장음표시 사용
81쪽
aliud ingeritςmorbu nimiru facit. Vesenim cibus prster natura plus ingestus: est,u i ai t H i p pocrates ti b.ai. aph. im hic morbi, o facit Et si denuo obiecerit utrunque somnum acoena disseramus. tn qn fieri non possit, quin ad somnum couersis, quod materea tum ad interiora tendar,caput. impleatur, huic Gai nus quidem respondebit,qui lib. aph. 67. ita scribit. Et quide sicati a cibo ssomna conuersis impletur caput , sic in plethoricis dispositionibus somni ipsa replentes aggyauant cerebrit. Et somni videlicet semper nocerent, quatenus ad profundum A uistera materiacofluit, nisi coctionis ratione plus asserrent utilitatis , si sit danum , quod ex motu ad interiora consequitur. Et haec ad vulaarem multisque communem errorem.
eplodendum sufficiantia De Espositione ante Ab sumptissem ede .
chum ni noueris esse , Purg tum v miliaque cibo, quesumpseris ante.
Ex desiderio id poteris cpγ'sce
82쪽
VALETUD1NE. Haec sunt signa tibi, subtilis in ore
Hic traduntur praecepta quaedam an te cibi sumptionem seruanda. M v M, ne sumatur cibus,cu ue triculus quibusda humoribus uitiosis adhuc plenus extiteret. Corrupitur.n. simul alimentu, quod insui ingeritur, una cu Prauis humorib. qui prius sunt . in corpore, ita ut ipsorum quide qua titas augeatur,qualitas uero seruetur . Eos igitur, ut lib.6.c.9. de Sanitate tuenda.Galenus autor est,nomitione, in i is, qui suapte natura iacith uomere pht, expellere prius et cibus ingeramr, opor etet Impura namque corpora & uitiosis humoribus referta, uacuatione potius, qua ea,quae per u bos sit,resectione ego .re,testatur cum primis Hippocra. aph. . s. i lib. a. di ibidc Galenus iri commen. Ventriculu uero uitiosis li: moribus esse plenu, E nidoribus & ructibus deprehedi pol queadmodu copiose admodu E.li.3.c. . de loci assec. docet, alquo sanELectore nunc ablegamuris E si v N D v M. ne priore cibo nondu. concocto, necdum in aluum demisso, . alius sumaturoqui.n. eo modo superedii tur naturaa irius ingesti cococtione cea turbat,quis ni ut quicquid eius confe- Mum e Mςtrsta uenis misera icis in ii
83쪽
par deducitur, reliqua statiinoia etia in cococta secum in corruptionem trahat. adeoq; tu vasa ipsa, tum totu corporis habitum eruditatib. dc uitiosorum humoru multitudine repleat , ae ob id ipsum morbis no raro tentet. Proinde re-Gale.lib.7.c.6.meth.mede prinoix, tvacuuν purusq; ventriculus secuum ciba excipiat. sinet ia Avicenna. . 3. I.du h.a. c.' idem praescribent, ita se inquit:Nemo sanitatis suae studiosus aliquid comedat,nisi ad hoc certo prius in lite desiderio, dc ventriculo una eum reliquis superioribus intestinis a praesumpto ς bo vacuatis Priorecnim cibo nondum concocto, alium insuper ingerere,corpori perniciosum esL Porro enxucta nuria alimenti prioris qualitatemferente vetriculi tum e la lubmisso, recremetntoram ct eiectione, di urin rum coloratione,licebit coni jcere,num prior cibus ad vn em confestus rac in alitum de initas lit,que inoduni Gaio lib- .c.6.metho.meden. di post eis Pau-
lis .I.C.' . luculenter de perspicuE docuerimi.vrinam . quae aqi' specie praefert,crudum adhue in venis siccum esse indicat est, qui a uentre simittitur metvero sultra biliosae; est,iamduda cococtum esse lamoi succum portendivina: modicὶ pallet, peractis, modis secundae
84쪽
eleganter Gal.lib. a.de sanita. tuenda.c. 4.Cornelius Celsiis lib. i. c. a. de Plinius lib. 28.cap. 6.docuerunt.rna perfcctae aut concoctionis,ut testis est.6.scctio.apho. Cona. I. Gal. acidus ructus certum indicium.signa etiam,quib. certo comprehendit possit,inum a vitiosis illis humoribus, ac prius, ingesto cibo vacuus sit uenter. necne, di hic subiunguntur. P R i Μ v Μ,desiderium certum,hoc est, 'ehementior di vera noui alimenti appetentia,sive fames. Nam de Mcdic'rum fere olum sententia duplex fames est,una quidem uera di naturalis, altera vero medosa. veram describit Galenus aphor.lib. 2.commenti I 6. sic inquiens:
