장음표시 사용
191쪽
commento eripere morti non poterat. Aut igitur hoc significat hoc in loco σε in ridem scilicet, quod stiperiore loco, quo itidem usus est hoc verbo, aut valet eum conseruatum esse, saluumq; ex ea regione dimissiun: duabus enim rationibus eguit Orestes, quae ambae salutem ipsi darent: neque enim satis illi erat non mactatum inara Diari esse, ita incri lunus ex ea tellure, manibusq; diri regis dimitti debuit. In n-bula etiam hac ips i Euripides, ubi inducit Iphigeniam statri narrantem, quemadmodum siluum illum inde abducere cogitaret, ac quid in mentem ipsi venisset, aptu ad legem dccapiendunt, hoc pene uerbo usus est, nam inquit. O καμμνὼm . -νδ- i is . Significat igitur hie in possena illius adolestentis: nemenim iiitelligit tragoediam Euripidis ab ipse appellatam, in qua nihil agitur, qu ad expiandum stelus ipsus, aut aliam ullam rem purgandam ficiat: nam mea etiam epis odium ex iii ia ipsius depromptum est: ita enim illic quoque fingitur insinire, ut Electra nulla ratione eum consolari posset: demereq; ipsi illum inanem metum et notum enim est Orestem, statim ut matrem interfecit, genere quodam insinue vexari optum:silium; imaginibus perterreri: putabat enim fiarias se persequi taedis ardentibus, ut scelus illius necis ulciscerentur: nam hoc alterum genus insaniae esse t status etiam est Celsus, positis exemplis ipsius&Aiacis. Ita igitur accipi debet e. nisi sorte, quia hoc durum videtur, quod ad locutionem pertinet, aliquis credat abundare hic praepositionem eo, inculcatam temere ab aliquo, qui Lisbputarie intelligi hic debere tragoediam ab inso uocatam, non persenam Orestis: nam illo modo moris est potius Abulam sign incarer existimetq, , si remoueatur illa, locutionem plenam usitatamq, esse, quia intelligatur i. ωκ: sine dubio enim insania, quae coniicit epis tum, conuenit peribitie ipsius: secuseq; ea ipsum, quae gessit, fluore
reptum , cadit in hominem eum.
In grammbin igitur e sedia conbis: epyma autem n o uur. Ohseae noque longum arguminum est , Fere notis cur Z- a mulos, oe obseruara a Neptum, orsibus ex Hyentu. aue autem m Acis rebus sic si habentibus, ut fortunae ipsius a trocis Asumerentur roestas insidi s a'peteretur. ira autem venit tempe ritus ,exatus, cr
cum agnouiset ινι Iam, i s imponens, ipsi qui conseruatus est: in
micos aut perditat. Proprium 'uem jor hoc est ala inue prse a.
Cum episidia tragoediarum comoediarii inq; propria non sint,sed communia ipsis eum Nico carmine: nec tamen omnino paria in his diuersis poematum generibus, quid discriminis inter illa uersetur, admonet: affirmatq; in dramatibus: ita enim P mala illa omnia appellantur, in quibus inducuntur persenae ipse, quae gerunt aliquid, non eorum iam ii poeta commemorantur, epitiata concisi breuiam esse debere: in epopoeia autem, prolixa : genus enim illud carminis porrigitur, longitudinem'; acquirit, ope horum eris,uorum: Nam quin empi a longum se sumbi poema sit, dubitari non potest: hoc enim mani sestli tenetur ex Iliade, atque o. ystasea: nee non aliis etiam operibus eius generis poetarum. Non multo etiam insta significauit hoc potana longum ine: de ipsem loquens, usurpavit vocabulum, Unda hoc
192쪽
IN I. LIB. ARIST DE POETICA. ivs
4. verbum conlatinarum est: inquit enim. Sed etiam multo inualituus ipsius poematis coagmentationem dixit habere μοῦoe: discrimina os tulens, qu indixi in sum dc tragoediam . de non multo post eum locum, vocavit μακρώ coagmentationem omnis operi quod carmine heroico scriberetur, cuiusmodi in primis epopoei a seret . quare videtur, siquis hos tres locos attendat, quos ut aptos huic sententiae confirmandae, indicaui, non ut tum ema ipsam, reterrum epis ais, posse vocari, de quo dubium non est, Ioi gum atque prolixum, verum etiam: Dene coagmentatio ; illius longa esse recte diaci. cum tamen ex iis ipsis verbis, quae in manibus habemuri aliter acceptis. pollet alia quis sit spicari rem contra se habM: cum enim tradat epopoeiani epit lorum opeαxtendi, longamq; reddi valet enim M'ta ornix πατοα iam mi inisi sillor contrarium eius quod dixerat in dramasin effodia esse concisi: significat igitur in πω
sin illa esse prolixa videtur simul orietidete ipsam siuaui breuem pus itaq; elle . destae omnis dissicultas in hoc manet: cum imuit salicet. si O .a -- μακtκ e Mγα ἰῶν, cuius rei rationem reddere voluerit, probare ne ac constituere longitudinem aptius, siue confirmare Odysseam, non adhuc ornatam epis diis, exilem esse ac ni
