Petri Victorii Commentarii, in primum librum Aristotelis de arte poetarum. Positis ante singulas declarationes Graecis vocibus auctoris iisdemque ad verbum Latine expressis. Accessit rerum et verborum memorabilium index locupletissimus

발행: 1560년

분량: 350페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

,m PETRI VICTORII COMMENT

possint, declarat, addens. Et quic que alij huniscemodi . Quanta uera cura, diligentiaq; Persequutus sit hanc rem initio secundi eorum librorum,&quam subi liter, acuteq; illic omnia explicarit, nihil attinet dicere. ut quum opus illud ciuilitionis elegantiaeq; plenum iit, hanc in primis ipsius partem docti & ingeniosi viri nosine causa magnopere admirati sitit. Sed quum non selum quidquid ad Hes hos furit, illic summo studio explicant, verum etiam qui mores sim & singularum adit

tum , & fortunarum hominum: nec non etiam, quos mores Grent, α motus illi turbidi animorum & habitus, qui sedati fiant, illic tradiderit, non sine causa quispiam

quaereret, cur partem hanc hic reliquerit, quum mani stb & ipsa ope orationis eff-ciatur : q; opus sit, non minus, atque illa, quae appellauit. Quin autem huiusmodi Oratio, in qua appareant mores eius, qui dicit magnam vim habeat adfidem ficiendam, dunitari non potest. Adiungit statim hic, quae itidem sententiae sunt. Et adhue magnitudinem se paruitatemquis enim nescit ut orationis,artificios dicentis, res & amplificari e& minui: cum extiterint etiam qui in his duobus prae pud positam esse artem dicendi voluerint. Cum, A quae sententiae sint,&partes ipsius docuisset tradit dubitari non posse, quin ab iisdem formis&quasi locis, rati nes harum rerum ducendae sint, cum tragicus poeta quippiam horum incere vult, a quibus in altero illo studio ducuntur, cum orator & ipse aliquid horum molimcambas enim has ditiosas artes eodem accedere oporteti inquit igitur. Perspicuum a tem est, quod & in rebus ab iisdem sermis oportet uti, quando vel miserabiles vel acerbas vcl magnas vel verisimiles opus fuerit conscere: a quibus stilicet seris sumunt, cum eadem praestare volunt, oratores: ut non aliae sint sermae lociq; , qui instruunt oratorem: S alij, qui poetam ornent: rationemq; eum doceant, quom oeorum aliquid enicere positi. hic vocat res, quae in scenam veniunt, Margumentum ipsum, eadem ratione, qua dixit fibulam ei te vix crων ins, quo

loco manisesib idem valent: sed Horauus etiam Latina voce, quae huic respondet, idem appellat in epistola de arte poetica, ubi est. Aut agitur res instenis, aut aeta refirtur. In eo, quod sequi rur,quod quidam amrmat in libris calamo ex ratis legi pro illo, quod inexcusseu, εὐ-: ipse quoque inueni eandem seri pruram in tribus exemplaribus: nec tamen receptam temonem hinc eiiciendam pu- tox auctor certe i pie in primo de arte dicendi, qua loco declarat, quid intellietat hac voce, P. appellat, non ita-': neque etiam si ιn hic legeretur, idem valeret hoc nomen , qucia apud Hermogenem valet: longe enim aliae illae ab his ista sunt: quod nullo negotio intelligitur: Hsa enim, ut ipsemet testatur, appellat,sngui rum generum, disciplinarumq; proprias propositiones: cum loci unt, qui comm

ues sunt omnium generum: devoi manem argumenta, apta cunctis artibus confiseriandis. Quod vero verbum hic virpauit,valet illud, promere&quas utendum illinc inmere atque inutuati. Est pusillum adhue discrimen hacputein libris

calamo exaratis: Pro lis enim, partim illorum habent νὶ partim autem δου nec tamen censire, a communi lectione distedendum. Cum autem similitudinem, quae in

his rebus versetur, ostenderit, quid di criminis illa inter se habeant, declarati inquit igitur iri, inter se hoc tantii distare, quod res ipsas oportet fravi tales uideri, & tipsectatoribus appatere miserabiles scilice aut acerbas, aut amplas, aut aliquid huius poneris, sine opera munere'; alicuius,qui id doceat:& quamuis u5 explicentur,atq; in aliquo huiust odi este declarentur: nam quod apud auctorem est: τα- arbitrotinnificare ut supra locutus est,&ebreferrum eo autem quod sequitur mani sesto percipitur, quomodo supra ceperit προγεια mi e5trarium enim eius est,quod nunc inquit: τῶ c. m : in tam enim res fiunt, ab histrionibus: ita adminiurantur,ut si eo tempore gererentur: ab oratore autem exponuntur: & antea factae commemorantur: in orationeq; demum positae si int . inquit igitur. Quae autem in oratione manent, oportet sta licet: hoc enim repetendum est, a dicente confici accomparari: quod contrarium esus est, quod si pra dixit, quamuis non doceatur,&a

curate declaretur. id est : quod enim conficitiar studio dicentis docetur de explanariar:illud voli cuiusnodi sit sua ui apparct. Addidit etiam hi quod tanquam aeclararet proxima vicina uerba, id est quod dixerati dicente comparari:

