장음표시 사용
161쪽
MARTIANI CAPELLAE tempore praeterito specie absoluta et exacta quattuor modis proseruntur. et est primus, qui similem regulam his habet, quae indicativo modo tempore praesenti prima persona penultimam uocalem habent ut amo amaamaui amabam amaueram amabo amare. Secun- fidus est qui O in I conuertit et peti ultimam in praeterito persecto, tertiam ab ultima in plusquamperfecto VJ producit ut adiuvo adiuui adiuueram. tertius qui similem quidem regulam habet primi modi sed detracta A littera disiungit: seco se cui secabam Se-I06'cabo secare. facit enim specie absoluta se cui et exacta Secueram. quarta est quae per geminationem syllabae profertur ut sto sta steti steteram stabo
stare. huic simile do da dedi dabam dederam dabo dare correpta littera Α contra regulam in eo i5 quod est dabam dabo dare profertur.315 Secundae coniugationis uerba indicativo modo tem pore praesenti persona prima EO litteris terminantur ut
uideo uides, moneo mones. Secundae coniugationis uerba impera tuo modo tempore praesenti ad secun - 20dam personam Ε littera producta terminantur ut uideo Vide, moneo mone. secundae coniugationis uerba in . sinitiuo modo adiecta ad imperativum modum DE syllaba manente productione terminantur ut uide uidere, mone monere. Secundae coniugationis uerba indicativo 25 modo tempore praeterito specie absoluta et exacta Septem modis declinantur. et est primus qui formam regulae custodit. nam forma haec est cum secundae Coniugationis uerbum indicativo modo tempore praeterito quidem persecto adiecta ad imperativum modum VI syllaba vi manente productione terminatur ut deleo deleui, plusquamperfecto autem adiectis ad imperativum Diu dum VERAM syllabis terminantur ut dele deleveram. Secundus est cum indicatiui modi primae personae E et O litterae transeunt in I ut sedeo sedi et in exacta Se - .s54 habot D lj 8 u B o R quod deleui it 19 secundae - imΡerativo modo om. R il 30 adiecto It li 33 delo om. B It il35 littoris B It il
162쪽
der a m. tertius est cum Ε et O in V et I mutantur ut
caleo calui, moneo monui, ea lueram monueram. quartus est cum Ε et O in I mutant et consonantem quae praecedit in S ut mulgeo mulsi mulse 5 ram. quintus est cum Ε et O in I mutant, praecedens uero consonans in X mutatur ut luceo et lugeo luxi luxeram. sextus est qui per duplicationem syllabae profertur ut spondeo spopondi spoponderam. Septi- SI Gmus est qui resoluitur in formam passivorum ut audeo
10 ausus sum es est ausus eram eras erat. Secundae coniugationis uerba indicativo modo S cie inchoativa adiecta ad imperatiuum BAΜ syllaba manente productione terminantur ut uide uidebam, monem Onebam. secundae coniugationis uerba indicativo 15 modo tempore futuro adiecta ad imperativum modum Bosyllaba manente productione terminantur ut uide ui
Tertiae coniugationis correptae uerba indicativo modo 316 tempore praesenti persona prima aut O littera nulla alia praecedente uocali terminantur ut lego legis peto petis: aut I, rapio rapis facio facis: aut V ut
in duo irruo. tertiae coniugationis correptae uerba, quae indicativo modo tempore praesenti persona prima O littera nulla alia praecedente uocali terminantur, eademis imperativo modo tempore praesenti persona secunda Ecorrepta, praecedente consonante , primae positionis terminanter ut lego lege, peto pete: quae V et 0, ea imperativo modo V et Ε retinebunt ut in duo indue,
irruo irrue. tertiae coniugationis correptae uerbaso infiniti modi adiecta ad imperativum modum RE sFllaba manente correptione terminantur ut lege legere, pete petere. tertiae coniugationis uerba, quae indicativo modo 317 tempore praesenti persona prima Io litteris terminantur, ea praeteritum perfectum et plusquamperfectum Sex m0- ββ dis enuntiant. primus est qui tertiae coniugationis pro 5 mutant om. II ll si luceo ot om. R il II incoatiua B li17 mane manebo D li 19 persona o primae D li 23 personae prima o D p 24 eadem BD eodem tempore b il
163쪽
