장음표시 사용
61쪽
tur processus contra haereaticos, atque adeo sic impedientes valde suspecti red-- duntur. 2. Cocli. Spcunda conclusio: Qui defendit haereticum, qua- ' do non quaeritur in causa fidei, licet sciat ipsum esse
haereticum, non excomu nicatur. Haec etiam conclusio communis est : qua
tenent Citati omnes, Constatque ex his, quae in Q perioribus disputauimus . Huiusmodi enim defensio nullibi inuenitur prohibita,imo aliquado necessaria est,si haereticus sit in extrema costitu tus necessitate. 4. Tettia conclusio : Qui 3- defendit illum, quem ministri ut haereticum quaerunt, sciens ipsium esse in
tur. Ab hac conclusione dissentire non possuntDoctores citati, cum solum affirment defensorem haeretici excommunicari, sed hic non est haereticus; ergo eXcommunicatio Bullari defenserem eius no com- .prehendit. Quamuis igi , tur in foro cXperno , Ut dz-
senser pimiatur,a parte rei. defensor haeretici non est' atque adeo cum censura in eum lata in falsa praesumptione funde tur,ipsum non
patrocinatur haeretico in iudicio, probabiliter credes habere iustam causam,
non excommunicatur ;licet postea causam non osse iustam constet . Hanc tenet Sylv. ubi sui'. Proba tuta quia in isto casu defensio est iusta; ergo qui patrocinatur, fautor, aut de- fensor iudicandus non est. Ad quod parum refert, an voluntarie, vel ab Inquisitoribus missus cause patrocinetur. Si tame sciat causam esse iniustam, Scillam defendit, excommunicationem incurrit secundum
Quinta conclusio: Qui detendit, occultat, fauet, ' & patrocinatur illi, quem
credit esse haereticum,si r vera haereticus no si t, eXcomunicatione huius Canonis non incurrit. Ratio est. Q quia non defendit haere-D 4 ticu
62쪽
ticum , quod solum prohibetqr. Neque conscientia erronea sussicit, ut excomunicatio incurratur. Nihilominus grauitcrpeccat.
Vtrini semites quo scumque haereticorum libros exconmunicen
haec ratio se se offert. Damnatis authoribus eo-xum etiam libri, & scripta damnantur cap. Fraternit sis. de haeret. cap. 2osius. 3. quaes4. C. Coones. Dς. dist. Crgo quicumque legit libros haereticorum, licet haeresim non Contineant, aut de Religione non tra' etent, excommunicatur,
eum librum damnatum , ut pote damnati authoris, legat. Quod vero libri haereticorum etiam de Religio
nes suas partes legi prohibiti non sint, ostenditur: Ε rrores, qui in haereticorulibris inueniuntur, bonas
sententias in eis colentas, authoritates Sacrae Scripturae , & dicta Sanctorum Patrum non vitiant Cap. Nonne. S. Dominus δε- citravis. I.quaLI. Nam quae
bona sunt,& sancta, a Deo sunt; ergo qui haec in libris
haereticorum legerit, non eXCommunicatur. Deinde confirmatur: Legentes haereticorum errores in Catholicorum libris non eXcommunicantur, ut docent.Nau. in Manu. C. 27. num .s6. Viuald. in Cand. in explanationeBullaeCoenae num. I 2. Sayr. lib. 3. de CensuriS c. F.num. I3.& alij communiter, ergo neque
legentes sententias Patru, di alia, quae errorem non continent in libris haereticorum ; minora enim ex hoc incouenientia, quam ex illo sequuntur. 'Pro resolutione huius dissicultatis aduertendum est primo cum Grais. lib. . accib. cap. I8. num. 3I.
63쪽
libros haereticorum esse in duplici di Herentia : nam quidam continent haeresim ex pro fello, aut ex instituto . de Religione tractant : alij, licet aliquas haereses, & prauas doctrinas intermisceant, neu trum tamen ex instituto faciunt.
cundo haereticorum librorum lectioneni iure antiquo prohibitam esse, ut constat ex cap . Fraternitatis. de haeretic. & eX cap.
nulla erat lata excommunicatio: nunc autem contra legentes huiusmodi libros duplex cens ira inuenitur; altera in Bulla Coenae,altera in indice librorum prohibitorum: in quo tres classes distinguuntur; prima continet hae. reticorum nomina; secunda libros aliquorum authorum siue haereticorum,
siue Catholicorum , qui Propter. dogma aliquod haeresis suspicionem, vel rauam doctrinam pro hi entur. tertia libros incer-
torum authorum, qui obptaedictas causas iliter licut tir Vnde aduertendi m maxilnecst, an libri sint haerericorum, an vero ob praedictas rationes prohibiti.
