장음표시 사용
121쪽
de veris latronibus intelligitur,incurratur. Ad confirmationem negadum est per hanc sententiam furtisci rapinis viam aperiri, frustrariq; censuram ι nam si titulus ad occultandu furtum qui ratur,a ratione furti actionem non subtrahit, proindeque a censura non liberat.
D Ars assirmativa suadetur primo : Summus Potifex absolute loquitur de maritimis latronibus; sed depraedantes infideles, vel haereticos sunt vere, &Proprie latrones maritimi; ergo sub hac expommunicatione directe eompre henduntur. Secundo : Depraedari huiusmodi infideles in maximam Ecclesiae iniuriam
DIS P. XXX. III genicum facultate Pontificis, vel aliorum Christianorum Principum , qui illam concedere possunt; ergo nulla est ratio, ob qua illos a censura excusemus. Prima conclusio ; Qui depraedatur infideles, siue i. iuste, siue iniuste id faciat,
per hanc clausulam non ex comunicantur. Ita docent Tolet. in Sum m. lib. I. c. 2 o. Ugolin. hoc loco I. 3. Vers Secundo. Suar. decens disp. 2I. sech. 2. n. 2I.&Say. lib.3. de cccc.7. n. s. quibus
fauet Vluald . 'in Cand. in explanation. Bullet Coenaenu. o. Et probatur CX eo, quia probabile no est velle Ecclesiam protegere infideles, praesertim inimicos, sub tam graui censura, qui vel Ecclesia totis viribus oppugnat,vel de illius gremio non sunt. Fauet c. communisationi. de raptor.
ubi loquens SummusPontifex de huiusmodi latronibus, Christianoru tantum meminit. Qui ergo spoliat Turcas, Mauros,hqreticos vel getiles per hac clausula non eXconmunicantur.
122쪽
Excipit tamen Vgol. vers. Postremo. quando in fideles, aut Iudaei pacifice vivunt cum Christianis, & in ter ri; Christianorum:quae exceptio nrobabilis est, quia hoc cedit inSedis Apostolicae iniuriam. 3. Secunda coclusio: Qui . . Coctu concedunt represalias p. aut qui illas contra personas quoad hoc priuilegia
tas exercent, licet aliquando excommunicentur, incensuram tamen huius canonis non incidunt.Hanc
tenet Vluald . ubi sup. nu. 26 . Ratio est,quia si repre saliae sint tutae,nulli in earum exercitio fit iniuria: si vero iniustae sint,dummo do non assumantur.Vt medium ad depraedandum, sed ad reparandum' damnum datum, censeri debet sufficiens titulus, ut qui illas exercent, latrones nodicantur, iuxta ea,quae dis ximus disputatione prςce denti. inod concedentes
reprealias maneant exc5- municati,habetur c. I. de
iniur. in 6. Represaliae di. cuntur quando in recomo
peiati'nem damni vel iniuriarum,ad personas, vehearum bona capienda aliqui exeunt. De qua re S L Tahien. verb. Repressia. Ad primum argumentum respondetur, ex ratio
ne efficaci vel congruenti restringi multoties locutionem absolutam , quae cum in nostro casu inueniatur, verba illa Pontificis ad solos latrones mari- . timos,qui Christianos depraedantur , restringenda
consequetia: neque enIm intentio huiuscensurae est
qui quomodolibet Summo Pontifici iniuriam fa- ῖciunt, sed huiusmodi tantum latrones: iniuria aute quae fit in depraedatione infidelium cum facultate Summi Pontis . nauig tium distincta est amariti. mo latrininio in hac clausula prohibito. Non dixe rim tamen 'esse improba. bile . excommunicari deis praedatores infidelium cupraedicta Summi Pontis,
123쪽
.piratas per hanc claus iam excommunicen
tur. PArs assirmatiua .suadetur primo: In haC clausula excommunicatur fautores maritimorum latronum ; sed remigantes, Vel naues, aut triremes gubernantes in piratica depraedatione eis fauent; ergo excomunicantur per hanc clausulam. Secundo: Si aliqua ra. tione ab hac censura remigantes eXcusarentur , ea
esset quia coacti remigant, vel naues gubernant ; sed
haec ratio nulla est; ergo.&C. probatur minor , tum, quia haec ratio illos a pec- Cato non excusat,qui Concurrui adactus malos iure naturali prohibitost ergo neque a cen sura excusabit: tum etiam quia verba cen-
DIS P. XXXI. a I Isurae videlicet , Fautores , uniuersalia sunt; ergo non
sunt restringenda, nisi quado actio fini legis repug
nat; tunc enim verba legis Coarctantur, quod hoc loco non euenit, imo oppositum,quia si isti non remigent, nauticum latrociniuimpeditur.
