장음표시 사용
41쪽
menter exhilarati, taquam si de ipsa paupertate sua, quam propter Deum. sustinebant, saginarentur, Missam tantae solemnitatis cu summa deuotione in jubilo cordis cantare coeperunt: α ecce nondum finita Missa de prop- tuarijs gratiae Dei largam benedictionem repente, unde non sperabatur, sibi transmissam cum multa patiatum actione susceperunt. In his&smilibus vir Dei perpendens, quam veraciter Scriptura dicit, quonia nihil deest timentibus Deum, largitatem etiam miserationum Domini sit per se &super fratrra suos vehementer admirans, magis ac magis in sancta religio ne proficiebat, & beatet paupertatis angustijs gloriabatur, sicut in omnibus diuiiijs. Caput x i T. De hujus Sinai deuotione humilitate.
C sterum quam non surdus auditor sanctae Regulet fuerit, praecipiEtis,
vi sic stemus ad psallendum, ut mens nostia concordet voci nostrae, ex eo quod subdimus, liquebit. Mos erat ei, ut lecta collatione cum Ecclesiam intraret, ostium Ecclesiae manu teneret,&digitis firmius, quasi pro signo premeret, sicut solent homines signum aut nodum facere: quatenus per hoc admoniti, memoriae arctius imprimant, quod obliuisci nolunt. Cumq; hoc frequenter faceret: quodam die unus de fratribus cui familia, ritas ausum praebebat: interogauri eum, cur hoc ficeret. Cui pater sanctu somnibus, inquit, cogitationibus, quas ea iniuncto ossicio pro dispositi
ne domus per diem admittere cogor, dico, ut foris ientaneant, nec pror,
sus ingredi mecum praesumant: sed expectet, quousq; dicta prima hic eas
inueniam. Quod audiens frater ille multum aedificatus est: nimirum intelligens sancti Patris conuersationem comunem caeterorum negligentiam
transcendis se. Qitant verδ humilitatis fuerit hic vere pastor, non mercenarius, quamque odio habuerit omnem fastum superbiae, ferula pastoralis ejus cum qua in festiuis processionibus incedere solebat, satis indicat: quae usque hodie in Cisterciensi secretario ob reuerentia tanti patris conse
irata, dein magna veneratione habita, non multum a communibus sustentatorijs, quibus senes & debiles inniti fere solent, distare videtur. Hic est ratiss.s beatissimi patris nostri Bernardi in tincta religione pater: hic tam pei sectus magister, persectissimum habere discipulum meruit: quorum doctrina de C exemplis, usque hodie innumera captiuitatis vasa regi luperbiae, idest dia- . bolo auferuntur: & Christo Diio vero Regi humilitatis incorporantur.
De eo quod S. Stobori misit fratrem quendam ad nundinas, sine pecunia, ut necessaria emeret : praedicens ei cuiati pro tera futura. QVodam tempore cum domus Cisterciensismagna fuisset paupertate . constricta, venerabilis Abbas Stephanus vocavit unum ex fratribus suis: de loques ad eum in spiritu Dei, dixit. Vides carissime frater, quia magna coarctati sumus inopia :& prope est, ut fiatres nostri fame de frigore coctisq; molesti js periclitentur, nisi eis concite subueniatur. Vade ergo ad nundinas Vergelliaci, quae proxime instant: de compares ibi quadrigas
tres, de eam singulis ternos equos sortes atque tractores; quibus maximὸ indigemus ad onera nostra comportanda. Cumque quadrigas illas panis de alimentis, alijsque rebus necessariis oneraueris. adducti eas tecum, cum gaudio de prosperitate reuerteris ad nos Respondens autem frater, dixit.
Paratus sum Domine Pater, ut tuis jussionibus obsequar, si pretium dea Eli
42쪽
pia. i. ἰὴ ris inibi ad illa subsidia comparanda. Cui venerandus Abbas in paupertate demisericordia Dei magnifice pr sumens, respondit. Vere frater scias, a, ' quia cilin solicitus & anxius quaererem, unde neces litatibus fratrum nostr rum subuenirem, tres tantum denarii in tota domo ista reperti sunt. Hos si volueris tollo: reliqua ver0 quae que desuerint, tibi Domini nostri lesi Christi stratia prouidebit. Securus itaque vade: quia mittet Dominus Angelum suum tecum,& prosperum faciet iter tuum. Profectus itaque frater cum Verretiacum peruenisset,ὶ quodam viro fideli& timorato hospitio receptus est. Qui dum itineris ejus causas,& fiatru indigentias agnouissῖt: abiit in instanti ad quendam locupletissimum hominem finitimuin suum, qui desperate languens, ac pene iam moriens, facultates suas pauperibus erogabat. Cumq; Cisteresensu monachom, quorum iam in partibus illis sanctitas celebris habebatur, eidem infirmo penuria indicasset, vocatus est ad domum ejus supradictus frater: tantamque pecuniς summa in eleemosyna ab ipso moriente recepit, ut cuncta quae ei iniunxerat Abbas suis-
cienter ex ea compararet. Acceptis itaque tribus rhedis cum nouem quadrigarijs equis, onerauit atque ornauit eas cunctisquet fratruusibus oro
tuna est e cognouit: & ita qui vacuus venerat, secundum prophetia A bbatis plenus & gaudens ad suos remeauit. Cumque Cistercio apbppinquaret, nuntium mi ut, qui Abbati significaret ejus aduentum pariter & p ouentu.