id verb

212쪽

IN I. LIB. ARIST DE POETICA. in

' vero est & ab oratione nasci: quod enim ab eo, qui verba Acit de ea re conficitiari

id ab oratione oroficiscitur: indeq; ortum habet. Probare vect volens, quod dix rat, res illas tales fieri opera dicentis, a contrario id constituit: inquit enim.Si nanu; res illae suavi intelligerentur esse iucundae.& non tales efficerentur ab oratione, Maccurata ipsius di utatione, quod restaret opus, ossiciumq; dicentis 3 quasi dicat superiedere ille posset orationes nec haberet cur in ea se tantopere iactare hoc autem absurdum est, quia silaninim indici oratoribus: nec operam eorum requiri, quae tantopere prodest causis. Fructus igitur est quia ut commodum est, causaq; postu

lat, quae exponuntur, essiciuntur aut iucundae, aut tristes, aut atroces, aut aliquid

Eorum autem, quae circa locutionem una tam sucies est anthmianesi Om gurae locutionu, quas rcepise est hinrionicae, eius, qui ι issice modi habet architectomcam . ceu qu et inlitum est, oe quia reces, narratis, m mina, oe' interrogatis, re ponsio, quid ab ishmi semodi: a Gotione enim vel in ta harum rerum nusta in poeticam artem reprehensio assertur, qua quissim a uius et sit: Quidem, alia quumta et vitis tr laeta esse ea, qttie Protagoras accuset, quod cuin putet precari, praecipu , ubi dixit. I m cane dea iubere enim indirae vi acere aut non , MFm s. si re omittatur, ut assus, oenoni foeticae artis, consideratis.

Cum supra ostendisset restare, ut de locutione, sententiaq; disputaretur: quarum tamen duarum rerum alteram hic accuratia non persequitur, quia ut narrat, exposita illa sit, diligenterq; tractata in libris de arte dicendi: quamuis nunc quoque breui tradat, & quid ipsam conficiar, & quae partes eius sint, mreditur alteram, id est i eucionem: de cum plura in natura eius, viq; , spectanda animaduerti possint, unum' illorum esse ait, figuras, quas appellat, locutionis: quae autem illae sint, ipse docet Animaduertendum autem in primis lono sim rem intelligere magistros dicendi ,

quamuis utantur iisdem nominibus, quum dicunt enim ipsi v cantomatus quosdam & tanquam lumina oratiotus distinetiuntq, posteriore nomi ne abus luminibus, quae manent in sententiis quae , -ωm ea de causa ab splis vocantiar. Sed hoc nunc relicto, quod admonuisse satis niti vocatae hae fiminita videntur, quia aliter atque aliter 'ultus, totumue comus, cum variantur illae, conformatur, ut erito hac de causa schemata spuraeb; appellatae sint. Has iritur exquis te nomenon podii artis. sed histrionice ossicium esse inquit: quia autem ars a urato separata nihil coenoscit sed illi adiuncta tantum percipit, quod percipit, quasi declarationis loco addit.*Etesiis qui huiuscemodi teneat architectonicam. ra risi vero, non π-c , vi dotar diauster id est huiuscemodi, non hanc,

quasi non omnino velit histrionicam ege, in cuius potestate illa sit, qliae moderatur R. ac fingit

213쪽

PETRI VICTORII COMMENT

acfingit corpus, ut postulant diuersae rationes ac modi pronuntiandi, sed similem insi quandam, quae in inferiores multas ius habet, & tanquis praecipit, quid ipsis licto opus sit, ut princeps eorum fissiris in domo aedificanda: hoe enim valet architectonicam esse. Exemplis autem,& singularum partium appellatione, declarare volens , quae sint figurae hae, inquit, Ceu quid sit mandatio, quid precatio, & qtax na

ratio. vocat autem o τε ἰώ, vocis ortim, formam, qua quis alicui quippiam mandativi precanonem etiam, quomodo quis fingit vocem . cum votum secit,& oratione sua poscit aliquid adiis immortatibus. eadem ratio reliquorum modorum est: nec ramen eorum omnium nomina ponit: nam in extremo multis iam emimeratis, quasi

dubitans an aliqua restent, est. Et si qii id aliud huiuscemodi. Probare autem v lens . non oportere illaitam et se artem poeticam de his rebus, nec debere exquisite ipsa percipere, rationem hanc eius rei reddit: docet enim ab harum rerum scientia, aut inscitia non posse in artem poetarum cadere ullam reprehensionem, que momenti alicuius sit. Cum igitur labi in aliquo horum, nec vim eius tenere, non rat poetae iustam ullam reprehensionem, intelligitur curae ipsius non esse haec min te perdiscere. Respondet irur, quod timuit . quae sequuntur, sup riori illi parti α in . - αι - .ma. ..c: affertur enim causa his verbis manifestb alicuius rei: illa autem est, quod ossicium poetices non est ea tenere, sed histrioni caer ences verbnon esse significauit, quamuis id non expressivit, quum hi talonices esse Mimauit. Videndum aut e cur non selum dixerit ab ignoratione, verum etiam scientia harum rerum nihil verae reprehensionis cadere posse in artem poetarum: neque enim cognitio alicuius arcis occasionem uno iam videtur dare peccandi. 5 sane quamuis contrarias res appellarit, ut consuetudo videtur esse loquendi: ab altera tantiam deterior' parte videtur nasci vitium, ansaq; erroris. P et hic eandem vim, quam supra, ha cum inquit - τον λ νγ . u r valet enim ab motumq;:dicunde significat. Multis autem Iccis ipse ita hanc particulam cepit: alii quom Graeci auctores, ut Pol, ius in ii, libro historiaruin, cum inquit.