Mutam: quamina uisa quoque tali, idest in sabula illa smplici&argumento ipso. appareat prolixitas quadam, propter spatium saltem temporis, & varietatem illam .erum. Quare uaccipimus ut supra seci, reddit plane rationem eiu . quod uerba iula significant. id est probat epopoeiam cineri aiorum in iustam longitudinem p risi. si vero credimus ipsum causam ne eius, quod inde etiam elici potest, id est obare velle sine i diis pusillam futuram fuisse epopoeiam, ita qcoque ut arbitror sententia aliena non erit, ut significare voluerit longitudinem illam, quae cer-rtitur in omni opere epico, compin tui ed ab epistodiis: nec propriam esse argumen-ri : imperitus e nim aliqui 3e qui distinguere non posset isodia ab argumento eius emasis, prolixitatem illam oriri putaret ab argumento. Verum oportcbit lecti Demi inmutare, ac pro scri rei u se . qu sane peruers' scripWrae, cumi Ma non sit: possitque sinempita licentia corrigi, tamen conir aura nititur: omnis Danque& extruses,&scripto, libros instat habere. Posset autem aliquis Llsumes putare, duod illis verbis significitur. Udysseaeinquam' ουν eise proli xum, qui acciperet illud verbum λογον, ut accipi sine dubio debet, pro argumenis eius operis, ac sebul ipsa, unde remota sint episedi , atque existimaret Odysseae a Mumentum, lilium esse . ideoq; 2 me coniectura remitam lectioilem probaret. Hoc vero verum esse videturm primis ostederG quod statim exposito illo, quasi hoc
ipsum monstrare vellet, inqhit. μι-ιμωτῶ . tanqua enim affirmat hoc, quod
raucis narrauit , suura ac proprium esse eius fibulae. Sod etiam in principio ipsius vi
letur auctor ipse idem signifieare, qui inquit. Peregrinantis inquam cuius sani annos multos: in quo anim auertendum est, cum quod uniuersum est eius operis narret, non ponere ipsum illius nomen, qui tam longo temporis spatio errauit: quamuis supra Odysseam appellarit, cuni poema ipsum resertum, ornatumq; omnium rebus intelligere . ut supra quoque se erat, cum tragoeriae argumentum exponere vellet. Iphigeniae enim illic inquit. unde certo Derspicitur, quomodo locus ille accliapiendus sit: sed non tantum Vl1ssis nomen inde remouet, scit reliqua etiam omnia, quae definire res illas potuissent. Peregrinantis igitur tantum cuiuiam narrationem illic esse docet, & obseruati a Neptuno, qui illi iratus reditum eius impediebat. Hoc enim ut opinor, ostendit pri positio , quae adnexa est huic verbo iuncto: ualet enim illa, dolum amitumii; consilium in ea te adhibitumi quam rem verbum illud, cum quo coniiuncta est, signiscat. Ostendit istitur hie Neptunumssemper Vidissem post mortem Cyclopis seruasse, animo nocendi. Nam qui αilum, simpliciter, ut adiuuentur, defendanturq; i malo, plerimque custodiuntur. Sequituralitem. Et iblius existentis: quo declaiatur illum amisisse se , variis casibus confiteritiam: relictiimh; Glum, tamen uix inuenisse finem tantorum laborum. Quibus ipsius malis adiunm esse narrat, quod res ipsius domesticae ac priuatie pessina se habebam.
nam patrimonium illius a delicata iuuentute, amatoribusq; uxoris dii lipabatur: ac
silio insidiae fiebant i ipse igitur in hoc statu rerum suaruia domum rediit tempestate
193쪽
iactariis, ae eum quosdam a nouisiet, procis illis imposuit raps ; ex eo certamine saluus euasitoini nucis intellinis. Quod autem apua aucti rem est. - αγε ι στινας aurM.πε. Ore, videndum est an valeat, eum insidiatum fit sie procis, cum a procorum ipsorum numero quosdam agnouisset: siue potius cum e luis quosdam
agnouisset. omnibus procis imposui in extremo ueta positit, exposito iam in vitia uersum argumento eius operis: quod ostenderet id quod proxime fidicisset, rati -q; traditam esse significaret, qua distinguerenrure sodia rebus propriis eius poematis .inquit enim. Proprium igitur Odysseae hoc est, quod scilicet paucis raui: reliquae autem omnes partes sunt epis talia, id est res alienae, de augendi orna diq; poematis eius causa eis inue . Auxilio vero huius distinetionis intelligi γ' terit, quod suum propriumq; eius sabulae est,& quod extrinsecum atque adueniliacium, in alio quolibet poemate. Animaduertendum autem, quod inquit. . A. πανπαῖα τι, Me neque enim epopoeia tantum epis toriam cis porrigi ritu, sed
tragoedia quoque eadem ratione cresciti Cur igitur hoe e 'm soli tribuirut1 An w-m cum vixerisi ostendere uoluat immensam ipsius longitudinciquamuis enim tragoedia quoque ab eris iis incrementi aliquid accipiat, non tamen ad eandem longitudinem peruenit. Quare supra de illa disserens, usus est verbo πα-τ--, quod ualet porrigere&extendere. Nolo etiam praeterire, quin indicem messis cari verba illa. ει--ο - ἰχω , mendi aliquid continere: arbitrariq; iri Aleti debere: nam quod infra coniunctionem A, restitui, cum prius excusi tantumhoerent ,--: --t, id feci secutus fidem, conmisimque plurium iptorum librorum.
ὶ oram o u tragoedia: hoc liquidem, nexis: hoc autem Glutio.
sint colligam. reluruum autem in Asbais. Dico autem coiligationemquIdem eam, quae a principiis est, x pu ad hanc partum, quaeso ema
est, ex qua transit in res milis. solutionem autem, quae est aprincipio transitus usiue adfinem, prema dum in L icta The ectu, nexus sisne ea omnia, quae antegem sivi, oepueri si ptis: Assolutio autem a loco illi , quo causa murru dircuur Upre ad em.
