장음표시 사용
271쪽
Cum de longitudine operis spicitiis tesset: aequantum res illa ferret, ubi figi remini eius deberent, indicas let, tranmadalterum, in quo itidem discrepare Uadidit epopoeiani a tragauia, nriorediscrimine iam Datefacto. id autem est genus in minis, quale potis limum apti accommodatum sit. Tradit igitur heroicum atque hexametrum carmen cc nitum este illi mirifice conuenire, atque omnium contenta ipsi tributum este: quod tamen non facitam sit ratione hoc monstrante, & veritate huius rei docetite, stat usi, periculoq; si multorum: primis enim temporibus, curudis adhuc atque inchoata empiria seret, qui incubuerunt in illud poema, plura uersitum genera usurparunt. Reliquorum igitur ita vitiis cognitis omnes probarunt, quod heroicum vocatum est: ipsum enim contra intelle uni est eodem pacto pianditati eius poematis congruere Hoc Stur est, quod inquit. Carmen heroi cum periculo ipsius sacto congruit.&qua statuuntur. Qii vero ait. Siquis etiam id poema tractaret variis generi bus versitum adhibitis simulq; mixtis, illo etiam modo intelligi poste, non aptam esse consa sonent diuersorum carminum dignitati epopoeiae, valet ad idem declarandum: vicum huius rei indicio liquido perspiciatur socnunc non quadrare, existimari etiam debeat eadem re docente, tunc probatum non
rando, ut sepra di istum est, non res ante oculo ponendo, quod facit tragoedia ac coim ia. Docet autem Aristoteles. quod viii cognitumst, rationem etiam habui iasi, quamuis veritatem huius rei magister aliquis tune non aperuerit. inquit enim Heroicum nanque maxime stabile enumero metrorum omnium: in primisque tumidum atque inflatum est. addit etiam . quod non nihil ualet ad id probandum, α tamen tanquam cumuli loco huc allatum est, ne hoc ilesci alit qui legunt.&eam cau- sun esse, cur p ter cetera genera versitum capiat id carmen ta peregrina vocabula, de verba trantita: ut enim haec granditatem quandam prae se ierunt ac splendolem iam imitationem hanc atque poesim, praestantonesie inter ceteraa de altiorem locum. tenere. Non contentus aute accuratus me Nister hoc con Ilituere, vitium etiam ali
rum quorundam, quae huc adlii ii imperite potiussint detegit: est enim. Iambi-Cum autem carmei , 5 utrametrum, mobilia sint. mare si illud aptum seit, quia inprimis stabile est: haec nullo modo idonea .esse possunt, quia valde mobili assint. Cum vero intelligatur voluis te ipsiim lituuscemodi aliquid si miscue, videndum est an iuram potius lini de aliquit ut passim habent libri omnes, iis . : verbi enim huius ea vis est, ut notet ea, quae imouendi alias res facultatem magnam habent: non quae ipsi procliuia ad motum sunt tamen mobile respondet stat non motivum, ut rei declar andae causa ira 'itainur: nam quin stabile valeat. dubitari non potest: Vnde euam Horatius sponde stabiles appellauit. Suspici mi hanc meam aperire alienum non duxi neque tamen non video receptum nomen locum hic habere. vocareq; potulisse Aristotelem ἰ- o, risu, quia mouendi vim incitandiq; os habeat. minantem va genera motionum fiant : hcc idem genus motus re fert atque exprimit iambicum carmen, quod tetrametrum, hoc etiam diligeter monstrat: inquit enim alterum eorurn . id est tetrametrum esse idoneum siliationibus: alterum verb, iambicum videsidet, tiarum esse rebus serendis, ut sequar Flaccum in voce hac exprimenda. πρακτι. ν enim videtur ille reddere voluisse,cum de iambo pade in uit, Vt natum rebus agendi . sum autem in excuse olim libris leger red --uατικοῦ κ .arie 'α ς' sis, quomodo etiam in quibusdam calamo exaratis scriptum in m si, probaui semper iudicium hac in re Iuccii, quisum inuentia sit in aliquo exemplari 'rro c. i , fidelitatem huius lectionis cognouit: in
ritoq; ipsam alteri illi prepositit: nam hoc ile ipsum duce vetere quopiam libro .
aliquo modo tinari possum. quia ipse quoque nactus sim quendam, in quo μ' πικlegitur . quod si illo etiam pacto legeretur . non video cur motus narrativus accipidneat pro carmine Eeroico: vocando enim ipsum nari tiuum, videretur eum intelligere, qui in omni narratione est. Q renarratio etiam, quae ibi uta oratione fit,
ct historia ipsa, eundem hunc moriam sal, et . Quod vero uidam ita verti hunc
Iocum debere putarunt: Abundat enim ii, rationismotiis aliis. iidemq; existiniarunt intelligi oportere, exornationibus, vereor ne decepta sint: lonae nanque alia
272쪽
IN I. LIB. ARIST DE POETICA. iu
ris est, quis aediderunt eius nominis ποιξ Q nec ostendit illa vox eopiamWabundantiam alicuius rei, sta praestantiam & dignitatem inter ceteras eiusdem ordinis rreddit enim rationem aucior hac parte, cur heroicum carmen maxime recipiat in sedc linguas & transsationes: eamq; esse dicit, ' uia cum hi Ornatus sint, imitatio illa, Quae munus suum per i narrando, ac res gestas commemorando, eximia est ac praestans inter ceteras, vincitq; dignitate reliquas imitationes, quae diuersi ratione essiciunt, quod volunt. Sed cum tota res, nisi fallor. aperta sit, non oportet accuratius de hoc disputare. illud potius videndum, quomodo non sibi ipsi aduersetur auctor. Si nanque eximia est inter ceteras imitatio epica, qua ratione ipse contra iudicium
multorum, anteponit trUoediam, quae imitatur reserendo res, non narrando, F
piria: nam hoc facere ipsum summo studio in extremo hoc libro notam est .
