장음표시 사용
71쪽
C A P. II. N Vlla ratione licitum
esse concedere facultatem ad legendum haereticorum libros, praesertim qui haereses, falsamque do. Arinam continent, suadetur primo: Huiusmodi libri non solum mali sunt quia prohibiti, sed etiam prohibiti quia mali, continent enim haereses, blasphemias, ac falsas, scanda-losasque doctorinas; sed quq in se, & intrinsece mala sui,
Occasioque ruinae, nullo modo tractare, & commu
nicare licet ; ergo ob nulla Causam Concedenda est faccultas hos libros legendi. . Secudo: si propter aliquam rationem praedicta facultas posset, & deberet
ses,& errores a viris doctis pugnarentur ; .sed haec ratio nulla est; ergo &ς. Probatur minor ex quo da
Breui Pij IIII. relato inter literas Apostolicas ad fine Direct. Inquisit. fol. I 29. quod incipit Cumpromu- .nere. Vbi Summus Pontifex reddenS rationem, Ob DIS P. XV. 61 quam facultatem haeretiacorum libros legendi rei. uocat, addit sussicienter damnatas esse haereses nostri temporis in Concilio
generali taliter, ut hoc su Diicere omnibus debeat ad vitandos errores, fideique catholicae veritatem Cognoscendam , inquit, ullius praeterea confutatio re
quirendast. Tertio: Quod libros hς-
reticoru prohibitos unus quisque licete possit comburere suadetur ex eo,qma per hoc consequitur effectus intentus a Summo Potifice,videlicet quod tales libri non extent, ne ulla ratione occasio scandali, α ruinae esse possint.
minus illius ι ergo potest illum comburere. Probatur c0 sequentia, quo niam nicuique licet de re sua ad libitum disponere. . Pro resolucione sit pri- .ma conclusio: Licite viris
doctis, di ijsfacultas ii reticonim libros legendico edi potet . De hac
72쪽
conclusione dubitandum non est , cum videamus Summos Pontifices huiusmodi facultates multoties Concedere . Et probatur: In Ecclesiia debet esse cognitio errorum,&haeresum, tum ut vitentui , cum etiavi impugnetur: licet enim Catholicis sufficiat doctri.
na Conciliorum,ut veritatem sequantur,hoc tamen ad manifeste conuincendos haereticos, qui Concioliorum,& Ecclesiae authoritate inficiantur, sussicies non est ι ergo ad eos conuincendos, reducendos Padouile Christi, opus eii Vt ab aliquibus eorum libri logantur. Secunda conclusio: In- . quisitoribus, Δί Commis-Cocis Apostolica Sede super haeretica prauitate deputatis,durante ipsa de- Putatione , licitum est legere libros prohibitos, ctia haereticorum ; non vero, Episcopis. Haec conclusio constat ex Breui Iuth III. incipiente, Cum editriis. relato ad finem Directo.' ij Inquic DL 111. dc ex illo DIS P. XV Pij IIII. supcitato. In quibus, Cum reuocetur facultates cuicumque, Etiam
Episcopo, aut Archiepiscopo concessae, S quibus- Cumque alijs, excipiuntur Inquisitores, & a Sede Α-potholica deputati .. Illud
tamen notandum est cum Pegn. in a. p. Direct. Inquisit. Com. 3. g. P ihilominus. l. 9 I. etia Co missarios in .stitutos ab Inquisitatibus posse legere praedictos libros tali c5missione durate : cum eo ipso quod ab Inquisitoribus instituun tur, a Sede Apostolica institui videantur.
habent libros haereticoru, de falsam doctrina cotine. β'tes, quavis non satisfaciantcoburedo prςdictos libros, sed Inquis. ciuitatis, in qua libri sunt, illos realiter, ec.cti essectu tradere debeat,no tame per hanc Bullam
excommunicatur. Prima pars probatur ex citat Bre
ut libri praefati sub excommunicationis poenano habe*ntur,sicharetica
73쪽
haeretica prauitatis in c-ta ILbus,in quibus libri huiusemodi existunt, consignasse debeant realiser, me flectu. Haec ibi. Vnde ad selos Inquisitores spectat pr dictos libros&alios quoscumque a Sede Apostolica reprobatos co-burere. Secunda pars ex eo est manifesta , quia in Bulla tantum prohibetur retineri huiusmodi libros,
Ad primum argumenturespondetur, quamuis ea, quae ut mala, Zc periculosa prohibetur,in se talia semper sint,cognitione tamen eorum non esse intrinsece malam. Nam,ut inquit. S.
Iustinus martyr in epistola Zenae, & Sereno fratribus missa , Prode cire conuers-nones a ratio Mauraras, nequis
improui uiuoin eas incidam Vnde lectio istorum librorum ex circunstaths licita reddi potest. Quado ergo
persona talis est, quod non timeatur periculum , imo l& speretur fructus, concedenda est ei ad huiusmodi libros legendos facultas.