Cum longe aliud esse in tragoediis docuisset veram materiam atque argumentum ab e seditis: & epis torrum etiam ipsbrum discrimina posuisse neque enim eadem est longitudo epis torum, quibus producuntur tragadix, cum longitudine epis,
diorum, quibus epopcdiae corpus extenditur, atque in immensum trahitur, tradit
nunc quod commune est omnis tragoediae, de illius, qui complicata vocari potest: ab ipsi enim πιο ιν io . appellata est: & illius etiam, quae simplex: ut altera ipsarum 'Parsi auo nexus'; sit, qua res perturbatae confiiisq, inter se continentur:&ne dum, quousque ad alteram partem veniant, nodus aliquis dii ldluatur, potius semper magis implicatur: altera verb cum paulatim explicatur, ae nodi illi dissoluunt . Cum hoc igitur a nulla traindia abesse polle tradat, quae pars ipsus hoc, ac quae illo mane vocetur, declarat: primuinq; quae ordine procedit, planat, Grinam, quae
194쪽
IN I. LIB. ARIST DE POETICA. 17s
qvie sumpta sunt extra,& non nulla etiam eorum, qiuae condita intus sunt, sisenumero esse colligationem: quo sint Mare videtur, cuneti, quae astata illuc sunt, adiuuare nexum fabulae, ac parti illi seruire. cui tamen etiam rei aliquando pars eorum, quae posita sunt in fissicia, seriaiat. Neque enim videntur manere posse externali ces aduenticia, nisi habeant, in quo taliquam in sbio quodam haereant, aliquid fabulae proprium. Cum vero docuerit, quid plerunquetiat, ac ratio ipsa postia let, non ouendit quomodo hoc aliter geratur. arbitror autem intelligi de re, quum hoc, Quod verius est negligitur, ac res deniq; quavis ratione aliter administraturiquare videtur constare nexus ὸ genere duarum harum rerum: eum dit lutio tota conformata sit e rebus fibulis propriis, & quae fixae sint in visceribus ipsius: ut cum poeta eri venerit, toto animo incumbat in dii lutionem ipsius: nihilin illuc inculcet,quod alienum sit: sed non ita aperte tradit Aristoteles Equibus dii lutio constata sit, ut fecit. cum docui si quae foret materia connexionis, quia sertasse ipsa non permixta est, confusaq; E duobus generibus: inquit enim 1blum. Reliquum autem fabulae est distblutio. Cum autem quas materiam ostendisset, e quiniis ipse manent, alia ratione ia locoq; , quem illae Occimantiam demonstrat: inquit enim primum priorem ag-nrediens , significansq; se hoc fidere animo rem magis explanandi. Dico autem colugationem quidem esse, quae a principio usque ad hanc partem, quae ultima est, ex qua migrat in res secundas. illam igitur nexionem esse ait, quae ab initio ipse fabulae incipit,&extenditurusque ad partem eam, quae postrema est: neque enim terminus ipsius fixus certusq; est: sunt enim quaedam breuiore quaedam vero producti res connexiones. Postremam autem non Abulae ipsius: sed, ut ipse docet, post quam statim immutatur vis fabulae: cumq; res omnes inuetiae antea in ea fuissent, plenae magnorum malorum, lux incipit apparere: ratioqis quomodo inde exiri possit, Min contrarium sertunae statum trini iri: exemplo enim utitur tragadiarum illarum, quarum initium triste erat: exitus vero Ierus. Hac aurem parte ita quoque explicata, alteram explanta: estq; dissolutionem esse eam, quae incipit ab initio non simul δε sed transitus ac migrationis, id est quae ducit originem ab eo loco, ubi terminatur
connexio: tunc enim incipit fibula solui, cum variatur natura earum rerums ita, Vt contraria paulatim fiat. Cum vero omnia exemplo illustrasset bonus A eruditus
magister, malefactum est, quod fibula illa, unde ipsum sumpsit, periit, ut quod inde
expectari debuit, lucis nobis nihil essetat. Lynceus autem illa vocabatur: Theod Oraq; Phaselites auctor eius tragoediae fuerat: pauca veia, quae de illa tradit,&ipsa obseura sunt: cum amisso argumento esus sibile, omni alii incerto restenti illic uiatur inquit connexionem esie omnia, quae antea testa sunt: & praeterea pueri accoptioiiem: securus enim ipse quoque consensum impiorum librorum,m lego: nam quomodo mc accipi debeat, cum plures esus nominis notiones sint, ψαοῦ roq; de qua agitur penitus incerta, affirmare non ausim: ualeat ne cum pura est sumptus in manus, siue cum in potestatem inimicorum venit, ut putavit Paccius,
qui captiuitatem reddidit.& sane dicti est a Dcitiosthene, quae
milia ita foret, ac vix expugnari posiende paulo supra, ubi episediorum, quae conuenirent personae Orestis, intritionem fecit, eodem pacto ab auctore Murratum est. Sed quamuis de hoe liquido aliquid affirmare posiemus, non tamen ea ae causa vim exempli teneremus. Disiolutionem vero in ea fibula esse inquit,omnem eam partem, quae ὶ illo incipit: in quo quidam reus Utur mortis: caedisin fustae: crimensi; id ipsi obiicitur: usque ad finem tragoediae . nam .iariare, hoc quod daxi, valere artatror. Polynices quoque 'Vud Euripidem, eum se patriae purgare. Vellet: do
cerem causam eorum malorum, quae ipsi impendebam. apud fratrem manere, dire Eho ad eam sermone, est. Cum autem inte pretes , qui ante me commentarios in hune librii in confecerunt, viderent exemplum
abAristotele positum, irritum esse, remedium huic malo adhibere volentes, acces serunt ad novalii limam Sophoclis fabulam: in Oedipoq; ipse monsitare conati sun mi connexus illic esset, quae dissolutio. Dissentit vero Madius a Robortello in solutionis initio existimando, sedulosi; contra ipsum disputauit: ipse igitur quoque arbitror me debere, quid mei iudici)ae hac re ut, paleiacere: dccum aperte ab a
195쪽
eiore traditum sit dissolutionem incipere ex eo loco , ubi initium ac sens est migra tionis, puto dissolui nodum illic coepisse, statim, ut Oedipus cognouit ex sermone Iocastae intersinum fuisse Laium a viatoribus: subito enim timere Epit, iis apte auctor eius cedis filisset, qui in praetereuntem olim se natum hominem, impetu semcto, iniuria a funulo eius in uia accepta, eum comitiast ipsus , uno excepto, Umiles intersecit: haec enim hoc exponentis ipsius verba sunt. r πιωκ-xM . Me - . Quin autem tantus animi motus: suspicioque ingens, ne se magno scelere contaminam, perturbare statum fortunarum irinis, ac conuellere uitam antea beatam debuerit, dubitare non possum . .