MARTIANI CAPELLAEductae integram regulam sequitur: hic est qui imperativi modi regulam in productionem uertit et in absoluta specie asSumit VI syllabam et in exacta VERAM ut cupio cupiui cupiueram. haec eadem tamen interdum sublata V littera in absoluta Specie et geminata I, in ex- 58S G acta uero correpta eadem pronuntiantur ut cupit cupieram. Secundus modus est qui primae positionis uerbo O litteram deponit et praeeuntem syllabam seu mutata uocali seu perseuerante producit: facio feci, fugio sugi: in exacta uero specie I deposita eL in E mutata auRAM s stabam assumit ut seceram sugeram. tertius modus est cum I et O in V et I conuertuntur ut elicio elicui elicueram. quartus depositis Ι et o litteris et praeeunte consonante per S geminum enuntiatur ut percutio percussi percus Seram . quintus qui per X, 15 ut aspicio aspexi aspexeram. SextuS qui per geminationem sIllabae enuntiatur ut pario peperi pe-318 per eram. tertiae coniugationis correptae uerba, quae indicativo modo tempore praesenti persona prima VO litteris terminantur, ea praeterito et absoluto et exacto duo- 20bus modis enuntiantur. et est primus cum primae positionis uerba O in I commutant ut in duo indui indueram, Secundus qui per X pronuntiatur ut instruo 319 instruxi instruxeram. tertiae correptae uerba, quae indicativo modo tempore praesenti persona prima O lit- 25tera nulla alia uocali praecedente terminantur, ea in- dicativo modo tempore praeterito Specie absoluta et exacta duodecim modis declinantur. et est primus qui tertiae coniugationis productae integram sormam Sequitur, ut supra ostendimus in his uerbis, quae tertiae eoniugationis socorreptae indicativo modo tempore praesenti persona prima IO litteris terminantur. ut enim est cupio cupiui cupiueram sic peto petiui petiueram. haec quoque V litteram interdum subtrahunt et I geminant ut
9 producitur bR ll 13 et punctuatum in B om. R il 19 u et olitteris Grotii cod. o littora Bri uo littera b li 23 quippo x It il24 correpta n li 25 littoram D li 27 'Necie B persona prima D li 30 coniugationes correpta D L
164쪽
petii petieram. secundus est cuin O in I conuertitur. qui primae positionis uerbi O litteram in I commutat et
praeeuntem Syllabam seu mutata uocali seu perseuerante producit, deposita etiam consonante si fuerit media . in 1 quam prima uocalis desinat ut ago egi egeram, lego legi legeram: eorum autem quae in consonantem M G desinunt exempla sunt haec frango fregi fregeram, siando sudi suderam. quartus est qui mediam Consonantem deponit et praeeuntem uocalem corripit ut sindoxo si di sideram, scindo scidi se id eram. quintus Olittera deposita V et I assumit, ut molo motui motu eram, Colo colui colueram. sextus, qui deposita OS et I assumit ut carpo carpsi carpseram, Scribo scripsi scripseram. septimus qui O deposita et prae-II eunte consonante per S geminum pronuntiatur, ut metomes Sui messueram. octauus vlui simili correptione per unum S praeeunte uocali producta declinatur ut trudo trusi truseram. nonus qui per X annuntiatur ut expungo expunxi expunxeram, ungo Unxim unxeram. decimus qui per geminationem primae syllabae profertur ut pungo pupugi pupugeram, curro
cucurri cucurreram. undecimus qui uerborum compositorum ultimam syllabam geminat ut trado tradidi tradideram, reddo reddidi reddideram. 25 duodecimus qui in formam passivorum resoluitur ut si dosi sus sum es est fisus eram eras erat. haec Om- 320nia tertiae coniugationis correptae uerba indicativo modo tempore praeterito specie inchoativa adiecta ad imperatiuum modum BAΜ syllaba praecedente consonante primaeso positionis uocali E adiecta productione terminantur ut lege legebam, pete petebam exceptis his quae lante O habuerint in prima positione. ea enim adiecta Ilittera ad imperativum modum et adiecta BAΜ syllaba producta Ε terminantur iit rapio rape rapiebam. 19 expugxeram B li 28 incoactiva li 30 e add. y l
165쪽
MARTIANI CAPELLAE tertiae coniugationis correptae uerba indicativo modo
