장음표시 사용
101쪽
de magna non enim simul spectaria fi ,sed perit euansui specto Lbus unum ae totum ex spectatione . t e decem milum' arx t an
mans. Quapropter oportet quem odum in corporgin,qm an anm
issus habere quadem mammaraum: linc autem Iacile cirm is m, A ct infabulis, habere quidem iungitia nem: Lme aut faciti memoria teneri Iesse.
Peccauit olim in initio huitu partis vertendo Pacciusuomuit enim vocem magni ponderis, & in qua vis omnis buius aletu menti posta est: nec qui pollea sensus a citos lutius libri declarationibus suis linis, arunt, vitium ipsitu animaduerterunt. quare proarcisum uictoris, viai , quam ille in eo, quod vult, constituerulo tenuit, monitrare aliis non potuerunt: utitur enim ille quo tamqiuia est tanquam ibium ac fundameytum rationis ipsius. id autem cum si ra explicatum non esset, nec planum o ibus exploratumq; foret constituit diligent , siue potius admonet, redigitque in memoriam quiddam, quod ita se rem habere certe declarat: testatus enim sum supra , quamuis plerimque quod antecedit ut certum sumatur, aliquan- η' men ipsum te uter comprobari, siue inductione, sue ex communi sensu,& opinione, aut alia denium huiuuaemodi leui argumentatione. Illo igitur constabilito, postea inferi,solitudine&ipsem adiutumae subleuatum, quod praecipere vult. Haee igitur est insitator ratio ac via, qua utitur Aristoteles, ut nunc in singula Him sententiarum explanatione ostendere conabor. Particuli verb, quam non e Pressit liuerpres, est .a- . in omnibus & excusis & ealamo exaratis libris posita. & si in Aldino exemplari, aliisq; non nullis excusis, posteriore Grai te deprauara est: ita enim cuncti magno consensi habent. ἔτει πῶυ κοιλο ἰων-απψmeἀν- . ipse tamen reddidit. Adhaec pulchrum siue animat: & quae sequuntur. Constituta autem ut opinor lectione, vim sententiarum declarare aggrediar. Consilium igitur auctoris est tradere, oportere fibulas mediocriter longas esse, actustam magia tudinent liabere. Quare docet omnibus in rebus, quae pulchritudine praeditae sint, hoc requiri, ut magnitudinem habeant.. Vnde idem 1 fabulis, s pulcnrae ei te de-.bent, abesse non possit. inquit igitur. Quia pulchra &aninians o omnis res: in Graeco autem sermone neutro genere prolata haec sent, quia vocabulum, quod taetrem Sipsum neutri gene is est, utantecedens &Graecutir& Latinum, si proi . , animal redditum esset. Quare ipse ut hanc ibi scultatem tollerem, animans
102쪽
IN I. LIB. ARIST DE POETICA. p;
ipsam componunt: in rebus enim, quae ita constitutae non sunt, necesse non est hoe euenire. Non solum haec ordine collocata habere oportet: haecinquam, ex quibus constat, id est membra siue partes : verum etiam adesse illi ni nitudinem, non qu libet: nam requiri verum ordinem in partibus fibula, nec tortuito illas teme- req; collocatas este debere, iam accurate docuerat: aliter ; laudem nullam consis qui ipsas posse affirmarat: ut enim hoc declararet, explicuit quae elle oportet in eo, quod totum integrumq; est: atque omnia diligenter definiit. autem Θα. quamlibet magnitudinem dixi: ita enim veteres Latino verbo H. ων G cum vocare consuerunt. Valet enim ποταν, sertuitum&nullam in partem desilitum : sed quodcunque illius generis se temere obtulerit: magnitudinem enim habet id etiam, quod valde pusillum est, si tamen corpus ac molem aliquam habet. Quare huiuscemodi magnitudinem excludit ab animante, de omni re, quae pulchra vocari nolst. Cum autem non ita notum omnibus est et requirere, quod pulchrum est, debitam ac iustam magnitudinem: pusill e nanque etiam mulieres a malis iastimatoribus Armarum pulchre creduntur, si speciem corporis elegantem habent, Vt constabat oportere partes ipsius rectum ordinem haberet ideo leuiter hoc pro bat. Ratio autem, quam huius rei reddidit, est. Pulchrum enim in magnitudineci ordine positum est: in ambabus vero his manere pulchritudinem, ut certum sumit. In his. etiam libro de moribus ad Nicomachum idem tradidit: quo loco erro rem multitudinis Anfutauit, cui persuaderi non poterat, non formoses ei te adole scentes paritos, cum omiund turpes deformesq; non essent: docet enim quibus v
cabulis appellandi illitarit, laudem sane de honorem significantibus: praeclaro tamε hoc bono nomineq; pulchritudinis, carentibus. Assiungit autem hic. quod peneidem valet: nam inquit. inde intellisi debere nullam animantem penitus omnisi, ex parte pusillam,pulchram dine posse: cuius dicti statim causam afferet ait enim finditur enim spectatio, quae pene tempore insensili fit. Significant verb haec ver
