장음표시 사용
321쪽
i. TRACTATUS X. ID homo,ergo tu non .es homosin maiore propositione proponitur me,alium a te esse, secundum persis nae proprietatem, in minori uero essentiam & naturam intelligimus, quare falsa intelligitur conclusio. Item O hoc modo solvuntur hi duo syllogismi fallaces,quia mutatur genus stippositionis siue signincationis terminorum. nam a termino primae intentionis ad terminum sectindae proceditur. Sed ratio huius est, quia omnis praedicatio in qua praedicatur terminus secundae intentionis, de termino primae est accidentaria,ut animal est genus, homo est species. Propterea quod . J sensus huius loci hic est . non eodem modo accipitur animal, cum praedicatur de homine.& cum subi jcitur generi. nam in hac praedicatione, homo est animal ,animal sumitur pro re ipsa quam significat ex impositione, sed in hac,animal est genus,animal sumitur pro ipso uocabulo,quod talis rei est signiticatiuum .
RIS parito a recentioribus hic
NEC tamen ignoro hunc locum ab ' accidenti latius explicari a recentioribus hoc modo,ut sit accides, id cui accidit uidelicet rci subiem, ct praeter haec attributum qua ct ita distingaut nominibi magis 'miliaribus,m accidens sis,quod medium in Ollogisimo dicitur,res subiecti minor extremitra, attributum maior extremitas. Hinc paralogimus per hunc locum fieri dicunt,quotici uel medium, uel maior extremitas,uel minor extremitas in syllogismo non ridie sumitur.Mediuquidem, ut si ita arguatur, Cutim libra contradictionis altera pars efZ uera et accipio hic nunc uerbum,cuiuslibet, more istorum,contra vim propria pro signo distributivo, ut ipsi dicunt, qualiasunt omnis ct nulli Pat- qui hac propositis,homo est lapis,s contradisti iis altera pars, gitur hac propositio ,homo e i iam, uera est.
322쪽
Captio est in uerbo contradicitionis.Assumendum erat,atqui haec propositio,homo est lapis,scontradictio: eo quod hic terminin in maiore solum uniuersaliter sumebatur. Maior uerὸ extremitas,ut si ita proponas, Omne animal substantia non e H,omnis autem homo est anima igitur nullus homo substantia est. Captieest in uerb o substantia, quod in maiori ut oportebat Iuniuersaliter sumptum non est , propterea quod ne alio ei praposita non sit . merum id ita sophi pro arbitris
flatuerunt,contra audiorum re eorum qui reste loqui ridie erunt,consuetudinem. Minor porro extremitaae non
recte sumitvrs ita contexo Bllogisimum, Nullum dex
trum est'iarum, cuiusliber autem hominis oculus est dexter,ergo neuter oculus hominis en sinister. Hic oculm minor extremitru Particularitersum itur in minore
contra prascrip tam fecun i modi prima figura legem.
uuare ita assumendum erat,cuiuslibet autem hominis uterque oculus est dexter .Hee . J Latissim h patet haec fallacia accidentis,
nam complectitur omnes syllogismos in materia & sorma uitiosos . captio est. J nam hic terminus contradictio, solium sumitur uniuersaliter in maiore, debet autem totuesse mediunt in minore,& non hoc totum aggregatum coeradictionis altera pars, propterea deceptio pendet a termino medio. Maior uerὸ extremitat. J substantia maior extremitas, sumitur particulariter in maiore , quia nota uniuersalis assirmat tua , distribuit terminum tantum immediate sequentem, at in conclusione uniuersaliter sumi tur .
De loco ab eo quod est secundum quid, ad id quod simpliciter est . DEFINIT vR hic locus ab Aristotele per id, quo
323쪽
' A e Y A et v stue quidem simpliciter dicitur, illud autem,quoquomodo is non praecipue .uloquomodo,inquis,hoc est,uet secundum locum, vel secundum tempus, uel ad aliquid, uel secundum aliquid, uidebcu cum quod secudum partem dicitur,simpliciter accipitur. Itaque est paral fimi secundum hunc Doum quatuor sent modis. Framom his,qua secundum locum dicuntur: ut Apud Thrai cias quada gentos olim, ut Solium auctor est, recens naros cum fletu excipere,oe desinctos gaudio prosequipiis esse ducebant:igitur pium est, puerperia desiere, une gaudioprosequi. Secundo in his quae sunt secundum
tempus rvt bonum est uti uictu tenui cum aegrotamus, igitur simpliciter Uri bonum est Item expedit merces in
marestro cere,cum timetur naufragium, igituar expeditpro'cere merces. Tertio in his,quaesunt ad aliquiim diuitiae male urentibus non siunt bonae,ergo diuitia bo ma non sunt,cum tamen i e ut diuus Androsius ait Joirtutum sint instrumenta. marto autem in his,qua suntsecundum aliquiaedit Aethiops dentibin albis est, ieitur albus est. Praeterea cum ex diuisis coniunctum iufrtur,hoc pasti, Coriscus bonin est, or idem cithara dus,Griscus igitur bonus est citharae m. Esto ausem
uita bonus sit,non arte . Huissemodi paralogi in per hunc locum facitus esse intelligitur.
