Petri Victorii Commentarii, in primum librum Aristotelis de arte poetarum. Positis ante singulas declarationes Graecis vocibus auctoris iisdemque ad verbum Latine expressis. Accessit rerum et verborum memorabilium index locupletissimus

발행: 1560년

분량: 350페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

301쪽

,si PETRI VICTORII COMMENT

manere in extrerno illo uerborum Homericorum πα- itit quod tamen, qua iis

etiam hoc uerum esset, non suis procedit, quia tunc pars magna noctis pro tota n et eposita seret: non omnes siue illi, siue homines, pro multi. Non oportet autem mirari, quaedam si e desecille atrocitate superiorum temporum, cum constet bonam magnamq; Partem huius operis amissiun esse. nam qui alluenter lesunt monimenta ueterunt scriptorii, multis modis an telligunt , quam male illa habita sint, & quam multis, quamq; grauibus plagis coniecta. Ne magis autem nunc hoc incomodum deplorem, quo maius studiosi bonarum artium accipere non potuerunt, uidetur auctor exemplo prςterea quodam usiis esse,in quo cum Homerus nam ipsius hoc etia, ut cetera, fuisse suspicor usurpastet nomen hoc πω s. quo uulso significantur omnes: nee tamen, si quas uerὰ rem attendisset, uniuersi illi, de quibus loquebatur, rem eam fecissent, sed magna tantum illorum pars, reprehenderetur poeta, de mei dacij argueretur. Vnde nunc modum ostendens Aristoteles, quo purgari mist, docet illic omnes, ualere militi, genere illo transtationis, quo seriaue nomen ponitur pro nomine generis . exemplum igitur deficit. cum autem lut opinor, statim id prolatum esse auctor dixit et, his uerbis, quae restitere, reddit rationem siue sententiae, comprobath, illam diligenter. nam particula π hoc auctorent moliri declarat. Verba uerb eius expressa sunt: omne enim multum quiddam eid est cum multu pluribus modis quippiam esse dicatur: sitq; illud tanquam genus quo sdam , quod plures species conuit et, una illarum est, omnes. 'uis enim dubitat,quin omnes multi sint Adiungit autem statim aliud post haec uerba exemplum, simplu& ipsem ab eodem po , ubi describit septentrionem ui sun*, quod secit ille dii obus locis: in utroque enim opere tribus iisdem uersibus iisus est. ει cum in Iliade ornatum clipei exponit,quem Vulcanus, rogatus a Thetide, Achilli fibricauit: & cum in Odyssea Vlyuem nauigationi intentum aspicere coelum finxit: sangebatur Olim ille tunc munere gubernatoris . est igitur ambobus in locis, iplain intelligetis. O-δ'

ta, qui si iam ursam dixisset non Occidere: unumq; illud sidus expers esse lauaci rum oceani, cum aliis etiam qtiabulidam sideribus hoc contingat. Succurrit autem ipsi acerrimus ipsius amator, assirmans hic etiam transsavonem esse: ini Alexisse Homerum ursinn, maxime insigne, clarumque ex omnibus sidus, quibus hoc contiligit, non mergi in oceano, id est non occidere. in uoce igitur iis, quae prima est eius uersiis, omnis uis posita est dusendendi poetam, ex qua etiam nascebatur crimin

tio, suta quamuis N ipse uelit uocabulum illud ualere solam, tamen cogitans, quae' si lasiant, magis illustria nobiliaq; esse, ita opem stiri posse poetae Uirmauit. nec tamen liberare culpa putare debemus poetam, quod ornauit hunc uersum splendidissismis transsationi us: neque enim illae quicquam ualent, ad culpam hanc, quae obiicitur, defendendam: peccatum enim erat in senten ua. quare oportet, qui tueri poetam uelit, ostendere aliam inde sententiam atque aemuli putabant,elici debere. Cum iginti transtato uerbo prolatum hoc dixisset, confirmans id, inquit Quod enim maxime nobile, solum est. nam copia re, dii res inles: eripit si , ii s omnem di nitatem. Non est autem hoc unum aliquod eorum generum transationis, quorum supra ipse meminit.&quar proprie hoc nomine appellantur, sed potius τροπα, ut grammatici huiuscemovi non nullas traiectiones uerboriam uocant. quo autem vocabulo separaum hanc ipsam nominent, cum communi multorum nomine, id quod in illis eximium acpraestans est, appellatur, notum est. Eustathius quoque uidit hunc tanquam scopulum. ει quomodo declinari posset, ostendit: inquit enim sellam dictam

esse non mergi fluctibus oceani, e numero scilicet siderum eorum, quae supra nominata serent,& collatam cum illis. sed aliam etiam rationem monstrat qua poeta extra culpam poni pollit. virgilius uero,cum hunc uersum expressit,hoc omisi siveritus ut existimare licet, hanc rurehensione.inquit igitur. Arctos ocearii metuentes aequore tingi.qua etiam de cauia numero multituditiis usus est arctosq, inquit, non arctu, ut ille secerat. nam non deerant etiam qui in hoc Homerum insimularent, quod uideretur nescisse duas illas esse, arcton dixisset. Sed de omni hac re disseruit etiam Stu

non longe a principio j.libri, poetami studet liberare omni huiuscemodi culpa.