nue autem Aser bu ,simisceat aliquis ipsi, quemad nodum Chrirmion. si propter nemo lovam conssit unanem in Eo fecu, qu Noe sidque modum dici se a natura docet 'o congruit i partiri.
Reiecerat iam ab opere epico duo carminum genera, id est iambicum versum&tetrametrum ut non respotinentia ipsius amplitudini: ipsum enim stabile, plenumq; dignitatis: illa verbmobilia. Nunc autem Gocet, siquis confuderit plura versuum
genera. ω nunc, hoc: nunc vero, illo, inducat persenam aliquam utentem, peccaturum eum magis: tentaturumq; rem, quae iustius multo reprehendatur atqueexplodatur: cui tamen culpae allinis erat Chaeremon, qui tragi iam scripserat, voca tam Centaurum, in qua admilcuerat omnia versuum genera. Unde non longe ab
initio huius libri exagitatus est ab Aristotele . Accusat igitur tragicos hic, qui inducebant histriones, non uno aliquo utentes carminum genere, qualecunq; illudf ret: ip q; contentos, sed diuerta variaq; simul usurpantes, siqui Arte huiuscemodi extarent: neque enim putare debemus ipsum in cantibus chori hoc improbare, thim partes illae tragoediarum apud optimos quosque eius poemiis auctores resertae snt omni genere versiculorum,modis musicis aptorum: ut enim in cantilenis illis hoc locum habet, ac mirifice quadrat,ita alienum valde est sermonibus personarum.Nec tamen non aliquando illi ipsi poetae summa laude digni, hoc commiserunt, ut in ore
histrionis, grauem aliquam persenam referentis, ponerent aut tetrametra, aut et
gos, ut Sophocles fecit in extremo Oedipo tyranno, qui Creontem suadentem illi regi, ut finem faceret deplorationis suorum malorum: intra tectumst, stibi ret, indu- It wtrametris utentem: quo etiam carminis genere respondet ipsi Oedipus, & idem etiamus roatia clausula tabulae ckorus: nec non Euripides, qui in Andromacha, mulierem hanc ipsam induxit Ilii excidium deflentem, viam carmine tristium rerum expositioni apto. Non debent igitur reprehendi poetae, cum modice hoc ficiunt: atque illo ipso tempore, quo id gerunt, taciunt id tempori seruientes: & rebus illis, qua tractant. Adiungit autem Aristoteles, quod aliquo modo extra rem est ualet tamen ad id, quod praecepit, comprobandum: hoe enim quas vidiste uniuersesillos dicit, qui cum prolixam aliquam materiam aggrederentur: α, ut inquit, longam
rerum constitutionem scriberent, nullo alio carmine nisi hexametro usi sunt: cognoucrunt enim,natura duc longae materiae conuenire longum carmen, dc quod maiestatis quiddam prae se ferret. Nec tamen existimandum est intelligi tantum voluisse auctorem, dicendo longam constitutionem, epopa Iam, sed ut verba ipsa senant omnem coa entationem rerum prolixiorem: & quae longitudinem in se haberet: nis nanque hoc pacto cepisset ipse: a nobisq, itidem capi vavisset, non magnopere probasset, ouod volebat: nunc autem mirum quantum valet ad confirmadum quod vult, ostendendumq; valde accommodauim elle huic poemati heroicum veruim rY cum
273쪽
eum omnes poetae, non solum qui epitum opus condunt, sed quamlibet materiam prolixam, ut illam, periequuntur, summo consensu hunc eligant. Hoc igitur meum est de hoc loco iudicium, cum tamen ceteri interpretes aliter senserint: Opinionisq; illius, quam ostendi, fuerint. Adiungit au r. quod prius etiam se protulisse co- memorat, naturam ipsam docere, quod potissimum carmen sibi conueniat, de quasi iubere, ut ipsum repudiatis ceteris sumatur: e numeroq; reliquorum Cumatur: hoc enim videtur valere, quod inquit-: ut diuisione ipse m : totaq; re diligenter explorata. ipsum hoc ut valde aptum, ipsi illi seponatur. Quod vero na rat se hoc prius dixi sis, arbitror ipsum intelligere locum illum, cum est, heroicum versum cognitum esse mirifies epopiniae quadrare usu ipse, ac periculo huius rei facto: quae limque ita cognoscimus, naturae ipsius benencio percipimus, non ab aliquo magistro docti intelligimus. Quod prius hic erat -ὸ, minueta deprauatum, ac mendi etiam a Massio reiae insiminatum, correxi: secutusq; auctoritate plurium scriptorum libroru restitui Mi , dandi casu, ea ratione, qua in sententia explicanda ostendi: neque enim in macula hac ipsa delenda . sensu l, ex his verbis eliciendo comitem ei me piaebui, cuius auctoritatem, cum potero, semper libenter sequar.