ba , nos cum spectamus rem illam adeo minutam, voluptatem eam inde percipAenon posse, quae capitur ex aspectit rerum sermos um: res enim pulchrae nos. lectant, quia debito spatio temporis seorsum partes ipsarum cernimus. illic autem id
non contingit. quia ob breuitatem eius corporis spectatio permisicetur, coniunditurq;, cum, si omnulo momento temporis non fiat: temporeq; , quod sim tiri non
pollit, prope tamen ac d accedit, ut dici vcre possit tempore, quod non sensu per cipiatur, fieri: Vnde distingui non potest spe atio huius de illius partis: ut eodem etiam pacto voluptas, quae inde duceretur, non potest degustari. Addit autem,contrarium quoque huius importunum este ostendere volen Neque penitus & undiq; magnum. ipse iuncto verbo hoc ipsum exprellita quo significatur quippiam, quod
modum non scruet in magnitudine corporis, sed vastum immensumq; sit: ut supra etiam secerat in notando eo, quod praeter modum exiguum foret: id enim quoque verbum iunctum est. Vitium verb huius declarare volens, inquit, Non enim si mul spectitio fit. Cum autem non simul, neque eodem tempore fiat, sed stangaturae diilipetur animaduersio illa, non colligitur inde plena integraq; voluptas: res enim illae selidam voluptatem gignunt, quae totas consertasq; se nosis effundunt, non interruptas: hoc enim significauit, in declarato iam,quod minimeseret: val de opportuno , ne illarim; gignenda voluptati, docuit quid illic contingerct, aptu ipsi corrumpendae ac perdendae: est enim. Nedabit peritq; spectantibus, quod unuae totum ex speeitatione nasci debuit: unum enim de totum est quod gignit voluptatem: id autem illic non est, quia alii maduersio illa de s ectatio una totaq; esse desinit ob immodicam magnitudinem eius cosporis, quod spectat: pari sentiaritar mota sent, ut simul aspici nequeant, nec unius corporis este inrelligantur. Nullo autem modo arbitror nic valere ut quidam reddidit, specillationem contemplationemq; animi, sed oculorum animaduersionem, spectationem 5;: Suuia enim quoque apud bonos aucti res hoc sgnificat. unde vocati uint, qui
cupidi sunt i mdi, & eo studio incitati longinquas terras pera uri. Nec est quod quisquam dicat hoc sensit ab ipse acceptam speculatione, cum infra aperte, qdod estia ras interpretetur e conrepta uinconsideratione. Exemplo verb monstrare
103쪽
strare voluit Aristoteles, ficto ab ipse, immensain hane vastarnq; magnitudinem,&inquit. Ceu si decem milium itiaiorinii sit animes: quomodo enim ii tam amplum spatium loci membris suis occupet animal aliquod, uno tempore totum spectari posliti intelligiis; partes eius sibi conuenireὶ Quod autem nunc sequitur est σα, redditio millius . a. et non simpliciter tamen prolata: sed repetens superiorem similitudinem: declaransq; quod illic ccntingit, idem etiam in tabulis coagment tionibusq; rerum usu uenires Nec dimet aliquis dubitare an haec redditio iit, quia initio ipsius ι ν, positiam est, non ut plerunque fit, ea parte manet. enanque inueniuntur Sipse abradetii particula .'ac aptae, quae itutio consinuentissem habent, ut quaedam insta non lonρὰ ab hoc loco. Nam δμ eandem penEvim habet, quam haberet: ossiciumq; demum&quod praeternutri non deceat, significat. Sed hoc quoque scrupulo ulib, inquit. Quare oportet quent in dum in corporibus δc in animalibus, habere quidem maenit uiam: nanc autem facile circumspici posse: haec enim est similis explicatio, declaratim , quomodo seres illic, remota an omni vitio, habere debeat: cum serra tantum contraria ipsius vitia ostendisset. Qui Q autem demonstrare ipsi propositum fuit, est, quod statim his
verbis exponitur. Sic 5 inta, illis, habere quidem longitudinem: hane autem cal E memoria teneri posse: quod enim, iustam mensui am habens, laude dignum est in spectationibus, oculorumq; animaduersionibus, id facile oculis percipitiar. In tabulis verb iusta ipsarum longitudo nullo negotio memoria comprehenditur:
Iongitudo enim in tabulis respondet magnitudini corporum dc animantium. appositia nanque locutus est , mutauitq; recte nomen: ses usa enim ut epistola, longa v catur : animans verb res, masna: nam rem etiam supra, citius imitatio sit tragoedia, oportere magnitudinem aliquam, non longitudinem habere dixit. , quo iuncto verbo significauit modicam magnitudinem, quae sine labore ullo vn-
inq; aspicitur, usurpauit quoque in viii libro via, ut potuit, monsti uit, qui terminus sit maximae populi multi lini inquit enim . . - τί Sed infra eximii ipse in libro, ubi Hom rum in coelum fert: docetq; in quam eulpam casurus fuisset, si uniuersum bellum