302쪽

. Asiret aliam rationemditaturia di criminis, quod poetis obiicitur: illa autem est, cum sono vocis immutato, variatur notio alicuius verbi.&hoc pacto longe alius sensis inde elicitur , atque1lle, qui reprehendebatur. paruolgimr negotio magnum incommodum depellitur. Vsum vero ipsa Hippiam Thasium I alium autem a. dit, ut distinguat ipsum ab altero Hippia magni & ipse nominis, qui Eleus itidem a patria appellatus est docet magno crimine poetam liberasse: incellebatur enim vulgo Homerus,qui fecisset Iouem mentiri: saliisq; promissis coniicere in grauit limum malum Agamemnonem, quo nihil uidebatur minus conuenire Iovi opti max. nam unum hoc esse ex illis, quae a Platone in ij. de rep. reprehensa sunt, arbitror notum esse:cum enim inquit multos locos Homeri libenterpraedicare soliti simus, hunc nulla pacto laudabimus. Verbis autem quibus ipse usus est reliqua extanam: inquit enim. τώ ιπνισυ παμπὶ ὐπο-Aὸ μιμνω. Putabatur igitur flagitium hoc c5- misisse in h. Iliadis ubi praecipit somnio, ut ad Agamemnonem iret, atque ipsi suis verbis significaret, ut copias Graecorum armaret, ac pi xlium cum Treianis committeret: futurum enim ut victoriam inde, gloriamq, magnam reportaret.& sane in animo habuit imponere Agamemnoni Iuppiter:studuitq; ut ille pugnaret una ea de causa, ut plagam aliquam adlic insignem acciperet, sed omnis qualitio est, an uoluerithoe ipsi suis verbis significar quod indignit simum videtur: uuemadauerit somnio, ut ipsum hoc polliceretur Agamemnoni, ut accipi debere locum illum astute cogit vit Hippias. Omnis autem ratio inco manebar, quomodo pronuntiaretur particula es: nam diueris esus uocis accentu, diuersus etiam sensus eniciebatur: nunc enim atticulus est nominandi casu, qui res ratur ad deos: nunc verb dandi casus est, quivgeat . iii, id est ipsi illi Agamemnoni. Qi md si ita capitur, ut dixerit, nos ipsi se cultatem ei damus obtinendi magnam gloriam , non conuenit hoc probitati Iouis. Si vetd ita accipitur. Tu ipse nun uaci.nos ipsi concedere amplam gloriam, non ini rit notam Ioui: neque enim immiscet ipse illic per nam suam. innoc igitur manetratio purgandi poetam. Nisi quis potius putet existimasse Hippiam pio

Muo legendum elle, mutato ita sono eius uocis, ut e prima in secimdam mediamei;

syllabam transferatur: hoc enim pacto cum δδομον, sublata inde postrema syllaba, pro μδιμem positum fit ille intelligeretur, liberaretur omni culpa Homerus: sininnio nanque ipsi mandatum seret dilargiti, polliceriq; suis uerbis gloriam ex eo sis cra Agamemnoni: quod uidetur etiam obscure indicare Aristoteles in libro sopiusucorum Elenchorum, quo loco plenius aliquanto eandem rem persequitur, his ut

bis. ἀνα--α δεος - ''ira si δυω. utitur enim hoc ipso indefinito laquam in ipsum conformato illo, non uno modo a consuetudine variato nomine, quod a poeta suo aureusurpatum suerat. Haec autem restanti momenti filii: actam indienum uisum

est apud Homerum hoc protulisse Iouem, iit uersus hic a recentiolibus inde subi tus lit: neque enim criuci, qui hoc secerunt, rationem Hippue cognouere in colim- tuenda ea sententia: aut si cognouere, non probauerunt: omnem ι scrupulum inde euellendum esse censuerunt. Alterum exemplum, quo eadem ratione comprobat posse dissolui crimen, sumptum est e xxiij. libro Iliadis, ubi poeta iudicat, quem terminum cursus equorum posuerit Achilles: illud enim sigmim, cum satis certum, Mquod fallere nullo modorossit. esse dixisset, appellauit liξnum aridum supra terram eminens spatio passus, ves quercus, vel piceae: additque statim. ----Cum autem particula ἔ ita scripta olim foret, ut praeter spiritum, Millum quidem Nauem, accentum etiam circumflexum haberet, accusabatur Homerus,qui sibi ipsi repugnaret: ita enim interpretor: & hanc causam sitisse puto, cur ille reprehenaeretur, quod cum supra lignum illud aridum esse dixisset, partem eius