--- aurem oe ob alia mutra Agnus est Ludari: iam or quia selus foetarum mn ignorat, quod oportet jsi facere: i ῖm enim oporter
toetam quam fauos a Auere: non enim e ecundum haec mutator. Ab quia igituri quidem per totum certant: imitantur autem pauca Grraro .hκ ero cum pauca exorsus fuerit , dco induor virum, τὰ muli rem , is alum quempiam morem, cir nugum vacuum a moratus dia habentem mores.
Cum ostendisset hexametriim versum, unum ex omnibus esse apriam epopoeis: confutatis rationibus aliorum , qui aliud senus carminis eli transtulissent, aliud praecipit, quod Nipsuin seruatum magnum fructum fert epicis poesis. Hoc autem vidisse etiam Homerum narrat,qui viam summae laudis in eo studio consequendae m strauit omnibus, artificium ipsius intelligentibus. a commendatione autem illius orditur hoc documentum . nam superius etiam bonum cognouit Homerus, egregieq; illo usus est, quamuis issum illic non appellarit Aristoteles. Vnde ad aliam rem transiens, non importune a laudibusti sius nouum praeceptum auspicaturi accommodatum autem valde hexaniemim esse epico poemati, non tantum significauit Hom rus, cum vno illo versu ambobus in operibus tam maguis, tamq; variis, conitis ter
usus sit, sed etiam dictus est ab Horatio omnibus moniti esse, quo versus genere materiae illae scribi possent, quasi ille au r eius extiterit: nec ante Homerum quispiam
eo carmine usus fuerit in epico argumento tractando, quod tamen non tradit dux noster & m ister. Sed potius utilitatem eius uersus non in ea re tantum, sed simili etiam pariqέ, ab omnibus cognitam, summoq; consensu comprobatam, inirmat. Sed hoc nunc relicto, admonere uult enicos auctor, utrub admodum suam persona aliquid promant: sed statim, ut post uni, personam aliquam inducant, cuius m
res diligenter exprimant. Hoc autem summa cura tramite Homerum uidens, cum
ceteri omnes in eo lapsi sint,ac pene ab artificio suo munerest, recesserim: admiratus
274쪽
ingenium hominis, essendit se hic quoque in laudes ipsius, atque inquit. Homerus autem & aliis multis de causis dignus est qui laudetur, & non rarum, quod unus ille e numero poetarum omnium non ignorauit, quae suae partes sunt: quodq; mi' etari merito a se debet, si personae suae seruire uult. Explicat autem hoc Aristoteles, pateticitq; utilitatem huius rei mam quiuis nullo negotio uidere potuisset sicere hoe Homerum: nec tamen quid boni in eo foret, cognouisset. isse uod & hoe subtiliter uidit, 3 quid longa animi prouisionencitasset, nobis etiam notum esse voluiti in quit igitur. Ipsum enim poetam oportet pauca admodum dicere, suaq; ex persona loqui: nam quin se immisceat aliquando in medios illos sermones, ficere non potest. Reddit auia statim rationem cur poeta pauca admodum debeat suo ex ore pro- sine. Non enim est, inquit, in his omnibus, quae suo nomine edit, imitator: id est
amittit pene eo tempore nomen poetae: in imitatione nanque omne ipsius ossicium positum est. Ut autem initio huius pnecepti exponendi tulerat in coelum Homer ita nunc ceteros poetas reprehendit, qui quid oporteat ipsos sacere, ac magnam partem ossicijsui non cognouerintainquit igitur , contemnens illos. Ceteri aute omnes per totum, id est omni in parte poematis concertant,&quasi iii puluetem descendunt: cum raro admodum immiscere se cum illis, quorum personas imirantur, deeberent,&certis quibusdam in locis tantum: S eo quidem tempore paucis agere. adiungit etiam, cum ostendisset eos gerere quod opus non era psos omittere quod toto pectore amplexari debebant. Hoc autem est quod inquit. Inait tur autem pauca&raro. tota igitur via hi errabant. Vt autem hos, inclicatis expiariatisq; e xum vitiis, vituperauit, ita Homerum, qui contrarium iecerat, patefactis ipsius virtutibus, vere a se laudatum declarat: ait enim. Hic vero cum initio tantum quaedam b cutus fuerit, quae pro Yniij vim habent, ac connectunt narrationes illas, subi eo relicta sua persi na, inducit virum, vel feminam, vel alios quosdam mores . qui bus postremis verbis ostendit se, cum ait virum,intellexisse Homerum in viro aliquq inducendo selitum exprimere mores virilis fous, ac loci etiam condicionisque, quMuin vita ille habebat . ut etiam, cum inquit feminam: nam certos etiam mores mulie
bris sexus habet,quos variant tamen a quatum diuersae sertum in eo ipso scitu. AMdit autem, quod consilium penitus metie aperit, nihil ipsum inducere expers moexum, & quod speciem aliquam eorum non habeat: ad neutrum enim genus transit, quod seruat ad extremumhuius sententiae: quamuis cuncta haec, in omnibus calam' exaratis virili genere, accus dii casu posita legantur, quae lectio multo planior est; ita enim illi habent, uti Θ e. Non igiciar, si scriptura haec fideli est, contentus fuit dixiste Homerum nullum hominem vacuum a moribus in poema inducere: sed rei magis explananda causa, virtuum; ipsius declarandae, assiungipomnem hominem ipsum litum inducere praeditum moribus, de in quo similita magna huius rei appareat.