Troianum scripsisset: hi seium verbis ustis est. M AMO io P . Animaduertendum autem Moirat quid valeat apud Aristotelem ναοῦ cum inquit σεμι ,. ipse sane arbitror hoc nomine ipsitan intelut exisse res sensu catentes, quae tamen corpus habeant: nam animalia quoque corpus habent,cum tamen adiungat Hoc igitur illae instinguentur ab anim libus , quod ab sensu & animo vacuae sunt: ut supra enim dixerat . - προ- . ita nunc ipsum, orditie tantum immutato, puto dirasse me. ἐώ - - : ut idem hic valeat, quod supra valuit me Dia: illic enim quoquc
arbitror intelligi oportere, rem corpore piaeditam, ceu domum, arborem, navim , de non omnem rem: vocantur enim quoque a Graecis προνμx ut, res sine cia Ore, Squa animo tantum percipiuntur. Quod in extremo huius potis excusi omnes libri habebant locum hie non habet: culpa a, alicuius librarii commissum fuerat. Quare id deleui, repetitum sine causa. Sed ab exemplaribus etiam anti ruis illud abest. Paccius quoque idonust, securiis fidem veterum librorum. Neum autem sententiam adiuuet, potius illam corrumpit: si cohaerere illic ullo pacto potest: sententia enim ita plana persectaq: est. πολ A, scilicet ἀτον μνω, id est longitudinem, quam habere fabulas oportere docuerat, nullo ne sotio in memoria firmam retineri: huiuscemodi enim est, quae iusta est, ac debiseram mensuram habet. Vox igiciarissa iterum quocunque modo declinata, hi calle na importunaq; in.
104쪽
Longa danis autem terminus ad meruiones oe sensi , non areis est. I enim censum tragar in oporem sit contendere, ad clen rin uis comtendi sine: quemadmodum quondam σ a s temporibus asti r. P -- ό autem rei ex gsta narura ,si per quidem qui maior est , dummodo manen intra eos fines , ut una totus perμμα sit ,fulchrasir est, quod ad
Cum supra longitii line disputasset: eamq; moderatam, ac iustam es- Ie oportere declarasset, ea ratione qua militum est, id est damnata ipsus nimia breuitate, δc eodem pacto immoderata esumem prolixitate improbata: nec tamen certos eius terminos ostendisset: videretq; desiderari hoc ab aliquo non sine causi ponw, rem ipsam distinguit, de qua quaestio nasci poterat: atque inquit oportereprius noctatui ab ipse, quomodo tra iam intelligat,virum,ut natura illius persecta r quirit , an ut homines sua quae clam commoda i cuti,illam esse iubent. Nam inquit. Terminus longitudinis ad contentiones & sensum relatus, non est artis, id est ars Avera ratio huius rei, si res ob resertur. costitatur5;, oportere illam in scena ab histrionibus recit'i, dc ab his, qui in theatro sident Octari, non potest terminos figere langitudinis: sertas Ie enim, quod ipsa verum rectumq; esse sensisset, non probar vir spectuitoribus, qui neeotus pedistinentur: nec histriones, qui de ipsi alias si-buus Vere debent, huic Iongiori recitandae tempus haberent. AG,- appellat, ut Iupra fecerat, studia certaminaq; illa histrionum,cum toto animo & corpore in per- Ionasmua agenda, gestibus4, ipsius exprimendis, occupati sunt: ipsi enim quoque a res his ionem; αναν ioia vocati sint. Nec poetae ipsi, ut quiam acceperunt, intelligendi simi certare ad clepsydras r nec certamen & contentio est inter illos, ut quaeriterit praestantior tragoedia, vincat, sed histriones, ut dixi, certare dicuntiir. Cum totis viribus & animi ει corporis nituntur munus situm implere : vel potius aduet os seperare. Vnde etiam illi, quibus hoc obtigisset, dicebantur vincere. quod significauit etiam Aristoteles in iii. libro de moribus ad Nicomachum, ubi distinguit volutitatem ab electione: docetq; non omnino unum idemq; esse. inquit ςnim. ω is orio rox πιπι : A'νων illi, verb Graecis est idem, quod Latinis agere: agere autem est histrionum&actorum ipsorum, non poetarum. Sensum autem hi opinor) addidit, quia tragoediae spectantur in theatro. Rationem v tb statim huius rei reddit, id est quod nemo hoc ab arte iure optimo postulare potest: nec ipse siti muneris esse putat hoc definire. Si enim sinquit in centum tragi
diatoportuisset recitari, ad clepsydras eas recitassent, quae sunt mensulae certie tem poris ex aqua . Valet autem hoc ut puto ad demonstrandum totum hoc positum esse in voluntate&arbitrio eorum, apud qlios fabulla recitantur: si enim comm dum ipsis sit una audition Inam, die magnum numerum tragoediarum,& eum quidem ac litum, agi, necesse esset adhibere clepsydras, quae tempus singulis agendis aptuni definirent. quod tempus definitum, singulisq; statutum, cum transisset, subito Dis imponeretur studio histrionum: intelligereturq; una fabula absoluta.