nit Romanis, quod res antea malegesta esset: constemare , animo in pugna aliqua visae forent eorum copiae, non natiun esse id a timore miluum, sed a ducis metu,&nimia in conserendo piaclio cautione . di m est, ut e - me, in πω, εν in . Spharaesta huiuscemodi: ita enim erebo locutus est hic scriptor . mod itidem inquit. Φ,τι - eriδ α, manisesto signiscat quod dixi, id est quod alicuius sit ponderis: nam non deluerunt, qui ob has res poetas acciis iit, Mirsis vitio verterint, Quod lapsi sint in his gestibus, ut ipse Protagone exeniplo con-tirmat: sed negligi ponunt huiuscemodi illorum criminationes nee dignae sun i, quas aliquis adhibito studio refellat: Tan 'am igitur deterrere voluit cos, qui contra sentirent, ita interrogans ipsos: & quodilli arripere potuissem, tanquam opinioni succonfirmandae aptum, antea conflatans. Quid enim peccati aliquis in se continere Putaret ea, quae Prot ras reprehendit: quod existimam orare, precAm adhibere Homeriis, imperat, his verbis usus. Iram cane dea: quamuis autem unum tantum

eorum ponat, quae in summo poeta accusare Glitus erat Protagoras, plura tamen illa suis te apparet: cim diiud generis, ex verbis Aristotelis, qui inquit, Ea, quae: quam autem ille reddebat rationem huius rei, exponit hoc pacto: iubere enim inquit Protagoras facete aliquid, aut non . est praeceptio, id est formam habet imperandi , persenaeq; praestantiam si Mificat. Quod verb auctor adiungit. Quare omi tariir, habet hanc uinar declaratq; non oportere ipsum de his figuris gestaurit, or tionis accurate prirripuer , ut statim aperit, non est propria eius artis, quam nunc tradit, haec contemplatio atque animaduersio, sed alius, id est histrioni nam orator etiam, qui aliter vitia quaedam in agendo a se depellere non potuerit , ab histrione aliquando emendati sunt. Vidit etiam Eustathius hoc, quod obiici aliquo modo poterat Homero in primis statim verbis Iliadis, ac diligenter purgauit. Cum autem illustris locus sit: nec Aristoteles nunc contendat poetam defendere: nten q, si ierit inanitatum eius criminationis indicasse, sinis edebo &ipse loci

illius exstitione.

214쪽

IN I. LIR ARIST DE POETICA. in

Cum, officium suum constituens, ostendisset noli esse nunc diligenter explicandam quaestionem illam de figuris ac gestibus locutionis, quia est alius ariis propria illa conssiderasio, se parat ad ea videnda, quaeratio huius siti dii poscebat,&quae nonsne culpa negligentiae omitti poterant: primuinq; definit, quid locutio sit: ita enim appello, quam ipse vocavit . cum manifesu, intelligatur longe aliam rem ipsum

esse velle λιμ, ac ita ονοῦ nam , totum quoddam & q uasi genus: λω ν vero, vocemus id nunc oratione in partem & tanquam speciem esse uiui: numerat enim ipsis in partibus locutionis: extremam tamen, ut quae plenior de compositior sit. Ammonius quoque, qui diligenter de bis rebus disseruit in commematiis nil brum Aristotelis noti , ita hunc locum cepit: aperteq; declarauit, quid discriminis esse putaret inter locutionem atque orationem , ut sequar sit periorem meam horum .verborum interpretationem: neque enim me fallit Latinis his nominibus Ope vel res auctores indifferenter vises esse. Putat igitur ille Orationem esse comprehensi nemin primis vocum res significantium. Locutionem verb s liciter omnium, quae astum untur in rationeni si quendi, ac sensus animi profisendi: hoc enim arbitror ipsiim illic appellasse go, τι M. omnium vao scilicet vocum comprchm- sonem. articuli igitur, coniunctioiles, adverbia, Spi positiones, qui primo res non significant, sed potius vinciunt orationis parte valentq, ad aptam illarum compositioneni ac seriem, non mi orationis partes, sed locutionis. Animaduertendum tamen, an Aristoteles, cum dixerit. Locutionis omnis, non simpliciter locutionis , appendice illa separarit locutionem ab oratjone: ouae vocabula si siampta simpliciter fuerint, ac sine additamento ullo, discrimen nullum inter se habituta fit

sint. ut sane ceteri criptores illa viserear miseerunx. Aut hoc cert aut aliud qui Priam illic ipsa valet. Sinsula, quae sequuntur, verba, id est partes ipsis locutionis ilion oportet nunc accurate expliQire, ciuit ipse diligenter in hoc opus, illorum ordine seruato, incumbat i ab elemento autem orditur, hoc pacto.

Elementum qui Am igitur est γα india uae non emo autem ,sila ex qVa naturas, ut nasiatur intelligibilis τμ etenim beluarum flum indiu

duae voces, pUrim nullam duo elementum.