Oportet pudem igitur in tragoedis ficere admiraliter magis autem cretingit in epopoeia quod ratione caret, ob quod euenit maxirare id, quia ad iratile est, quia non spectant is eum, qui gerit: quia ea, quae M H ctoris insectationem , in scena exissentia, ridicula uti apparerem. Hi
275쪽
Assert aliud. in quo vinciterem satragoediam: supra enim quoque docuerat si perare ipsi eandein, quod ficiliusquam illa notes irros ire magnitudinem suam: nabetq; quiddam in sepositum, nurinia hoc ipsumamuuam. Vt igitur necesse habent&tragicus de epicus poetae extendere corpus suarum tabularum, ita utiq; summo studio excitare debent admirationem, fingentes aliquid in sabulis sitis, quod aptum ad hoc sit: commune nanque hoc amborum est. hoc autem in ore negotio epicus efficit, quod ostendere uult Aristotelexita verb id constituit: docetq; nullam rem plus valere ad admirationem gignendam, quam fingere quippiam, quod ali num a ratione sit: nec consentaneum ullo modo elle videatur . nuiuscemodi enim seia fiant ea, quae admirationem mouent, ut noua & inexpectata. Hoc autem in tragoedia maiore cum periculo fit, ac noli sine iusto metu tentari illic potest, quia rem eam absilrdam ei te, ac repugnare rationi apparet: apparet autem, quia agitur:&oculis omnium, qui in scena stilent, stibiicitur. PenE is itur exclusi sint tragici in do hoc, via , aliquid admirabile sine periculo conitandi: epici verb tutius multo, ut exemplo Homeri demonstrat, hoc a rediuntur, quia non cernitur oculis aliquid illic, scit narratur. in narratione vero tent haec: nec intest igitur tam facile illic quippiam repugnare rationi: nec minus tamen ea de catas a tyllini admirationem gignit. Sed haec ex uerbis auctoris eliciamus. Cum igitur dixtilet in tragoedia sine etiam oportere fingere aliquid quod admirabile sit, idit, Magis autem contingit in epomua, quod ratione caret: lego enim αλιμνt non ut prius in excusis erat, a se: cui ver nisi sillor locus hie esse nullo modo potest: cum contra, illud, quod rostitui, mitifice hoc Ioco quadret . quare ausus sum, ueritate sententia ine hortante, ita emendare. Nam quin infici de eo, quod ab num uidetur, & alienum a ratione, disputet, dubitari non potest. Exemplum certe Homeri huiuscemodi est: omnisq, ille locus quo Achilles Hectorem sectatur fugientem: interdicit se nutu capitis militibus Gnicis, ne in eum tela coniiciant: illi autem manibus dimillis manet, re exitum eius pumiae, tanquam spectatores in theatro essent, non milites in acerrimo proelio, expe&nt. Ariiuuat etiam non' parum coniectaram meam locus hiate
ualde similis, qui est paulo infra, ubi apertae ἀψ appellantur. Quare hic quoque
cum inquit Hiim ruo A iis, aut αὐ- siimini grada: aut certa iacta illa ta loca, quae quin a ratione vacua sint, negari non potest illic uerli agitur de instillis illis starentiis, quae prope stanteium locum, quo Vlysses in liliacam exponitiae. Quod igitur inquit Aristoteles uerba enim ipuus rei explanandae causa ponam) uia Aia Laci me. οἰπraxia ualet ut opinorὶ Magis autem locum habet in epopiria id, quod expers est rationis: faciliusq; illic tractari potest enim arbitror significare, locum in ea habet, & commodius illic recipitur . nam quini sequitur. manifesto significat, obmioli, scilicet xMμν:&quo lexpers sit rationis, euenit ac nascitur quod admirabile est ut enim ipse sipra dis ratii, illud ptaecipuε, quod parum consentanelim est, nee uidetur ei lici ullo pacto potuisse, habet ean vim, ut admirationem gignat. Quod itidem hic prius perperam erat δή, tanquam aduerbium foret, emendaui seiungens partes, qtiae errore librariorum coaluerant: feciq; ut est et ira, id est Oeera cuius, ac ui. enim ualet hie, quod Glet, euenit ac conflatur id est nascitur inde, de habet plerunq; eum sontem. Reddit autem rationem statim eius, quod sit pra dixeratificastius ferri ros . 'se in erepo, quam iii tris ia, s edem. magis illic habere id, quod expers est rationis: fieri enim dicit, quia is qui audit non habet directos oculos meum, qui gerit: neq; perspicit eam rem: quoil in tragmdia fit: tantum enim auribus accipit quod exponitur. Ruare non inteuigitur id Me praeter rationeni, ac nullo modo ueritimide, ut intelligeretur, si res oculis sit biecta secet : ipsi enim planius, iiquid uitii illic est, notare possunt. Probat autem hoc illustri exemplo: abcetque si id, quod ab