A a iiij nunc

303쪽

Q. PETRI VICTORII COMME. T.

nutic imbribus assiduis putrescere si erit, . Volui autem quid sentirem pate rere: quodque hic parum considerate prolatiun aliqui argueren* aperire . nam Pseudalς-xander ille interpres Elenchorum in eadem sillacia explicanda s &ipso enim hoc sit altero quoque exemplo illic auctor usus est tantum narrat solitum es agitari poEtam, tanquam rem absurdam dixisset. Qui igitur purgare Homerum voruit athrmauit eos improbe facere, qui aliter vocem eam pronuntiarem, ae recta ipso' untiari volui siet: particulam nanque eam esse negandi: responilueq; ita sensum eorum verborum superiori sententiae, cum ualeant, quod lignum hul 1 vi imbrium puuescit.

Liae orem Gisione. Ceu Empedocles. Extempb autem moretaba α

ta sum, quae pr- dulceram mimonalia esse: acer, qua priis dissim

ctu eram. Docet nunc dissolui etiam erimina non nulla, quae obiiciuntur pestis, diuisione. id est alit et distinguendo paries quasdam orationis, atque illi distinguunt, qui ipsos insimulant. Exemplum vero huius rationis ponit locum Empedoclis, in quo ille diligenter tradebat, quomodo hic ornatus rerum, aptaq; singularum partium disti cito, lite dominante, conflata foret. Citamur a Simplicio pii ires ipsius versus in primum naturalis auscultationis, in quibus etiam hie ipse locus est. notum enim nobis esse debet, o ipsius decretis, cum in longo certamine superior facta est amicitia, omnia confundi ac permiseeri: gignique aceruum quendam rerum, qui tamen immortalis sit ac diuinam naturam habeat. postea vero, coiiuersis rebus, cuncta illa distingui ac separari, quae illic coaceruata, simul*i mixta erant. Cum igitur ille hoc caneret, in aliis multis hos versus est it. AI, M nec mu ne ἀωμα- δεα κτ-M: Z xo - προν οῦκ xm, δα- λε Me. in quibus prioris uersiis sententia di Lficultatem nullam habet: inquit enim poeta: mutato cursu, institui , sui genere motus, subito mortalia ficta esse, quae mmmmortalia erant: in altero verb scruputiis magnus est: nam si in eo quoque ut in sui ore, adverbium soniungatur in inseriore verbo, ut sit aduersabitur consilio poetae, ueritatiq; ipsus rei . quare reprehendebatur Empedocles ab iis, qui pa interpungebant orationem .

Quod si ita illa distinguitiir: adverbium , illud antecedentibus uerbis adilectitiae hoc pacto lai rimatis, nihil absiliai fili'; restabit. Ope igitur distinctionis, i

nuid; hac animaduersione, remedium adlis Detur magno malo: repugnasset enim nam riseub, falsumq; futilet si dixistet, coni usi, unius a naturae reddita esse, qua prius separata fuerant: res enim contrasse habebat. Animaduertendimi aurem, cum c dem hac ratione&fillaciae quaedam in disputando oriantur: nee non etiam eaedem distbluantur, in libro sophisticorum Elenchormio, ubi etiam eodem nomine utitura inquit enim. x ae δε τἰ- ά ά σιν, significare Aristi telem non eandem penitus semper rationem: quod exemplis, quae ponit, intelligitur . nunc enim, opticare rem uolens , inquit. V t si aliquis esse dixerit quinque, duo & tria: & imparia feraria: qui nanque hoc iacit, non utitur interpunctione, neque s Tarat ita partem aliquam ab alia, sed diuidit partituris, uocem aliquam, sue rem, in duas partes. Nisi fallor autem contrarium timus eii compositio, cuius meminit etiam Sintilianus. Cicero praeterea inerudita illa epistata ad Paetum, duabus his contrariis inter sdi rationibus ostendit obstant aliquid dictum esse posse amite demonstrari. Suspicari igitur debemus modum etiam hunc ab auctore hie intellectum, quamuis exemplo illum breuitatis causa non illustrarit. Nam quin huius etiam modi, quem hic loco hoc Empedoclis declarat: quiq; aliter interpungendo orationem conficitur, illic memia, Derit, dubitara non potest. Exemplo autem duorum uosseum: quorum prior im rius est, polyrior vero hexameter, hoc eo loco insanat: inquit enim. καιρια τοῦ Q tr. - ν κού Vmi ac ἀνυ m o MM: aliter enim intei