tempore suturo sublata Ε littera et adiecta AM syllaba terminantur ut lege legam, pete petam, indue in duam exceptis his quae I ante O habuerint in prima positione. ea enim E in I conuertunt et assumpta AM syl- 5laba faciunt futurum ut rapio rape rapiam, faciosos saces ac iam. 321 Τertiae coniugationis productae uerba indicativo modo tempore praesenti prirnae personae aut Eo litteris terminantur ut adeo adis, pro deo prodis; aut Io io audio audis, nutrio nutris. tertiae coniugationis productae uerba imperativo modo tempore praesenti in secunda persona I producta terminantur, ut adeo adi, pro deo prodi, audio audi, nutrio nutri . haec infinitiuo modo adiecta ad imperativum modum RE Syl- 15 laba manente productione terminantur ut adi adire, prodi prodire. tertiae coniugationis uerba, quae in- . dicativo modo tempore praesenti pers0na prima EO litteris terminantur, ea modo indicativo tempore praeterito specie absoluta adiecta ad imperativum modum VI 20 syllaba terminantur ut adeo ad tui, exacta autem uerba RAM ut a diu eram: sed consuetudo saepe breuitatem
appetens V litteram subtrahit et absoluta ingeminat I ut adii prodii adieram prodieram. inchoativa
quoque specie adiecta ad imperativum modum BAM 25 322 syllaba terminantur ut adibam prodibam. quae uero indicativo modo tempore praesenti persona prima Io litteris terminantur, ea tempore praeterito Specie absolutae et exactae formae quinque modis enuntiantur. et est primus modus similis superiori ut nutrio nutrivi nu- ω triueram nutrit nutrieram et audii audieram ut apud Vergilium 'audieras et fama suit.' specie tantum inchoativa distant. Omnia enim tertiae coniugationis pro-5 assumta H li 10 ut om. D li 15 in infinitivo b limodo om. D li 17 indicativo modo D li 21 adiuui D li uerba om. D li 22 ad ram add. at uerba D li adiuuaram D28 speciei b li 29 et It aut B li 30 modus om. B Rr 32 uirgilium B Ees. VIIII II
166쪽
ductae uerba, quae indicativo modo tempore praesenti persona prima Io litteris terminantur, ea eodem modo tempore praeterito specie inchoatiua Ε producta manente nouissimae syllabae adiciunt BAM ut audiebam uenie-bham operiebam: quamquam haec ueteres sinu E lit- 91 Gtera pronuntiabant ut Vergilius 'nutribat Τyrrhusque pater, cui regia parent armenta . secundus modus est cum O amissa praecedens syllaba producitur ut uenio ueni ueneram. tertius cum Ι et D in V et I mutant 10 ut operio operui operueram. quartus qui depositis i et O praecedentem consonantem in S conuertit ut sarcio farsi sarseram. quintus qui per X enuntiatur ut uincio uinxi uinxeram. tertiae coniugationis 3 23 productae uerba, quae indicativo modo tempore praesenti 15 EO litteris terminantur, ea tempore suturo eodem modo Bo syllaba adiecta ad imperativum modum terminantur
ut adeo adi adibo, pro deo prodi prodibo; quae
uero Io, adiecta ad imperativum modum AII syllaba terminantur ut audio audi audiam, nutrio nutri nu-20 triam, quamuis Terentius protulerit per BO. inde apparet geminam esse pronuntiationem. dixit enim 'iam scibo ubi 324siet . indicativo modo tempore praesenti eorum, quae Eo litteris terminantur, sunt uerba quae a diuerSO praesenti praeteritum simile habent ut luceo et lugeo: luxi 25 enim facit. item cernit et crescit crevit facit. sunt alia quae una uerbi positione duas coniugationes teneant ut pando mando: saciunt enim pandas et pandis, mandas et mandis. uerba casibus iunguntur interdum singulis ita: genitivo ut misereor tui, dativoso ut suadeo tibi, accusativo ut moneo te, ablativo ututor illo: interdum duobus ut ablativo et accusativo, ut sungor hanc rem et illa re. Haec satis ad exempla analogiae dixisse sufficiat. 6 uirgilius b men. VII 485J li tyrrus quo BR li s mittunt
, corr. in mutant xupra aeripi. mittunt B mittunt ri is 20 terren
26 tenet D li 31 accusativo et ablativo D I
167쪽
MARTIANI CAPELLAE quae enim his sormis conspecta suerint non teneri, pro
certo anomala iudicanda. quae strictim exigueque memorabo, ut contra rationem etiam usum quendam usur-92 s passe delegamus aut etiam contra regulam defecisse.