aroediae aut decies sunt quattuor: tot cmm c partes Actae fou : haec quidem perrima: cmin totum est peripe agnitio: tac autem p. thema. seu Diaces , s Ixiones: haec autem morata, Ut Nihi ustas, Fe . sumtum autem, M. Horcu si ,-Frmuthe , praecuri,
Cum Grinas' nullam inueniri immoediam, in qua non esset te nodus ille vinculum , quod ipse nune uocat i ,: alibi uerb 'extu appellauic& dii solucio eiusnodi,&we in iragoedia partes haeserent,&ubi manerent docuisset, nunc traduquot species ipsius inueniannir,& quibus qualitatibus ipsae inter se diutincta sint. Finis tamen ipsius nune est, non solum haec tradere, sed etiam admonere poetam de
instruere, ut militin omnibus his diuersis ullariun genetibus egregie se gerere summam in illis tractandis laudon adipisci: cum enim explicatis iam pene iis, quae
ad fibulam potinent, cogitet ad alias partes transire, colligit prius nonnulla, quae sedulo sinta pestis seruanda, & vim praec torum quo iam habeant. Vnde sabhis vocabulis utitur, quae ad hoc efficiendum valent, & initium plerunq; fuit . maia id est δή, dc D. . Cum tamen aliquando hae prae puoties requirant, antequam tradanir quid iacto opus sit, explanationem aliquam, ut prima haec, non in principio statim hoc ponit . ita insa, exposita iam re . Vbi uero res satis coraci omditura uoce hac, quae praecipit de mandat, quid iacere opus sit. Cum autem tibi' 6 res duas partes, locis separatas in omni tragoedia imi iri necessest. Contra hiesi res habet, ut tragoedia, quae una harum si merium p dira sit careat reliquis: neq; enim eadem de pati et ira & morata est, quamuis in parte quapiam fibulae conting
xe possit, ut mores prisonarum egregi et rimantur, in alia verba ibae non nullae res confineamur: tragoediae enim non uocantiirmoratae, aut patheticae, fleuiter,
pusillaq; sua in parte illa continuerint: verum stolae aut magna ex parte, illiusnodi tuerint . eadem ratio est reliquarum partium. Quod sin tragoedia implicita, aut simplici exprimuntair etiam appositu, magnoq; cum studio mores per narum, aut illa tota plena sit malorum atrocium, erit eadem duabus qualitatistis insignita: dux species in ea spectari poterunt: nam eum tragoedia nulla iret, qua non aut simplex
aut unplicitast, necessarium videtur, ut in altero horum generum aut mores deci ventur,aut frui acerbiq; casias reserantur. Cum autem initio huius partis dissicultas quaedam exoriatur: nam statim vidixit tragoediae species esse quattuor: vas probare hoc uellet: rationemq; eius asserre, inquit: Tot enim & partes diei sunt esse. Dec aperte tradit quaesit res illa, cuius dicta sint esse eodem numero partes: inter
Proesq; seduld de hoc quaesiverint, ipse quoq; quomodo accipi putem debere hunc locum, ostendan . Primum i itur albitror ipsum partes quales intelligere: significareq; locum eum, cum sabularum, qua iam simplices: alias vera, implicitas esse
196쪽
ilixit: ac demum diuisit fibulas ipsas in suas species, quamuis illi e fibulasse in suas species diuidere significet: hic detragoediae speciebus agat: quod enim in praestanti ipsius parte est, idem etiam in tragoedia vere existere dici potest. Nec impedit,quod illic quartam speciem, id est mores non addidit, sed tertiam tantum, quae seret declarauit, id est-: atque id, ubi diligenter definita & peripetia & agnitione,cum
ostendisset etiam in quadam agnitione, si altera tantum persona cognoscatur, impletam eam ei te: in alta verb requiri, ut ambae cognoscantur, addidit, duas sabulae partes manere in illis rebus, quae sanὰ illae ip* sint: restare autem -m, quod st tim definit. nam insta, inculcata in medium explicatione partium quantarum: cum de coaementatione etiam rerum studiosa disputastet, ac quales esse debeant fibulae docui siet, de moribus di Ileruit: hoc enim quoque multum valet ad fabulas expoliendas, & magna virtute imbuendas: si moribus iis persone in ipsispraediis fuerint qui omnibus modis probari militat. omnia tamen planiora essent, u hanc quartam fabulae partem esie indicauet, ut isti, quum superioribus duobus addidit: aut si non tam longe ab illis de hac, qua: coniuncta cum ipsis aliquo modo est, pr cepiset . nam non est dubium quin, quemadmodum factum quoddam simplex est: aliud vero implicitum: nec non tertium quoddam patheticum, ira quartum etiam ipsius genus reperiatur moratum, quod scilicet ita in stritistiim sit, ut tradidit illic optimus magister, habeatq; eos tales, quales maxime oportet. Sed insta etiam , ubi de epopoeiae speciebus disserit,iptan nomine appellat: qui locus valde hunc illustrat: Ncum multis modis, quem nunc in manibus habemus, obscurus locus sit, non parum lucis ipsi ab eo Misertur : quod vidit etiam acute Vincensius Madius. Nam quamuis appellet, intelligete ipsum partes, quae uerius vocarentur, cons matur etiam exemplis illius ipsius, qui aliis quoque locis eodem pacto locutus est:
inta enim cum inquit, utim με raraiιαο in. οψεως ται me, manisesto intellexit
has ipsas partes, quae vim&naturam Armarum habent. Sed etiam non multo insta hunc locum eodem pacto usus est hac voce, ubi ait: κο ἰκα-: dubitari enim illic non potest . quin intelligat tragadias imolicata simplices, moratas,& patheucas. Valet etiam ad ostendendum accisi denere partes
uattuor eas esse nunc dicat, cum supra sex ipsas ine docueri quod
Cum autem cognosci ficile posse tragoediae species quattuor esse dixisiet Alitat les, quia totidem numero dictae sint esse ipsius partes, exponit ipsas: affert in discriminali tragoediarum. Primum igitur tragoediam quandam inueniri tradit, quae implicitast: nec contentus nomine eam indicasse, quod in aliis facit, utitur breuit plius explanatione: ostenditq; huiuscemodi eam esse, cuius totum, summaq; est peripetia&agnitio: totum autem, quia hς res luce&admiratione sua Obscurant reli uas tragoediet illius partes: ac multo maioris ponderis, quis ipse simi: quς autem l sint, cum supra tam accurate ab ipso explanave fuerint, si peruacaneum foret d
monstrate. Secundum genus tragoediae esse inquit patheticas: nam inueniuntur quaedam tragoedi , quae propter rerum, quς illic continentur atrocitatem, inde nomen capiunt. quod autemsenus rerum facile possit hoc pr stare, ipse supra deci rauit, ubi esse dixit factum, quod aut perdendi uim habeat, aut acerrimos Glores inurat. argumenta uera huiuscemodi, personasque ad hoc aptas esse inquit, Aiaces & Ixiones: cum enim Aiax sibi manus attulerit, & ob ingentem uim doloris c potestate exierit qui hoc factum in scenam ferebati maerore & gemitu omnia complebat . . chylus autem Ixionem scripsit,ut ex indire sabularum ipsus, & testim ni is ueterum grammaticorum perspicitur. Sed Euripides quoque sertur eodem nomine fabulam citidisse cuius etiam acuta uox , Plutarcho recitaturicum enim Ixion, quem finxerat, ut impius & consceleratus a nonnullis accusaretur, reprehendere turq; poeta, qui tantam vim improbitatis in uno mortali collocasiet, quasi hoc moribus noceret: vidistis sinquit ea de causa me non prius illum E seena abduxisie,
quam rore ait fixus sit: nam Aiacem a Sophocle illo modo tractatum fabulamq; eam inprimis patheticamine, cum in manibus ea sit, omnes nouerunt. Non alienum etiam esseputo admonere, postquam auctor non aperuit, cuiusnodi sint tragoedi .