Prima conclusio, Rimi' is elagantes Voluntarie in piratarum triremibus, aut eaS, eorum ve naues ad depraedandum etiam voluntarie gubernantes, per particu- 'lam, Fautores, excommunicantur. Hanc conclusionem manifeste psobant adductae rationes, voluntarie enim huiusmodi homines fauent piratis in piraticis actionibus: nam qui eis in alijs rebus fauorem praestant, fautores dicendi non sunt, iuxta ea, quae de fautoribus haereticorum in superioribus diximus. Secunda conclusio, Qui coacti apud piratas remi C. δgant, Vel eorum naues in . aggressione ad depraeda dum gubernant, regulari
124쪽
Hanc tenent Nau. in Man. Cap. 2 .mam. 63. I. Septimae.& in cap. Ita quorundam. de Iudae. notab. II. Grafflib. . decis. c. I 8. num. Sy. Tolet. in Summ. lib. I. cap. 2 . Suar. de cens disp. 2I.
lib. 3. decens cap. 7. num. 8. Et probatur: Lex hum Α' na, regulariter loquendo, non obligat cum Vitae periculo, ut communiter docent Theologi: sed in casu conclusionis datur proba-' bile vitae periculum, ut de se est manifestum,occidetur enim , nisi remigendergo censura huius Canonis , cum sit lex. humana, miserrimos istos captiuos Cum tanto periculo non Obligat. Dixi , Reguiariter, quia in casia, in quo maginum,& notabile detrimentum Ecclesiae sequeretur, illos non excusarem: probabile enim existimo,qua-do bonum Ecclesiae, reipublicae Christianae particulari bono praepoderari sub hac censura Com Rr
hendi , cum in similibus uentibus, etiam sum pe-
riculo vitae, leges humanae obligent. Sed quia communiter huiusmodi malunon imminet, aut per hoc quod unus , vel alter a remigando desistat, no vitatur, regulariter non eXc municantur.
Ad argumenta initio Gacta, quan uis nostram primam conclusionem probent , quatenus secundae icontradicunt, rc sponden
dum est. Ad primum dicimus non omnes fautores
excommunicari, sed eos duntaxat qui voluntarie fauent, aut qui sine notabili vitae periculo fauorem negar possunt, cuiusmodi non sunt ij, de . quibus i quitur secunda conclusio. Ad secundum negamus minorem. Et ad primam probationem , licet co
ignorantia, a peccato non excusari, negamuS conis sequentiam . Et ratio est; quia censura , cum sit lex humana, non obligat cum tanto periculo: lex autem
125쪽
actio illicita, etiam stante vitae discrimine non cessat. Ad secundum dicendum est, quan uis lex sit uniuersalis,NI per se loque
do omnes comprehendat, Per accidens non obligare in tali necessitate constitutos, quando hic,& nunc
quod hic, vel ille non remigat, non vitatur. inan- uis igitur censura ista Commune bonum respiciat,
ad qualitatem illius in particulari , & ad periculum
ex legis aequitate attendendum est. Unde non est lex interpretanda, & re Liringenda ex eo tantum
quod actio fini illius abse lute sumpto repugnat, sed
etiam ex aequitate natura ii, attentis rerum circun-
stantiis. Si quis quaerat, an revera in casu secundae conclusionis remigantes in remigando, & asportando farcinas, & alia pece Lsaria ad Christianos impugnandos ministrando , mortaliter peccent, licet a censura excusentur; af-
firmant Nauar. & Tolet. citatis locis ab rationem in secundo argumento factam . Dicendum tamen existimo, si nocumentum
tantum in bonis externis, nec reipublicae bonum, alicuiusue regni, ciuitatis, aut oppidi periclitetur,vet captio Regis, aut alterius personae , quae communi bono maxime referret, ipsi vero captiui vitae, vel amissionis membri periculo exponansur, non peccare . Probatur, quia in primo casu censentur ita eXtrema nece Litate illorum bonorum, atque adeo
illis uti postunt ad vitae periculum vitandum . Ita Molin. de iust. 5 iur. tract.2. disp. Iis. In secundo vero casu lex charitatis pro maximo bono respublicae obligat , etiam ad mortem subeundam. Et in hoc sensu videtur vera sententia Nau. &Tolet.