Literam vocat eodem nomine, quo quattuor initia rerum, unde uniuersis orbis manstitutus est, a Gnecis appellantur: huius autem nominis veram causam esse pii

eo, quod omnis vox ex illis conflatur primis partibus, de cum distbluitur, in easdem reci ait: quae rasio est clementorum ipsbrum. Primum igitur genus ipsius ponit: in se. asscinat vocem: sed quia plurimae voces inueniuntur, quae cuni secentur, uullo modo elementa vocari possunt, primum ipsas reiicit: separato hanc ab illis omnibus , addens, indiuidui: Saec enim diuidi secarissi in partes non potest: Verum quia non satis hoc est ad separandam ipsam a ceteris omnibus vocibus, qilia inueniuntur etiam voces aliqua, quae quamuis diuidi non possint, non tamen sunt elementa,ad dit quod adhuc desiderabatur: id est huiuscemodi illam esse debere, ut ex ipsa commode conflari possit vox, qua aliquid significet: ac cuius vis ab aliquo, qui auribus ipsam Acipiat, percipiatur: hoc enim arbitror valere σ-ira, inquit autem auctor

215쪽

i 6 PETRI VICTORII COMMENT.

αἰ κιγ liora,&non ureris, nisi sillor, quia non scinper ceterae voces sequvntnr, quae aut syllabam aut linionem constitiiunt; S tamen. ipse, quantiam in ipsa fiat. hoc praestare poterat, neque per illam stetit, quo minus id cisceretur: neque enim verum puto, quod non nulli dixere, ita hoc prolatum este, Sc quasi natura additum, quia elementum, aut uox ex elementis proserri potest. & ab aliquo non auditi: hoc enim inclusiim est in eo, quod insta voci adiectrum est, id est in verbo ira iri: neque enim valet illud, quod omnino percipitur, sed quod, nisi aliquid obstiterit, intelligi potest. Causam autem attulit, cur posterius hoc addiderit, dc inquit. Etenim

beluarum sunt indiuidine voces, quarum nullam appello elementum. Cum snt igitur voces non nullae expertium rationis animantium, quae eadem illa ratione di-iddi non possiunt, quia ex eis non efficitur vox, quae signincet aliquid: M unde sensis eius, qui eam profert, intelligatur, non sunt nabendae illis elementa. Sibilus autem , screatus, huiuscemodiq; non nulla, quae quamliis significent aliquid, non tamen aut elementa sunt, aut ex elementis constant, inde excluduntur, ut arbitror, quia ex ipsis non eonsi manar uoi ut ipse appellat)-- . alioqui voces etiam beluarum, cum quibus hae, aut eaedem, aut ualde similes sunt, de iris etiam forentinuirtia. id est ratione quadam certa intelligerentur, A rarum essethrma exquisitast, scientia: quod in his non contingito Dibtiliter autem admonuit Madius fieri etiam posse, ut voces non nullae, quae constant ex elementis, non significent: quod ipse exemplo quodam stequenti apud dialecticos; probat: id est uoce bli tiruneque enim qiiamuis oporteat omnino constare ex elementis vocem, quae ordine certo significet. necesse est omnem vocem, quae id habet, posse percipi, dc certa ratione comi sci: aut, quod sertasse verius est,quamuis Egenere earum sit, quae percipi miliant: ' hoc enim supra ostendi valere imonia, non tamen percipi, quia non si in consuetudine: nec ea utantur homines ad aliquid significandum: nam noua, quae cuduntur, nomina, cum usu comprobantur, huiuscemodi εe ipsa sunt: antea enim ab aliquo temerὰ prolata, quamuis ex elementis conitassent, nihil significassent: de tamen vi

sua, naturaq;, Maia exutissent.

autem partes, Mabi orsim cale, oe mutum. est autem V edle sutam, quo sine ictu habet vocem, qua audiri potest , ceu es, . G. Semitio se autem 'od cum ictu balet vocem, quae μή Iotest ut is,. ρ. Mutum autem. 'od cum imper se suadem nullam halet vocem: cum his autem, quae habent Eupram vocem, emitur hu emodi γt exaudiripse sit. ceu γ)ίς A. Haec autem disserunt inter se is ore in locis, oe crassitudine'tenuitare, longitudine oe breuitate. O nuc autem ac mine ,Vgram re medio. Te qurbus singillarim in metricis conuenit

contemplari.

Cum quid elementum seret docuisset: vocem indiuiduam illud esse ni casiser, explicaturus quot partes speciesve elementorum sint, in diuisione hac non respondet