197쪽
patheticae, & moram, sed exemplis trum ipsas monstiauit, ut videam studiosi huius libri, an intelligi debeam & tanquam αυκανα repleta& hic & infra, verba illa, quae in explicatione fabulae perplexae posuit. intelligo, inquam, haec .e μαε ις ει quod praeterea utroque loco conuenit, inde sumptum, ut quemadmodum inquit in ciscridenda illa perplexa. νe An ἰδε- . . ita in pathetica .e o& in morata Tertium genus fabularum inquit esse, quae moratae sint: cum aurcm quae huiuscemodi forem indicare vellet, Phihiotides α Peleum appellatiit: quς vero tuerim mulieres, Phthiotides a loco patriaue Phthia vocat i & quomodo illς inductae sint, quibus ve moribus ornatae: boni nanque multis modis homines esse possum, mihi compertum non est. Peleum autem probum
virum fuisse, & insignis castitatis. memoriae proditum est, ut eo etiam nomine valde acceptus si ierit diis immortalibus dc magnis teri lis auxilio coelesti liberatus. Quare eius persena in primis apta est indoli tali, moribusq; exprimendis: ut qui emplar temperantiae honere ante oculos velim, commode ipsa pollini Si iis- cauit noe etiam obscure Euripides Ipbigenia in Tauris, ubi illam ipsim virginem
induxit atrocem illum suum cisum, memoria repetentem: narrat enim ipsa in alus, quemadmodum antequam dolum intellexisset , fictas*, nuptias eas esse, sibi temporarit ab honestis etiam quibus . lam ossiciis. ne pudorem ullam in partem violaret, ut quae se stulte putaret in Pelei domum venturam. Animaduertendum aut tragoe liam illam vocari moratam, quae non solum accurate mores exprimit, sed eos etiam
inducit probos: quod ipse significauit supra, ubi de moribus dis Meminprimum enim
Pr pit, ut fingerentur: hoc vero exemplis quoque declarabatur ut iminor : licet enim suspicari I hthiotidas fuisse flaminas canas atq; integras: nam deleo dubitari non potest. In quarto, quod restat, genere explicando plus negoti, cst, cum defecerit illic nomen, quod euiusmodi ipsum seret, indicaret: S i metiori sine causa exiitimari potest ex inferiore loco, quo aucti r tradit easdem species opo tere habere epopstiam ouas habuit tragoediat easq; enumera legi hi de e απι ,:reliqua sane nomina eadem sunt. Quare veri sinule est, idem etiam hic fitille: atque idem illos Mificatum: neque enim potuit hic non appellare tragoedias simplices,oim manili: iloylures talas i eperiantur: omnes scilicet, quae contrariae sunt complicatis: a quibus i absunt agnitio & peripetia. ex libris cesamo exaratis cognoscitur tantum hic aliquid desiderari: vestigia enim quς restant eius vocis ita obscura & pe turbara simi, ut ope illorum in laetari non possit verbum, quod hicerat: sic enim inducibus ostendi, - . tertium quoddam exemplar habet 4 α quod quomodo hic manere possit, non vidco: suspicor maliquem, cum supplere hanc lacunam vellet, coniectura ductum, ac satisquidem illa infirma, vel potiustasa, reposuissee sup
riore ioco Noti r supra enim cum quattuor morum discrimina explicaret qua summo studio Oportet poetas exprimere, tribus eorum iam explanatis, inquit. vi autem verbum hoc dii inguendis moribus aptum est, ita diuersegia
neri sabulla os tandendo nullo modo quadrat. Exempla veia ponit Aristoteles h ius quarti generis Phorcidas & Ilaometheuin. Phorcidoibit tabula . chrii, quae
Periit. Virginum autem harum quae a patre ita vocatae sunt, mentionem ipse fecit in Promotheo,cum Prometheu ipsum induxit monstrantem Inoni errorem,quo longo Vexari illa debebat: niluo enim illius narrationis, cum meministes Gorgoniorum Ci
tio eius loci in antiquo libro docet ita vocatas Phorcidis filias, qui Phorcis E Ponto