His positis sit prima c6- clus. Qui absque legitima
Sedis Apostolicae aut horitate haereticoru libros haeresim continentes, aut ex
professio de Religione tractantes scien ter legit, ex vi huius Bullae excommunicatur. Haec conclus in prima clausula huius Bulla manifeste exprimitur. Ciraca quam aduertunt Nauia in Manu. loco. cit. Em m. in explicatione Bullte Cruciatae. g. s. num. 77. Vivat. ubi se pranum. II. Tolet. in Sunam. lib. I. cap. 19. Graff
CiS. cit. tria requiri, ut hς acens ira incurratur . Primum , quod libri sint authorum haereticorum: secundum, ut haeresim Conintincant, aut de Religio-ng tractent: tertium, Vescienter legantur . Vt quis autem legere dicatue
ad effectum incurre iD 3 hanc.
64쪽
hanc censuram, satis est, quod librum oculis per-
ea quae in eo scripta sunt, quamuis ore nihil expri
Ac eoru libos. I. I. vers. Minrb. iuxta l. 1.3. Legi. E deIl S, quae in testamen. delen .
Non tamen sufficit librumemoriter recitare, ut d o
Cet Sayri quidquid in contrariu dicat Grais. Nihilo minus si sine causa id faciat,a peccato non eXcusatur. Parum tamen refert
manu scriptus. Satis etiam est ut censura incurratur, legere haereticorum quaterniones,aut scripta quaecumque haeresim Continetia,aut de Religione tractatia ,. Cum haec omnia ad li-hrosi reducantur, & libro rum appellatione veniant.
ait. Ugolin .. Vers. nimirum excommunicari
Iegentes epistolas. haereticorum haeresim continentes .. Quoniam epistolae stulitterae salteirituacceP- itione vulgata non dicuntur libri, nec ad libros reduc utur Libri Geomantiae, & alij de quibus in re- gula . 9. indicis librorum prohibitoria fit sermo, noprohibentur per bac clau
cti , haeresim tamen non continet. Nam sicut Magi non comprehenduntur sub particula, Haereticos, Ut
sic eorum libri haeretici iudicandi non sunt. Secunda conclusio: Qiu glegit, licet absque Sedis Apostolicae licentia,haereticoru libros, qui ex professso haeresim, no cotinet, vel de Religione no tractant , quavis haeresim aliqua Co tineant , per hanc Bullam
non excomunicatur Hac conclusionem tenet Gras. ubi supra num.. 3I. quam tamen negat Suares tom. s. de cens. disp. 2I. sect. 2.. num. Io. quatenus asserit sufficere unam haeresim, ut
ex vi huius clausulae liber Censeatur prohibitus, et si ab ea talis haeresis, deseae.
65쪽
tur. Probatur nihilominus conchilio; In a. regula indicis librorum prohibitorum hae leticorum libri resim continentes, aut de Religione tractates Omnino damnantur; ali; vero ab ipsis editi,erroribu S CK pur- gati permittuntur, Ut eX re' gula octava eiusdem indita cis constat; ergo non eodemodo . prohibentur libri
so tractant, vel ex professo haeresim continent, ac illi qui per occasionem haeresim, &falsas doctrinas intermiscent. Cum igitur in Bulla omnino damnentur libri haereticorum hς resim Continentes, illi tantum videntur damnari, qui de ea ex pro fesso loquuntur. Et in hunc sensum huius canonis prohibitio explicanda est. Dixi in Conclu
ri per hanc Bullam legentes praedictos libros, quia
eX vi excommunicationis in indice contentae 'certuest excommunicari no tum legetes haereticorum
aut horis scripta, propter haeresim, vel falsi dogmatis suspitionc damnata ; qua-uis libri ob alias causas prohibiti sub reatu tantum lethalis culpae legi interdi
tes libros Catholicorum, ' Core in quibus haereses, de haere
runtur,vel illos, in quibus . tantum scholia, annotationes ab haereticis addita
continen ur, ex vi huius Bullae non excommuni Caintur. Haec communis est: eam tenent Doctores Citati. Et ratio est manifesta , quia in hac clausula tanta haereticorum libri sunt prohibiti. Aduertit tam e Sua
res seclandam partem huius Conclusionis esse intelligendam dummodo c5mentaru tam copiosi non sint, ut potius ex iis quam ex textu libri constent. Ac aduertentia haec potius in i scrupulo, quam in ratione videtur fundari, cum Te Verta libri a Catholicis editi,