216쪽

IN I. LIB ARIST DE POETICA. 19'

is,ondet nomini elementi, sol ci, quo tanquam genere elementorum usus fuerat: i leti voci, qim muli civi etiam genere Graece, ut Latine, appellatur: inquit enim. τα Hoc autem admonui, quia quod huic resipo ut in Latino sermone fallere pollet: commune enim omnium generum est. Huius igitur inquit, scilicet vo cis indiuiduae, quae ita distinguitur a ceteris indiuiduis vocitas, ut significauit, par tes sant, vocale sicilicet elementum: nunc enim ad id, quod supra definitum Herat redit & scini uocale,& mutum: Tres igitur sunt pat tes elementorum, siue literarunt, ita inter se distancta, ut nunc declarabit. Ordinem autem pers luens, primum vocale elementum definit: quod elle inquit id, quod sine ictu nabet vocem, qtiae auribus percipi ali diriq; pollit,quod reliquis duobus diuersa ratione non contingit. Mui, quod est Uud auctorem, sane arbitror ualere ictum ac percustionem, non tamen cum uox serit lauces, siue linguam, siue palatum, si ii elabia: nam hoc commune omnium literarum puto, sed cum litera aliqua in alteram incuriit, ad eamq; ODIendit, dum pronuutiatur, ea ratione, qua insta diligentiuς ostendetur. Litera igitur vocalis, ut sonus eius audiatur, non eget hoc ictu: quamuis si accidat etiam, ut 'm alia litera coniuncta sit, & in pronuntiando cum ea collidatur, senus eius non

impeditur ea de causa, sed addito etiam illo exauditur: & tamen quod inquit nunc Aristoteles, ouamuis hoc ei non contingat, & sine ictu hoc ipsb, habet eam vim, ut per se ipsi audiatur. Haec, nisi filior, est sententia huius loci. Cum autem instavi semivocalis&mutae thecae exempla positerit, inuenerimq; in antiquo libro hic quoque eadem ratione exemplum uocatis: quod in excusis antea non legebatur, re--nendum illud censiti. Primam igitur & postremam uocalium exempnim elle u luit Aristoteles eius, quod dixerat, & declarare uocem omnes illas habete, quae sine concursu, auxilioq; consectuentis literae exaudiri possint. Hac veta explicata, tradit semivocale elementrum esse, quod cum ictu hoc habet uocem, quae audiri possit, id est beneficio illius hoc obtinet: quod si Glum illud elementum pronuntietur, & no incurrat in aliud, a quo excitetur, quod sepultum in eo erat: atque ita obscurum, ut commode exaudiri prius non posset, uox ipsas non percieeretur. Habet igitur Mipsum vocem, sed, ut docui, tenuemadmodum, o quas sopitam. citin ictu igitur hoc sentitur auribus: sine illo vero, nullo minio. cur autem uocem xκα. , id est qui audiri noluit dicat, & non affirmet illam audiri, apparet: quamuis enim nemo adsit, qui audiati nihilominus tamen illa huiuscemodi la: habetq; eam potestatem, ut auribus percipi queat.1Restat tertium genus, quod ita explanat. Mutum autem, quod cum ictu ner se quidem nullam habet uocem. Cum his autem, quae habent aliquam Ucruem, sit huiuscemodi, ut sub auditum cadat. discrimen igitur inter ipsum &se uocale uidetur esse, ut quod adiuuat semivocale, & huiuscemodi ipsum reddit, ut auribus percipi possit, non adiuuet elementum mutum: neque enim ut illud, parreni ullam in se uocis habet .sidii renitus ipsa orbatum est. Semivocale uerb. ut ostendi, non nihil uocis in se continenat, sed obsciarum illud&exile: in quamcunq, u ro uocem ipsiam incideret, statim excitat itur in ipse, quod antea non apparebat, dc

quasi sopitum iacebat. Fieri autem moest, ut muta litera concurrat cum multas, nec

tamen opc eius percustionis adquirat uocem, nec huiuscemodi fiat, ut sub auditum 'dat : solum ebim ei contingit, ut audiri possi, cum serit aliquam, quae particeps uius ipsa sua ui expers est. Qui putarunt inteli gendam esse percit ilionem, quae fit, cum uox serit linguam, palatum, labia, meo iudicio peccarunt: illud enim proprium est uocis: neque enim existere uox potest, nisi spirit sinci lineas corporis partes: longe autem alium concursiam nunc arbitroripnim intelligere, ubi de seno uoceq; literarum disputat: dc ut supra ostendi, ictum qui fit cum litera, quae con uitur . nunc igitur ictum non semper adiuuare aicit literam mutam, nec reddere illam talem, ut exaudiri possit: scit tunc solum, cum ea, in quam incidit, uocem habet . quae se audiri queat. Concursus igitur, ictusq; non ea ratione, qua concitisti est, hoc esticit: nam si hoc ipse praestaret, quilibet con Gius hoc ciliceret: sed concursus cum litera, quae uocem possidet: acquiritur enim tunc aliquid uocis concursu illo antecedenti literae, quae antea omnino ipsi carebat. intelligit autem inani sesto literas uocales: ibiae enim ex omnibus uocales literae ii

R iij tant

217쪽

is8 PETRI VICTORII COMMENT.