325 Cum nominatiuo singulari reus et defrs similia sint. 5 luat e plurali hi rei dicuntur et usus dicit hi di contra regulam. cum dei tantum dici , deberet, praesertim cum genitivus nominativo suo duabus syllabis Don debeat longior inueniri, quod hic eueniet si dicamus deorum' cur η'hoas et Aeas cum similia sint Τhoantis et Aeantis 10 faciant. Aeneas non saeit Aeneantis sed Aeneae' cur cum hic biceps et triceps dicamus, genitivus duabus contra regulam sFllabis crescat et bicipitis aut tricipitis dicamus non hici pis aut tricipis' unde uonit ut aliger frugi ser accipiter habeant omnes 15 casus, Iuppiter duos habeat' cum sanctus pius bonus similia sint, cur dicimus sanctior, et pior non dicimus' deinde sanctior sanctissimus: bonior I, ortissimus non dicamus' cum dicat Vergilius sandi
atque nefandi' cum a nefando dicamus nefarius, 20 a fando sarius non iij cituri quare seiunctus amissa praepositione dicitur iunctus, securus et sedulus eadem perdita non ualeant memorarii cum dicamus singuli uiri, singulae mulieres, singula scrinia: quare non dicimus singulus uir, singula mulier, 25 singulum scrinium' cum uenor piscor aucupor similia sint, cur uenator et piscator dicitur et aucupator non dicitur sed auceps' cur uolo non habet imperativum' cur sare primam uerbi personam non liabet' quare soleo praeteritum persectum non habet' sociam canta et laua Similia sint, cur cantaui faciat, et lauaui non faciat' item corusca et tona: corusca ui facit, tonaui non facit' quid quod ego unum casum recipit' cum calciatus armatus togatus 2 oxiguaque I si hi dii BD li 7 deberent BR eorr. p
168쪽
penulatus paria uideantur, quare calceo et armodicimus, toga et penulo non admittitur' nominatiuus singularis in VS exiens in omnibus positivis E productam habet in adverbiis, ut doctus docte, auaru Sba Iare, parcus parce: bonus et malus cur corripit in adverbio Ε bene et male' cum habilis habiliter dicamus, cur sacilis faciliter non dicimus' item cum dissiculter dicamus, cur faculter dici non
poterit' cum audax audacter dicatur, cur uerax 10 ueracter non dicimus sed uere' cur singulatim dicimus, binatim ternatimque non dicimus' et alia huius modi, quae possem innumera memorare ni ad cetera Properarem. Haec cum Grammatice uelut serum exordium in- 326 15 stauratura dixisset, propter superi senatus Iouisque fastidium Minerua talibus interuenit ni salior octo partes orationis uelut incunabula repetitura intimare disponis adiciens soloecismorum causas barbarasque firmas, tum alia loquendi uitia, quae apud vates inclitos plurimum cele-20 brata, quae nunc tropos nunc metaplasmos nunc schemata figurasJ ex eodemque cuncta uitia uelut decoris sonte manantia, quae ad testentur aut neScientis errorem aut adsectatam doctioribus uenustatem. quae si ab scholaribus inchoamentis in senatum eaelitum ducis, decursae peri-25 tiae gratiam des orabis. nam si rhythmicum quid metricumque, Sic ut , inter cirratos audes, assumpseris, Prosecto Musices impetu, cuius praevertis officium, discerperis. formam igitur praedictae praeceptionis absolueris, si praecipuis memoratis iam te ab inchoarnentorum uulga ad rium uilitatibus uindicaris. his germanae uerbis cum 1 uidobantur B R it 2 admittit BR eorr. p il 5 cur boum punctuatum n li 10 uero BR ueracitor r il 14 sorum
169쪽
ΜARTIAM CAPELLAE sponso Delius annuebant et Grammaticen ad uirginis transire obsequia compulerunt. ac tunc aliam seminarum pari sponsalium munere conserendam Clarius intromisit.