66쪽
Qtraria conclusio: Qui paucas lineas libri in hac clausula prohibiti legerit,
non eXcomunicatur. Haec conclusio est contra Tole tum, &Vgolin. Ver s. Octauo. eam tamen tenent Vivat d. Graisnuna. 3 . SI Sayr. nu. Iz. citatis locis. Probatur; Paruitas materiae, Ut cona muniter docent Scholasti-Ci, a mortali peccato excusat,parum enim pro nihilo reputatur; sed ubi non datur peccatum mortale,eXCommunicatio non incur- Titur; ergo.&C. Ex hoC tamen non est facile sumenda occasio legendi nec lineam una, eu hoc faciens Taro a Culpa eXcusetur. Ab hac cessera excusantur ignorantes, Ut patet eXParticula, unde, qui ignorat authore libri esse hqreticu,aut si idsciat ign orat tamen in libro haeresim
Catur, Ut notat Vgolin. g. 2.vers Primum. Vtrumque enim requiritur, N: quod
qui legit librum Gentilis , vel Iudaei, quavis haeresim
contineat, quia non est liber haeretici. Vnum tamen in hac
materia explicandum superest : quinam dicantur libri de Religione tractantes. Respondetur dici omnes illos, qui ad fidei expositionem spectant, & consequenter eos, quibus diuina Scriptura , vel aliqua pars illius explicatur: eos etiam , qui Theologiam scholasticam tota, Vel partem illius tra stat: qui etiatractant de cultu Deo debito, deReligione Christiana, de statii Religionis, ac
enimno tu accipitur pro Virtute, Cuius proprium est Cultum Deo exhibere, sed etiam pro congregatione hominu Deum coletium, in qua acceptione comprehendit statum Christiano ru, statum Clericorum,ac Religiosori m. Dubitare tamen quis . m
67쪽
CAP. II. nas Vocant, quibus elucidantur loca Sacrae Scripturae , & Euangelia, si ab haereticis sint editi, hoc loco interdicantur. Ratio dubitandi est, quia huiusmodi libri, & ab haereticis sunt editi,&de Religione
tractant . Negative tamerespondendum existimo. Nam in huiusmodi libris nulla,vel pauca ab haereticis de suo apponuntur, sed Patrum, & Doctorum dicta, quae ad expositionem Ioco tu Scripturς coducur, ab eis collecta in unu rediguntur. Huiusmodi etiam libri iuxta s. regulam indicis permittuntur, dii modo, si quae expurganda habent, deleantur. Qui vero de Religione tractant,& si
haeresim non contineant, nullatenus conceduntur.
Ad primum argv. initio positum respondetur,qua-uis libri damnati authoris damnati etiam cc seantur, Ton tamen prohiberi per hanc Bullam nisi eos , de quibus illa specialiter loquitur. Vnde legens libru
Bullae excommunicatio nem non incurrit, cum liber non sit haeretici, qua talis formaliter in quo sensti verba Bullae intelligenda sunt sed Catholici in haeresim postea prolap
nicationem non chladit. Ad secundum, concesso' antecedente,negatur Consequentia;& ratio est,quia tota lectio illorum libro-irum in odium authoris interdicitur . Quapropter
legentes, eoquod sententiam haereticam legunt; alias enim legentes illam in libris Catholicorum ecsent similiter excommuniacati , quod falsiam esse usi tendimus, sed quia legunt librum seb tali censura prohibitum. Ex quo ad
confirmatione patet solutio . Quamuis igitur ex lectione librorum Catholicorum , qui haeretico
rum errores,& argumenta referunt,aliqua possint in 'conuenientia prouenire,'nςqueunt tamen omnia i Fit Ii
68쪽
. Vitari, nec etiam hos libros lomnino prohibere CXpediens esse iudicatur: por tetenim eos, ut haereticorum argumenta soluantur,& ipsorum confutentur errores, in medium afferri,
et tru 1i, qui audiunt alios terentes libros ia
hac clausula prohibuetos, excommunicetur.
maconclusio; Qui au- μιμ ditione sua nullo modo est ' causa.ut aliquis libros prohibitos legere incipiat,aut
eorum lectionem conti - nuet, hoc loco non eXcΟ- municatur. Hanc tenent
Emmanu. in explicatione Bullae Cruciatae. g. 9. dub. 7 .num.'γγ.&Say. lib. 3. de
est, quoniam haec excommunicatio est lata in legen es,hic autem nec realiter nec moraliter' vero dici
Secunda conclusio: Qui est causa , ut aliquis legat 2.