Definitur. Techna ex hoe loco 'struitur, quando id
quod particulariter siue secundum partem in antecedete sumitur, in conclusione sumitur uniuersaliter, & secundia totum.talis non est rata collectio, quoniam a particulari uno ad uniuersale non est firma consecutio,ut diuitiae male utentibus obsunt magis quam prosunt, ergo diuitiae malae sunt , honestum est apud Tribalos populos X a rat em
324쪽
DE ELENCHo SOPHIs T. patrem sacrificare. ergo id ubique honestu. Vt apud Thracei. J Historia haec est apud Pomponium Mela, secundo capite secundi libri.Itaque lugentur apud puerperia,natiq; deflentur,sunera contra festa sunt,& ueluti sacra,can, tu deflentur.Ηuius ratio, ut existimo, est, quia ut plenius ait, existimabant uel optimum esse non nasci, uel natos fatim emori. Vide Plinium primo capite septimi libri.Secundo in his. J IJuius loci multa exempla sunt apud Aristotelem in fine ultimi capitis secundi libri Topicorum. Virtutum sunt in Irumenta . J sic Aristoteles octauo capite primi libri ethicorum, fieri non potest, aut non facile fit, ut is res agat praeclaras, cui facultates desunt.
De loco ab ignorantia Elenchi. PER ignorantiam Eunchi, siue quod idem est,per
institiam redargutionis uni paralogistni,quoties omittitur aliquid eorum,quae adorationem ut Arinoteles ait hoc ψ, ad ipsus Elenchi definitionem requiruntur me itur autem ab eodem hoc pacto. Euniam e 1 contradictio unius or eiusdem non nominis, sed nominis non θnoni ,sed eiusdem, ex his qua data sunt ex necessitate,non connumerato eo quod est in prine io, ad laem, secundum idem, similiter, ct per idem tempus. quidem desinitione certum est nussuam ab Aristotele longiorem 'stam ese,ids ut reor proptersephisiarum importunitates. Quapropter est singulas eius particulas latim explicare, atque distinguere necessumfri sis fuerit. Quandoquidem in ea quaedam filogi i tantum causa ponuntur,quaedam ob contra- Actione olum,quaedam etiam ad utrunque I feolant. stetismi causa ponuntur, partim ex his qua data
sunt ex necessitate,partim, non connumerato eo quod
325쪽
Υ R ASC T A T V s X. postremo loco enumerata sunt e cuiusimodisiunt adirim secundum idem,similiter, ct per idem tempus. Frater hac autem ad utrunque reliqua pertinent. Torro paralogi i,qui per hunc locumfleri consueverun hocpraecipue peccant, quod ex quatuorpo iremis aliquid omittitur.Unde est quatuor quoque modi assignantur. Primiu, cum omittitur particula ad idem , ut decem sunt
dupla ad quinque, 9 non sunt dupla adsex:ergo decem dupla sunt, dupla non sunt . Similiter si quis Socratem inter duos locatum,idcirco pronunties ipsum de a trum esse non dextrum. Secundus moduου est quando emittitur particula secundum idem, ut hoc eu duplum
secundum longitudinem , ct non est duplum secundum latitudinem: duplum igitur est, ct non duplum, aut siquis oculum nigrum esse dicat, 2 non nigrum tro te rea quia id quod circa orbe i in oculi est, qui medius pupillam tens album sit,i uerὰ Orbis niger flectetur.