276쪽
Homeio tractatium est sine ulla re' ehensione, ὶ tragico quopiam in scena ageretur, habitum iri insulsuna, risum'; jectatoribus sine dubio excitaturum. id autem in
diuerse poemate diuersam uim nabet, quia sillit in narratione, clamque auditore est, quia absurdum issicest: in actione vcrri in qua tota res ponitur ante oculos spe torum, non talit . quem autem locum Homeri intelligat, apertum est: a mea ue supra indicatum. stat etiam prius hoc Robortellus animaduerterat, accurateque explicarat. Valet uero multum ad ho declarandum omnemin dubitationem tollendam, quod utitur eodem uerbo Aristoteles in ea re ostendenua, quo poeta ipse usus
suerat: cum enim insilsitatem rei monstrans, inquit. . Aa x,su , Homerus gestum illum corporis exponens, cecinit. δεκα ιν OQ. vix ovi c. Eum
autem locum transtulit Virgilius in AEneidem suam, cum finxit AEneam solui Turnum perterrefactum, reliquo omni exercitu a pugna cellante. Subtiliter vero hic eraditus magister ostendit quid absurdam illic uideatur: explanat'; id uitium, quod tegitur apud auctorem, quia narrando imitatur, non agendo. illud autem est, quia uniuerse copiae Graecorum stabant, de non insectabantur hos in figienteni: quod eoruin munus erat: Achillesq; capite Graecis uriabat, ne ipsem uulnerarent asperi eius igitur illorum stantium, forti: simili, uiri sitis interdicentis ne in He rem tet 1 coniicerent, ridiculus fit tui usiait: in epico tamen carmine, id est in pinniate, quodirem uerbis exponit, hoc latet. Adiu tauctor, quod admirabile est iucundum esse, ac uoluptatem gignere, significans, ut iucundum poema iniciant, silauitatisq; plenum, operam date poetas ut fingant aliquidiaul mirandum. admirandum uero
nulla ratione tam facile conficitur, quam, ut supra ostendi, rem aliquam, quae auersa a ratione sit, constituendo. hoc vero, ut docuit, minorem periculo tentant e
ei. Quod uerb admirabile est uoluptatem gignere in primo etiam libro de arte dicendi iisdem uerbis protulit, nisi quod illic ostendit id plerunq; contingeret sed etiam Cicero hoc in partitionibus ita se habere affirmauit: ipsius enim haec verba sunt. Fit
etiam saauis oratio quum aliquid a inuisam, aut inauditum, aut nouum ducas a
delectat enim quidquid est admirabile. Argumento etiam quopiam conscinare voluit, quod in extremo dixerat . quidquid admirabile sit, is etiam iucundum esse: atque inquit, hoc etiam declarare, quod cuncti, qui rem gestam nuntiant, aliquid
ei adfigunt: nec contenti sunt rem, utfieri viderunt, aut ab alio iactam acceperunt, exponere. id vero ipsos facere inquit, quia quo magis rem admirabiliorem lacerint, eo magis putant se rem Natam facturos iis, quibus id narrant: non enim studere i quitiosos rem augere alia de causa. nisi ut oblectent auditores. Cicero etiam in prima Philippica moris huius meminit tradens, eos, qui sibi discedenti ex Italia narrari runt, quae Romaessa essent, hoc seruasse. Quod inquit, usus est verbo illo, unde poema hoc ipsum vocatum est quia Utae hi sunguntur osticio nuntij, atque exponunt commemorantq; , quid fictiun sit. Notandus etiam est modus loquendi, alienus a consuetudine, quod inquit de n5. αἶ - π άZ- , nisi potius credi debet ille proprius esse Atticorum . atque cxprimere mirifice id, quod auctor vult: neque enim significare tantum vult a torem non uidere eum, qui gerit eam rem, quam oculos habere auersbs a respectanda: Occut tumin totum cile in ea audienda: scit enim in eo senere poematis res gestas non luminibus. sed auribus, accipi. Ut opinor autem facit hoc ad eum locum, quo pro Pit in coagmentatione rerum esse obseruanda quae nascuntur a sensibus, necessarib
nutantibus poetice, quia illic saepe numero a multis peccari seleat: hoc enim nisi Iallor unum corum est, in quo, ruina aliquis diligenter caueat,sicilis errato locus sit.
277쪽
G t autem maxime Homeras σ Eosses dicere, ut operire restauum haec optio quodam putaru enim ho nes, quando hoc exiliente Leserit, vel cum facta veru bouerius est, G prius esse is fieri. Leautem est mendacium: ob quod iam Irimum mendacium sed neque hoc exi tenete necesse O, H actum esti vel adponere. sura em ciet hoc verum esse , capor allacia illa miler ammus: σξrimum, Pt exissem.