legenti per hunc canone, aut in lectione illius persistat, probabile est manere eX communicatum , sicut qui legit: meo tamen iudicio longe probabilius est oppositum. Primam part
huius conclusionis docent Grass. lib. . deciS.C. Ι 8. n. 3 .dc Say. Vbi sup . Et probatur: Qui con sulit,rogat, aut alia simili ratione est causa ut aliquis praedictos libros legat, moraliter lo quendo illos legere censetur; ergo per hanc cen su
xi in conclusione librum ipsi legenti prohibitum , quia si quis alteri suadeat lectionem libri, quem ex facultate sibi concessa legere: potest, 'iuod tamen 1uasori non licet, ia5 eXCoin municatur, imo absolute loquendo non peccat, Caactum illicitum aut prohibitum non suadeat. Securi. da, pars, quam tenet VgO-
j liii. hoe locis ad illa verba
69쪽
. ostendittir; Haec exco- municatio fertur tantum
quantumcumque lectione persuaserit, in nulla verbo Cum proprietate dicitur
legere ; ergo non eXcommunicaturis
Cotra primam partem huius coclus dicet aliquis sequi ex ea manere excommunicatu, qui omne illud consulit,quod sub excommunicationis poena pro 'hiberiir: quod tamen falsum est. Nam qui consulit alicui, ut Claustra monasteri, monialium ingrediatur, non incurrit eXcommunicationem , quamuis qui ingreditur eXcommuis nicetur- Sequella ex eo Probatur , quia tam causa moralis huius ingressus est consulens, quam suadens
est causalectionis libri prohibiti.. Contra secundam partem eiusdem conclusionis sic arguitur: Agentes, &c5sentietes pari poena plectendi sunt, ut habetur C. aede sententa XCOm..
quaeratione infert tex- DIS P. X l V.
tus non solum excommunicari percutientes Clericos , sed etiam non impedietes dolose: atquimaior est ratio de suadente legere; ergo etiam ille excorsi-
municaturi. Pro resolutione primi argum in gratiam au thoruqui primam conclusionis partem defendunt, aduer- 'tendum est cauta morali altero e duobus modis posse tribui effectum: Priamo si tribuatur ei tantum ut causae ad talem effectum Concurrenti, ita tamen vueffectus vere moraliter de illa nondicatur ; secundo si talitertribuatur ut causς, vleffectus de illa vere moraliter praedicetur- ΕXemplum primi sit in consulere ingressit Religionis, cui talis ingressus tribuitur vz causis: ipse tamen veremo raliterno dicitur Religionem intrare. Item in suadente adulterium, cui eti1 tribuitur,vrCaus : Cum v re adulterari non dicaturis Exemplum secundi sit ita. consuletnte homicidium,& comitanto eum , C eribulet
70쪽
CAP. II. tribuit consilium : cui no1bluin i, maicidium tribui
raliter dicitur homicida . Primo modo tribuitur actus quoad meritum, vel Culpam tantum, Cum ad hoc fatis sit quὁd consiliu , vel suasio obiectum malu , vel bonum respiciant. Se. cundo modo non solii in tribuitur actus quoad cui pam, sed etiam poena tali actui imposita, vel imponeda, Cum ille vere dicatur illum actum commisit se , cui talis poena debetur. Hoc posito, ad primum argumentum negatur sequella : Nam ille tantum poenam incurrit, de quo actus prohibitus vere moraliter affirmatur: non V ro ille, cui ut causae tantum actus tribuitur. Et quia sua. dens lectionem libri pro hibiti illum moraliter dicitur legere, eXcommuni-Catur. ratio est illa, qua de suadente homicidiu,&co mitate diximus, cu ille suo modo in actuali lectione
sulms ingrcstum monaste- DIS P. XIV
rh, cum intrare non dicatui, S COmin unicatio mingredientem feratur tantum. Si tamen airquis co-sulat praedictam lectione,& legentem non audiat, non excommunicabitur, quia tunc vere non dicetur legere. Ad secundum argumerum respondetur C. Euan- .e. Ciste extensionem cap. Siqius deme diaboD. I . q. q. alias enim consulens percussionem Clerici ex vi illius non ex comunicaretur. At circa persuadentes legere libros prohibitos nulla extat tu i5 extensio, vel declaratio. Vnde quia poenae sunt resti inge-dae C. Oda. de regu l. iur. in s. non erit haec excommunicatio contra legentes libros extundenda ad persuadentes.
sim in libros in hac clausula prohibitos legere , alit comburere