Tertius,quando omittitur particula similiter,ut cognosco Socratem, ct eundem non cognosco uenientem, uiatur cognosco Socratem, ct eundem non cognosio. Quartus uerῖ,quando omittitur particula per idem te-us, visi quis Socratem proponat sidentem, est non paen- rem,ad diuersa tempora r efficiendo.
vis. Haec sallacia comittitur, climparticula finitionis elenchi omittitur . nam elenchus est conclusio opposita alicui piopositionum concessarum in syllogismo, qu, in modo & figura conclusionem collige, hant.syllogismus uero elenchi est syllogismus, qui ex otipolato conclusionis cum altera propositione colligit op- Pontum alterius,scilicet contraria uel c5tradictoria. Q a quidem demisione . J Locus est apud Aristotelem tertio ca
326쪽
qu,d colligere uolumin. Tertio, quando quo sumimin, aeque ignotum 6hais id quod conficere uolum m. darto,cum ponerius Fumitur ad demonstrandum id, quod prius est Caterkm praeter hos siunt 2 al quatuor modi, quos octauo libro Topicorum idem auctor recensere. Primus,ckm quod particulariter demonstrandum est,un Mersaliter quis postulauerit: vis quis nolens probare,coarariorum eandem esse disciplina, postulauerit idcirco omnium oppositoru eandem esse disciplinam. Secudus, cum quod uniuersaliter e i ad ostendendum propositum articulariter ab aliquo petitur: uelutisi de omnibus
istrariys propositu est,ri aliquibus solu quispiampostu
les. Tertim uero, cum quis diuidens propositum pati: t si cum oportet quempιam coniunctim ostendere medicina sani et agri ese, is tum utrunque postulas Orsim, ints diui :uerbi causa, o ne medicina sanis, rursus, Est ne medicina aegra' atque idem dehinc ita argum metetur, Medicina sani est, ct medicina ite agri est, gis ur medicina sani est, Ur item agri quartus aemu,cum quis eorum quae ex necessitate se inuicem sequuntur, aliqrum petit: visi cui propositum est ostendere.quod diamet ea incommensurabilis lateri quadrati, is assumat, quod diametro latin incommensurabile est.
In ρrincipio. J Haec captio committitur,quando antecedens non probat consequens. quia id quod tanquam manifestuin & perspicuit m sumitur,aeque ignotum eli, atque id quod est probadit,ut si quis ita eolligat,sut qui aduersa nobis uestigia figat, ergo sui antipodes.Primo quari.J Et omnis homo est animal, nullus homo est equus', ergo nullus homo est animal. Secudo quadο.Jut Pythagoras docuit imas in diuersa migrarς corpora, ergo eius assertores
327쪽
non errant. Tertio quando. J ut anima equi non remanet separata a corpore, crgo nec anima bouis. Qarro J Vt homo est capax disciplinae, ergo animal rationale est ca
pax disciplinae. De loco a consequenti. A consequenti locin dicitur,quemadmodum ristoteles tradit, quotias propter consequens redargutio sit, ut si quis perat consequentiam conuerti, quae tamen conuertitur minime. Exempligra iasi quis, quia boc' ex necessitate est, ct illud est dcirco putauerit, quia illud sit , or alterum quoque ex necessitate esse. rade ct deinceps, qua propter opinionem ex sensu sunt, hoc modo plerunque fiunt. Hinc saepenumero id quod flest, mel esse susticantur, eo quod favus color ut , ita est mel quoque consequitur. Quaproptersi quis ita argument tur Voc mel est ,igitur flauum, recte quidemsequitumat
contra non recte,si hoc modo, cflauum est,igitur mel est. Huius autem loci,a' duos, alg tres flatuunt modos. Ex his primus est, quoties quis, ut ab antecedente ad consequens rect esse habu consequentiae ratio ta ἡ contrario a consequente ad lysum antecedens firmam similiter atque constantem consequentiae uim esse existimauerit: ut si animal est homo est, igitur si homo non est,
animal non est . Secundus,quotio facti consequentia, ab abolitione,antecedentis credit aliquis'consequens
perque aboleri posse: ut si homo est,animal est, igitur si
homo non est,animal non est. Tertius Mia modus est, quoties ex communiter accidentibus per id, quod
consequens esse selet , volumus . tendere id quod praecedit: ut qui insanus est, in solitudinem fuit
328쪽
Democritus autem iissolitudinemfligit igiturDen sicritus insanus est. Dicitur autem per cosequens, quoniam consequiti r infimum esse, insolitudiis fugere , ueruntamen non conuertitur Non enim siquis fugit insolitudinem, consiquens continuo est,ut insaniatissi-
uenias siquidem qui res humanas deliciens, Habilitaserem ct quidem quaerat, ct ob hoc ad loca a tumultibus libera secedat: quemadmodum Democritu cisse memoriaproditum est : proinde falso creditum est ab Ἀ-theniensibus,cum insanivisse. emadmodum also quoque creditum est olim ab infidelibus nonra religionis monachos desipuisse, quod relistiae omnibm.quaposse pant , in deserta loca secesserint: unde or Anachorit di ti sunt 2 Gemite :m de Paulo primo Eremita Hilarione Hieroumus,de diuo Antonio Athanasius. or de albs compluribus Seuerus Sulpitiim in eo libro, quem de uita diui I nisi inscripsit, memoria prod
A consequenti.J Haec sit Iacia committitues, cum credi mus consequens conuerti cum antecedente, quod tamea non conuertituri ut si pluit, terra est madida, ergo si te riest madida,pluit. si iustitia est,uirtus est,ergo si est uirtus, est iustitia. haec captio complectitur omnes uitiosas argumentatidia es, quae canones consequentiarum non obsererrant. Vt se animal est. J Ηoc ex mplum non conuenit huie primo modo, nam animal esse nou inseri hominem esse .. quare sic legendum puto,si animal non est,ergo homo nosi homo non est,animal non est . fallacia est con-. sequentis,quia antecedens infert consequens,' sed ςonsequens uicissim non infert anteceθens.Secunὰ-.J Ilicsyllogismus est in primo modo sylIogismorum conditionalium,in quo a positione antecedentis ad positionem consequentis est colligendum. Et quemadmodum. J de hac ra
329쪽
DR ELENCHO so PHIs T. uidendus est Virgilius Polydorus , de inuentoribus rerum, primo capite septimi libri.
