diuinae essentiae repraesentativa species est inserioris ordinis, ergo Deuhomini viatori obiicere non potest; at nobis i secum sentiendum esse rectissima ratio lavdet : nam finita ratio cognostibilis infinito obiecto terminatiue, uel obiective sumpto non repugnaci:Na minime consurgit ex limitatione aliqua ex parte obiecti desumpta,sed ier parte tantum potentiae concipientis formalitatem trahit: ideoq; licet Deus sub finita ratione obiici non possit, nempe subiective ut finitus intelligi, obiective tamen nullo mo-
45쪽
do vetat: recipitur uoumqRodq, per modurecipientis, & dum dicimus Deum ab homi ne viatore posse cognosci, non tamen intelligimus sub qualibet ratione apprehensun L. sed sub quadam cognoscibili ratione perceptum :ex his oppositae opinionis tolluntur ambiguitates. Ad prima enim dicendum,quod licet circumscripta intelligentia interminatam n inignitudinem percipi posse indecens non nullis uideatur; nobis sane decens, & possibile probatur; quandoquidem, & beatifica ipsa
creati intellectius uisio, cum circumscripta , omninoq. actu finita sit, Dei tamen intermi
natae magnitudinis naturam valet representare Beatis.
Ad secundam respondetur falsam esse maiorem propositionem, quod L per similitudinem inserioris ordinis rerum superiora novaleant cognosci, nam satis est speciem creatam dicet inferioris ordinis existat dispositionem esse determinatiuam, uirtutem nempe disponendi.& determinandi ad hoc ut idem obiectum a Deo ipso nancisci possimus,que
46쪽
Primus. IOmadmodum in sensibilibus speciebus appa
ret, quae cum accidentia sint nihil habent praeter determinandi uirtutem: Et si vere speculari uelimus, qualis inter accidentia,& substantiam adaequata poterit unquam reperiri similitudo, si speciem adaequatam similitudinem formaliter dicamus obiecti . Addamus etiam,quod in uno Angelo inferiori species aliqua habet superiorem representans, cum tamdnb inferior a superioribus persection plurimum cadat; non incongruit ergo inferioris ordinis speciem superioris obiectu nul per determinantis modum representarta: Dimsitaq potest a nobis inuita cognosci, n5 ita distifiete, ut deipso plenam' agnitionc habeamus, tum quia noster intellectus no ualet Dei pertingere notitia, tum quia nemo Dcuuidit in hac uita , qui uel eius effigiem ,vel eius essentiam nobis significare potuerit .
De Deo inquit enim Ioannes , Deum nemo uidit unquam,ex mutua tamen erga nos charitate Deum in nobis esse cognoscimus,
atq tisreetes quippe cunti multa sint:quae licet videri nequeant ex operationibus tamen C a esse
47쪽
esse percipiuntur; quemadmodum enim ani
ma,quamuis eam non uideamus, ex eius o
perationibus,& motionibus nobis inesse intelligimus: sic Dei quoque erga nos charitat quasi ex quodam motu , & operatione cognoscimus, eum tamen uidere nequimus: Nam Deus non potest uideri in diuina essentia a Creatura Hinc dixit ipse exodi 33.non uidebit me homo,& uiuet; &Ioannes Chrisestomus, ius filius,&spiritus Sanctus Deuuidit, quomodo autem qui creabilis est potest videre increabilem3 nam talis est Diuinae essentiae fulgor, ut ipsium creatum staturalibus viribus nequeat intueri Vnde nisi An gelo esset a Deo lumen gloriae iustissem , nec ipse posset per sita naturalia diuinam essentiam uidere,& licet videat, & apprehendat. Non tamen comprehendit:Nam Qtus Deu se totum,& totaliter uidet,& comprehendit, dc ex eo patet Deum ex puris naturalibus uideri non posse; ut aperte dicit D. Augustinus in libro de uidendo Deo ue & Apostolus ait, quod Oculus non uidit, nec auris audiuiti nec in cor hominis ascendit,quae praeparauit Deus
48쪽
Deus diligetibus in cuius rationem assignat Riccardus in quarto d. .ast. primo. q. vi. quia,inquit,nihil cognoscitur, uisii per illud, quod cognitum est in cognoscente per m dum cognoscenti . l :E L
AM profundum, pelagus, quam uastissiimum. mar sim ingressus, quum d Dei sermone initiu impserim , ex eo unicuiq. patere potest,quod Magnus Basilius in sua homilia de fide inquit, res diuinas sermone prosequi, ac explanare audax facinus existit, quuintelligentia quidem, nostra multa mensiuraa rerum dignitate decidat, rursus autem semmo intellecta etia obscure producat, ac prinponat' : Si igitur intelligentia nostra rerunx, magnitudine multo est inferior, sermo uero etiam infra intelligentiam existit, quomodo
49쪽
non necessarium est silentium,ne quando in uerborum tenuitate Theologiae miraculum periclitari uideaturὶ Hinc qui de Deo dicturus est quomodo se debeat praeparare, ait ipse Basilius in eadem Homilia paulo inferius: Tu uero si uoles de Deo dicere quid,aut audire, dimitte corpus tuum,dimitte corporales tensius,relinque terram,relinque mare,aere insta te ipsum pone, praeteri horas, temporum ordinationes,terrae ornatus, Spra aetherem tollere, penetra stellas, &miracula ipserum,ornatum ipsarum, magnitudines, utilitates,quas exhibet uniuerso, ordinis compositionem,splendorem,situm, motum,quomodo inter se statum,&distantiam habent; ubi
uero haec omnia ratione penetraueris,&haec cuncta adimpleueris, quanto maiora sis ag gressurus ad Dei cognitionem consequendam,legito ipsum Basilium eo loci:Sane igitur perdifficile, & arduum opus inchoaui; tamen quia glorificandineum cupiditas omnibus rationalibus a natura insita est, non ut de eo plenam cognitionem haberta praesumam,sed ut ipsum glorificem, opus prosc-
50쪽
quar, me omnibus,qui de Deo sunt loquuti, inseriorem esse pro firmissimo tenens, licet promptitudine circa pietatem alicui par esse dessiderenta ue Nemo tamen est, qui de Deo perfectam possit agnitionem habere e Nam si nullius rei scientiam habemus, ut inquit c-tiam diuus Ioannes Chrisostomus in suoiuoperum quarto tomo Hom. xx. cin in epistola ad Corinth. qua ratione quidam in tantam deuenerunt insaniam, ut Deum se cognoscere certissime dicantὶ quandoquidem,& si omnium aliorum certam, haberemus cognitionem , neq. sic etiam habere unquapossemus,tanta namq; eius, &aliarum reruest differentia, quanta nec dici potest : Haec ibi Chrisost. oportet ergo cum fide, & religiosa pietate omnia siuscipere; & quando forte deficit sermo, & non potest exacte quod
molitur exprimere,tuc magis glorificare nos conuenit Deum , quod talem Deum habemus, qui &intellectum transcendit,&cogitationis intuitum: Multa enimuero de Deo intelligimus, quae eloqui poenitus non ual mus, multa item loquimur, quae tamen im telligere.