장음표시 사용
131쪽
C A P. V. pientium bona nauseagan. tium Christianorum, sed
talis. culpa formaliter non committitur,nisi ab eo,qui scit,aut scire tenetur bona illa esse huiusmodi; ergo.&c. Vnde qui in culpabiliter ignorat bona, quae surripit, esse naufragantium Christianorum , quan uis
sciat esse aliena, no manet excommunicatus, neque
etiam simplices, &rustici, qui credunt id sibi licere:
dummodo ignorantia ad mortalem CElpam Iron perueniat. Itaque quoties cumque interuenit incul pabilis ignorantia iuris,vel facti, haec censura non in
Ex dictis in hac disputatione aperitur via ad alterius non Contemnendae difficultatis explanatione, quae est, an accipiens naufragantium Christianorubona in extrema necessitate constitutus, eXCommunicatione huius canonis
innodetur. Ad quam di ficultatem per sequentia
iii extrema, vel quasi extrema necessitate, sine timore huius censurae, eκ bonis naufragantium, quatum praesenti necessitati sufficiat, accipere post e. Probatur; Ιn extrema necesiitate omnia sunt communia, ita ut unusquisque secundum ius naturae, ea omnia licite positi accipere,quae sibi necessaria sunt, ius enim gentium, quo Te rum diuisio est introducta, iuri natur. e,secudum quod omnia sunt communia , derogare non potest; ergo neque Summus Pontilex per hanc censuram hocitus auferre intendit, vel potest.
Dico secundo aceipien tem in praedicto casu rem rusu non consumptibilem, transacta necessitate,teneri illam reddere vero domino, vel quod ex ea remanet , si sit consumptibilis usu, alias, si sibi reseruet,
per hanc clausulam ex is communicabitur . Prima
132쪽
& communiter Doctores probatur; in extrema, Vel quasi extrema necessitate tolus rerum usus est communis; ergo,ipsa transacta,
illi reddendae sunt,ad quos dominium spectat. Deinde: Qui est in extremane- .cessitate selum potest ac-
Cipere rem alienam,ut se aenecessitati sucurrat; ergo, quod remanet, proprio domino reddendum est. Secunda pars constat eX dictis in tertia coclusione. Dico tertio existentes in extrema necesiitate secundum quid, quanuis res, sed reuit ione niti nonriciat,
Mando in ea consti- alio in loco habet e sibi subuenire possit, tame in prς senti caret.
ima pars, qu6d stilicet uiusmodi bona posiint
accipere, ex dictis est manifesta, Secundam quod teneantur postea ad
probatur;Homines illi ab-uo lute habent bona, quibus propriae necesiitati sucurrant;ergo no possunt praedicta bona accipere, nisi cum obligatione restituendi postea. Vltima pars patet etiam ex supradictis in tertia conclusione. Si quis tamen arguat;
In extrema necessitate omnia sunt Communia;
ergo qui in ea aliquid accipit , quantumcumque alias sit diues, non tenetur illud restituere,ac proinde
nec eXcommunicatur. Ad hoc argumentum responi detur
do scilicet in ea costitutus nihil omnino habet, quo
sibi succurra non vero in eXtrema necessitate secu
133쪽
in extrema necessitate noesse comunia simpliciter, sed secundum quid , cum eorum dominium sempermaneat apud verum domi num. Vnde qui in extrema necessitate alicuius aliquida diuite surripit,vi eXtreme
indigenti subueniat, si id no faciat, sed sibi reseruet,
non extreme indigenti, transacta necessitate, sed diuiti restituere tenetur. Dico quarto surripientem bona naufragantium in cxtrema necessitate simpliciter , quando nihil habet, quo sibi succurrat, nec est moralis spes quod habebit, no excommunicari, quan uis ad pinguiorem postea fortunam deueniens non restituat. Probatur;In casti huius conclusionis accipiens praedicta bona
non tenetur restituere;ergo non excommunicatur,
si non restituat. Antecedens cum multis docent Ban. Led. & Arag. citatis locis. Et probatur; In eo Casu tenetur unusquisque
sub praecepto dare illi in particulari eleemosynam ;D IS P. XXXIII. ias sed eleemosyna dicit donationem gratuitam, in qua transfertur dominium; cr-go qui in eo casti accipit, dominium acquirit. Et co- firmatur, quia omnes, qui possunt,tenentur in eo casu pauperem illum a miseria subleuare, quod fieri n5 potest, nisi per gratuitam
donationem. Itaque quotiescumque accipiens re In in extrema nccelsitate notenetur restituere , liberatur etiam a censura huius canon Is accipiendo rem ex naufragio. Haec tamen Censura nocomprehendit Vniuersi1 tales, Collegia, &similes
Communitates, ut notat Ugol. g.3. vers Primu. quoniam de illis mentio non fit,& quando absolute CX- communicatio fertur, non afficit communitates,cum secundum ius non CXCom municentur. Nec etia Co
i prehendit accipientes sibit debita, cu iuste accipiant. l Nec facietes cope satione,
i aut acCipietes res, quas mui tuauerant, dummodo alial via sibi reddi no procuret.