Quo audito venerabilis Pater exultauit in Domino velicinenter: & convocatis in unum fratribus ait. Deus miserationum Dominus: Deus miser tionum libere ac liberaliter egit. Vere nobiliter, vere eleganter egisti nobiscum, Domine procurator & pastor noster: aperies manum tuam & implens benedictione tua penuriam nostram. Tunc ordinata Pcessione, o currerunt obviam venienti fratri usque ad portam, ita ut Abbas ipse pro cederet indutus vestibus sacris cum pastorali virga, ministris praecedetibus eum cum cruce & aqua benedicta. Exceperunt ergo soleniter, & cum multa gratiarum actione eleemosynam illam, non ut ab homine pr stitam, sedia quam caelitus missam benedictionem a Domino, & misericordia a Deo
salutari suo. Porid vir iste prudens & spiritualis, sicut intelligi datur, in hac tam celebri susceptione benefici j filios suos tam praesentes, quam posteros,b admonere voluit, ut liujus miraculi gratia iugi meditatione retineret : atq; ex eo discerent, in cun his necessitatibus suis pia confidentia prcsumere demisericordia Dei, qui nuquam deserit sperantes in se: sed est semper pauperum suoru pijssimus consolator, atq; adjutor in oportunitatibus in tribulatione. Ab illo ergo die & deinceps, sicut in illa domo, largiente Domino, spiritualia semper abundant, ita non defuerunt etiam teporalia bo-d na . quamvis juxta ordinis instituta, parcitas in omnibus obseruetur.
Gud Ecclesia Clysteroiensis Coenobia in diuersis' is alii usfundauit: de institutione Capituli generalis; st de Privilegio, φιod Domnu s Abbas Stepha
nus cum Gabbatibus suis a Sede Apostolica promeruit. PosτQvλM diuina largiente gratia crescente numero personarum in Cisterciensi Ecclesia, coepit jam mater multoria filioru laetari, qu prius diu sterilitate sua moerendo doluerat, coepit etiam vinea illa Domini Saba oth longe latiq:lpagines suas emittere, dein duersis locis, diuersisque re gionibus ciuitates re rugij constituere: ut qui sanguine animaru fudissent,
43쪽
ad illas confugientes, per mortem summi Pontificis, qui per propitu sanguinem semes introiuit in sincta, sternam redemptionem. de exiiij sui per
petuam absolutionem inuenire mererentur. Sane Abbatiae, quas eadem
Ecclesia in diuersis Episcopalibus ordinauit, tam larga potentique benedictione Domini crescebant in dies, ut ab illo tempore quo fundata est Firmitas, quae est primogenita filia domus Cisterciensis, & pulchre significatione nominis sui firmitatem& stabilitatem ordinis iam tunc praefigurabat, inter illos qui de Cilleicio specialiter sunt emissi,&c teros, qui ex eis
dem sunt exorti, insta octo annos duodecim Coenobia constructa fuerint inuenta. Iucundo namq; satis spectaculo & in hoc beatissimi patris Benedicti imitatores extitere, qui vitam & instituta ipsus toto conamine metis aemulari cupiebant: ut sicut ille statutis patribus duodecim monasteria construxit, quibus pr. aecepta Regulet suae seruanda tradidit; sc& isti in renouatione ordinis secundum eandem Regulam duodecim coenobia statuerunt,
quae in similitudinem duodecim A postolorum Christi Spiritus sancti gratia
debriata, salutis poculum uniuerso mundo propinarent. Verum, antequa Abbatiae Cistercienses florere inciperet, Reuerendissimus pater Stephanus ini consilio fiatrum suorum decretu, quod charta charitatis vocatur, Spiritu sancto inspiratus exarauit: in quo docemur, qualiter coenobia O rdinis nostri per diuersas mundi partes propagata, diuersis quoq; linguis diuersa, mirabili charitatis connexione, di honoris in inuicem exhibitione conglutinata , una Ecclesia, unus ordo, unum denique in Christo corpus eis clantur. Hoc vero decretum propterea charta ch titatis appellari censuit, quia
eius statutum omnis exactionis stravamen pia pulsans, solam charitatem Mis sequitur.