Omnis igitur res magis apta est huic rei statuendae, quam ars, si spectatur voluntas eorum, qui seis ex commodis aliquid variare, ves multum potius immutare possunt. Addit autem, si hoc etiam fictitatum fuisse Cum tamen hoc ipse n unquam vidisset: nam superiore aetate mos hic inualuerat, citat testem communem famam, consensiimq; multorum, qui hoc assi mrabant. V t autem per nae incertie sunt, ita etiatempus indefinitum: imas enim ita loquitur. Vt constanti Amafertur, nescio quo alio tempore factum esse. Neque tamen existimandum est moris unquam fuisse, ut centum tragoediae simul recitarentur, neque hoc valent haec verba: quis enim noti
intelligit hane exuperantiam orationis ei se: sed suisse tempus, quo Hepsydra huic rei adhiberetur, ut Cicero docet in Bruto Actum esse, quum ob multitudinem cau- cirum, quae lege Pompeiain foro agerentur, agendi tempus ternis horis ad dice
105쪽
dum clatis, definituniellet: quod instrumento emi visu icari licet, notaretii re Nam quantopere numerus hic superet veritatem illius rei: iuicatque, quod inici nutilo modo potest, perspicitur, quia inlisuetudo erat, ut videor mihi legisse, tres tragoedias tantumat anm, unam eadem die in theatro recitari. Hoc igitur in ince
to relicto, declarat, ut potest, terminum naturalem huius rei, quiq; , si attendaturueritas ipsa, spretis leui ous multitudinis, merito probari debeat. ilium autem inquit semper maiorem latiorem l , meliorem putes rioremi esse, dummodo contineat se intra id spatim, ut cerni simul possit principium ac tinis fabula. Cum enim supra inquit. ιδε ἔρο, non terminum tantum intellexit, qui extremum fi bulae indicaret, atque ultimum, uerum etiam qui initium: terminus enim longit dinis est, qui claudit ipsam utraque ex parte. Nisi potius aliquis putet ualere hic; sermani regulam quanda ut usus est hoc verno in iiij.libro quum
magnitudinem sicit, hanc uim habet: posset enim in qua hoc ni esto: qiuae , ptaeceptum hoc seruaslet, alia parte peccare: quare non est et digna fabula, qtue omniano laudaretur, sed illo tantum nomine honorem consequeretur.
is ressecundas ex aduersis, vel ex rebussicundis in aduorsu mutari , ita neus ter nus est magnitu M.
Cum intelligeret se nihil certi de longitudine tragoedue statuisse. quod tamen vintio potius ipsius rei, quam sua culpa fictum erat: nec posse illo modo explere desiderium eorum, qui aliquid exquisitius in hac re discere cupiunt: nimis enim obscurum & incertum videoatur aixtile, quo longior fibula fiterit, eo pulchriorem fore. quod ad magnitudinem pertinet, vitara tantum prolixitate illa,cuius extrema simul, unoq; tempore isectari non pollint, rursus de eo explanatius agit, adhibita cura iliata in termino statuendo, quae maxima adhiberitotest: hoc enim arbitror signisc re, quod pollicetur se tracliturum, hac re prios pia &definita, id est rede se nanque ut de pluribus loquitur. Illud vero ma in me m. non declarat eum generatim communiterq; velle nunc de hoc agere, cum superiore descriptione d
cuerit tantum, quae melior sit, ac praestet hac parte aliis: sta valet niti siliot: vesimpliciter accrail quodam modo agamus: ninil enim certi tradi de hoc potest. nec fines ipsi magnitudinis queunt digito monstrari. Exempli causa. Non potest dici fibula mille & qui neelius versibus absolui debet, aut alio quopiam huiuscem di numero includi: quod enim huic argumento praeclare conueniret, alij nullo modo quadraret. Hoc autem verum esse perspicitur, quia insta vocavit finem terna ianuinq; , quem noua hac ratione P fixit, Ure, id est si non accuratum omnino. quisitumq; , qui tamen non incommode rem explicet: ae satisficere animo cuiusq; debeat. Terminus igitur hic, definitio l, magnitudinis tragoedio, est in quanta magnitudine secudum verisimile aut necessarium, trinceps nas tibiis rebus,c tingit in res bonas ex malis: vel contra ex rebus bonis in malas immutari. miscat autem spatium temporis, quod complectitur tragoedia, idoneum & accommod tum iste, si tantii in fiterit, ut apte in eo commutatio illa ingens sertunarum fieri possit: cum res, quae mea aguntur scroto ordine fiant, ut necesse fuit, vel verisimile illas fictas esse: si nanque tragoedia fingeretur antea exitum habuisse, quam tempus patiatur, quo illae rei estici potuere, peccatum in ea non mediocriter esset. Secundum
106쪽
Secundum verisimile autem inquit, aut necessarium, quia ordo rerum, qiue inducuntur in tragoedia aut veris unite aut neces linum sequi debet: nam quod nascitur ex antecedente re, oportet alit necessario nasci, ut aliter fieri non potuerit: aut v