304쪽

IN I. LIB. ARIST DE POETICA.

mngendo orationem accipi potest, seruum factum, qui prius liber erat: eontraque seruitute liberatum,qui prius seruiebat: Eodemq; pacto E quinquaginta hominibus centuni vivos retiavisse Achillem: quod mani sesto salsum est, hee enici ulla ratione potest :&separando prius verbum πω δευ', ab eo quod consequitur, generandi casu sito quinquaginta eundem E numero centum virorum, qui prius eram, reli-iquisse, dimidia.' tu illorum Cria: quod consentaneum est. respondet igitur hoc exemplum Empedocleo illi loco,im apparet. Vsus est a Ullamis senteua huius versus, in Latinum temonem versi, libro vis. quo loco de ambisui te sit btiliter di Grit: ita mim quoque manisi olatis ambit incertab; fit. neque enim untelligitur liquido qui sensus fieri trius, qui ita scripsit, potius quam locutiis ex sublati intex, punctioniblis . nam in dicendo si quis diligenter attenderit, non potest ficile indu-o: si mi en qui loquuntur distinguere inter illo aliquo temporis sententias. Plu r vero locos inveteribus scriptoribus reperiri qui aliter dissimis prasi ridi est, Huiuscemodi autem etiam est illud Terentii. Audiui Archilis iamdudum L q, iam adduci igbra. quaeri matur enim illud Iamdudum, stiperiori ne, an inserimi Drri haereat: hii non acri lit illic, quod in exemplψ Empedoclis, ut altera sententia nopere reprehendatur. Donatus hoc cxplicuis inquit, utrum Iamduduma an Iam audi Mutas,inceria dissi u est.

Traditnunc vindicari etiam acriminibus mora, auxilio sententiae incertae atque ancipitis: lioc autem si t, cum ostenclimus longe etiam alii uir siuisum inde eliet,quam qui insimulat ipsam , facita nec enim allo tantum modo, quem putat. mile ipsim tiruripi. Non manere verb/ι an lingulis verbis, sed ansuri buxi arbitror tim tum esse: cum enim uaria, multiplexq; notio est alicuius vocis, vocat illa Nec repugnat ,Ruod auctos, polliquam exemploHomeri rem patefixit, in quo vertibum ellet M. a , as firmauit illud esse ambituum: ambisum erimipilam appelliauit, quia inde, pue natatur sententia iij ius obscuritur nec tanti illucriblum gignit hanc dissicultatem, sed una cum Hs, quibuscum coniunctum est Sumptum autem illud estὰ Uliadi , quo loco Vlyssis Diomedem horratur, postquam ab eo socius ascitus laetat nocturnae illius, periculo eq; expeditionis, ut properenti ostendere enim volens festinandum esse, vultui ignis qui sim, quae manifesto decla- ant tempus, illi negotiogerendo aptum, puta: in quibus etiam hoe posuit, quod 3ps insuerbis exponam v o δε--σνum A. γιν:τ pruririmm . Videbatu r autem absurdum, si caperetur , dixisse poetam noctem abiimpius cluabus Partibus, quia st tam sequimia texuam partem adhuc restare, atque intogram relictam eiicin se enim era liquam partem ipsius e sumptam esse si illud verri fuerat. desendebant igitur Podi hoc pacto, ut niicere licet: neque enim au t accurate rem expossit, sed ramum tradit in hoc verbo Miam cautari manere capitis orauoni siue enim diceban duaru paruum maiorem parremelapsam in se, ut restaret pars q tam illarum: Nitora pars tertia. siueioctis plura abiit me. id estt piis noctis, ii constar duabusimus partibus z minusa ramidest rea plena in tegramq; partem relictram esse: indicat enim Eustathius quoq; duobusmodis lini Iut meum locum est e. nam& -ίω, ut testatur:&sine ultima littere'. ista ceris in

id quibusdam libiis se inmiti Apins Hesyarum etiamnee vexbale nrura nem esto sint declar lusus loci,

305쪽

,886 PETRI VICTORII COMMEM T.

autem sicundum consuetudinem locuti . Ceu qua temper, tum, vinum uni u esse. tande dia a poeta Actum est Ocrea recens

fabrefacti Hom: ct aerarios fabror, qui serrum exercent. Unde JE .st Caeni medes βω- , id est vinum mi Erare, cum tamen 6 non Liant vinum. Esse autem hoc potest per tra laetanem.