Onimatum salutem in diuinis de numanis sequitur. Inter caetera sine, quae
in charta charitatis ob pacis charitatisque custodiam, disciplinc & facti Ordinis censuram conseruandam, mirabili prouidentia beati viri fratrumque ipsus di a sunt, hoc praecipuum,& omni acceptione dignum inuenitur, ut cuncti Abbates Cisterciensis Ordinis semel per annum apud Cistercium
conuenientes, generale Capitulum celebrent, & de totius vitae suae ordine, ac indissolubili pace inter se custodienda, diligentissime tractent: quatenus tenor vivendi saepius replicatus, ac diuinarum scripturaru aut horitate corroboratus, non facile tepere, sed per multa plurimorum annorum spatia possit vigere. Hac ergo ratione ex tunc usque ad haec tempora, reuerendi patres Cisterciensis Ordinis semel per annum matre sitam visitant, generale Capitulum celebrant: de unctione S. spiritus edocti, capitula quae in libro dissinitionum plenius descripta continentur, tamquam consecta ex diue sis speciebus antidota saluti animarum prorsus iaccessaria, per uniuersam congregationum ii ostrarum fraternitatem tenenda decernunt. Consideras autem pius pater Steplianus, talia nequaquam consulte absque Se dis Apostolicae aut horitate actitati, praedecessoris quoque sui religiosum imitatus cxemplum, cum conniventia Coabbatum& fratrum suorum Roma missi a Domino Papa Calixto tunc sedis Apostolicae Pontifice suppliciter petens, quatenus ea quae ipse cum Coabbatibus & Datribus suis, ad roborandaminonastici ordinis disciplinam statueret, Apostolica aut horitate in perpetuum rata & in convulta fore decerneret. Cujus petitioni summus Ponti sex. clementer annuens: ad confirmationem ordinis tale decretum promulsauit.
44쪽
Decretum Calixti papae, ordinem Cistendiensentis confirmant . ean; isti. ALI xv Episcopu ,sseruu seruorum Dei, carissimis in Christo filii . . I., is is, stephanoVenerabili Cisterciensis monasteri j Abbati ejus statii bu, irip. salutem, & Apostolicam benedictionem. Ad hoc in Apostolicie sedis resti'
men Domino disponente promoti conspicimur, ut ipso praestante religionem augere,&quar recte, atq, ad salutem animarum statuta sunt. nostii debeamus authoritate ossicii firmare. Idcirco fili j in Christo carissimi, peti tioni vestrae caritate debita impertimur assensum: & religioni vestra: p terno congratulantes affectu, Dei operi, quod coepistis, manum nostrae connimationis apponimus. Siquidem assensia dc deliberatione communi abbatum, & fratrum monasteriorum vestrorum,& Episcoporum in quorum parochiis eadem monasteria continentur : quaedam de obseruatione Regulae beati Benedicti, de de alijs nonnullis, quae ordini vestro & loco necessaria videbantur,capitula statuistis: quae nimirum ad maj orem monasterij quietem, & religionis obseruantiam, auctoritate sedis A postolicae petitis confirmari. Nos ergo vestro profectui in Domino congratulates capitula 'illa εc constitutionem auctoritate Apostolica confirmamus: & omnia in perpetuu rata permanere decrevimus: illud nominatim omnimodis prohibbentes, ne Abbas aliquis monachos vestros sine regulari commendatione suscipiat. Interdicimus etia, ne quis conuelsos laicos vel professos vestros ad habitandum suscipere praesumat. Si qua igitur Ecclesiastica iacula risue persona nostrae huic confirmationi & vestrae constitutioni temeritate aliqua obviare praesumpserit, tamquam monasticae religionis & quietis perturbatrix, authoritate beatorum Apostolorum Petri de Pauli, & nostra donec satisfaciat, extamunicationis gladio feriatur. Qui vero conseruator et extiterit, omnipotentis Dei, sanctorumque Apostolorum eius, benedictionem consequatur. Amen. Caput XXIII. .