bent uocem . Mutae igitur incurrentes inuocales&ipia hutiis modi fiunt, ut auribus percipi pollini: aliter aute nullo modo: exemplum verb harum ponit, , dc Se luitur apud auctorem, quod commune est omnium clementorum. Haec autem ditarunt figurisq; oris & locis: quorum verborum vis aperta est: significant enim, de quo diligenter copioseq; diisseruit Halicarnasseus, quomodo id in s ingulis contingcret, declarans . quasdam literas pronuntiari hoc palabore conformato: alias autem longe aliter eodem ficto, ac diuersa demum figura: nam aliae etiam summis I biis, alia interioribus partibiis oris, ac faucibus pronuntiantur. Quod sequitur. Et cressitudineta tenuitate, apertum S ipsi uri est: quaedam enim literae crassae si in quet numero ues sunt: Θ, scilicet,& φ, & uero tenues, di quae sonum exi lem habeant, quae sunt, ut videtur ipse existimare, reliquae omnes E numero mutarum . Inferioris tamen aetatis grammatici tertium adhuc genus excogitarunt, quod interiectum est inter haec duo: ideoq; , quod mediam quandam naturam retineat, appellarunt ipsum medium: illud autem conficere uoluerunt tres superiores, si d matur inde sonus ille crastior,& aspiratio deniq;: fiatq; pro Θ.τ.&pro φ, ποῦ ea demq; ratione pro Uκ. Noster tamen doctor hoc non tangit, ut quilubtiliter nunc de his inon agat,&hanc curam relinquat illis, quorum munus est id exquisite re clare . Addit autem. Et longitudine,&breuitate: quo declaratur literas quasdam ei te natura productas, ac prolixo tempore pronuntiari: alias vetd correptas, quae breui tempore edantur. Sea hic quoque, quod supra itidem secerat, in literarum crassitudine, aut tenuitate considerario: medium,quod versatur inter has: quarum alterae, longae: altera verb, breues sunt, non considerat: sum enim nonnullae animaduerta ab his, qui curiosius haec inuestigarunt, quae ancipites sunt: ac geminum tempus: id est nunc correptum, nunc productum habent. An quod in extremo p suit. Et medio, non proprium est illius distinetionis, sed commune ipsi cum superioribus his duabus, ec, ut loquuntur, ἀη; Hic inseruit tribus his partibusὶ Quod fatae verius puto, ne cogamur fateri hunc locum apud hune diligentem ma striam inchoatum esse: illic vero collocasse id uidriur, ne cum tedio aliquo idem tribus tam vicinis locis repeteret. Restare adhuc dicit, quod facit ad sisnos eos, quos ipse alibi vocat et M : alii autem,qui suo propriosi, nomine ipsos ostendere uoluerunt, appellant προσω eis: Latini uocant accentus..Discrepare igitur adhuc dicit literas hae ipsa re, id est acumine, grauitate, ta medio: quaedam enim literae acutum sonum habent : quaedam grauem: aliae inon nulla medium inter hos: Qui est ille, qui uocatur πυιαν - . . Cicero his vestis in oratore ipses signi hcat, ubi de ui uocis, incredibiliq; ipsius auitate disierit. Acutum, grauem, inflexum sonum. His verbomnibus ea sitis. de illis singillatim, exquisiteq; oportere diiserere inquit in his

quςstionibus, quae pertinent ad rationem metrorum tradendam: quas disputati nes, s biptionesq; appellat μιτρι- : ciam ratione, qua accuratas disputationes de illis rebus, vocare consueuit. locus igitur proprius harum explicationum est, ubi condendorum versuum ratio, arsq; traditur : illici decet diis ligenter has quastiones peti ut, quae minus apte hic mulcarentur.

hum comemptio Et rentias mera cae est.

Cum literam breuiq; ciui ipsius disputa quod ordine inuebatur

aggreditur, id est syllabam: eamq; este dicit uocem sine significatu compositam d.muto& uocem habente . si ilicet elemento. pr teriginar quam quod valde concisas est in hac re explicanda, ita obsauὰ loquitur, ut non nullae statun exoriantiar quae-

iliones.

218쪽

IN I. LIB. ARIST DE POETICA. iii

mones. Prima earum est, quod uideriar uelle, ilitem unius uocem non rectὸ posse syllabam appellari, cum tamen plurimae huiuscemodi reperiantur:&sane nomen, quod huic res impositum est,&ipsum idem ostendete uiderur: nam syllaba uocata est ab , quod ualet comprehendere: Unde a Latinis quibusdam grammaticis ipsae uocatae fuere connexiones, siue conceptiones, quibus Latinis uocabulis uim Graeci nominis exprimere illi studuerunt. Sed peccarunt ea parte, qua syllabam es.se dixerunt literam uocalem, aut literarum coitum: neque enim, si auctoritatem Aristotelis sequimur, syllaba in coitus literarum, sed uocum Duus, nisserte, ne abrius sententia discedamus, praestat dicere syllabam uocem iunctam, connexamq; Eseno literarum: apertius tamen illi contra iudicium ipsius commisisse uidentur, cum dixerunt, syllabam esse literam uocalem: praeter enim quam quod syllaba non est litera, ut declaratum est, sed vox, debet illa composita eslla: l. uerb nullo modo comoeta est e duabus. Admirationem praeterea gignit, quod Uirmat syllabam uocem esse, quae significatu careat: cum tamen in GKco sermone plurima nomina reperiantur, quae singulis syllabis constant, utin Latino, mus, bos, lux: quin autem illa significent, dubium non est. Quare aut cum hoc accidit, illae non ut syllari considerantur, sed ut noni a plena, quomodo interpretes huius libri hunc nodum selu