Famescere illos dicimus , qui ob cibo i uinopiam ad extrema esuriitionem perveniunt. Idem lib. i.cap. .de causis sympto. diserte admodum & copiose halu appetentiarum rationem A diuersitate . describit, quem locum, utpote scitu dignissimum, hic integrum subiecere pla
quodq; animal in ambiente aciem digeritur,accidit,ut mebra, q sub ea sun is Prima vacuentur: quorum ingenita vis ex proximis sibi alimentum trahit,id,cquod vacuatur reficiens: deinde rursus
, illa, ex iis, qui sibi sunt proxima: sicu tquae tettio loco sunt potita.ab iis,qui si semperier c unuum, s
85쪽
luti in choro quopia translatione celerrime facta, ad venas, quae ad ventri culupertinent, vacuatio peruenit. Hqc ueroci solent pariter, & natς sunt ex ventriculo nutrimen una trahere , perinde ut stirpium radices, quae in terra sunt de misse ab ea. Cun. hoe opus 'niueorsum naturale sit,n5 animale,similiter in stilpibus &animalibus perficitur. At in stilpibus quidem, stra perpetuo paratum, Iargumq, alimen cum rigantis ritu Hib- ministrat: quadiu coeli iustium status. ironatura te habet . Quando si ex squaloris excessus siccat' est humor,stirpes nutrimenti penuriam arcescuti Animalibus aut utpote terrae nora a Irixis, praeter utiq; pauca quaedam,natura ue- ire pro nutrimenti ueluti penu fabricauit, quemadmodum stirpibus terra. Dedit aut a nimalibus& penuriae tensum: quo,sad cibuni Potionemq; proritata, in t expleantur. Vocaturq; eiusmodi implendi desiderium appetetia. Fit aut ex penuriae sensu cum,s.uenax ex ipso vetriculodiet uti emulgentes sugentesque aliquid trahunt. Noli ferens aut eum suetum uetriculus, sed ueluti diuulsus, offensae eius medelam cibuco parat.Quippe uenet hoc pacto ad obiectos cibos co- uertuntur:atque ex ijs nutrimentum trahunUnequaquam ex uentriculo. Fitq;
Dost cibi sumptionem,ut& uens simul
86쪽
ad cibos se couertant, Fc ventriculus ex iis,quatum prius per vellas. est exhaustu, in seipsum trahat. Ac fucius qui de ipsi sensus fames est. Hec Galenus. Cui gitur ventriculus non appetit,signu est,membra nondum refcctione indigete, sed tatis adhuc alimentorum in promptu habere. -d certe Ripsum Galenus Itb.3 .cap.r3. de facult.natura lib.innuere voluit, inquiens:Venter si melius raratiusq; nutri meritium habet , externa
non postulat. Cibi igitur exhibitio diutius adhuc disse reda est : nam quicquid tum ingeritur,grauat naturam, non iuuat .Porro mendosa fam cs est cibi appetentia corpore nu indigente. Quae quidem , uti de Galenus lib. ap. 7. deca sis sympti docet,lum maximo fieri solet cum acidus quispiam vitiosus succus'etricula mordet. uitiosus nant succus. qui frigidus est, similem suctui morsa infert.Appetentiam vero proritist nataralis affectus similitudine. Ali meti aut, non potus desiderium excitat propter frigus. At vitioso succo, qui salsus & biliosus sit ventrem mordente, portio magia quis, cribus expetitu Lyriterquam ςnim quod calefiat, sicceturq:,ab eo ventriculis,quae utiq ,sitis causa sunt, etiarii: liquari fundiq; tum in eo , tu venis laccos contigit. Fundorum aut succorum metonia, ea quibus contiuentur im
87쪽
plet , quemadmodii frigiditas uacuati itaq; et non parum ad esuriem frigidi.
tas eorum,quae in ventre habentur, confert. Cum ci corpora eorum, tunicasqι vacuet,& cogendo constringendoq; ad
appetentia irritet. Atq; ita quidem vi tiosus succus acidus , stypticus, α frigidus mendosae famis existit causa. ..