1i Adiungit non nulla praeterra crimina poEorum tentari, si vis doceat quod r prehenditur, ex consiletudine sermonis prolatiun fuisset spectamin; illic poeia usustipotius multitudinis, quam rei veritatem, cum se pleriq; omnes loquantur. Explanare autem quod dicit volens, inquit. Ceu dilutum. temperatum i aqua vinum, multitudo tamen vocat vim meri. -- enim dicens manifesto intelligit vinum,

cui aqua mixta fuerit tita enim passim hoc quoque nomen capiebant, quod ipsius etiam crebris testimoniis confirmatur. in iii. enim segmento problematum, quo Io eo de ebrietate multa quaerit, hoc nomine saepe ipsum appestat, Quare exemplo hujus locutionis, cum ipsi etiam peruulgatum vitam sequunt ite, atque aliquiis, quod

vero penitias non respondeat, verbum viarpant, excusandi sunt. nam illud, quod a Poeta itidem dietiam est . .. ιη mτι κου κα-onia, eodem hoc consilio prolatu suis e affrmati sciebat enim Homerus materiam illam,quam significat id verbum, ocree conficiendae idoneam non esse: sed consiletudinem secutus, quae multa huiuscem Rucommittit, pro nomine verae materiae hoc rosilit. Verba autem, quae citat apud Homerum leguntiir in xxj. Iliadis, ubi poeta narrat Agenorem perculsisse iaculo tibiam Achillis, i ta ut arma, quae partem eam corporis te ni, ingentem sinorem edid

Adiungit auteni statim Aristoteles aliud verbum, quod&ipsum, ut saperius illud μ. vulgo vshrpabatur, longe alio intellectit, quam illo, quod proprie valebat. illud veris est : ita nanque vocabantur fabri ferrarii: consa et udost, ira nomen hoc capiebat: cum tamen si quis vim, ouae sebiecta est huic nomini materiam; oectet, ita appellari de ant, qui ari u

ciant. Eadem hae ratione prolatiam esse illud Honstri assirmat, cum dixit Ganymedem Ioui vinum ingererer hoc enim valet μι αμ: quamuis Graecum hoc iunctumst: iunetiun autem e duobus nominibus . quorum ab um signiscat viniim: est rum vera eiicere ac fiandere: ut enim in nomine fibrorum illorum materia immutata est a multitudine, ita in hocquod valet ininistrare. pMin ipse. nam veritati etiam hoc non respondere, docuit ad dendo, cum dij vinum non bibant: alia enim poti ne illi utunrur, ipse ni propria, id estne his evocato. Locus in quo haec veri a leguntur . est ubi AEneas magnifice nutat Achilli oririnem sex stirpis, ante quam puma inter ipsos inciperet: cum enim Troem tres liberos siste ise ostendisset, qui unus e maioribus imius, ct in illis Ganymedem, de Ganymede ipsi loquens ait.

autem arbitror hunc ordinem sententiarum improbari: ita enim vi in excit sis libris, in talamo quoque exaratis omnibus legitur t nec video cur meritis de trecepta i modisplicere: in qua . ut docui, omnia certa dc plana sunt. nam qiuamuis Arist teles narrauerit, consaetudinem loquendi capere draν, pro temperato aqua Vino, quod vocabulum merum purum'. vinum signiscat, cum contra illud alio humore mixtum valeat, non sequitur, ut in quo de vino rursus insta agitur. statim collocari posthi detreat: neque enim materia spectatur, sed ratio eadem: eadem autem prorsus ratio poetae fuit, appellantis quod suo proprioq; nomine Voc ridebuit. qiis multiti Uinis est, communiri; vsux loquendi, vocantis temperatum aqua vinum, simpliciter vinum: eademq; vitest sententiae inferioris. nam si consu nido vocat Mia. fabrostatarim, quod verbum ab aere deductum est, excusari

debet

306쪽

debet Eta, qui dixit Ccui neclem innum Ioui ministrare, quamuis nectar, non vinum si, quocumit. nulla igitur perturbatio est in hae lectione: omniaq; r siὰ sibi ipsis rebnuent: contraq; potius in ea, quam fictam ex ingenio puto ab aliis quo conmum mihi quiddam videtur. Nam istud etiam, quod in omnibus scriptis eodem pacto sedisset, rectum puto. intelligo autem quod a sententia, quae se quitur, abest particula Regandi tilla enim temere olim irrepsit in excuses libros i& si acute attentanus, corrumpit verum sensum: auctor enim significare voluit, I canon nulla huiuscemodi, quae reprehenduntur in poetis, quemadmodum ea rati ne, quam Geuis, defendi possunt, id est ostendendo ea prolata esse ad imitationem eo uetudinas, ita etiam alio niodo, id est assirmando verba, illa transtata esse: quo thodo ipse anteadeclarauit dissolui multa, quae improbe obiiciuntur poetis. Dubi-Itandum autem nonin, quin duo hi loci Homeri, qui insimulabantur, ita quoque purgari possint:&cum stannum pro serro potuit, dc cum vinum pro nectare. Prae-:terea norum esse puto hoc etiam ipsem crebro secisse in Elenchis sophisticis, ut rota,