runt: aut longe aliter noster hic doctar, quam illi faciant, syllabam capit: quod multis de causis, ii diligenter attendimus, suspicari possiimus: nam hoc etiam ualde durum est, dc contra peruulgatam opinionem, quod syllabam existere posse sine literau si uulti & sane si syllaba est uox, cum coitus mutae ac semivocalis uocem aliqua in se contineat, uidetur illa non omnino falso syllaba uocari posse. Sed cum volu in uocem illam tenuem & obscuram semivocalis excitari ictu, ac concursu, uidetur ea ratione ueritis syllaba posse uocari, quae antecedentem habet semivocalem: co sequentem uerli mutam, contra atque Aristoteles exemplo Ostendatiexemplis naiam ille explanaturus, quod dixerat, ait. Etenim se, sine ae syllaba est,&cum α: nam quin adiuncta prioribus duabus literis αsyllaba illa re dubium non erat in pri re autem sententia confirmanda laborandum erat. -e ipse ad exemplum confugit , atque illo tanquam redditione ravonis usus est. Quum igitur delinire syllabam uellet, eam ipsius definitionem attulit, quς comprehenderet illam, quae quibusdam syllaba uideri non potuit, & exorsus est j minus tali: Nam quin ea, quae u calem literam continet ι syllaba & ipsa sit, in dubium uenirenon poterat. Quod umrb Robortellus narrat se in calamo exarato libro aliter sciiptum si unc locum offendisse, legio in eo, m. ἀ D. In συναg., ά- μι α τυ α. de illius fide non dubitor cum tamen uestigium nullum eius lectionis inuenerim in meis exemplariis bus , receptam scripturam sequar. Si certe illo pacto legeretur, negare non possem, quin omnia hic apertiora, planioraq; futura Herint. summus autem doctor, tanquam offensus tedio harum minutariim rerum: seque hac molestia liberare uolens, quod optima ratione facere poterat, inquit. Sed horum etiam subtiliter uidere disserentias artis metricae est: illius enim propositu est exquisite haec tradere,& summa

Coniunctio autem est vox mi Inifieam: quae nepve vetat, nequefacit

viscem a insignificatiuum xlluridus γοι Ius aptam componi, in extremis inmeia , msi congruerit in principis orationis ponere per se. Ceu

R. iiij Tertiam

219쪽

PETRI VICTORII COMMENT.

Tertiam ponit partem locutionis, Ordinem ac huc, quo supra ipsas appellauerat retinens, coniunctionem, ipsiusq; vim diligenter explicat: non enim contentus una definitione, alteram adiungit, quo magis occultam eius notionem euoluat. Primum igitur inquit domunctionem este vocem significatu carentem: nam 'um vox edatur, cum coli iunctio pro tur, dubitari non potest: vitii amen illa significare quia reui nullam coram ostendat, quoa etiam antecedenti parti contigit:

idem enim si ilaim usu uenire declaratum est: nam literam quoque sesam aliquam nihil significare suavi aperitim est.. Sed hocillius desinitioni adaere nonne te fuit, quia nemo facile ius itaretur hoc est contingere, ut ceteris partibus, quibus cum hoc ipsi inmmune sit: illae nanquelacilius quempiam decipeie polloat: existimariq; α ipsa significare, ut syllaba, coniunctio, articulus. eo autem, quod statim adiun-Ulis arat coniunctionem ab iis partibus quae ipsis, cingunt,expertini; de ip* sunt tignita cationis: tradit enim liancelle naturam coniunctionis, ut non demat i mu-cationem alicui voci, quae id in se habet: veteri; ipsam munus suum obire: ut contra etiam non esticiat talem: tribuam ies,ut id valeat: quod enim illa certam rem tign sint, aliunde habet, non a copula tu ac pit: tantum igitur ipsa coniungit res Ga- Tatas, ac quae prius multae uoces erant, unam reddit. igitur, quod inquit, hoc meo iudicio valet. non impedit ipsam, quin significet, neque hoc ei eripit: nam sententia plena non est Sex cons uentibus verbis quid illic desiderit . percipitur. Cum autem de literae singulae voces sint, & syllaba . & coniunctiones ipsae: ali-toq; nunc vocem acci'at, cuiuii di vocem intelligat, aperit: dicitq; vocem ieiulam fgniscare, quae a natura ita ficta est. vi ex pluribus vocibus componi possit. Plares autem uoco initi tallor appellat plura nomina, in quibus constet scia tentia si qua et quorum etiam nominum vocum* comprehensonem vota vocat: neque enim arbitror accipi debere vocabulum aliquod iunctum: de quod constet e duovus pluribus re nominibus: neque puto intelli re ipsem hanc compositionem uerborum. verbaddit. Et in extremis dein medio, tangit id, quod Latini etiam sciun-mataci tradiderunt: coniuncti otium enim quasdam dixerimi cite principales: alias

vero subsequentes: tritium autem genus, medias, alom, quos illam oratione Occupant, ipsas appellantes. Atilio es igitur praecipit nonnullas in extremis collo cari: extrema vocans, initium alicuius comprehensioni fac fine ni nisi quis putet hoc nomine, 'uamuis multitudinis numero usurpatumst, signiticari tantum finem,