Sterranarias fuit: numero a lias tres ex iuste, quarum etiam nomina tonit, sunt autem hF, Enyo, Pephydb,& Dindi reliqua, quae exponit, Epoc Verois accepta sunt. Prometheum vob cum indicet Aristoteles exemplum ei te huius quartineris: pluresq; de eota,ulae scriptae serent . quae diuersa ipsius sesti complecter tur: cognormnibusq; adiectis citent distincta, quam potissimum ex illis intelligat, quaerendum. Deipibarinis vinculi, in Cauca illigato: undem Micyσcti vo carus est , fabulam composuit elisus, quae una e tribus restit: tres nanque de illoci sule hunc poetam certum est: unde ipse in indice fistularum ipsus addidi,
198쪽
IN I. LIB. ARIST DE POETICA. Ini
: cuius fabulae nomen in excusis prius desiderabatur: secutus autem in ea te sum 3e antiquis limi libri fidem,& auctoritatem veterum grammaticorum, ut ipsim citant: ut enim de ipso, cum vinciretur, fabulam scripsit Asthylus, ita etiae eodem, cum selueretur: nam tertia, quae, ut apparet ordine ac tempore superiores duas antecedebat, πυρσόis: amllabatur,ob hoc enim quod ignem ille attulit mortalibus, supplicio eo affectuscu. Culictis autem sertasse iis in hoc conueniebat, ut ellent argumenta simplicia. & eodem tenore ab initio ad exitum perdu- ista: quare non oportuit ipsas distinguere. Quod autem his exemplis positis: definitium personis, de quibus huiu emodi fibulae serent, communiter, ac genus quoddam complecti uolens, inquit si uere dici potest haec ipsum protulisse, cum contaminata videantur in Et quaecunq; in inferorum locis, clinicultatem non pa uam habet: primum enim in dubium uenit lectio: incertum5ue est, an hoc, quod expressi, significare unquam voluerit Aristoteles . deinde cuiusmodi fuerint he tu goediae: si modo ullae aliquando extitere, quae tale argumentum habuerint, non facile possum iudicare: exemplumq; ipsarum requiro. Durum autem in primis est locum tantum posse, ut cuiuste, quae illic finguntur, res gest , unius generis sint: hoc enim nona loco videbatur expectari debere. sed ab aliqua ipsarum qualitate. Quod vero ad primum illum, qui mihi iniectus est, scrupulum facit, in libro olim ab Alclo incuse legitur . in ι- ω : quorum verborum sensis valde discrepat a superiore sententia: de si non video qui locus hic sit pudori: nec scripturam hane ueram ullo modo esse arbitror: in pluribus calamo exaratis exemplaribus aliter legitur, quamuis nec in iis etiam omnibus eodem pacto: quaedam enim habent : non nulla, quae lectio irrepsit in quosdam Lutetiae excusos libros, imminuto eo uerbo, ias: in alio vero est αδα. : cui lectioni magis accederem, si mihi pateret scriptas aliquando esse tragoedias, quae persequerentur ressestas apud inferos. Ruin tamen Aristophanis comoedia, cui aranis nomen im situm est, huiuscemodi sit, dubitandum non est motum verb est argumentum ipsius.praecipue au tem me impellit, ut hoc non in ne falsumq; penitus ede putem, fides huius exemplaris, vel potius modus hie loquendi vetustus: propriusq, Atticorum, ἄδα: cui ab luenta, cum p cisus sit, adiungitur extra nomen noto casu, & quem praepolitio illa postulat. Nam Plato quom in sermone, vocato Ione, eodem pacto locutus est: qui locus sertasse valet etiam non nihil ad sententiam explanandam: inquit enim. - πει --υ restixδε riti. Valde autem Platonico huic similes sunt duo
loci alius scriptoris, quos etiam indicabo, siquid inde quoque auxilij capi milit ad
has tenebras discutiendas: Lucianus enim in libello de saltatione, cum enumerasset plurimas fabulas, res gestas apud superos continentes, quet materia illius artis estent, attingere volens etiam eas, quae apud inferos erant fictae, inquit. εἰ ram δε- τἰμω
sit ἄδυ, non puto significari ab ipso veram tragoediam, sed casus illos tragicos, id est horribiles ac siduoa, quales eorum erant, qui a poetis fingebantur illic grauiter plecti, ob ea quae neseri conscelerateq; gelserant, dum in vita manercnutragoedia enim ira quoque capi selet ab optimis auctoribus . nam hoc etiam admOnere uolui, ut penitus sensum animi mei, de omni hac re, aperirem.