De eo quod beatus pater Stephanus sucusoris sui indignitatemper spiritum
agnouit, de pretiosi morte ejus. UM autem beatus pater Stephanus ossicium sibi commissi im secundum veram humilitatis Domini nostri Iesu Christi Regulam strenuὰ administrasset, longo confectus senio, ita ut caligarent oculi eius, & videre non posset, curam pastoralem deposuit: soli deo & sibi per sacrae contemplationis gustum vacare desiderans. Successit itaque ei quidam , ndignus honore nomine Uido: qui donis exterioribus ad instar sepulchri dea bati, non mediociter pollens, interius erat putredine vitiorum sordens. . Cumq; in ipso promotonis su primordio fratrum professiones de more recipciet, idem Dei famulus Stephanus in spiritu vidit immundum spiritum ad illum
venientem, atque in ejus os ingredientem. Vix menti preterierat unus,& ecce reuelante Domino, dehudata est impuritas ejus: & eradicata est mox e paradiso Dei plantatio spuria, quam pater coelestis non plantaverat. Instante vero tempore, quo emeritorum laborum senex in gaudium Do- mini sui introducendus, & de ultimo paupertatis loco, quem secundu in consilium saluatoris in hoc mundo elegerat, ad summi patrisfamilias conuiuium ascensurus decumberet, conuenerunt fratres: quidam etiam ex Abbatibus sui Ordinis, quorum numerus eo tempore usque ad viginti
45쪽
CisTER IE N sis, Drs TINCTro l. creuisse traditur: ut amicum fidelem,& patrem humillimum repatriante, deuotissimis obsequiis x precibus prosequerentur. Cumque in agonia constitutus morti approximaret. coeperunt fratres inter se loquentes tanti meriti hominem beatificare: dicetes, eum secure pergere posse ad Deum, qui tantum fluctum in Ecclesa DEi temporibus suis secisset. Quo ille audito, recollecto prout poterat spiritu, quasi increpantis voce dixit ad illos. Tacete fiatres, tacete. Quid est, quod loquimini In veritate dico vobis, quia scut trepidus & solicitus ad Deum vado: quasi qui numquam aliquid boni fecerim. Nam & si boni aliquid in me fuit, vel si fructus aliquis per pat- Uuitatem meam prouenire potuit cooperante gratia Dei, timeo valde & c5- tremisco: ne forte minus digne, minusue humiliter eandem gratiam apud me detinuerim. Hoc ergo perfectae humilitatis si uto, quae in ore sonabat,& in corde vigebat, munitus, homine exuit:&omnia nequissimi aduersarij tela, quamvis ignea, quamvis sulphurea, Potenter repelles, aereas potestates securus pertrasit. & ad portas paradisi coronandus ascendit. Sacri , corporis ejus exuviae juxta praedecessoris ipsius reliquias venerabiliter conditae sunt: ut quibus in hac vita unus erat spiritus,&vna fides, si etiam in aeterna beatitudine non dispar gloria. Amen.
De et ita optimis moriueus Duereia uesimi Fastrudi Cistemensis Aἷbatis. EA quae de sancta conversatione sancti ac Deo dilecti pastra di Ciste robenus Abbatis dificatione plena, & utilitati legentium accomoda, reli- giosus quidam, & veracis testimonij monachus Claraevallensis constripsit, qui etiam familiaritatem tanti viri habere meruit: sed & nonnulla de senioribus Clarae vallis admiratione digna, sicut in libello ipsus digesta inuenimus, huic operi nostio inseruimus: ut quae ille sparsim,&aliis narrationibus permixta posuit, hic in ordinem redacta, & sibi similibus copulata, clarius elucescant: &ad utilitatem legentium magis proficiant. Sic ergo scribit. Venerabilis ac piae memoriae Fastradus, quondam Cisterciensis A, bas, vir eximiae sanctitatis: nobilis quidem genere, sed morum elegantia nobilior fuit. Qui liberalibus studijs non mediocriter initiatus, faciis tamen litetis, ardentiori desiderio semper inhaesit: ita ut cum postmodum sapientia&aetate proficeret, eas prae oculis & manibus incessanter haberet:& ne ad mensam quidem, sine lectione diuina discumbere vellet. Quod non modo faciebat in propria domo, verum etiam in scholis peregrinado.
