장음표시 사용
421쪽
LIB. IIII. CAP. VI. Ist Iliam virginem; talares vestes, annulus in disto, seruitus viri; si cenim scriptura sacra testatur, quoniam sub viri potestate etit: bellicis autem rebus intendere in Reip. libertatem meretur : unde & mulitibus iura gentium speciales apiaces priuilegiorum concedunt. autem tertio obijcitur super idem medium de sortitudine ad bellandum, locum haberet, si sola sortitudo esset causa victoriae; & aptitudo membrorum esset in sceminis ad pugnandum, sicut in viris : cuius contrarium est probatum. Et pret terea: natura mulieris est a viro pa- ti, & non agere : pugnare autem summa est actio, cum sit actus sortitudinis , qui solus, si laudabiliter
. merceatur, meretur coronam. Ducendum est ergo simpliciter m lierem non debere exponi bellicis rebus, sed in domo quiescere, cura gerere rei familiaris, ut dictum est supra: unde & in hoc Salomon in fine
422쪽
DE RE G. PRIMfine prouerbiorum sortitudinem mulieris commendat speciale de ipsa componens canticum sub literis Hebraici alphabeti, ac totum circa eam ad domesticam referens actionem : Mulierem, inquit,forte quis inueniet λ.Procul, & de viti mis finibus precium eius: quasi multum sit reuerenda, si habeat, quae sequuntur : Vnde primo ponit a tem filandi: Quaesiuit, inquit, lana,& linum;& operata est cosilio in nuum suarum: Per hoc voles ostendere,qiiod istud sit proprium e rum ossicium ; propter quod & ingestis Caroli Magni scribitur, quod filiabus suis, quas intime dilexit, colo,&fuso mandauit insistere; &Operosas esse. Ulterius Salomon ' subiungit alios actus mulieriS, qui . reserutur ad domesticam domum; ut est filiorum curam habere famialiam dispensare ; suae domui prouudere ; amicos viri sui honorare, ac desectus eius supplere: quae sunt
423쪽
LIB. IIII. CAP. VL 11 propriae operationes coniugis; &i ad bona matrimoni3 pertinentes, i ut de Abigail uxore Nabal Carm i ii scribitur; sicut patet in primo Re, gum. Sed quia talis sollicitudo mulis tas habet perturbationes, ut de Mari tha dominus dicit in Luca: Marthai Martha sollicita es,& turbaris erga a plurima : cum talia sint obiectumi, Virtutis, & fortitudinis ideo dictusi sapiens talem mulierem fortem ubi, Cati non quidem sortitudine ad opera bellica, sed ad patienter gubem, nandam familiam, ut superius est
Refert aliam opinionem dictorum is Philosophorum quantum ad principatum, quem Volebant esse perpe- σι tuum: circa quam disputat ad utra e quo partem. 11 . v CAPUT S E P T I Μ V M. S ae autem & alia conditio,quam Philosoph
in Σ.Politicorum attriabuit politiae dictorum
424쪽
DE RE G. PRIMphilosophorum; videlicet magistratus ad regi me iuxta morem Atticae regionis, cuius caput sunt Athens; post morte videlicet Codri Regis: quos quidem magistratus Romana respublica Senatores vocabat:
Ilos px fati philosophi voluerunt esse perpetuos,& quoscunq; ossiciales in sita politia constitutos; quorum motivum fuit imitatio naturq;vt Aristot. eis imponit; videmus enim in terra, in parteS eius eodem modo semper se habent, ut in muneris contingit; quia minera auri in eadem parte terrae semper generat aurum,& minera argenti argentur unde in Iob. 18.cap 'dicitur: Habet argentum venarum suarum principia ; & auro Iocus est, in quo conflatur. Ex hoc ergo principio sic concludunt,quod si locus auri nunquam mutatur,& argenti, Ut locus
fiat plumbi, vel ferri; nec Iocus plumbi,vel ferri, ut fiat locus auri, vel argenti: sic & in principatibus
425쪽
contingere debet; quia nec Princia pes,nec ossiciales nullari debent ut
fiant aliquando subditi ue vel quod subditi fiat ossiciales, vel Principm
quia ars imitatur naturam inquantum potest. Ampli' autem: ad hoc idem probandum sic argumentum
assumi potest; quia, ut Philosophus dicit in principio suς Metaph.Experientia facit artem, & inexperientia casum: & Vegeti' de arte militari: Scientia, inquit, tei militaris nutrit audaciam ; nemo enim facere motuit , qae se bene didicisse confiditi Ex his autem arguitur, quod si fiat mutatio rectorum, Vel Principum, seu magistratus , interdum assumitur inexpertus: ex quo multi contingunt errores in politia. Rursus ad idem: Talis vicissitudo regimini derogat, Ut dictum est supra in 1. lib. quia datur occasio subditis non obedientiae ex spe euadendi manum