quam tradiderit rationem captionis alicuius resellendae, addat etiam alium modum. . quo idem ericiatur: uni enim alicui malos peplura remedia adhibentur. legendum igitur Vna cum veteribus exemplaribus. --το- μ κα' nec ita accipi ividetur deberelocus hie, ut qui in Latinum sermonem hunc librum vertere voluit,

secit tira enim reddidit. Id quod per transtationem dici neutiquam potest: quem ietam, qui sententias auctoris explanarunt secuti sunt. quis enim dubitat, quin rari Itio nune tradita translationis modus non sit: sed valet, ut domi, extremum hoc. Liceret etiam hocscilicet crimen di luere, assirmando translato verbo usim et se me tam : & deniq; modo illo, qui sepra vocatus est κα- uimo: H. non est autem indi-3 candi modo, & quod rem praesentam monstret,uerbum hic possimni, ut reddid tbuerisi potest: sea longe alio modo , ut apparet: & quod valet, posset etiam pertra ,siationem subleuari, &ab insectatione aduersariorum desendi. in manu igitur eius qui pugnat pro dignitate poetae, est, Vix eorum malit . uti: quamuis Artitoteles vita cieatur,quam nunc ratione expositit, propriam esse Linus culpae fiagendae existimare.

Oportet autem c qu.Mo nomen alu'od contrarietarem alui

usu uerisAmficare, arte Mere quot moduuis signficaret hoc, in eo,

Modum alium tradi siquo reselli aliquando possit,inanest; esse ostendi, quod obiicitur poetae: cum enim sepe plures sim notiones alicuiu3 nominis, praecipit nobis,ut cum lcntentiam aliquam reprehendi videmus, quia illic aliquid sit, quod reeugnare atque aduersati sibi ipsi dicatur, perscrutemur diligenter omnes eius signincatus: ac ii imi enimus aliouid etiam ipsum valere, quom o si accipiatur omnis repugnantia inde tollatur, allirmemus eo sensu poeta illi elamptum esse: atque ita omne studium aduersari, in accusando eludamus:hanc arbitror vim esse huius ρος pri r quod sinu valdὰ concise ab auctore prolatum est. Exemplo verb illustrare ipsiam Volens, vsiis est Homeri loco, qui est in xx. libro Iliadis: commemorans enim illic poeta pugnam meae cum Achille, dixit, spiculum ab . ea missum clipeum Achillis per cussisse: cuinq; quincuplex ille seret, non potuisse omnem illam texturam penetr re : sed duabus iam partibus transactis, nequiuissit tertiam, quae ex uro erat, peri rare. quain re exponenda usds est poeta illis verbis, qive citat Aristoteles . Cum a

tem Ora cepe valeat his it adfixum illic stetit, si de spiculo ita locutus seret, pro se txpugnasset qui amihilhuiuscemodi legatur illic contigisse. Pelias enim hasta haesit eliseo eae: undopostea ipsa inde Neptuni opera exempta sitit, Mante pedes Achillis collocata, non coturi Mitasse imur hoc viluin quibusdam olim est illic sibi

307쪽

,16 PETRI VICTORII COMMENT.

pacto locutus est. δον - . & non multo post ἀ EI I'κ : sed etiam ante hunc ipsum. de quo quaerimus: ac prius quam incepisset tradere,quae obiiciuntur Deus: de quomodo eadem dii bluuntur, - - τἰ- ι.ε ιν : quo tamen loco iupra κλο- posuerat: integer enim ille est ἐκ AMO.κim: de quae sequuntur. Inde autem perspici posse aibitror hic quoque idem verbum intelligi det, ere, & resi quis omnibus locis quos indicaui i nisi aliquis contendat, quod commuruuscit, ἰη ι ἡ μα- illo articulo si istari: quod tim non magni ad sententiam refert Nam quod paulo post inquit. πιδε, ποη τἰώ. Misae m. δω gα οὐ, sine dubio reserri debet ad iniri, μαm. Et Luia praecipue hac culpa Homerus laborabat, quod diis immortalibus musta tribuisset indigna sanctitate eorum, quod etiam Cicero in eo reprehendit, intrinam ipsuria humana ad illios retulisse. sed non Homerus ibi una, uerum etiam at pociae, Iniquo autem animos xunt mortales maiestatem deorum isdi: crebraeq, in poetas ea de cauti expostillatimnes. Tetigit etiam hoc Plutarchus in libro, unde saepe sis pra testimonia citaui: vς