134쪽
Utrum accipiens ab alio bona nato Iau - . tium hoc loco excomu .
. Irca hanc dissicultate aduertedum est eum, qui accipit bona naufragatium a primo surripiente, vel illa accipere per furtu, aut rapinam; vel ex voluntate ipsius primi surripientis. Quod adlisic dupliciter euenire potest: primo, si primus surripiens parte furti conferat alicui gratis; secudb, si det ex vi alicuius pacti antecedentis, ut si Convcnit cum alio quotlpropter auxilium, vel fauorem sibi in surripiendo praestitum furti partem ei
soluerct. ii Suares de cens disp. 2I. scist.2.num.33. asserit eum, qui gratuita donatione bona naufragantium accipit
ab illo, qui ea primo surripuit, hanc excom unica-
ticino mincurrere. Probat primo; Qui accipit huius modi bona a primo surripiente sciens esse ex naufragio , verum dominum spoliat; ergo excommuni
Secundo; Quis caccipit, tenetur restituere vero domino; ergo si sit in mora luendi, excommunicationem supra citati c. communicatiom. incurrit ;ergo a fortiori in Bullis ex- comunicationem incidit. Nam quod mediate , velim mediate accipiat, non variat malitiam actus . Et
in hoc sensu intelligit omi . sise alios Pontifices in suis Bullis ea verba, quae in Bulla Greg. XIII. addebantur, videlicet, Aut sitienter sibi
acceperInt, aut ab alidis rapta, seu accepta frienter acceperint; quia, inquit, in verbo, Spoliauerint, Censentur sussicienter contenta. His tamen no obstanti- Ebus sit prima coclusio: Qui r. Getiper furtum , rapinam, vel gratuitam do natione accipit bona naufragaluium a
135쪽
in Ohibito non exco municatur per hanc clausulam; nisi forte eo loco, &tem
riss accipiat, qudd censeatur illa immediate surripere. Primam partem huius conclusionis docent Vi ual. inCandetinExplanata Bullae Coenae , muneri. Grassi lib. . decis P. Ir num 6 Ugolin.hoc Iocog 3 vers Sexeto. dc My. lib.Dde censi cap. 8-num. 4. Et probatur ex ipsa Bulla, in qua tantino cla primo iur-xipiente fit stam no vero de secundo et tertim ergo quantumcumque secundus et tertius latro,auigratis accipiens sciant bona illa iniuste esse ex nausea
Moaccepta, non excommunicantur di non enim censura vItra proprium casum,cum sappoenalis,extenditur .. Αnvecedia non
.bscure colligitur ex illis verbis no si siue ex ei dem eisita in mare, vel insitiore inuentae. - surri puerint. Quae verba mania fine ostenduneripitino
sarripiente loquit -- lDIS P. XXXIIII. 111
Summum Pontificem. Et confirmatur ex ablatione illorum verborum , quae erant in Bulla Greg. quaecum fecundos surripien
do ablata ipses non liganta Secunda pars conciust nis ex eo ostenditur, quia in eo casia secudus, vel tertius serripiens valuez a CipiuΠr , quod, moralitectaquendo, immediate surripere iudicantur Verbi Caula,quando in ipse actu, quo primus latro surripit, taliter statan partem alicui tribuit, ut accipiens furti particeps Ceseatur: vel quae
do primus latro surripit, Millico tarundus hoc ψsum
ab eo furatur.Haec inmeta prudentis iudicio expen
convisione de surri prentea primolatronediximus inteIlio suo modo debenude surripienteab ips- fragante in ipso nauseagio postqua bona sua ac pita Ex hac conesusiones
qui tur, si quis huius, ibona surripiat ab eo, qui
136쪽
in vero domino restitueret,no excommunicari; quias licet in genere surripientium sit primus, in genere accipietium ex naufragio primus non est: nam primus stirripiens hoc loco aion dicit ordinem ad ali si1urripientem priorem, sed ille censetur primus, quando nullus alius praecessiit, qui bona illa quomodo .