126쪽
Pirmn dantes consiliis piratis ad depraedandum ce furae bu- ius canonis abistiantura Nhae difficultate sciena dum est antiquioresBul
Ias continere particulam, consilium , unde Ang. Verb. communicat case. I 8 ec Caiet verb. Excommunia Cap.18 docent dantes costium excommunicari 2 quod verum erat iuXta antiquas Bullas Quia tameta amodernis, & ab hac,qui
eX ponimus, ablata est ill particula,quaerunt Docto
res utrum consulentes eX- communicentur.
Partem affirmativam tradunt Nauar in Manu. Cap. 27. numeri 9. Vivat. in Candel in explanat 'Bullae Coenae, numer. 22.& Tolet. in Sum m. lib. I.
Oppositam sententiam. tenent Suar de cens disp. 'χI. sect. L. numer. 22. MSayr.lib. 3. decens cap. 7. num . . quae nobis videtur
probabilior , si consiliarij pure consiliarsi sint De qua re videnda sent, quae diximus cap. praeced disp.
127쪽
De quarta excomet ni isne Sulla contra rapientes bona Christianoram
m excommunicamus, & anathemati-
censis . rum quorumctimque nauibus tempestate
seu in transuersum ut dici solei laetatis vel quo- qiuomodo naufragium passis,sive in ipsis nauibus, Due ex eisdem eiecta in mari,vel in littore inuenta,cuiuscumque generis bona, tam in nostris Tyrrheni,& Adriatici, quam in caeteris citiuscumque maris regionibus,& littoribus surripuerint; ira venec ob quodcumque priuilegium,consuetudine, aut longissimi etiam immemorabilis teporis possisessionem, seu alium quemcumqtie praetextum excusari possint.
DI-eesurae, bonorum naufragantium
ti ut notatCaiet. verb. Christianorum. Actio pro Euomn u. cap. i .est latro- hibita est una tantum, sur- cinium, furtum,seu rapina tapere scilicet naufra2atiu
128쪽
Christiatiorum bona. Co-tra quam etiam est excommunicatio in iure C. Exco. munisHioni. de raptor. ubi excommunicantur surri
pientes huiusmodi bona, ii illa non restituant. Quod Caietan. loco citato dicit esse intelligendum,si data Opportunitate restituere omittant. Nam quandiu restituendi opportunitasse non offert, quatum Cuq;
stituendi perseuerent, ex Comunicationem non incurrunt. Caiet. sequuntur Nauar. in Manu. cap. 27. num. II 8.&alij. Dineren .etia ergo est inter excomu- micationem huius canonis, di excommunicationem
iuris : na haec in iniuste re tinctem, seu data occasione non restituentem, illa vero in surripietem fertur. Σ. - Ex hoc colligi potest duas incurrere excommunicationes eos, qui, cum naufragantium Christia norum bona surripiuerint, postea, data occasicine, ea restituere neglexerint: ita
ut excommunicatio bulla: DIS P. XXXIII. peractum surripiendi, ex
nis per restituedi omissionem incurratur. Respiciu tenim huiusmodi censurae diuersos actus, scilicet non surripere, & restituere.
Σ. diximus unam tantum incurri excomunicatione,
cum plures feruntur supra eandem rem, intelligendia id est, cum res est simplicit tere/dein, & sub eademi ratione cossideratur: quod
hoc loco non contingit. Nam licet utriusque censurae materia sit res aliena ex naufragio accepta, diuersis tamen modo cons deratui: in Bulla enim in ordine ad surreptionem; in canone vero in Ordine ad retentionem.'