Hic cum esset Abbas Camberonensis, decedente piae memoriae Dono Roberto, qui beato Bernardo successerat, electus est ad regimen Claraevallis. Ad quam tamen electionem venire dissimulauit, quavis ex nomine vocaretur: timens utique, ne hoc illi accideret, quod semper accidere verebatur. Verumtamen antequam legati Clar vallenses ad eum requirendum peruenire potuissent, garrula fama praevolante cognouit, quia in ejus perlonam omnes unanimiter conuenisset. Hoc itaque rumore turbatus & anxius, fugam arripuit: veniensque ad domum Vallis Sancti Petri, quod est D at sitirmonasterili Oidinis Carthusens s. per dies aliquot ibi latuiti Vbi cum die noctuque in oratione pei sisteret, factus est in mentis excessu. Et ecce ap- g rii l. paruit ei in magna gloria Virgo puerpera Domina Angelorum, portans in manibus Regem gloriae parvulum suum Iesum. Qita cum vidistet, pr
46쪽
33 ExoRntvM MAGNvM ORDINI scidit ad pedes eius, obsecrans, ut sui misereretur. Cui beata Virgo respodit. Quid turbaris, o homo 3 Et imponens in ulnas ipsius, velut alteri Simeoni, nobilem illam sarcinam quam gestabat, ait. Accipe filium meri, & serua illi . Qito facto sublata est visio ab oculis ejus: de rediens ad seipsum, intellexit, quoniam a Dao egiessus est sermo: & quia vere fili j Dei & membra Christi
essent, qui ejus prouidentiae c5mittebantur. Hac igitur ista visione pr monitus, jam no est ausus ultra recalcitrare: ne videretur ordinationi Dei velle resistere. Suscepto autem tam insignis coenobii regimine, quam discretu,
. quὶm solicitum, quamque benignissimum Pastorem exhibucrit se, non est nostrae simplicitatis exponere. Nam queadmodum alios precellebat ossicio dignitatis, ita etiam praecedebat religionis exemplo, & merito sanctitatis. Castus, pius, S: humilis, masuetus, atq; modestus, super omneS, quos p. ν. I avi diebus ejus vidisse me memini. Parsimonia verὀ, ut ait ille Seuerus de vinaces. beato Martino, non est necesse in eo laudare: cum adhuc in saeculo positus. ita frugaliter vixerit, ut non scholasticus, sed monachus putaretur. Nam scut ipse quibusdam intimis suis secrete innotuit, biennio ate conuersionem suam, licet aetate nondum adultus, ita abstinentiae operam dedit, ut numquam voluerit pane saltem & aqua saturari. Carnium aute edulium, quamvis in ipse tempore pene usq; ad mortem aesrotasset, numqua sumere acquievit. Iam vero monachus factus, quam sobrie vi do, imo quam rigide abstinendo, corpus in servitutem redegerit, supersedeo dicere: quia . Vt verum fatear, vehementior extitit in hac parte. Satis etenim illum su- hujusmodi notaui: quippe qui pluribus annis eidem in mensa sua misti eMaii i nistraui. Nam cum in seipso vitia carnis sine miseratione persequeretur: ipsi miser ς carni, cui naturaliter insunt, minus quam oportebat, copati
videbatur. Caeterum in exteriori habitu & cultu, pro ossici j sui dignitate quam humilis, de quam temperans extiterit, hoc uno quod dicturus sum, facile aduertere erit. Quadam si quide die cum vestiarius monachus inlectulo illius cuculla nescio an tunicam, qua ipsum indui vellet, solito meliusculam apposuisset. increpavit cum pater, audiente me, & dixit. Quid est, dilecte mi frater, quod facere cupis, ut a comunione fratrum nostrorum me
separes, S: notabili habitu decolores' An quia Abbatis nomine censeor, , propterea monachusesse non debeos Nu quid idcirco constitutus sum minister & servus aliorum, ut lautioribus epulis dcbeam saginari, de cultioribus vestibus ornari Si ergo me diligis, la pacem mea quaeris, & praecepti meis obedire non despicis: prccor atque prςcipio, ne id amplius facere velis. Nam cum ego sim omni hi minimus, & apud Deum indignus, magnumihi est, si communi omni u victu atque vestitu fuero honoratus. Ex quo enim assumptus sum ad regimen animaru . hoc unum est, quod prae cyteris timui seper&timeo: ne occasione hujus administrationis, paupere Vitam, quam professus sum, deseram,& monaclai praemium perdam. Hic itaque dilectus a Deo & hominibus, charismatu donis excellenter adornatus, nCnsolum verbo de exeplo subditos informabat, verum etiam gratissima corpor ris habitudine mira deuotione intuentes assciebat. Tanta si quide spiritus
grati, in ipsus vultu Angelico radiabat, ut vix posset fideli aliqdi desiderabili ejus aspectu satiati, pr sertim qui puritate animi eius, & singulare mansuetudinem cogitabant: quam in exteriori homine, velut in proprio sigillo diuinitus impressam esse cernebant. His virtutum OInamcn-