. De loco ab eo quod est, non causam
HI C locus ab eo nomen habu,quod est no causam is causam ponere, quod quidemst dicente 4 fristotele, eum assumstur id quod non causa est, tanquampropter
illud sat redargutio. Accidit aute tale quid in his fila ι 'is,quisunt ad ρ4sbile, in quibus scilices necessa
rium est interimere aliquid ex his,qua sumpta fiunt. Huius quidem exemplum est,quo ct Aristotelci ipse utitur, ut siquaratur , Sunt ne anima stulta idem ' quodsia respondente concedatur,ita deinde elenchus sephisticinsit, Omne quod est contrarium corruptioni, generatisin: atqui mors corruptio quadam est uita contraria,ctanima' uita sunt idem,uita igitur est generatio, est ui iure generari. Hoc autem impossibile est,quippe qui uiuit, iam non generatur ,se enitus est. Hic si is, quit risuerat,num anima ct uita fiunt idem per interem ρtionem instrat ob consequentis ilicet 'sitatem, igitur idem non sunt anima ct uita , cst restondens hoc quoque coiscedat argumentationis ui impiasus,ne tunc'Didemsubterfugere'te it redargutionis ἡota . Qui έ με μὴ ira concessa sint,eauem ipsi postea negauarit:quod certe per imperitiam eius aciadit, non aduertentis eam propositionem ; quae interem a est, causinon esse cur illatumsit consiquens Alβm, ac per hoc πσin: erimend. quidem fisse. i andoquidem ipsa posit , alit non posita, nihilo minus id quod impossibile est ,ieo imbygono colle diu equitur. Quin hac potius ira
330쪽
mum D sa propositis est. Siquidem neg mora corruptio,
nes uisageneratio essed vigenerationem uita ta corruptionem mors comitatur . Itas influgi Osiperim Iacto ,quapropositio causa non erat,ut caussumpta e Lmo locus. J Hie elenchus componitur,'quando puta, anus aliquid esse causam conclusionis, quod tamen non est causa, ut ebrietas est mala, ergo uinum est malμm .pae interempta est. J Haec scilicet anima & uita sunt idem: nam ea sublata, nihilominus falsa sequitur conclusio. Si quidem . J Huius ratio est,quia generatio est motus ad formam acquirendam , corruptio uero formae est abiectio. Mors autem & uita non sunt motus, sed motum concomitantur, & eius termini sunt.
De loco ab eo quod est, plures interroga-ῆ tiones ut unam facere.
RESTAT ultimus ex his,qui extra dimonem di 'sunt ocus nomen hinc sortitus, quod per eum plures interrogationeΥβcta,una esse credatur. Quotios igitur. duae plures ue interrogatione, fiunt, ad quas rel=ρημήatur perinde ais una'cla sit, captis per hunc locum feri dicitur. Quod prost Io tune euenirestet,ckm latre restondentem murci esse ds uel per imperitiam,vel ob 'non diligentem ad restodendum circunspectionem Porr' interrogationeae piis ci Acuntur, quum plura de uno, . Aut unum de plurabus, aut plura de pluribus interrogara r. De quibus est Aristoteles hoc modorti harum autem aliquibus quidem inquit,'cile est uidere,qu d nou μ sed plurci quoque danda sunt responsionos, ut viruterra es mare, an coelum i In aliquibus uerὰ non ita is si is, G puris ne hic est hic homo eIt ' Quo sit,ut cum