Eius,quod 1 ratione vaeuum est, atque in disputationibus de fibulis vocatur, meminerat modo Aristoteles: idq; ma opere aptum esse tradiderat ad D dam admirationem: qua in re praestanda, huius ipsius rei auxilio, vincere poema epi- cum ostenderat tragidiam, in eo, quod expers est rationis: similitudinem i, Ea rei absuridae, manet etiam sepEmendacium. & hanc causim esse puto, cur nunc dis serat de rationesaltan rem aliqinuri inserendi in animos hominum: cuius rei recte ordineq; Aciendae an rem fuisse narrat Homerum: docuisse5; ipsem ceteros amrmat, quomodo id callide confici posset. Hoeigitur est nisi filior quod eruditissimum hune huius artis magistium impulit, ut nunc de eo disputaret,&haec videtur sententiacile huius loci. Inquit autem.'Docuit autem maxime Homerus & alios res falsas exponere ut oportet: quilbus verbis arbitror significare ipsum voluisse,H merum non tantum hoc amite de ratione quadam utili, quum opus fuit, traei isse, verum etiam viam modumq; reliquis indi e , quo hoc cum laude pmstarent, Mut ea res meliore modo geri administrari a: rotest: hoc enim puto valere quod ait. : neque ira accipio tunc verba, viriccius interpres accepit: existimo enim aucto rem laudasse Homerum, non tantum quia docuerit alios mendacium proferre, sed quia veram rationem hoc efficiendi monstrarit. - igitur, id est recta ratione Muia: ante ipsunt enim quoque aliqui filiis utebantur, sed nondum veram certan erationem nutus rei inuenerant. quod ver,supra dixerat maxime hoc ipsam fecille,
significauit alios etiam hoc attigisse,sed in primis hoc Homerii recte tractasse. Explicat autem statim, quod obtaire dixerat rari atque genus id fallaciae esse, quo vasti ingenii homines, petitia dialectices imponant rudibus, de qui notas non habeant optiones, quae in disputando fiunt. CPlidum igitur hoestius decipiendi imperitos excogitauit Homerus, quo lapetit Aristotcles, deradicem huius erroiis ostendit his verbis. Putant enim homines, quando hoc existente hoe fuerit: vel quando cum id fit, faetiam fuerit, si posterius est, te prius esse,vel fieri. intelligit autem Aenelium illum, simulatumq; genus confutandi, quod nascitur conseqtienti. labuntur verbidiove, quia arbitrem tur, ut in libω ohisticorum Elenchorum inquit, re tro agi, conuertique consectitionem: quod prorsus filium est: neque enim id sempersit, neque in omnibus rebus . sed in iis tantu, quae undisii pares amue aequales sunt.
Quare non tutum est ita argumentari: sepm: Eaudis illic aliquid subest nam eum id contigit, non vi argumentationis ipsius continetit, quae Allax est, sed natura earum rerum. Cum autem hic ostendat non id seluinnocum habere in his, quae iam sunt, sed in his etiam, quae adhuc fiunt, ut si eius generis sunt, ut posterius priori comit tur: aes id fiateo tempore, ipsum etiam sat: in Elenchis septiisticis meminit tantu
vero hie fuit id in his indicasse. Emendaui autem hunc locum, qui deprauatus erat,seelitus fidem scriptorum librorum: restitium quod desecerat OA ,. Videndum verbaccuratia, quid valeant ea ver . Mi K ἰη , .coe . an prolata ab auctore sint eo animo, ut doceat falli magnopere in hoc imperito qui existiment hoc valere ad aliquid probandum: veramq; esse argumentationem illam, cum falsa sit: ita enim interpres accepit, qui vertit. Quod quidem mendacium est. siue potius ostendere voluerit
duobus modis conti re, ut rario illa inanis sit: & quia posterius, quod dicitureia se . non est e falsiimq; illud totum esse, quod dicitur es,. inare adiungit sequi inde
etiam, ut primum talum sit, quod ope ipsius confirmabatur: hanc enim vim liab revidentur, qua riuuntur verba. - R. intelligens autem Massius
278쪽
dius non posse illa quadrare alteri sententiae, corrupta putauit, atque ita eorrexit, ut ipsi coli uenireti t. nihil tamen ipse varietatis in scriptis libris ea parte inueni. quare conatus sum inde commodetim aliquam sententiam elicere: quod i nisi talotin praestiti. Id etiam, quod sequitur. ἀ ε ar: ται ν,τκ manifesti enim ita legi deue ut satie etiam quidam calamo exarati habent hoc confirmat. proxime inquam egisse auctorem de illa ratione, quando id, quod posterius uocat, falsum est. nam est. Sed
neq; etiam cum hoe ipsum posterius scilicet de auxilio cuius probare se putant ponse, quod prius est in est, id est verum est, ct ita se habet ut dicitur, quicquam roboris est in ea argumentatione: necesseq; est esse primum illud: aut si dictum posterius est fieri, necesse ullo modo est primum etiam heri: hoe enim concise signifieauit, cum est. Hucusque igitur nisi filior satis belle res procediti in eo verb,quod sequitur, scrupulus est, dissicultasq; non parua, quod inquit. . via2ῆ- : neque enim pers,citur quid adponi debeat. in primo sane libro de arte dicendi, quo etiam