47쪽
ta decoratus vir venerandus, cum pastore vacaret Cisterciensis Ecclesia, quae est mater omnium nostrum: Abbates & monachi ciui electioni intererant, bono odore ejus allecti, pari voto, comuni conlatio, ipsum Cister- ciensis Coenobi j, ac totius ordinis patrem uniuersalem elegerunt. Quo regimine suscepto, magnum, ut credimus, in eo fructum fecisset: nisi e catis nostris exigentibus tam cito subtractius fuisset. Sed quia ejus sanistissima vita diutius frui digni non fuimus, praecisa est velut a texente, dum ad- . huc ordiretur. Ipse vero consummatus in breui explevit tepora multa : placita enim erat Deo anima ejus, & Angelico consortio digna. De cujus felici transitu mox futuro cuidam de senioribus Claraevallis, beatae videlicet memoriae Petro Tolosano, de quo in consequetibus aliqua diceri ius, facta est huiusmodi reuelatio. Videbat in visu noctis, de ecce in nubibus coeli Filius Dei, sanctorum frequentia comitante, de coelo aduenies,& in ipso aere consistens in throno gloriae residebat,& splendor ex eo procedens mundum illuminabat. Porro ad dexteram majestatis illius monumentum quoddam gloriosissimum in aere suspensum apparebat: quod miro opere fabricatum intuentium oculos valde delectabat. At vero ante fores basilici Claraeuallis multitudo promiscui sexus innumerabilis assistebat: qui sursum erectis vultibus Repem gloriae Diam nostrum Iesum Christum, ipsum-rue inausoleum intente respiciebant. Praefatus aute monachus Petrus acce-ens ad eandem turmam, de s pulchro illo, quod coram Domino appa- rebat coepit interrogare, quid esset, aut quid significaret. Tunc unus ex eis respondit. sepulchrum istud de quo sciscitaris, scias esse cuiusdam sancti viti de terra proxime assumendi: de cujus transiitu magna in partibus istis V lonae latique desolatio erit: cujus etiam mors futura est in conspectu Do. mini pretiosa:& in conspectu hominum praeclara. Transacta autem visone, senior qui viderat eam, coepit de ea cogitando turbari, de moestus csse. n crastino autem cum eum vidissem obnubilato vultu, animi dolentis inditia praetendentem: sciscitatus sum ab eo incestitudinis ipsius causam. Cumque rogatus multum,tandem exposuisset mihi per ordinem visionem quam viderat: ego sciens illum multa gratia praeditum, magnis consolationibus a Domino frequenter honoratum: cogitaui & credidi, quia verbum quod viderat homo tam sanctus, tamque perrectus non poterat omnino non impleri. Euolutis autem postea diebus circiter viginti, ecce repente perculit aures nostras de inopinato eiusdem sanctissimi Abbatis obitu rumor tristis, simus: quo tristiorem a multis retro diebus in tempore illo accidisse non credimus, neque in partibus istis, neque in uniuerso ordine Cisterciens.
Verumtamen iuxta praedictae reuelationis modum, mors illius, ut vere conlidimus, in conspectu Domini extitit pretiosa, & in conspectu hominum celebris atque praeclara. Nam cum Parisius pro negotijs Monasterii ac totius ordinis sui Domino Papae Alexandro assisteret, correptus aegritu- p. . dine lecto decubuit : de infra quintum diem sancto sine quieuit. Huic autem decedenti tota Romanae Curiae dignitas astitit: ita ut ipse quoque Das Papa propriis illum manibus inungens, atq. Apostolica benedictione
comuniens, magno pietatis affectu morienti copateretur, de mortuo congratularetur. Et non solum Apostolicus, veru etiam pijssimus Francoru Rex. Ludovicus, qui de ipse pr ses erat cii sua Curia, piactu magno sanctissimum vim quas patre carissimu planxit, multasq; super eu lactrinas sidit. Tand File
48쪽
o EXORDIvM MAGNvM ORDINis sacriim corpus ejus Cistercium relarum est, magnaque deuotione tumulatum. Constat ergo quia felix consummatio sancti patris, ipsaque claritas celeberrimi funeris designata fuerit euidenter, in splendore illius pretio simi de coram Deo positi monumenti. Aliam quoq; de eode patre piis limo visionem breuiter refero: de qua quamvis incertum habeam, quis eam viderit, certu tamen habeo, quod eam a pluribus 5 pluries audisse me contigit. Ferunt in regione Angliae quendam religiosum magnaeque viii ut is virum existere, qui in ipsa die, qua beatus Bernardus Abbas in Claraualle de mundo migrauit, cum esset in Anglia, vidit in spiritu maximum quendam Angelum de coelo transmissum, maximam nihilominus anima quan-λ--a R. dam de terra assumentem ,& eam cum ingenti gaudio secum ad astra serentem. Postmodum vero cum hic de quo loquimur, beatus Fastradu, A '-; bas exiret a corpore, eadem die vidit ille qui supra, eundem Angelu ad te vi σρ i i ras descendente, assumptamq; ex ea quanda animam ad coeli fastigia suble-οῦ M. f. QEx quamuis maῖna atque prςclara videretur, prioris tamen magnitudini minime qui parabatur. Haec debeatissimi patras conuersatione, pretiosa quoq; morte ejus succincta relatione disserui: non ut illius vita de