risimiliter, ut plerunque id eo modo se habere contingat: nihil enim in fabula non altero viro horum modorum fieri debet: nec quicquam illic gestum fingendum est
Cum studiose disseruisset de longitudine tragoediae, nunc docet, quomodo si bula una vere vocari debeat: in hoc enim quoque error aliquis nasci poterat, qui error Poetae turpem notam inureret. Vnde statim peccatum quorundam refellit, qui perperam de unitate fibulae sentieb.vit: quare maiorem adhuc causam habuit de hac re praecipiendi. Antequam autem doceat, quomodo res accipi debeat, ostendit rationem, qua illi utebantur. prauam esse,& minime probari oportere. inquit igitur. Fabula autem est una, non quemadmodum nonnulli arbitranturὶ si circa unum hominem fuerit. illi igirur filii, putabant poetam eum scribere.vnam si bulam, qui ab una persona non discederet, sed in ea semper maneret : quamuis quocunque in omni vita is fecisset diuersis temporibus: variosq; ipsius casu nulla re inter se cohaerentes, versibus complecteretur: utebanturq; hac tanquam regula qua dam certa. Damnato isitur iudicio ipserum, prauam laedocet, finacemq; norma eam: de in improbanda illa utitur argumento a simili: quod enim in his, quae acci, dunt, euenit, idem etiam assirmat euenire in humanis actionibus. Quin autem varia magnopere, de inter se multum disti milia, alicui contingant, dubitari non vid tur polle: saepeq; hoc ita se habet e in vita hominum, nullo negotio animaduertitur. Vtitur igitur ipsse tanquam certo & explorato: multa inquam, vel infinita potius contingere hominibus: quorum non milia huiuscemodi sint, ut ex ipsis unum confici nullo pacto possit, quia sitit adeo diiuncta & separata, ut simul componi nequeant: concedere enim videtur euentus cum quosdam redigi in unum corpus poster hoc enim significat illud, quod inquit, si e. ω: neque enim hoc comune omnium eventuum, perpetuumq; es le vult, sed peculiare quorundam tantii m. Explicato autem senili, inquit. Sic & actiones unius multae sunt, ex quibus una nulla fit actio. Non erat autem tam planum hoc in humanis fictis, ut in his . quae continpunt hominibus : quis enim nescit quanta sit temeritas sertunae 3 Q e id, quod firmiter credi voluit, similitudine earum. rerum confirmauit. est autem si buta, ut ipse maliis tu Iocis testatur, imitatio actionis: aut si plures ipse sint, ex quibus tamen commode, deQuo hicptaecipit, una fieri possit. Videndum igitur an is, quem docui, sensus sit: aucatq; ipse argumentum his, quae contingunt certie alicua per uae, aut genti, non communiter autem, aut generatim, id est in vita honunum e non enim puto auctorem, ut hoc quoque non taceam, intell ere res naturales,&quae in uniuerso fiunt, sed ficta hominum: neque enim pers scio quae similitudo inter ipsas sit: nec quam fidem acquirere possint exitiis reria naturalium euentur humanorum fictorum: ut quod illic contingit, hie etiam usu venire, credi statim a nobis debeat. Quamuis autem enumerari non possint, tot sunt, quae contingunt mort libus: tamen contingit alicui, ut nune repentediues fiat :&non multo post patrimonium amittat: alias ut incidat in Latrones: quandoq; ut graui morbo tentetur: Munc vero ut Emagno periculo nullas indiviviaincolumis euadat: plurimaq; h
107쪽
iusceniculi, quae sicile cuilibet in mentem venire possunt. Quod igitur in iis euentibus fit , ut quamuis ex quibusdam ipserum tanquam unum corpus consari possit, alia tamen componi nullo modo queant. idem etiam in actioni nus hominum riuvenire tradit, ut nonnullis ipsarii mi indisti antes sint. ut ex ipsis nullo tacto una actio, ad quam ceterae reserantur, coagmentari pollit: & tamen cunctae illa: ab uno fluxerunt. Quare non omnia, quae ab uno gesta sunti una fibula contineri debent. Quod autem, cum multa esse dixisset, qua accidunt, Et infinita addidit, idem augete voluit, uel potius propius ad naturam eius rei accedete: tam diuerse enim sunt semis humanorum caluum: tot si illi numero sent, s numero comprehendi posissint, ut uerius ita de illis sermo haberi debeat.Perturbat tame me magnopere, quod
addicii estue,tata: passim enim in omnibus libris legitur - άππα νυμ: neque enim uideo quomodo aliquid esse possit infinitum senere: nec arbitror unquam philoso rhum hoc protulisse: idem nanqite, vel diuersiim genere ipse dicere consileuit. Ne autem aliquid omittam, quod a. iuuare hunc locum possit, veritus quandoq; fili ne mendum hic aliquod sit: leoq; debeat νῶι e quomodo λὰ supra in explicando sensa accepi.