DIS P. XV. o 3 est non opus esse Catholicis legere haereticorum libros, ut in fide firmenturi esse tamen necessarium, vehaeretici conuincabar. Est igitur haec facultas non passim, sed ex causa viris doctis,& pijs cocededa. Nemhoc a Summo Pontifice prohibetur, qui solum intendit non esse necessaria haeresium confutatione ad
Catholicos in fide firmandos,sed ad hoc satis esse doctrina in Concilijs tradita. Ad tertium responde tur primo non semper c6sequi totum effectum , si libri haereticorum in particulari comburatur: Cum aliquando sit expedens,Vt hoc ad terrorem, & detestationem h*resum publice fiat, & multoties ne Diarium , ut sciatur a quo . tales libri deuulgati sint. Repondetur secundo in tione praecepti, & censurae non satisficere praedictos libros in particulari com
Ad ultimum dicendum 'est,uerumquidem esse,qui
74쪽
non amittere dominium illius donec liber ab eo auferatur quod iuste fit Summo Pontifice prop ter bonum fidei interim tamen tale dominium ma . nere impeditum, ita vi'de eo libro non possit ad libitum disponere.
Vtrum retines librum haereticum haereticus,
vel de haeresictus iudicandus st.
haereticum sit haereticus iudicandus, & ut talis puniendus , tenet Archid. & Ioan .Fautu. in c. Sane.o. 2 24. quae s. 2. quos no nulli sequuntur, inter quos est Iacob. de Grais lib. decis.
Prima conclusio : Qui haereticorum libros haere-I. Oct -eontinentes, vel de Religio ne tractantes scienter retinet, per hanc clausulam excommunica cur,
nisi breui si imo tempore illos retineat. Prima huius conclusionis pars ex verbis Bullae est manifesta. Secudam tradunt Grais citato loco,&Sayr.li bd. decens cap. I. num. Is.& ratio est, quia,ut de legentibus paucas lineas diximus disp. II. conclus A. paruitas materiae excusat a peccato mor. tali, sine quo excommunicatio non incurritur . Illi praefatos libros retinere dicu tur, qui eos oblata opportunitate ad Inquisitores no deferunt. Vt etiam aliquis libros retinere di-Catur paru refert Cut citati Doctores aduertunt an apud se,uel apud alios, an etiam nomine proprio, vel alieno eos habeat. Vnde & qui seruat librum ex his, qui hoc loco prohibetur, & qui illum apud alio
deponit, excommunicationem huius canonis in cur runt: uterque enim istorulibrum dicitur retinere .
Circa quod habetur etiam censura in Concili; Latearan. sub Leone. X. & in indice librorum prohibi
75쪽
toria. Illud tamen aduerte. dum est posse libi hi apud Ie. retinere, qui potest legere. 3. Secunda conclusio: Ille 2. Goria in foro externo iudicadus est haereticus, apud quem liber haereticus ab ipso metcopositus inuenitur. Hac tenent Reperi. Inquisit. verb. Libri. g. Sedpone. Ioan . de Rias ita Singui. fidei, Singui.Ir . S Pegn. in Z. p. Direct . Inquisitorum
comm. I. I. Horum tamen sententia. & in hoc sensiuexplicari possunt autho res initio citati. Probatur conclusio ex illo Luc. I9. De ore tuo re tu o. Ε t Mat th. I 2. Ex abundantia cordis os loquisur. Et paucis in tetaiectis, Ex verbis tuis tasti
caberis, orex verbis tuis codenabensi ergo qui Coponit, & retinet librii hqreticum, haereticus iudicandus est. - . Tertia Conclusio: Qui . . retinet librum hari elicum
3 ab alio comptuitum, iud icandus esst de fide suspeeclis: magis, vel minus pri ratione Circunstantia rhin, ccc uti Cristum . Prima pars La ἰI con G . ionis comu
nis est, ' habet irin rescripto Pulli I. incipiente, Dominui gregis , quod refert Pegia. ubi su p. g. Sed alter casus. Secunda partu renee ipse Pegia. de qua tamen aliqualis controuersia est. Nihilominus ex eo suadetur, quia qualitas persisnar, si sit perita,vel imperita, de qualitas etia libroru auget, vel minuit suspicionem.
tes, & quomodolibet defendentes, qua ratione intelligendae sint.