opera, quae utique magna sunt, de meam omnino paruitatem excedentia,
stylo comprehendere cuncta intendere: sed ut ea solummodo quς vel mihi soli, vel paucis mecum nota esse sciebam, literarum monimentis tradita,
De mirabili renumsi ne Domni Alexandri Cistertiensis Abarit. Apvo Coloniam Ag ippinam, quae est insignis metropolis Germaniae, fuit Magister quida, Alexandet nomine, Canonicus, Doctorq; fam sissimus in eadem urbe. Accidit autem, ut Dei famulus beatus Beri ardus Clar uallensis Abbas iubente sancto Papa Eugenio Germaniam ingrederetur, ierosolymitanum iter Conrado imperatori de populo terrae praedicaturus. Cumque ibi de signis de virtutibus innumeris coruscaret: videns Imperator mira Dilia magna, quae Dominus per eum ostendebat, compunctus corde, crucis signum de manu eius accepit, Ierosolynim profectu ius. Nec
distulit hoc idem facere infinita hominum multitudo: ita ut incredibili fidei ardore succensi scissuras de simbrias de vestinactis famuli Dei, quς Epicrhoc ipsum noua frequenter accipere cogebatur , undiq; certatim diriperet: seqae infelices arbitrarentur, quicumque de indumentis ejus cruces habere non mererentur. Multi quoque ex eis nobiles ac sapientes viri, per manu
illius sese Domino reddiderunt; qui in Claram vallem ab eo deducti de monachi facti, maximum deinceps in Ecclesia Dei fructum attulerui. Ex quibus etiam extitit unus supra memoratus vir nobilis Alexander: qui eo tempore iuuenis, de saecularis scienti typho turgens, diuitiaru quoq; dc transit torti honoris infulis adornatus, nihil mimus quam conuersionem cogitabat: sed Deus qui comprehendit sapientes in astutia sua, mirabili hoc ordine, sicut sequentia declarabunt, adimpleuit. Cum enim beatissimus pater Bernardus ipsum de conuersione monuisset, ille saeculari scientia vel otii- lentia tu mens, respondit, se ad praesens nil minus cogitare vel velle, quam habitum sumere monachalem. Eadem igitur nocte com membra sopori dedisset, apparuit ei in visione idem homo Dei: erigens eum de grabato, in quo grauiter languere videbatur, ac restituens sanitati. Deinde tulit ha-
49쪽
CisTERCIEN sis, DIsT1NCTIO I. 4t bitum suum, quo erat ipse indutus, &ex eo contexit Alexandrum Quicumeundem habitum semel & secundo retectum ab humeris indignatiani mo repulisset; tertia tandem vice collo eius injectum, & corpori valenter astrictum compulsus est retinere. Deinde pater sanctus bacula quem manu tenebat, ipsius manui tradens, suturae praelationis gratiam denotauit.& ita abire pr cepit. Evigilans autem Alexander, nihil adhuc pro hujusmodi r uelatione mollescere poterat : sed in eadem animi duritia persistebat. Eodem vero die cum ille beatissmus Abbas ad mensam recumberet, oblatus est ei piscis, qui perca nominatur, ut ex eo reficeret. Quo viso vir Domini erectis in coelum oculis, super eundem piscem diutius orauit: & benedices
illum, praefato Alexandro pro pitantia transmisit. Osem dum ille gustare inciperet, ad primum illicd morsum meruit in semetipso feliciter experiti,
quant et virtutis esset oratio famuli Dei. Nam repente mutatus in alterum virum compunctus est valde: & coepit ubertim super eundem piscem laci ymas fundere. Mirabatur vero seipsum: nescies quid haberet, vel cur fieret. Tandem recordatus visionis, quam nocte praeterita viderat, intellcxit, a Domino gratuita ejus miseratione se eisse praeuentum. Vnde supernς vocationi ex intimo corde gratias agens, beato Dei famulo incon Uncnti se reddidit. A quo benigne susceptus,& in Claravalle monachus factus, de deinceps Grandis fluae pastor effectus, adeo in sanctitate vitae profecit, ut post-mo sum fieret Cisterciensis Abbas Coenobii , ac totius ordinis pater uni- uersalis. Haec nos, sicut ab eode Dei famulo Alexandio audiuimus, fideli relatione deprompsimus.