Secunda conclusio. Qui ex vi alicuius pacti antecedentis accipit a primo surripiente bona naufragantium , si pactum talest, quod ratione illius dicatur
Concurrere ad furtum tanquam particeps illius, ex- Communicatur per hanc clausulam . Hanc tene Suar.loco cit. Et probatur;
In casia huius conclusionis homo ille dicitur fur, estq; particeps in primo furto prohibito; ergo est primus turripiens, atque adeo ex
Vt haec cotausio melius intelligatur, dico primo omnes , bdant auxilium
tum osse illius participes: ut quando latro no potest navim ascendere, nisi alter scalam ministret, aut eum humeris subleuet. Dico secundo oste etiam participes, qui mandant. Dico tertio participes similiter esse receptatores, quando receptatio, ut furtu fieret, necessari6 exigebatur , dc sine qua non fieret : vel si
ex tali occultatione furtii sequitur, vel perficitur. Ad primum argumentudicendum est secundu , vel tertium t atronem non spo.:iare proximo,&immedia te patientem naufragium rdQua tantum spoliatione loquitur Summus Ponti
admittamus secundum latroneri manere excom manicatum, et i tui canonis, quando data opportunita te non restitu it, censura ta men huiusBullae eum ligari non concedimus quan uis enim in utroqueexsu deatur furtum normameneia
137쪽
dem ratione in utroque inuenitur,ut in Bulla prohibetur. Licet etiam surri. pere mediate , vel immediate non variet malitiam, quoad absolutam ratio .
nem furti, & damni dati , sunt nihilominus diuersimodi surripiendi , supra quos diuersae prohibitiones cadere possunt.
Vtrum furripientes bona infidelium naufragantium hac cla sula
excommunicentur. R O intelligentia hu-
.ius quaestionis iuppOnendum est bona, quae eX naufragio surripiuntur,naues etiam, quibus fortabantur, & quae passae sunt naufragium, aliquando ec se Christianoru, aliquando vero infidelium . Infidelium nomine hoc loco intelligimus Gentiles,Tur
ticos, & apostata . DIS P. XXXV. I 27
Supponendu etiam est bona Christianorum, vel asportari in ipsorum nautis bus sicut etiam infidelium bona,vel e contra bona fidelium in nauibus infidelium, vel infidelisi in nauibus fidelium. Quod dupli- Cirtar euenire potest; primo si in illis de voluntate proprioru dominorum asportenturi secundo, si contra. eorum volutatem hoc fiat:
ut si infideles fideles proprijs bonis spolient,eaq; in nauibus suis defcsant; aute conuerso quando fideles infideles depraedantur. Hoc posito, Grais lib.
q. decis. c. I 8. nu. 6Ο.docet hanc censiaram incurrero
eos, qui bona Christianorum ex nauibus infidelium naufragiu passis surripi ut: quod, inquit, Verum est,
etiam si bona illa Christiatinorum sint ab infidelibusi capta iniuste. Ratio huiust sentetiae est, quia surripies
tenetur ea bona proprijs dominis restituere, non
vero ipsis infidelibus. Prima conclusio , Qui bona Cluistianorum nauis fraga
138쪽
118 CAP. V. fragilium surripiunt , siue in propri)s,sive infidelium
nauibus pretio conductis asportentur,censuri huius canonis incurrit. Hanc tenet GraEloco cit.& nu.ss. Probatur . Surripiens bona Christianorum naufragantium excommuni
Catur, Ut patet in Bulla sed bona illa per hoc quod in nauibus infidelium pretio
conductis asportantur, nodesinunt esse illoru,quoad dominium, usum, & proprietatem; ergo qui illa surripit, excomun1catur. Secunda eOclusio: Sur-3' ripientes bona infidelium circis naufragantium , quanuis in fideli am nauibu, pretio conductis asportentur,per hanc clausulam non excomunicantur. Hanc Conclusionem tradunt Grais ubi sup .Viuald.in Candet. in explanat. Bullae Coen e num. 2ς. & S 1'. lib. 3. descens cap. 8.num. . Et ratio est,quia Summus Pontifex spissim loquitur de bonis Christianorum; aD ' nomii autem in nruntius fidelium non tollit , quo D Is P. XXXV. minus bona infidelium