P Rima conclusio. cunq; sicienter ad libro uerum hoc loco prohibitoru imprestione proximc C5- currunt, per particulam,
primentes, excomunicantur. Haec conestisio Comu
lib. . decis. c. I 8. num. ΖωSay.lib 3. de censCap. F. num IJ. OmneS enim, qui immediate, proxime ad impressionem concurru
76쪽
mentes. Hi sunt patronus ossicinae, facientes eX pensas pro impressione, ordinantes , & componentes typos, silc compositos ty-Pos atramento intingen-zes, torcularia prementes, chartam madefacientes , aut madefactam torculari supponentes , exemplar impressum, aut typos corrigentes : nam hi omnes per se sunt causae proximae talis impressionis. Correctorem non excommunicari docet Ugolin. ad illud
verbum, Imprimentes. g. 2. vers. Secundo. Hoc tamen
cition placet, quia proxime ad impressione concurrit. Secuda conclusio: Qui - haereticorum libros scri-
Δ bunt, Vt Imprimantur,eX communicatur per parti' culam , Imprimentes. Qui . vero alia ae causa iniqua eos stribunt,excommuni- 'catui per particulam, Fau- rares. Prima pars huius coclusionis probatur ex eo, quia illi ad impressionem
Proxime Concurrunt imo magis Concurrunt quam
irpos corrigentes. Secuda DI SP.. XVII
pars etiam ostenditur,quoniam qui iniqua de causa hqreticoru libros scribui,
fauent haereticis in suis e roribus, quia tamen imprimentes non dicuntur, per hanc particulam non exis
communicantur Q sed de scribentibus in hac secunda parte diximus,inteLligendum etia volumus devedete chartas, dc atrame-tum,si sciant emi ad imprimendos libros praedictos: imprimetes tame dici non possut.Ita Vg.vers. At quid. Contra secundam partem huius conclusionis arigui potest ex Cap. Nouerit. de sent. excomm. ubi exc5- municantur scribentes statuta contra Ecclesiasticam libertatem edita. Et eXCo- municatio huius capitis Comprehendit modo impressores, qui eo tempore non dum prodierant: imia pre res enim loco scriptorum substituunturi ergo
tra impresseres, scriptores Comprehcdet. Nerum n ganda esst consequentia.Eeratio ςst, quia scriptorum
77쪽
presiores. no vero illa pres.1orum nomine scriptores; nam qui imprimit, re vera
scribit, qui autem scribit non dicitur imprimere. Tertia Conclusio ; Qui Gelo publice, vel occulte libros hic prohibitos defendit, per particulam, Defensores,
comunicatur. Haec habetur expressa in isto ca nono. Desedere Cesentur, Ut nozasSayr. num. I 8. qui
libros istos bonos esse assirmant,Vel non esse combu-xedos, et permittedos obienteliarum grauitate, obfermonis elegatiam, vel ob Teru,quq tractatur,ordine, aut impedi ut ne ab Inqui- .sitoribus capiantur, &coburatur.Necopus est: quod credat doctrinam illorum veram esse : nam qui hoc. sibi persuadent, haeretici sunt, & peraliam particu
tionis gratia illos detendat publice , vel occulte, silue verbo, situ e scripto, siue facto; Vt particulae, άQbet, ex quaλό causa Mi-
ce vel occuste, ostendunt. Ex communicatur etiam ,
qui dicit se velle defende re praedictos libros, si de
sensionem aggressus est,ut si dicat, Qui vult contrarium ascterere, huc veniat. Hoc enim est quomo dolibet defendere . Non tame excomunicatur,s1 defe-sione non aggrediatur, Ut
dicit Vgol. ad illa verba, Ac eoru quomodosint defendetes. vel f Secundo excipitur. Sed hoc tutuno existimo propter verbu, Gomodo libet. Duo rame hic supersutexplicanda. Prim si est, an pulticuila, uomodolibet, referatur ad quatuor illas per
senas ante illam relatas , videlicet,Legetes, Retinetes, Imprimentes Defendentes. Referri ad omnes videtur innuere Tolet. in Sum. lib. I.C. I9. g. Sextu genus. Dicedum tamen est cuSay. ubi su p. tantu referri ad particula, cum qua
antecedenter colungitur. Secundu esst,utrum para 'ticu lae, Publice, velocculte,reseratur ad omnes illo de , quibus in an tecedentibus
78쪽
loquitur Sumus Pontifex. Rebustῖ que citat,&sequitur Suar. decens disp. 2I. se l. 2.n. Io. circa fine,asserit referri ad omnes: quia omnes illi ta haeretici, qua fautores. &c. sue publici, siue occulti sint excomu nicantur. Haec sententia probabilis est. Nihilominus probabilius mihi videtur no referri nisi ad parti-Cula, uecti quac5- iungitur. Voluit enim Sumus Pontifex omne libro-xu haereticoru defensione interdicere. Et ne aliquis existimaret disputationis gratia posse in occulto praedictos libros defendere , addiditi Ex quaris causa pu-M , vel occulte, quouis ingemis, veleobre. Quod si haeretici,fautores. &C oeculti ex comunicatur,hoc no fit ex vi huius partieulae, sed ex eo, quod aliae antecedetes particulae eos inuoluunt.