omnes Mentur peccare, quicumpupoetarum Meraia gem, o
Cum iam viuum huius rei ostendisset: uloq; consutasset sententiam quorundam, qui putabant eum, qui ab una persona non discellisset, quamuis omnes ipsus res gestas in omni vita complexus esset, unam si bulam scripssse, videri inde imquit, peccasse omnes poetas, qui composiamant Heraclode Theseidem, & cet taliurusinodi poemata, qui hoc noli cognouerint: ae filium iudicium superioriani
illorum secuti suerint. Videri autem omnes errare, inquit, dc non omnino cunctos in hoe lapses esse: quia E numero magno eorum aliqui sertasse extiterant, qui culpam huius rei viderant, & ipsun sedulo declinarant: neque enim ita loquitur aerem in ambiguo relinquit, quia dubitari posse putet, an qui id commiserunt. pecca rint: certe enim,si id quod supra constratum est, vere improbatum est, illi, qui protiae ei regulae assensi fuerant, peccauerunt, ac libere repreliendi poterant. Opinio nem autem eorum quoque puerarum, rationem l ., quam secuti fuerant, conuellici illi enim arbitrabantur, quia unus Hercules, vel Theseus vel Achilles fuerat, aquibus illi inscripserant sira poemata, argumentum etiam illud, quod contineret omnia Herculis, vel Thesei, vel Achillis LM inam fibulam haberidebere: tanquam untiatas fabulariam a persena caperetur, non, rebus, quae sint membra partessi, unius amplioris actionis. Decipiebantur igitur illi aliq' ' modo indicibus sitorum pG-matum . Aut igitur hoc yset, quod auctor inquit - - 'mo u-: aut sitas esse partes, decum; , non partiti ipsius illius secta, pluraq; inde poemata conficere : sed cuncta uno, indemq; opere complecti, ut fecitunt: cui sententiae magis eonuenit notio huius verbi mi in platerea quod infra de Homero exponitiari Nam quomodo non nulli accepere, nullo modo nisi fallor quadrat: ut crediderint, actionis unius esse quod vitast: contra enim illi a persona ad rem transiere: Nec tamen existimaredebemus omnes poetas. qui a persona aliqua illustra inscributsita opera, ames necessario esse huic culpae: neque enim hoc dicit Aristoteles: r test enim aliquis Emultis claris eorum fictis unum aliquod eligere atque illud ad itabita diligentia, inculcatisque eo pluribus elegantibus narrationibus, exornare: ac
108쪽
db praeclara duo sua opera appellarat. Animaduertendum autem statium in eandem culpam lapsum, inquam inciderant illi, quos insimulat Aristoteles: in opere enim, quod inchoatum reliquit, Achillei deniq; inscripsit, profitetur se persecuturum omnia secta illius viri: atque ea etiam, qine omisit Homerus. Vnde orditur ea poesin ab illo tempore, quo Thetis Achillem asportauit in Soram,re ad bellum Troianum una cum reliquis delectis iuuenibus duceretur: ac finxit ipsi iiii virginem esse. In quanto vero animi errore ipse versatus sit, qui laudi sibi duxerit fore, quod inscitiam ipsius arguebat, ficile intelligitur. Et quia igitur se remouet ab optimo Poeta, cum quo errare etiam gloriosum erat ,reprehensione limus est: & quod praceptum eruditissimi scriptoris neglexit, si hocvnquam abeo scriptum esse cognou rat, quod vix puto. Haec igitur initio statim illius carminis cecinit . quanquam acta viri multum inclyta cantu Moeonio, sed plura vacant: nos ire per omnem Sic amor est heroa veli Scyroq; latentem Dulichia proferre tuba, & quae sequuntur.