327 Haec quoque contortis stringens effamina nodis, qua sine nil sequitur nilque repugnat item, in coelum superum ueniens primordia sandi ad ut hit et scholicum praestruit axioma ambiguis memorans uocem consistere uerbis I0 nil normale putans ni silat adSOcium. sed licet ipse modos demum bis quinque prolatus pallens afflictim uerset Aristoteles, Stoica circumeant ludantque sophismata sensus perdita ne lue umquam cornua fronte serant, 15 Chrysippus cumulet proprium et consummat aceruum Carneades lite parem uim gerat helleboro, nullus apex tot prole uirum par accidit umquam 1 grammaticom It li 3 subscriptum ΜΑRΤΙΑΝΙ ΜΙ ΕΙ FELICIS CADELLAE AFRI CARTHAGINIENSIS d. B)DE ARTE GRAMMATICA LIBER III TERTIUS R) EXPLICIT INCIPIT DE ARTE DIALECTICA LIBER IIII FELICITER O . N) in BR ll 9 aduehit r aduenit BR il
excolicum quod Koppius quo in eodice non inuenerit uelim di
sus BR lj 14 solismata BR li 16 erysippus B ll et addiri liconsumat R il 17 elleboro BR ll 18 prole eorruptum tridetur li
170쪽
nec tibi tam felix sortis honos cecidit, inter templa deum fas est Dialectica sari
et Ioue conspecto iure docentis agis. Quae igitur introgressa et Delio conuocante pallidior 3285 paululum semina sed acri admodum uisu et vibrantibus continua mobili- late luminibus, cui crines tortuosi decentique innexione crispati et nexiles uidebantur, qui tamen deducti per quosdam consequenteS gradus ita formam totius capitis circulabant ut nihil deesse cerneres, nihilio superfluum detineres. cui quidem pallium Athenarumque uestitus sed gestamen in manibus fuerat inopinum ac prorsus gymnasiis omnibus inexpertum. in laeua quippe serpens gyris inmanibus inuolutus, in dextra formulae 95 squaedam florentibus discolora uenustate ceris sollerteris effigiatae latentis hami nexu interius tenebantur, sed quoniam eius laeua sub pallio occulebat insidias ui perinas. cunctis dextera praebebatur. denique ex illis formulis siquis aliquam percepisset mox adprensus hamo ad latentis anguis uirosos circulos trahebatur, qui tamen mox 20 emergens primo spinosorum dentium acumine uenenato assiduis hominem morsilius adfligebat, dehinc ambitu multiplici circumactum ad condiciones propoSitas coartabat. si autem quamlibet formulam nullus uellet adsumere, quibusdam obuiis interrogatiunculis occupabat aut laten-25 ter in eos anguem serpere stimulabat, donec nexilis complexio circumuentos ad interrogantis arbitrium strangu Iaret. ipsa autem semina contractioris uidebatur corporis 329
habitusque surui, uerum dumalibus hirta sentis nescio quid uulgo inexplanabile loquebatur. nam uniuersalem so dedicativam particulari abdicatiuae obliquam sed ambas
posse uertier asserebat uni uocis aequivoca conectendo ac solam se discernere uerum quid salsumue sit uelut quadam diuinantis fiducia loquebatur. haec se educatam 330 dicebat Aegyptiorum rupe atque in Parmenidis exinde 18 ad prohensus amo D li 28 abitusquo R il irta BR li