in loco utitur eodem hoc verbo, disserens de enthymemate, quod una tantum propositione contentum est: quomodoq; id fiat docens, tradit, quod desideratur ad ratione concludendum, iplum auditorem adiungere. & paulo post iterum inquit, quod in exemplo quod ponit, apertum ac valde notum est, noli debere adiungi, quia omnes homines id illo modo se habere cognoscunt . in libro etiam iij de moribus ad Nicomachum utitur nomine inde conformato, πρόhiarier quod valet accellio . huiuscemodi igitur aliquid hic valeat verisimile est : & si me non fallit. xlias etiam esse notiones huius uerbi. Sed quia vereor magnopere ne hic macula aliqua sit, non libet mihi de hoc amplius quaerere. Causam autem affert huius erroris, docetque quid in fraudem rapiat homines, non omnino stultos, hoe pacto. Quia enim scimus hoc verum esse,quod scilicet primo illo posito consecquitur. Verbi eratia hoc enim ipse exemplo usias est cum contingat:cum imber ceciderit, tellurem madefieri, visa nos illa madefacta, pluviaque aspersi, ilico pluisse dicimus: quod necesse non est aliis enim de causis suum terne madefieri potest, non tantum coelesti imbre. Vt igitur in hoc exemplo maneamus, quia compertum nobis est terram aqua aspersam esse: hoc enim oculis cernimus , animus nostet decipitur: & primum etiam verum putat, eum; ponit, id est pluisse: in ea enini conseeutione primum id sitit: consequitur autem tellurem aqua aspergi. Vsus verbest eo verbo , quia sophistae uti intur genere hoc captionis: imponuntq; auxilio etiam huius talaciae, ut aliarum non nullarum imperitis. Locus e iij. libro de arte dicendi valet. ut opinor, multum ad hunc locum illustrandum: illic enim quoque testimonio Homeri auctor probat, quod vult: id autem similitudinem allia quam habet cum eo, quod Iraecipit hic Aristoteles: a consequentibus enim docet costitui: inquit igitur mi A ταώ, ἰῆ σ-ἰῶ-- A. Hoc vero facere, quod anum illam eo tempore secisse dixit, signum est, ut ipsemet tradidit, qui statim inquit, eos qui flere incipiunt, consuesse manum oculis admouere. Vnde sepra rationem hanc vocavit . Illustre autem exemplum huius sallaciae, re quod ad rem falsam constituendam adhibitum est, inuenitur apud Boccacium nostrum in v. Lbella secundae diei, ubi quomodo impurus homo , qui vigilabat, fidem fecerit vicinis, se tune E profundo Gmno excitatum, signi ficauit. inquit enim ipsam exerto capite Esenestra saccensa autem erant in tota vicinia illa lumina in tunc oscitasse, de manibus oculos pressisse: quod sicere solent, qui ex graui somno excitantur. Vnde stultὰ qui viderunt, ci edidere. sequuti illa signa, ipsum paulo antea dormisse. Sed alia etiam exempla huius doli ex eo ingenioso scriptore Himerentur:&sane quicunque imponere volunt: persuadereque quod fit semest, si arte hoc faciunt, huc recurrunt, quum inuentor fuerit hi ius calidae rationis Homerus, qui crebris erimiem, quum oportebat, sto in poemate finxit aliquos hoe ficientes. Verba, quae testatus est Robortellus inueniri in Mediceo libro, cum a meqqoq; Sc in eo ipso exemplari, & in alio etiam reperta sint, non omnino contemn&da puto: pr sertim cum alictorem huius filiacis rationis tradat Aristoteles suille Homerum, apud quem de liac re copiose agitur: induciturque Vlystes pedes lauandos Praebere nutrita, qua occasione ille agnitus ab ea est ex cicatrice: notum autem est v
279쪽
teres scrip tores partes plurimo Homericorum γε rum a rebus, quae illic peruntur, appellare consuesse. Verum quia nihil illic vide quod iaciat ala hanci allaciam
disputancti: innitioq; , cui illic opera datur, non hoc pacto secta est, sed a signo aduenticio prosecta, vereor ne intelligenda sit fibula Sophoclis, cui Niptra nomen inipositum iuit: illic enim quippiam tractari potuit, quo huc pertineret: luctilentum Gemplum huius captionisi ret. Sed dubium etiam est, sint ne haec uerba aucto ris, siue ab aliquo olim in margine alicuius libri adnotata tuerint. qui praeterea ostendere volvetii duci posse ex sum aptum ad hanc sillaciam demonstrandam e tabula illa Sophoclis: nam videtur absit raum, cum Aristoteles docuerit principein seisse huius fallacia: Homerum: docuisseque ipseni quomodo rem ordineq; filii aliquid proserri posset, in exemploepostea asserendo usum eum fuste auctoritate alius poetae. Et tamen quantum ex natina corum umborum perspici potest, praecipue autem
ex coniunctione, quae in eorum ordine secundum locum habet, illa potius legitima auctoris sunt existinam G.
Aliud nunc praecipit, quod & ipsum cognitum, ac diligenter seruariun . non m diocri auxilio erit poetis: docebitq; ipses quam polistimum materiam, aptain fini suo
consequendo, suanam. Dccurrere enim ipsis pollunt argumenta, ita inter se diuersa, ut earum alterum e genere iit eorum, quae enici nequeunt: alterum verb ex illis, suae exitum habent: nec tantum cssici possunt, sed etiam nullo n quo fiunt. Cum igitur videatur repudianda omnis materia, quae continet quippia n, quod seii non possit: anteponendaq; ipsi ea, quae ficilem euentilinearum rerum hal et, atque antelligiciar ab omnibus cotidie usu uenire, admonet acutis lunus huius Midii magister
poetas, ut si illi materiae, in cilici non potest, adium tiun Derit, ut veritimilis iit, crediq, Gile possit gesti esse: altera vero, quae essici potesti aliena sit ab opinione hominum, nec videatur probari polle emi faciam, priorem sumant: posteriorem v rb hanc, non aptam consilio ipsorum relinquant: finis enim poetarum est adipisciassensum eorum qui audiunt: quare accommodare se de iit ad eorum iudicia, α ea proserre, quae uni apta ad per dendum: quamuis aliquando sint, si vere sp ctentur, benem de illis existimetur, eius generis ut nulla ratione possim esset.