Praecipue quidem igitur omnia oportet conari habere sin aratem, ma- xima oe plurima praesertis t nunc criminantur foetas: cum enim
199쪽
,t, PETRI VICTORII COMMENT. tuerint inlarte boni elae ,sin bifroprio in bovi I Irid nexmum superare.
Non hortanar Aristoteles tragicos poetas, ut una in trag rilia ea complectantur, quae coniungi non possunt: neque auctor est illis, ut in eo efficiendo omnes nermos contendant, quod praestare non valeant: sed quod praecipit huiuscemodi est nune enim demum explanata iam omni te, quae declarari debuit, praecipit, quod ossicium illorum sit, in hoc loco pertequendo oportere tragicum poetam curare, ut pri ditus sit facultate pretectare tractandi omnes has coagmentationes,& diuersas species fibulariim, ut cum opus sit, valeat egregie mores exprimere: & argumentum, in quo praecipue requiratur haec in dustria poeue, cum laude exequi: alioq; tempore res ce-uas u luctuosas.& in quibus existant vehementes crebriq; motus animorum, ex mie itidem conficere: vismplices etiam, nexasq; mazmentationes ita tractare, ut
probetur iudicio eorum, qui existimare possunt in illis rebus apte componendis Si quis ira locum hunc capiet, effugiet omnes dis scultates, quae alliter explicari non possunt: neque enim arbitror hic ipstim loqui de erep via, aut alio ullo genere poematis. Qui igitur diligenter verba attendet, plane hunc suis te sensim auctoris intelliget: inquit enim. Praecipue quidem igitur omnia oportet tentare habere. D ctat autem adhortandum liacoratio: extremo verb horum verborum declaratur, quod dixi: est enim habere, id est instructum esse ac praeditum hac ficultate: aer nere deniq; vim illam: non ipsam una eademq, in fabula explicare: nam quod tentare S experiri inquit, id protulit cognoscens Quam arduum si hoc efficere,vt idem homo tam diuersis res satis commode possit alabluere: vniim enim ingenium uni persciendae vix sui licit. Sequitur vero quod idem &ipsum demonstrat. Sin autem , maxima & plurima ' id est si inde excluderis, nec ominere potes, ut omnibus eodem pacto ornatus ss, saltem studere debes, ut meliorem maioremst, eorum partem consequare, id est ea, quae fuerint maioris ronderis, ac quanto plura illorum potueris. Quod deinde adiungin stimuli vim habet: valetq; ad necessitatem ostendendam,quae quasi poem ipsi imponitur tanto sudio se ornandi,& facultatem hanc, si ullo modo potest, adiri lcendi. illa auteni findatur in instituto eius temporis, acisertasse parum intuo iudicio eorum, qui tunc detragoediis existimabant. Signis tritim Aristoteles id per sepulchrum, ac praeclarum esse,&emni tempore, i obri neri posset, laudem mereri : sed ea aetate propὰ necessarium: magisti; ab omni poeta tragico tunc ei res studendum, ut reprehensionem fugiat, & non incurrat in uoces criminosorum. Inquit igitur. Praesertim & ut nunc insinulant poetas: quibus verbis declaratur quod dixi : patum aequos illos esse in iudicando: quas enim inquit. O m hac aetate sit omnino hic mos, plurimis; reperiantur, qui lilianterpoetas accusta e , & quidquid non omni ex parte persectum atque abs murum in illis notarint, reprehendant ruerbo enim indicauit eos hoc studio delectari,&arripere omnia, quae possint ad reprehendendum. Vnde autem mala haec consuetudos uxerit, declarat, dicens. Cum enim extiterint singulis in partibus boni poetae, id est cum inuenti sint tragici, qui singulas species tragoediarum egregie tractarint, meritoq; laudati in illisunt: enim hic ipsam arbitror vocare ut ita pra quoquo secit, quae prurie μδ. appellantur il est, cum iam extiterint non nulli, qui mitis mores expresserint: aliiq; , qui argumenta turbulenta, plenaq; acerborum mal rum cum laude peregerint: eademq; ratione cum hac aetate inuenti sint, qui reliquas duas species commode persecuti sint: hoc enim significare voluit, cum appellauit illos bonos poetas: hi inquit postulant. ut unusquiso; Eta, unus ipse sereret omnes illos in iis rebus bonisq; , quae propria sunt snpulorum illorum: nam hinc etiam perspicitur, 'Iuam indignum hoc putet: neque enim inquit aequalem se illis ac
parem praebere, sed vincere ipses ac longe superare: hoc enim valet goo , quo usiis est.. Sed etiam verbo illo αὐουσιν, id signiscatur. Ostendit enim id ipses p tere tanquam aequum & rectum: quod tamen huiuscemoda non est. Nam αμε Iere dotem aliquam, & quasi virtutem apertum est. insta multo ipse utitur eodem nomine
200쪽
IN I. LIR ARIST DE POETICA. 181
nomine eode frenistratia: ι-αν verb hic accusandi casu, n5 generandi ta , ut antea in excusis erat,i egi debere cognoscitur eti am testimonio omnium scriptoru librorae
Iustum autem o tragar m a lamineandem dicere nihi retisse abs
Alim: Hoc autem, quarum eadem caris flutio.