detur pulchre Udo, siue Iropter artem, uepropter natura . Odyssiam
enim aciens, non complexus'car ne iri omnia, purecuri, si contige
re. ou vulnus accepse in Samasse simulasset, insanire in ciuione exercia
tus ureum mill alter acto, necessarium erat . vel erisimile alterum
Homerum declinasse seopulum illum narrat 'ad quem ceteri offenderint: euinq; selum vitium illius res preesarem osse. unde ipsum celebrato Cum autem solus viderit, quod reliquos omnes seseuerat: idq; fieri potuerit aut auxilio artis, quod eximium quendam doctorem nactus fuerit,qui ipsi sedulo praeceperat,quae in eo munere obeundo seritare deberet: aut naturae quadam diuinitate, secum dubitat, viri eorum acceptum id referri debeat. ipsum cerra in hoc vicisse ceteros poetas, ut ii aliis omnibus bonis; affirmat: mtamq; tem diligenter exponit: Cum enim sinquit, scriberet Odysseam: pangeretqi id caimen, quod ab Vlisse, qu Gnxci Odyssea
vocant, C δ α appellatum est, ut Theseu a Theseo vocata, non cecinit, ncque carmine illo colamultomnia, quaecunque ipsi vissusu uenerant.b Verum autem hoc esse ostendere volens: relicta inquam non pauca esse ab Homero, quae Vlyisi anteam artare conrigerant, duorum meminiti unius . cum ille in Parnasiis monte dum venaretur ab apro vulneratus Est: alterius, cum ad bellum Troianum proficitia nolens, dum coirent principes Graecarum copiarum, unimosus', exercitus certo in loco cogeretur, finxit insaniam, hacratione liberariariis se, ut sperabat, illis peri initis ac malis . hoc ipsum enim valet D. - cuius nominis etiam ratio aperta est: ab hos enim ductum est, quod significat cogo. Herodotus in Polymnia vocauic: haec enim ipsius verba sunt. τω-ευτο, ἰπαληῖσιν π&iarm . Eu ripides in Hecuba, eandem, quam hic A ristotcles coitionem int9ligens, appellauit re Ami. Vt militum autem, ita etiam aliarum persenarum dicitur inquando ἀν--μre. unde apud Pollucem est i iii αμμα. Coitionem vero hanc & de quo hic Aristoteles, intellexit vetus poetain carmine,quo vitia perami visses .
109쪽
utem est apud Ciceronem in iij. de ossiciis. Furere assimulauit: ne coiret in Hur Mod ni Palamedis perspicax prudentia: & qiue sequutur. Quod adiuti it Aristoteles declarat, quod paulo supra in posteriore explicatione sabulae longitudinis dixerat: Magnitudinem illam esse iustam, in qua cum res gerantur, ut uerisimile erat iulas geri debea e , aut neces larium, contingit id fieri, quod exeonit: hic enim contra inquit: neutrum eorum huiuscemodi esse, ut altero facio ipsum consequi debuerit uulnecellario, aut verisimiliter. intelligitur olim inde haec membra non esse eius. dein corporis : sed partes diuersarum actionum . inve multum vidit Homerus, qui in una actione exponenda illa reliquit: sequitur enim apud auctorem, cum iam ostendisset Homerum prudenter uitane hac culpam. Verum qine circa unam acti nem, qualem vocamus Odysseam, constituit: Quae circa unam autem actione coagmentasse, inquit Homerum, non unam tantum actionem composuisse, quia poE-
tam uene digreisum este, diuertissest, aliquantum a proposito, sciebat: ira tamen, ut a uellent ab ea actione digressiones illae, ac quas minutae quaeda partes illius gra dioris actionis. Quare vere dici potest ipsem complexum fuisse, quae circa illa acti
nem. Idem eum ualet quod supra dixit, a d a: non nulli enim arbitrabant thoc tantum seruare debere poetam, ut circa unam personam uersaretur, qui unam si bulam conficere vellet. ac qii uis cuncta ipsius facta complexus esset, non tamehoe vim hasturum illius fibulae unitatem corrumpendi. Sed etiam in iis .de arte dicendi, cum tamen de studio hoc, institutisq; Poetarum dissereret, materiam & p sitias ostendere volens, hac ipsa ratione signincauit . inquit enim. n. . πιι α - aesti e ά ά . A nimaduertendum etiam,cur non dixerit. v λυμ- δἰ αν, ut loqui uidebatur debuiste, certa rem definitamq; ostendens. sed c , quod qualem ualet, & omnem rem significat qualitate illa ornatam. An ita locutus est, quia actio ea uariam ahqita parte potuit: de tamen Odysseae nomen retinere: ut non tantum dignam fuisse, quae ita uocaretur talem, qualem finxit ipsam Homeriis, sed i lem etiam qualem alius poeta eandem conformasset, hoc pacto declarare uoluerit.
Huc etiam tbroisse pertinet, quod in quibusdam labris immutata non nihil scriptiua est, legitum; illicoptandi nuulo λἰ μω . Eodem quoque pacto locutus est in iij. de arte dicendi, quo loco tradit non debere se in illo libro accire Eagere de omni locutione . sed de ista duntaxat, quae utilis est accommodataq; oratori. cum de illa i stetiit sedisseruissem hac sua riptione de poetica: inquit enim. λ' - πατρια--,οὶ in M. μοι. quod etiam testimonium ualet ad coni armandum indicandi modo hic i. O lm dc re, Adiungit autem Aristoteles simili ratione Homerum se sessisse in altero argumento: neque tamen accurate hic rem explicat, ut supra secerati intelligere uod debemus ipsum, cum sat beret Iliadem, complexum non fuisse cuncta, qua in eo bello, quod gestum est apud Ilium, contigere: Nam quod ad uerba ipsa auctoris secit. OGMAMe. τώ rMam, det superiore illo. ut quemadmodum illic παῶνσδ πι- , ita hic quoque J' lacri intelligeied beamus: cum illud πα- commune sit, de huic quoque partis lat.