De reuetitione, quam beatus Christianus monaehus de Domno Albate, Minardo θ Clemensi Conuentu mi dere meruit. RAi NARDus vir venerandus, quondam Abbas Cistercii, audies famam beati Christiani monachi, virum tam sanctu alloqui cupiebat. Scripsit itaque Dono Abbati de Eleemosyna, sub cuius cura idem Donus Chri- stianus erat, quatenus ipsum sibi cum reuerentia transmitteret. Qui accito uno de fratribus, quem ad hoc idoneu esse sciebat, eundem Dei famulum ipsi comendauit: ut, sicut sibi praeceptu fuerat,ad domu Cisterciens educeretur. Dum vero quada die iter agerent, & secundum cstimationem teporis, regularem horam sexta simul dixissent, retraxit se monachus, qui cum viro
Dei ibat, in partem, ut hora de Domina nostra secre id singuli per se psallerent : quia nondu data erat licentia, horas de beata virgine publice cantandi. Vir autem D sit dum solus praecederet, subito in excessu mentis raptus est: Ze s Siliantibus lacrymas oculis, facie quoque ad coelum eri cta, in diuersa nutabat, ita ut equo quo vehebatur vix haereret. Quod monachus alter cernens, licet multum ti naeret, ne forte de equo laberetur, tamen dans honorem Deo, non prς sumpsit piopius accedere: sed patieter expectabat, quem res exitum habitura foret. Cumque post modicum senior ad se reuersus suisset, socius itineris ejus reuerenter accedens, coepit hum iliter petere, quatinus si aliquid ad honorem Dei &ad ςdificatione proximi pertinen vidisset, , sibi pandere dignaretur. Tum Diti famulus hilari vultu
respondit. Frater mi dilecte, quanam, rogo, parte sita est domus Cister- ciensis i Et cilin numquam Cistercium vidisset, nec umqua viam, qua illucitur, ambula: set : in directum proten manu ad illam plagam coeli, ubi in
50쪽
adhuc viciens vises in choro Angetiram Deatis vrurum, nobis preces.
L EXORDIvM MACKvM ORDINissum coenobium situm est, dixit. Nonne ex hac parte es Cumque monachus admirans diceret,etiam sancte pater: ille in jubiluin corde & ore erumpens, o beati inquit fratres qui Cistercii habitant: o quam beatus & sacer
ille conuentus: qui domino tam sincere quam deuote die noctuque deseruire contendit. Et conuersus ad monachum, modo, ait, cum sicut vidisti in excessum mentis venissem, raptus sum in spirituCistercium: & vidi conuentum monaehorum in choro in ordine suo stantem multa claritate perfusum: laudes Deo deuotissime persoluentem. Supra cundem vero conuentum vidi alium conuentum sanistorum Angelorum eodem ordine stantium; qui etiam multo majoris luminis claritate radiantes, natium deuotioni congratulari videbantur. Porro in superiori illo choro vidi Domnum Abbat inquan in stillo suo stantem: qui & ipse competenti gloria circumdatus magnae lucis radios emittebat. Cumque frater ille quaereret, utrunam vidisset Domnum Abbatem pari cum Angelis claritate refulgentem, respondit senior. scire debes, quia in hac mortali & corruptibili vita qua niticumque quis proficiat, non poterit pari cum sanctis Angelis claritatis gloria vestiti. Audiens hcc frater ille multum aedificatus est: de indubitater agnouit, Donum Abbatem Cisteretensem magni apud Deum meriti esse.
De Usione per quam conuersus est vomnus Ioannes quondam monachus
vost uos, postea Episcopus Ualentinae Eta sit.
IR vitae venerabilis Ioannes episcopus, qui de Ordine Cisterclen si assumptus, Ualentinam satis strenue rexit Ecclesiam, dum adhuc esset saecularis, proposuit in animo suo vanitate siet culi abi jcere, & habitu Religionis accepto seruire Domino in Ordine de in domo Cisterciens. Cumq:noc quod salubriter proposuerat, per negligentiam differret: coepit paulatim in mente ipsius fervor ille bonae intentionis tepescere. Interim vero
prose 'us est ad sinistum Iacobum orationis gratia. Qui cum ab illa per grinatione regressus fidisset in domum suam, eadem nocte apparuit ei per visionem Dominus Iesus Christus cu beatis Apostolis suis Petro & Iacobo. Porro beatus Iacobus librum quendam habebat pulcherrimum, quem α'
apertum coram Domino tenebat: in quo ejus de clerici nomen erat descriptum. Et ait Dominus ad sanctum Petrum. Dele nomen ejus de libro meo, quoniam resiliuit a proposito suo. Accedens autem beatus Iacobus ad Dominum, ait. Obsecro Domine, parce illi, quia peregrinus meus est: iamq; seipsum corvere festinabit. Cumque praedictus clericus paucias octremens hoc ipsum agrinando promitteret, Dominus ait. Et quis me inde secum facieis Respondit beatus Iacobus. Domine, ego fideiussor illius sum. Euibgilans autem idem clericus, dum secum ista miraretur: iterum obdormiens vidit eandem visionem. Cumque beatus Petrus supradictum libru teneret
apertum coram Domino: in loco ubi fuerat nomen clerici exaratum, apparuit hujusmodi inscriptio. Murenulas aureas sciemus tibi, et ei micularas a gento. Transacta vero visione expergefactus,& gratiam Dei vocantem se toto animo secutus, relictis uniuersis mundi vanitatibus, ad domu Ciste
ciensem festinanter accessit sibique probatus, & fidelis inuentus, monachi cum habitum suscepit. In qua etiam domo religione &sapientia proficies, factus est postmodum Abbas Bon vallis. Inde vero assumptus est etiam ad Episcopatum Valentinae urbis: quim per annos plurimos strenue regens,