Vtrum persolum actu surripiendi bona na fragantiu hui Biducensura incurratur
129쪽
CAP. V. N hac dissicultate Nau.
in Maia A . C. 2'. docet hanc excommunicatione
non incurri in sola acceptione bonorum naufragatium , sed moram in rciti- tuendo requiri. Haec Nau. sententia quoad eXCOm municationem C. Excommunicationi. stipra Citati , vera est, ibi enim non sertur cesura in tarripientes, sed in retinentes ; quoad
excommunicationem autem huiusBullae, nullo modo admitti potest. Prima eonclusio , Qui I. accipit ex naufragio bona I. cicia naufragantium Christia D. norum animo reddendi,ac seruandi vero domino , . quandiu in eo perseuerat
nec ratione acceptionis, nec ratione retentionis ex- comunicatur. Hanc tenet
Ugolin. hoc loco g. 2.vers decimo. Haec conclusio videtur manifesta ; cum huiusmodi actus tum acceptionis, tum retentionis sint virtutis actus . Neque
Summus Pontifex intedit prohibere acceptio m , . vel retentioneininisi xx vi-
tetur malum miserorum naufragantium. Secunda conclusio; Vt 2. haec Bullae cc sura incurra 2. Coctur, sussicit surripere prae- sis. dicta bona animo sibi retinendi quoad dominium,
posmessione, vel usum: qua uis statim mutato animo restituantur. In hac Conclusione coueniunt Grais. lib. q. deciS.Cap. I 8.nu. J8. Tolet in Sum m. lib. I.C LI. Suar. de cens disp. 2 i. cct.2. num. 29. Say. lib.3. decens cap. 8. num .3. Et prΟ-batur ex eo, quia Summus Pontifex excommunicatshrripietes huiusmodi bona,quatenus per hoc furtu Committui; sed in hoc casa
vere committitur furtum; ergo incurritur censura: Neque mutatio animi,
statim facta restitutio eiu-ciunt, quin antecedenterno fuerit furtum commis. sum. Idem in telligo, qua' s. do aliquis praedicta bona surripit, ut illis ad certum tempus utatur,& poste vero domino reddat; quia per talem acceptionem, M
130쪽
CAP. V. damnificatur, estque actio
illa vero furtum, ut docet Sayr. ubi su p. num. q.
Tertia conclusio ι Qui Coelu bone animo praedicta bona accipit; postea tamen eo mutato, illa sibi retinet,
ex tunc excommunicationem Bullae incurrit. Hanc tenet Vgolin. ubi supra, &Suar. loco cit.num. 3I. Et probatur; In genere moris idem est accipere rem alic-Dam inuito domino, a r tinere animo non redden.
cxcommunicatus; ergo, &qui retinet: cum primum enim animvmutauit, surripere cestetur, atque adeo
ex tunc excommunicationem incurrit. Dixi, Exco- municationem Buta , quia si eo tempore, quo ille mutauit animum , non se ob tulit occasio testituendi,
non innodabituri secus vero si talis occaso detur. Contra hanc conclusionem si c aliquis insurget; Excommunicatio non in- Curritur , nisi detur achus
cXternus prohibitus , sed D I S P. XXXIII.
per solam mutationem animi talis actus no datur; ergo non incurritur censura Bullae. Respondetur tamen in laoc ca se dari actum surreptionis eXter num , illum nimirum quores a prinCipio bono animo accepta fuit,qui solum talis animi ratione a culpa excusatur; quo mutato iam datur verum furtum e ternum , ac proinde sufficiens materia censura .
Qii ita conclusio i Vt s.censura huius Bullae in cur. q. Cotauratur, requiritur quod teria , quae surripitur , fit materia peccati mortalis,
bona, quae surripit, esse naufragantium Christianoru. . Hanc tradunt Graffinum. 6I. de M. dc Sua res numer. 29.aocis supra citatis. Probatur quoad primam partem ex eo, quὁd secundum communem Theologo rum sententiam ex communicatio non incurritur absque peccato mortali , Secunda pars etiam osten. 'ditur, quia haec censura