Vtrum paniculamaticos, e, equissrecte in hac clausela
primo: Haeresis,&schisma no distinguuntur;ergo particula,Sh aius, seperflue additur,cu schismatici per particula,
Comunicentur. Probatur antecedes eX c. Inter haere- . 24.o. 3. ubi sic dicitur;
- haeresim eo Mit, ut recte ab Ecclesia reces se mideatur. Haec ibi. Omnis etia haereticus est schismaticus; ergo hqresis, & schisina recurrui. Et c5firmatur; Schiiamaticus separat se abEcclesia: ergo facto illius unitato negat,quod quide hqreti-Cu est, &C6tra articulu fidei, sanctam Ecclesiam. Secundo, quod ultimae particulae, nimirum Etenqui se a nostra, ct Romani Po- tisicis pro tempore exsentis obedientia pertinaciter Ab trahunt, velrecedunt, etiam redundent, probatur: Vel particula, Stasematicos, dicit eos, qui se setarant ab Ecclesia,quantum ad unitatem fidei, vel qui λ-
79쪽
Iam obedientiam negant Summo Pontifici. In primo sensu sunt haeretici, si in secundo accipiatur,absque necessitate adduntur particulae,se subtrahimi,ves recedunt; ergo frustra tales particulae adduntur. Pro resolutione huius dissicultatis aduertendum est primo vocabulu,n abesse Graecum,quod Latine scissura, ut ex Isidoro lib. 8. Elym.cap. . refert S.
peccatu lchismatis oppo. nitur unitati, quam facit charitas;&quia unitas princitialis est unitas Ecdlesiae,
schismatici illi proprie dicuntur,qui se spote ab unitate Ecclesiae separat. Vni . tas autem Ecclesiae in duobus attenditur, ut citato
in connexione seu comunicatione membroru EC-Clesiae ad inuicem, & in or dine membrorum omniuad unum caput; eXquo apparet duo in schismate reperiri, tu separatione a Romano Pontifice, qui in teriis est caput Ecclesia,tum
69etia separatione amebris Ecclesitae, quatenus Eccles emebra sunt. Datur etiaschisma, quado scicter re ceditur a Cocilio authoritate Sunii Potificis legitime cogregato,cu per hoc etiafiat separatio a capite.
Aduertendu est secudo unitate Ecclesiae primo, A per se cosistere in unitate
fidei,omni u enim credentiti fidesvna est, quasi vero secundario in obedientia, qua omnes habetes fidem uni Romano Potifici subdutur,eilobediti t. Ex qua distinctione sequitur schic maticu esse dupliciter coistingerc: primo, per separationem ab unitate fidei, de qui sic se separat,hςreticus est; secudo. per separatione ab obedientia Romani Potificis. Quod etia duo modiseueniet:vnocostituod aliud caput, negandoq; Romanu Pontifice esse totiusEcclesiae caput uniuersale; ut faciunt Graeci, S in hoc ca su datur hqresis formaijs;altero no inficiando
80쪽
quidem interne Romanu Pontificem caput esse Ecclesiq; verum externe aliuPontificem instituendo, pr. aeter illum , quem Vercelectum , & indubitatum esse constat: &qui hoc faciunt haeretici non sunt, dicuntur tamen quasi per antonomasiam schismati
Ci, de quibus in cap. Licet. de electione . Alij etiam dicuntur schismatici, non quia diuersum eligunt Potificem,sed quia a schismaticis electum sequuntur. , Suares decens. disp. 2I. sech. 2. num. I 2. dicit per schismaticos hoc .loco intelligi eos, qui per antono
masiam schismatici dictitur. Sed quia sinquit non
tantum isto modo committitur schisma,sed etiam . quoties a Romano Pontifice receditur,de huiusmodi schismaticis intelliguntur verba sequentia. 4- Prima conclusio: Schio T. Cocia matici , qui haeretici non
tenet Toletiin Summ. lib. Dra P. XVIII.
Et probatur: Schismatici, qui a fide separantur, dc
negant Summum Pontificem este caput Ecclesiae, manifeste excommunicatur per particulam, cos. Nec alia ad maiorem explicationem necessaria erat, Sc si maioris explicationis gratia apponeretur, esset iuxta particulam, reticos, apponenda, iuxta qua apposita est illa, Apostatas, quae maioris explicationis gratia est addita, ut supra. diximus ; ergo per hanc particulam tum exis communicantur schisina, lici,ut ab haereticis distinguuntur. Hi sunt, qui alia Pontificem a vero Romano eligunt, & ipse electus
item negantes Romanum. Pontificem esse caput EC clesiae, siue verbo, siue facto id negent, dummodo me-
Quando hoc negatur ver bo,manifeste apparet. Tucnegatur facto, quando ali quis in terris infidelium,& haereticorum vivens, in