S E C v N Ia v Μ , varis famis signu, est subtilis diaeta, videlicet praecedens, hoc est,parua cibi exhibitio. qnm. de hac fames sequitur, tunc illam di veram de naturalem esse significatur. ice igitur semper cauendu, ut nuna neq; prandeatur, neq; cinetur,nisi consueta hora, ac illiciente prius appetitu , nec eo cibum exigente differatur. Οis. n. mora illi noctua est,nisi suspectus sit essemendosus, qualis ebrioru ,ec fastidio laborantium esse solet. Nasi uentriculus alimentum postulat,vi Galenus lib. 3. cap. 3. de fa- cul.naturalibus autor est,nec eius copia est, excrementis impletur. Ea sunt f mes quaedam biliosae, pituitosaeqs, atq; serosae,quas solas ira heti illi tum, s.cum nutrimeto indiget ecur remittit. Hinc non temere halienus hoc usurpatu est. Diutius tolerare famem, ventriculum malis ac putridis replet humorib. quos , attrahit ad se loco cibi. Et hoc quidem experientia constat. Qn.n. ieiunamus ,
. tunc per noctem auiditatu quada accibos
88쪽
bos imitari solemus,sed illis denegatis, .millam Oino appetentiam postero die percipimus. Vnde satis liquet uentriculum,& maxime orificiu eius , iamduduvitiosis humoribus esse plenum,quae ii, non vera, sed mendosa replerio est, diob id pauco assumpto cibo regreditur
statim appetentia. Cauendum et ne cibus assumatur, non praeeunte corporis exercitio. Neq;. n. temere ab Hippo. 6.epidem. pari. 4. Aphor. et t. dictum est
pono i sition ygei thoian. i. Labores ei, hos praecedat. Nam qui cibus manE , anter prior descenderit, vel paulo ante cibora
exercitationem ingeritur , is Galeno ratio. lib.3.cap. I. de caussSInipt teste, dein- tempestiue sumitur cruditatis etiacausa existit. hii ciborum preterea ra
perueniendi ad medic.Leonti artus Fu- chsius diligenter admonet. id quoq; unice obserii and una, ne illi praepostero or- dine ingerant ut: id quod sic t , si conconcilia ijs,quet dissiculter cocoquuntur,pret mittantur:& si liquida solidis deati disin lubricantia astringentibus anteccdant. ordo, verbi gratia, praeposte rus erit,si cotonea aut punica mala primum ingerantur,postremum aut olera ex garo. Debent etiam a pret mitti, quae
facile & nullo ferme labore subsidunt, ut sunt liquida: quae vero tenacius lisiet
89쪽
& difficulter labun niur, ut solida βc arida, postremo: idq ; si ventriculus nat raliter se habeat. Nam si cui retriculus sit. natura laxior ,huic pstiterit adstrin- sexta magis laxatibus praeposuisse, quo
ab illis roboratus ventriculus reIiqua melius conficere possit, Haec eadem sore docent Coinelius Celius lib. s. cap a.' Galenus lib.2.cap. I x-de ah mcntorufacultaribus iam vero cautio etiam stne in una eademq; rςfectione multi . mul& varii assurrientur cibi,acrps deinde comedendo ultra L salis est producatur, pr sertim si ex diuersis illi constent
facultat th us. Ex eo aut genere cum primis fuerint cibi variet substitie, ut exe-pli caiisa, ab Avicena ponuntur,carnes di pisces,vel pulli & suilla ,&c. Nam qad i ilum ingerunt ut modum, varie orpus pro succorum d inersitate assiciunt, de cococtione non, ut Par est, sortiuntur. Pothiema. n. accedente cibo Lia primi incepca cococtio ust , atq; ita partes quiden in eo quedo redduntur dissimis te adeo, ut primo loco ingesti, confecte
sere sint prius, quam ad cxtremum Su-prq, medium cococtionis su ae attingat, unde sepcnumero Posterius coqucndorum sequitur corruptio. Id quidς Aut cena quoq;innuere voluit. 3. t. doct. 2.
hii quidem deteri ut est,ij si multa simu
90쪽
ac uaria ciborum genera colangantur, iusto logius deinde Di comedendoips protrahytur: cum . n. stiemum ac-ccdit nutrimentum , primi iam aliquomodo confectum est: partes ergo inco quendo non adsimilantur. Atq, indefane morborum statu ligo , qui eo repugnantium sibi humorum discordia nascuntur. la ipsius quoq; uarius coquelladi modus bonae corporis temperat raenon parum officit: ut si in eadem refectione multi elixi, frixi, S assi cibi se, pius inuicem modo liquidi. modo soIidi & alidi ministrentur.Atque hinc est, με ην
quod Horatius lib. x. rm. Saty. a. ubi victim frugalem ac simplicem pro di. gnitate laudasiet,hanc saporum condi-
ciosam,his vcrbis det status sit.
simplix olim :ibi sederit, ac ut Miseueris elixa, simili conchylia turdis. Dulcia se in bilem uertent, λοmailoque tu