cum insta de principio loquatur: ostendat manis: illi quasdam inueniri, quarum

sedes est initium ora iiis. ita igitur diceret coniunctiones A in s ne comprehensi nis collocari, & in medio, si fuerint eius genuis, ut natura ipsam non patiatiar ipsis in principio comprehensionis collocari: nec tamen omnis ciani unetio, quam medium non recipit, recte potestSin fine,& in principio poni: sua enim certaqua sedes omnibus est assignata: nec Me initio congruunt, Tecie pollunt in line collo M. exemplum ipsarum ponit tres has. Ita autem explicata abii duram priore dianitione, posteriorem aggreditur, quam has istbis pertractat. Vel vox innuati significans, quae ex pluribus quidem vocibus una, signincandi autem vimha bentibus , habet naturam cssicer unam vocem. Hicisitur quoque, ut supra primum ea ponit, quod proprium ipsius non est : nihil eam significari et staὰmq; uim ipsius

declarat, 'ine est Hepti tribus unam iniciat vocem Dirimus enim ipsus est vincire panes oraticinis, quas panes ipse vocat, Vt totum etiam, uoces: ex pluri Has enim 'ocibus tradi 'inici unam uocem: voces enim in e matea ibili irata, nec ip-ter se nexae, non gignesam cite Uriam uocem: ad nanque postea consequuntii boneficio coniunctionis. Quales autem este debeant hae voces, qiuae copulantur,osteridit, cum inquit r ων At id est resquiri, ut plures ac uoces per se aliquid significent: ae si non omnes . maior tamen Orum pars hoc in se habeat. nam coniuncti nem necessariam non esse uni voci: nec posse munus sui in obire, nisi duae saltem pluosve extiterint, manifestiamin:Sipse hoc declarauit, cum inquit. Ex plurimas quidem 3ocibus una. Vcrbis illis Grycis . παπιν π u ire, sic eui in libris calamo a

ratis legitur tignificaturuis atque ossicium ipsius coniunctionis, qdae huic uni minuenta est, ut nectat. Quod velis in quibusdam exemplaribus letitur.

220쪽

IN I. LIB. ARIST. DE POETICA. Mi

, com tum esse puto: neque enim aut addit, aut demit significatum pluribiis partibus orationis coniunctio: Sed id tantum ficit, quod dictum est quare imvrolia ab imperius librariis id nomen ed inculcatum est huius auis uarietatis mentio ructa ab interpretibus non est, quia manifesto sillam, ut opinor, eam iudicauerunt.

rticulus autem est τμ mgilsim scans, quae orationis principium finem, aut AH honem indicat, is --, ω ε' aeso, Er reb a r ei vox nihilsignificans , quae neque prohilet,mque efficu vocem unam

significariram, evluribus τοcibin natura aptam componi: s' in extremis

er in medio.

Alium sepra ordinem in enumerandis partibus locutionis secutus fuerat: articulam enim post nomen ac verbum collocarat: nunc autem, antequam vim eorum, noeionόmq; optimat, articulum definit. Hoc verb non sine caula ille videtur: M-riculi nanque natura ualde propinqua est naturae coniunctionum, ut e definitioni-Dus ipsius plane perspicietur. Primum igitur commune habet hoc cum illis, quod ει articulus ipse& coniunctio uox est significatu carens. Secundo autem loco,quod V coniunctiones non nullae in principio collocantur: si uer. in fine: ita etiam articuli quidam initium orationis ostendun t: alij uerb fini indicando ficti sunt, ut ipse statim tradit. Tertiae adhuc rei inserin te articulos affirmat, id est valere ad rem aliquam certam, de quae distinguatur a ceteris, demonstrandam. δa εν enim hoc ipsum arbitror fignificare: e multis enim pecontingit, ut pNcipuum aliquod ostendamus, atque ipsit me numero reliquorum eximamus: cui rei praestandae accommodatus est articulus: nam quos initio monstrando fictos esse dixit, sunt qui uocantur a grammaticis : hi nanque ordine antecedunt rem, quam ostendunt: illi verb, quos fini declarando idoneos inquit, appellantur ab iis dem κτικοι: quod insta rem, quam referunt, collocentur. Exemplum autem tantum posuit eorum,qui ostendunt rem aliquam,separatam a multis: id est nota enim illa atque articulo si declaratur intelligi, accipim debere, uerbum σαρ ι .loco uerbliorum articuloriam Latini utuntur pronominibus ille&iste: ita destripto articulo aliam affert definitionem, qu pene ipsi communis est cum coniunctione: ut enim coniunctio addita non demit significatum comprehensioni illi, cui addita est : neq;

probibet quin idem, quod prius, sigifice eodemq; pacto aduentu sit ovo furit,ut ali

significabat, ita etiam articulus: articulus enim quoq; nihil horum facit. ad litum ueronte est, quod in priore descriptione coniunctionis tantum suora positum fuerat: nam pro s hoc neces Iulum iudicat Aristoteles ad vim culorum d larandam: ostendere inquam articulos non nullos in extremis uocari: alios uero in medio: qui videntur illi esse, quos supra dixit ηκισμω significare. Non repetiuit autem ea verba, quae sequebantur in coniunctione explicanda: quibusq, praeceperat id, quod dixerat Euendum est ἡ, nisi congruerit eam in principio Orationis .collocare. - τὸ μαντικον r. γα τοῖς δεπλοις οὐ Mi . ἀρνω του πο ειρον οὐ σηρα απι .

2 omen autem est vox composita ,significati sine tempore, cuius par

SEARCH

MENU NAVIGATION