110쪽
Fine est tanquam conclusio quaedam, qua colligit fabulam unam tantum action non plures.complecti debere: quamuis autem res satis iam patefacta esset, in concludentio tamen quiddam adiungit, quod rem confirmat: fidemq; non paruam ei a quirit: docet enim cum id in estis artibus, qtue in imitando studium omne fuit m p nunt, usu ueniat, oportere idem etiam in arte poetarum, quae &ipsa imitatrix est, usu uenire: illic enim una imitatio dicitur, quae unius tantum rei eli, non plurium.
Quare & hic unam sebulam, quia fabula ficti imitatio est, unius facti esse, & huius sine totius atque intem debet. Α simili igitur argumentum ducit: intelligit uerbpicturam: artemque fingendi Eluto de simulachra ex omni materia fabricandi, cunctasq; demum alias huiescemodi. Cum enim Parrhasius fictam simulatamq; insi- .niam Vlysiis pinxerit, quia illud unum sectum fuit, pictura illa una imitatio est. Quod si eadem in tabula eundem ab arro vulneratum in Parnasse monte perlicillo expressisset, duae illat imitationes suillent . eadem igitur ratio fabulatum est. Imitationem autem hic vocat opus imitatione expressum: quia nanque non plana Omni
no hic est oratio: neque enim quum dixtilet in aliis imitatricibus, infra posuit,quod ipsi res nderet, Ita in hac, putaui hoca me es le notandum. Arbitror igitur in relligi debere artem poetarum, qua & ipsa, ut illae, imitatio quaedam est. uerbaut non appellauit ipsam nomine, aut non addidit, quod requiritur, putorius iesi fuissem eis fabulamq; loco illius ponere: quum enim perspicuum sit, cuius artis ia-bula sit imitatio, existimauit vere hoc neminem fallere polle: certumq; este nota illa significari eticam. Praecipit etiam aliud, quod in tabula constituenda diligenter seruandum sit: pertinet aute illud ad eius nimitatem optimamq; partium textu ram ostenil tam et tradit enim oportere quoque partes rerum earum, quarum fabula est coagmentatio, ita inter se connexas esse: aliamq; ex alia pendere, ut immutata
parte aliqua, ordinen; ipsius uariato: vel sublata illa, atque inde dempta diuersum
Ieddatur, moueaturq; totum. Cum verbratione aliqlia, quod dixerat, confirma re vesici, priorem huius praecepti partem non probat, qua affirmarat requiri in bona rectaq; fabulae costitutione, ut ordo partium immutatus variet ac perturbet uni uersam tabulam, sed posteriorem tantum: qua docuerat, oportere etiam, ut si quid inde demptum sit, idem iaceret. id est corrumperet ac contaminaret fabulam: atque
illam quidem 1 contrario probat: docet enim illud, quod cum alicubi adest aut non adest, praesentiam absentiam 4, sui non demonstrat: nec aliquo modo se aut illieadeise,aut noli adesse indicat,partem illius rei, cui aut haeret, aut aqua remotum est, haberi non debere. ἐπιδ. ualet, quod explicarae uolui, aliquid scilicet perspicuum,&ut appareat, reddere. Unde hic hν πα-ν --λιν, si vera luc lectio est, significat: ne minimam quidem in partem, ut id intelligi possit praestat, nec ullare aeclarat aut praesentiam aut absentiam suam. Vidi enim librum calamo exaratu, in quo legitur, aliter interpunctis verbis,& una praπerea particula orationis addita, - ἐῶ μιφω τῶ . - ἰὰν quae lectio iri sit etiam in librium, qui Parisiis a Guil Morelio non sine studio multo excuses est: sed viro modo legatur, non Iri ni ad sententiam resert. Nam quod supra inquit μι--τι- ου τινὶ: μή , usus est illic illo uerbo, quo etiam in quarto sumento usus sit, cum affirmiut transposita nomina&verba idems bificare. Animaduertuduni etiam in extrema hac parte dissentire scriptos libros ab excusis: in illis nanque, qui in meas manus vcnerunt legitur. Miν μόρον τοῦ μου ἰς,: sententia ar
tem non ualde uariatur: hic enim expressimi est, quod in illa sine ullo labore intelligitur: illic enim quoque traditur eam, quae Alli, pars existimata fuerit, cum postit Madesse de abesse: nec tamen signum aliquod dare sui vel aditus velabitus, non esse partem ullo modo totius illius, cuius sita putata est. existimandam. Nam in altero etiam pusillo discrimine parum momenti positum est ad sentcntiam variandam.