non multo etiam infra faciam. Eius autem hac verba sunt. ιτουρία προτιμιδι indis'. te. τι πει μασι λιγεται - li-:- δαρε, ναμ c. & quae sequuntur: haec enim

quum a graui aliqua persona apuit incras dicebantur, illacet, accepta ut vera, de non ut adtentriis edita, esse magnopere animis imperitorum. Aditi it autem tem-monium Xenophanis Eleatit, qui priscus physicus fuit, vel potius theologus: in primis enim naturam deorum inuetasauit. i igitur de rebus olbscuris, cuiusmodi es.se pleraq; arbitrabatur, ita sentiebat : intelidebatq; fieri polle ut homines aliquando temeia inciderent in veritatem: quod tamen, quia incertum foret, quando conu- silet, nihil valebat ait res illas percipiendas. eam verbjpsius opinionem si hic ab eruitissimo magistro tactam esse existimabimus, ut sanci actum vi tatur: cur enim aliter ipsum hic appellaret oportebit illud capere: hoc nanque ipso Xenopio nes quoque verbo usiis est, hoc sensu: ut illi, qui Loc ae dii x immortalibus protul sunt, verum dicerent, sertuito terin eq; sactum esse. S ita nixit ita quoque res fati pulus non paruus in iis vel bis, quae sequuntur ap*a auctoren , G ιτώμ. aduersantur emim illa aperte sint i ipsius.. Qwenpn nulli ausi sunt ea mendare: legendumq; putarunt, sublata particula negandi, αμα σασὶ τάδε. eidem autem vulneri aliquis, non diuersa ratim me. et misyllabam in qua negandi inest, retineret sinE: auctam tamen illain, di in vocem . maeon matam. Sed postqua m intelligitul correctione omnino ischineserε. longe aliam viam purgandi ipsum iii-dicabo, ut macula sit non in hoc, sed in ea, quae inuitur voce: legiq; debeat pro σα σὰ . non valde dissimili nomine, σαλdmonuit autem me, ut i a putarem, locus ipse Xenophanis, quem videtur hic Adliciteles significate. legitur vetb illis apud tum,&non uno sane loco. capite igiti apio quaerit. Si est tegula dc iudicium ullum veritatis, ubi inquit ex opinione alii quoruin Xenophanem unum ex illis esse, qui nihil percipi posse alii arint. quod illi probare seliti essent verbis ipsius, hos ipses versus ponit. σαο:ccru im: ἀκνα ἰ iata α αρήιλοῦν α

. κα δ' - σι ν τ m. Quis igitur&ex materia, de qua agitur: Sex vobis ipsis, ualde similibus, non sicile credat Q per spolisse Aristotelenae ac postquam incoeperat, .rationem ipsius plenius etiam, quam necesse hic erat, explanaile. nani si quod ad locum ipsum, quem in manibus habebat, explanandum pertineret, ponere tantum volitillet, potuit cuncta, quae post nomen Xenophanis sequuntur, reticere. odigitur apud ipsum est . . r. kNπιν λισμοί μ' . breui conciueq; Alistoteles dixit αέSunt autem verba eius, qui contendat uertim sciri posse,&in quaerenda natura deorum ,& in aliarum etiam rerum vi indaganda: quia tarte aliquando fit, ut aliquis. quod certum & verum est intelligat: cui sententiae obuiam itur, dicendo. σα a mn, id est cum tamen id etiam sit, nihil plani Jc certi de illis rebus est. Singula autem penὰ verba Xenophanis, ut obscura, diligenter interpretatur Sextus: earum tamen integra explicatione nunc saper debo, contentus locum indicas te, ac leuit et explanalle. Nec tamen non testabor huius loci Xenophani meminisse etiami Plutarchum in libro, quo tradit quomodo Paratum legere de audire poetas deceat adolestentem.

308쪽

sescentem. qui primos tantum duos versus posuit. ostendit aua ille, non debere nos mirari si poetis ueritas non ualde curae est, eum qui nihil aliud in vita Desunt vix ipsam consequantiar. vaturq; testimoniis & Empedoclis S Xenophanis, qui omnia plora tenebra um Hse: n percipi quicquam posse, aiebant. U Aουβελπιν raro, αM οἴ med cf. --αγγεα

Foracleor nomet i quidem, si sic habuit . ceu quae de armis. La Motem sis rectae in D ruere Hemm tunc iniituto duri. eidant , quemadmodum m nunc abrici.