Dubitari potest hoc imco , Vtrum nomine infidelium intelligantur haere lici, &apostatae, qui ad Paganisinu, vel Iudaismurecesserunt, Cum ratione Baptismatis vere sintChristiani. Respondetur tam: cum Viuald.num .3. dc Say. citatis locis, non intelligi censuram huius canonis ferri in istorum bona surri. pientes, ac proinde ipsos comprehendi sub nomine infidelium. Probatur,quia Summus Pontifex videtur velle defendere solos Catholicos, neque enim par est, ut inimicorum Ecclesiaebonρ sub tanta censura liueatur,iuxta ea,quae diximus C. praeced. disp . 3o. Nomen ergo, Cisi Morio desilis Catholicis intelligenidame' u/ν ., Διπsma nclusio: Quan. qcido boici fidelium ab infi- 3-desibus sint capi licet in
iuste, non manet eXCOmmunicatus,qui illa ex nau
139쪽
rapiunt,qui surripit ex naufragio, excommunicatur. Probatur prima pars, quia bona, licet quoad dominiusintChristianorum, quoad usum,&possessionem sunt apud infideles ; ergo non censentur bona naufraga tium Christianorum, sed infidelium,de quorum bonorum surreptione Cen sura no loquitur. Secunda pars eadem ratione ostenditur; nam cum possessio,& usus bonorum infideliuin hoc casu apud fideles inueniatur, ab illis immediate surripi censentur. , Quarta conclusio: Qui surripit bona Christiano - intum, quae in nauibus infidelium cum affecurationa illa reddendi certo loco,' quomodocumque pereat,
asportantur, non eXcommunicatur : si vero Christiani eadem obligatione infidelium bona deferant,
excommunicatur illa sur- . ripientes. Probatur EX EO,
quia in primo casu bona illa non censentur fideliuquoad damnum tirculum ex mufragio, vel, furio, cu,
D I S P. XXXV. Iassi pereat, infidelib' pereat;
atq; adeo cessat tota ratio Censurae, quae est ne vero domino Christiano detrimentum aliquod eX naufragio sequatur : e contraeuenit in secundo Casu, cuilla bona fidelibus pereant, eo quod sunt apud Chri C. tianos quoad custodiam cum obligatione reddedi. Dubitari ctiam potest , virum, si Christiani piratae
naufragium faciant, cxco municentur eorum bona surripientes. Sayr. Vbi sup. num. 8.quanuis dicat consulendum esse de hac re Summum Pontificem,probabile existimat huiusmodi surripientes non eXCommunicari,quia casus iste in iure excipitur , ut habetur in Auth. de furt. ius autem ciuile no videtur derogari hoc loco, atqu adeo accipiedu est ut explicatio, ut intelligamus, de quibus naufragantibus loquaturSumus Potifex. Ea-
de sentetia defendit Vgob. hoc loco g. 3. Versqui lde dicit de rebus, quae portabantur ad infideleS. .. , I Nihilo.
140쪽
I o CAP. v ip Nihilominus quia haeceXceptio,quantum ad primum assertum, fiebat in Bulla Ph V.iuxta quam surripientes bona piratarum
Christianorum non eXCO municabantur, in omni
hus ali)s Bullis similis exceptio non fit, sed absolute de bonis Christianorum
naufragantium loquuturi manifestum est Summos Pontifices hunc casum noluisse excipere . Neque ad hoc opus erat derogari ii Ti Communi, cum ius illud non sit legis Pontificiar interpretatio. Solum igitur valet exceptio ista iuris ad restringendas poenas in eo Contentas. Haec opinio Videtur probabilior, prima tamen tuta conscientia ad
vero assertum placet opinio Vgol.quia ad effectum impediendi iniquam illam delationem iusta est talis ablatio: si tamen per illud
Maufragium impedita omnino esset delatio,surripietem non excusarem, quia
ratio,quae illum excusabat,sessati .
Ad argumentum initio factum respondetur hanc censuram non respicere primo, & per se restituti nem huic, vel illi facie dam, sed ablationem bonorum Christianorum naufragia
DIS P. XXXVLVtrumsurripientes bona, q- tempore tempestatis ad exoneramdam uauim iaciuntur
in mare, aut Blatim peritura Uoc canone em communicentur.
relictis non habentur,qua- do tepore tempestatis ad 'navim exonerada in mare iactantur, censuram huius canonis incurrunt: secus vero,si habeantur pro derelictis. Hanc concissonem docent Sylv. Verb. Pum. nu. 2. Armil. eodem Vcrbia. Grais