Principis, Vel veniendi ad dictum principatum : & sic motivum dicto . R rum
426쪽
. rum Philosophorum Socratis videlicet, & Platonis videtur cosonum rationi: Sed econuerse fuit motu uum sapientum urbis, siue Romanae Reipub. quia post expulsionem Regum statuerunt Consules: unde in 1. Mach. scribitur inter alia commedabilia de Romanis, si committut uni homini magistratum suum per singulos annos dominari uniuuersae terrς suae;&omnes obediunt Vni: Lausam autem assignant historiar, ut nec insoles diu maneret;& moderatior cito succurreretur :quam quidem causam Philosopli , etiam tangit in a. Politic.quia mutare aliquando principatum, ac dignitatem magistratus personis idoneis distribuere, causa est maioris pacis in ciuitate, & in politia qua-ciique. Alia autem causa assumitur
uno principio Philosophi. s .Eth. ubi dicitur, quod Principatus Viruostendit; contingit enim interdum personam assumptam ad dignitate esse
427쪽
LIB. IIII. CAP. VII. I esse hominem virtuosum in gradu suo ; sed postquam statum Principatus accepit, eleuatur in superbia,& tyrannus essicitur: sicut accidit de Saule , de quo dicitur in I. Reg. quod quando assumptus est in Regem, inter filios Israel no erat molior vir illo ; & solis duobus annis in sita permansit innocentia: postiquam aute factus tyrannus,& Deo inobediens, dictum est ei per S muelem: Quia*biecisti sermonem domini,& non obedisti voci eius a abieci . te dominus ne sis rex. Amri plius autem : gradus quidam est in natura hominis quantum ad viri tes , & gratias ; quidam enim sunt ad subiectionem dispositi, sed ad regimen minus Valent; quidam au- in econuerso. Ex tali ergo opinione; quia, qui bonus est subditus assumptus & male regens, si perpetuet cum principatu, est causasti surae in ciuitatem ; conueniens est mutare rectores. Rursus: appetia
428쪽
tus honoris inest homini: via de Ma ximus Valerius dicit, quod nulla est tanta humilitas, quae hac dulcedine non lagatur : Et hinc sequitur aliud, scilicet s est stiperioris imp tiens . Dare ergo principatum uni soli, est causa seditionis in multiti dine: & ista est etiam ratio Aristota in z. Politici via dicit, ' Socrates semper facit eosdem Principes, qd seditionis est causa apud nullam diagnitate possidentes: vidento. n. seoino statu carere , si contingat eos esse viriles, & animosos, ad disco dias nituntur ciuiu: Propter quod Max. Valerius resere de Fabio duce Romano lib.x.& de quo dictum est supra,P, cum *pius cosulatum habuisset ι & in sua progenie talis dignitas a logo Ue per successionem
continuata esset, id egit cum populo, ut aliquado vacationem eius Fa
biae genti darent. Laudabilis igiatur politia est, in qua secundum merita unicuique ciui vicissim distria
429쪽
LIB. IIII. CAP.VIII. I9ς buuntur honores ue ut antiqui fecerunt Rom. quam etiam Philosopli magis commendat. Hic declarat melius esse in politia: noli perpetuare rectores:& respondet ad partem oppositam; ubi etiam dicit nullum habere in Lombardia domi-ι nium, nisi per viam tyrannicam Du-
ti philosophi, non habet similitudinem, siue
necessitatem in arguedo ; eo,quod minerar: siue auri, siue cuiuscuoque metalli recipiunt impressionem. a. corpore cos esti quae est ad unum determinata : unde sicut ficulnea semper ficus producit, & non aliufructum propter eadem principia,quq sunt in ipsa:& mediate influen tia coelesti: ita & eadem pars terrae sic disposita, ut sit minera auri sem-ri. R M; per
430쪽
per faciet aurum: sed non sic est de
Voluntate humana, quae sideribus non subijcitur,ut Ptolarineus d=bat in centiloquio); quia volubilis est: unde actus humani pontitur a Philosopho in Ethicis de contingenti materia; & inde variantur de bono in m alum, &econuerso :&ideo P-petuatio est periculosa. Sed quod postea dicitur de experientia, hoc supponi debet, ut eligatur euius, qui possit, & sciat regere, & ciues dirigere ad virtutem : alias si etiagitur unus insufficiens, precio , Vel amore; iam politia est corrupta: Formari enim eligendi tradit ille latro Moysi cognato suo,Vt in Exodo seribitur Ioquens de Principibus &assessoribus populi: Pro uide, inquit, viros potentes de omni
populo in quibus sit vexitas & qui
oderint auaritiam ; & constitue ex eis Tribunos,& Ceturiones; Quinquagenarios,& Decanos, qui iudicent populum: Philosophiis etiam