Pergit explicare animaduersiones quasdam, quae cognitie poetas ipsis instruunte di praeterea eos, qui de ipserum scriptis iudicium ficturi sunt, erudiunt. Hoc autem praeceptum huiusnodi est: Nam quod dixit: Iustum aurum, & ipsum nota est huius rei: valetq; ad ossicium ostendendum. Docet igitur quomodo intelligatur, quae tragoedia eadem eum alia sit, & quae diuersa: nam possent in hoc multi tali, qui
putarent tragoediam candem elle omnem illam, quς idem argumentum habet:aliam uerbdiuersiisq; semper, eam, cuius discrepans est argumentum: cum res aliter sqhabeat : longin; aliud nos in statuendo de hac re spectare oporteat. Si uere igitur de hoc existimare volumus, no oportere nos inquit fabulam argumentumq; ipsum se ctare. utiq; ipsi tanquam norma quadam certa: sed attedere potius,an plicatio ipsius, dis lutioq; eadem aut diuersa sit: tragoediasq; eas, quae eundem nodum, eandemq, explicationem eius nodi habeant, quamuis person diuersae sint, fictaq; discrepantia, nam eandemq; putare: quae vero diuerium nodum, longin; aliam di luti nem habuerint, quamuis&persenae & res eaedem sint, alias ac diuersis inter se fabulas existimare: nam cum intelligeret accuratus huius artis magister aduersiari se opinioni multorum, pos , aliquo modo non sine ratione, de hac re illo pacto sentiri, caute locutus est: ac sertasse addidit, & tamen ueritate steriisprotrulit, quod in animo habebat: & cum illi fabulam tantum spectarent, id est semim ipsum ac pers, nas, ausus est dicere, tota linea dissentiens ab illis, nihil fortasse oportere nos hoc spectare. autem dandi casu cum dixerit,sgnificauit ob fibulam: quia illa tanti Ponderis non sit, ut nos secuti eam, recte de hoc existimare possimus: quam vero supra vocavit, hie appellat: duobus enim his nominibus idem siqnificatur. Verba verb illa τιοῦτο A, habent ut opinor )ligne uim: nos uere tragoemas illas unam dicturos, in quibus est, quod adiungit: & quod, secuti superiorem normam, recte iacere ii 5 possumus, si huc oculos direxerimus sine ullo errore faetiuos. Cum
autem praeceptum hoc satis ut arbitror explicatum sit, videndum est, an forte possim ipuim exemplis quoque illustrare. Sophocles isitur & Euripides ambo Et eluam scripserunt, id est ex facto illo, quo Orestes, secia sibi illius ficti adiunctii Et
ctia, interfecit AEgisthum dc Clytemnestram, tragoediam confecerunt. nodus eius fibulae non est idem,quamuis ambae ducant initium a rebus malis, & desinant in bonas, quia Sophocles tinxit Electram ad id temporis uirginem domi sedissi&Euripides
secit illam, ab AEgistho cum colono quodam in matrimonium collocatam, extra ur tam uiuere. Sophocles meminit illius ninij, quod uehementer perturbauit Clytemnestram, quare misit munera illa, quibus moris tunc erat placare manes mortu
rum, ad bustum Agamemnonis, ministerio Chusothemidis, alterius ipsius filiae, in hac revis. Huius verb se ij mentionem nullam fecit Euripides: neque enim Elzctra, quae in agrum amandata erat, quicquari scire poterat eorum, quae matri subito contigissent. Finginar apud Sophoclem Orestem mortuum, cuius rei sala nuntio secilius&ipse, dc, socius illius ridagogus incere potuerunt, quod cogit bant : lς uua enim aste Clytemnestra uirum rure euocauit, ut secum domi gaudio illo seuererumqui ea de causa, timore omni ex animo suo pulse minus prouidit saluti suae: unaque cum impurailla muliere minore periculo potuit obtruncari. nam hoc etiam diuersum est, quod apud hunc Civemnestra prius quain AEgisthus, necatur. Euripides hoc commento usus non est: fecit mores em&Pyladem ab Histho, in agro manente: nymphis rem diuinam finiente, vilio ites, participesse eius face