quod nunc sedulo praecipit, insta etiam repetit, ubi d&et quomodo dili blui potia snt, quae vitio dantur poetis: ait enim studio artique poetarum magis opetendum esse tu, quod fieri non retest, si aptum est ad persuadendum . quam quod fieri potest, salienum est ab existimationibus hominum: quare filo iniimulari poe-rra, qui hoc commiserunt. Capere vero ipsum hic. re promta,re perspicitur satis aperter ut enam contrarium est cius, quod dixerat x x , itarius, quod uocarat Moin: hoc autem friat, quia quae velivmilia sunt, uim habent
persuadendi, sicile irrepunt in animos eorum, qui aud unt..Quia ad integritatem lectionis facit, vidi calamo exaratum librum, in quo praetereaΣ, : ita enim in eo legitur. : nec tamen statuerer m positum ne id ab auctore suerit, cuius sentenua necessaria prorsiis hic est . quia erat consaetudinis Atticorum saepe id in se one omittere, cuius sermonis filii studiosissimus Aristote les . nam initio quoque Analyticorum priorum, id desiderari maluit, quam illi eaperte lini. quis igitur stat, an rei declarandae causa adiunctum hic ab aliquo fit ritὶ Eodem pacto coniunctio in , quae infia bis ponitur, abest ii duobus libris
Sed lixe quoque sit ne an non sit, parui omnino refert: nam insia eo loco, quem indicaui, ubi eandem sententiam repetit, semel posita est. Semel verbrelicta. Non olortet autem in his praeceptis certum aliquem ordinem requirere: ut posterius
scilicet a priore prorsus aptum sit: neque enim in his nunc rebus admonendis , quae
280쪽
quaepiatam instruunt, documentaque artis eius dant, series illa penitus necessaria est. Hoc verbuerum esse, ficile intelligi potest.
lulia no connituere expangis ratione caret Uus,sed maxime ni λά- habere vacuum a ratione . sin autem, extra saluti compositis nem, quemadmodum Oelus, non scis, quomodo Linus ineteriem sed non in dramate, pumadmodum m Electra, qui dura nuntiarur velinqui sine voce e Tegea m Masiam v t.
Auctor est, qui studium ipserum undiq; expolire conatur, A ristoteles poεtis, tragicis simul atque epicis i hoc enim commune virorumq; praeceptum est ut videant ne in constituendis rebus, argumentisq; fingendis, sit aliquid absurdum, ae nullo modo consentaneum: hoc enim, si penitus praestare id potuerint, afferre putat ipsis Plurimum laudis. Verum quia dimcile admodum esta principio usque ad exitum fibulam perducere, in qua nihil huiuscemodi inueniatur: rum; hoc poetis etiam bonis contimi, docet si omnino id praestari non potest, ut omnis fibula prorsus hoc
malo liberant, multo facilius id tolerari posse, u extra compositionem rerum omne hoc quod parum consentaneum est, extiterit. Hoc igitur est,quod nunc sedulo praecipit. λιμις autem videtur hic appellasse omne corpus fibulae: nam etiam in aliis multis, quae significat, valere fabulam, remq; commenticiam, apparet multis exemplis veterum inriptorum,dc auctoritate etiam grammaticorum . iubet igitur poetas toto animo prouidere in argumento texendo, ne partes vllae illic sint absonae
ει quae contineant in se aliquid parum consentaneum, sed in primis dare opera ipses debere, ne quicquam illic huiusmodi siti addit autem,intelligens praeclare quam hoc
starduum atque operosem. Sin autem rhoc stilicet obtineri non potest, extra veram fibulam, atque ea, quae geruntur eo tempore, illud collocandum: hoc enim videtur intellexisse, cum inquit . ωμ. ωατμ: valet enim hoc idem, quod aliis locis inquit iis θύματα, ut multo supra, de eadem hac persona disserens , τι. a iis . m. ξω τῶδ ματα:&non multo post iterum, ubi tradit, qui sit venas usis machinae rsed etiam ασ, idem nificans, aliquando dixit: ut statim post priorem
duorum horum locorum: quo loco, idem, quod hie, uno tantum hoc verbo malo, praecipit: attenti ά ana δετρα ηασω Nam idem signiscare hoc loco intelligi: euam ex eo, quod hie adiungit, δὲ cluacru . Exemplis verb co probare qu dixerat, volens, docet hoc si isse optimum omnium tragicorum in optima tabula: cum enim iosi non licuis led contexere ita res illas, arguntemumque comunere, ut nihil illic ad num foret, id quod necesse habuit recipere,
quo rabula manere non potuit, fuit extra res vias, quae in scena tunc aguriir: ut multo minus ipsum hoc pacto peccasse apertum sit: earere nanque ratione videtur, O diponoram non fuisse rationem modunim, quo Laius, qui ante ipsum Thebis r gnarat, interfectus fuerit: inducitur enina ille huius atrocillimi casus omnino iii scius: est autem a mone vacuum hoc, quia caedes clarorum Virorum, regumq:, nose nemini esse pollunt, qui in illis locis vivat: nedum summo homini, atque ei, qui in rUno ipsi successerit: debebat enim ille totum hoc diligetuet, sitis saltem salutis
cauta, perscrutari: ac leui etiam de eo si cogitatione sescepta, totam rem subito Dercepisset. Hac igitur parte tantum laborat nobilii lima sabula: ceteris verb in rebus persecti & ab omni labe vacua est. Ut autem illic feret hoc potest: nec magnam aliquam