- i: Tradit aliam rationem, qua melli itidem possit crimen alicuius potae. est autem illa, vi manifesto apparet, ruperiori culpae, dii lutionique ipsius, contraria: non Quindesunt, qui aliquando insimulent poetas, quod quaedam expositerint, non sotis recte tractata: de quae manifesto videntur insone aliquod vitium in se continere tquo pacto carpebarur Homerus, qui cum ostengere vellet, Diomedem una cum sitis copiis noctu humi ita dormisi civi param Omnia expeditaq; haberiet, quae pertinerent ad propriam salutem defendendam, subitumise aduentum hostium arcendum, in aliis inquit ita insos lanceas collocatas habuisse, ut erectae starent, & imam sui pa tem defixam tellule haberent, vel potius in instrumento quodam inclusam, quod seculorum recipiendorum causa Eumi figebatur, ut ipsa ab omni iniuria tuererim Cum hoc igitur ita commemoret, quidam poeta repreliendetata, docens, hoc quod isse nutat, consilio ipsarum contrarium suisse: lancea enim ita collocant non poniunt subito in hostes conuerti: aptiorq; illi tempori habitus illarum fuisset, si non re ipsae, ta dire aduersas hostes stetissent: &in illam partem conueris, unde illi venturi existimabantur: maxime eum innexae & implicitae in illo instrumenios, rent,ut inde repente expediri non possentitia nisi fullo accipi locus debet. nec tameme sugit putare Eustathrum aliud uitium in hac positura spiculorum manere. Cum igitur quicquam huiu nodi imaenitur: ut scilicet meliore via ipsam administrari potuerit, quisa illa, qua gestum resertur, atque hoc aliquis acciuisit, respondere

debemus veritatem poetam secutum, atque institutum eotum temporum. ceu E

ipsem: Graeci enim tempestate illa, qua bellum Troianum gestum est, ita faciebant: hin mille mos eius aetatis. V t autem hoc probet, ostendit vestigium illius rei adhue restare in Illyricis populis. Quare cum errore hoc emendato ἱ Graecis, quaedam adhuc gens, quae non tantopere rem militarem expoliuerit, ut Barbara, vetus institurum retineat, credi facilius potest Graecos etiam olim in e vitio versatos. Non est igitur hoc erratum poetae. qui fideliter commemorauit, quod Aetiam est, sed culpa eorum rem rum e nec tamen lilytios potissimum auctor appellauit, quia illis qui quam cum inomede ea tempestate, & Arcule etiam postquam sitae regione loca O cupauit, fuisset. sed ea in unam gentem esse sciebat, quae veterem adhuc morem re tineret. Eodem autem cho probauit iii problema sin, quod illic constituere opus sitit: cum enim causis, inerre vellet, cur cantus quidam vocarentur raum dixissem

id sertasse fictum esse, quia pristi, antequam litteris haberent. soliti essenticanere leges, ne ipsis obliuiscerentur, ut ficilius hoc verum esse probaret, addidit. Quemadmodum adhuc apud Agathyrses mos est,ut sciliretrudis illa gens veterem in eis tudinem tetineret, quam Graeci, litteris apud eos inuentis, abiecissent.

De illo vero, pisj bene aut voralem, is arctum est aquopiam, vel f

309쪽

Quias Emisi pus poetariam perpeti ita lis quaeritur , rede ne aliquid dimimsit, siue iactum: an conua non recte: docet eos, qui vituli care ipse a crimitubus volunt: existimation a , poetarum charam habent, non tantum spectare debere: dia ligenterq; examinare illa ipsa, quae dicti vel sim sunt, cuius generis sim, cum vi tute ne coniuncti. vel vitio alicui assinu: hoc enim nurnisesto valet,- λα, verum etiam oculos dirigere in eum ipsum, qui inducitur a poeta ves facere, vel dicere: attenderem diligenter aduerius quem ,idest persinam eius, eum qua loquitur: vel in quem id ipsum molitur ac gerit: saepe enim hinc nascetur occasio multatum criminationum diluendarum: non pauca enim quae merito reprehendi potuissent, si in sermone in hac persona prolata fuissesit culpa omni vacant: si ad aliam personam reseruntur. Exemplum siti accommodarii in huius rei est Hippolytus Euripidis, qui quum in scena edidistet. quod posset moribus usta nocere videbat ut nanque Euripides ad saertiarium homines impidisse, qua Hippolytus inquit Iuravi lingua, mentem iniuratam gero purgaritotest post a. quia imi hoc illum dixisse, quum loqueretur cum lena: voluti enim ilhun vicisti,qi ipsi imposuerat, & ad rem turpem nefutamq; gerendam hortata fia erat. nullam autem maiorem poenam ab ea capere potuit,quam ostendere se velle, qua: cum ipse egerat, pateficere: si nanque subito ipsis omm metu liberassta Dacum pistanter fecit let: debuitenim tam stae rata mulier saltem ita angi ac male L eri . nam id, quod ore tunc protulit, animo non probasse Hippolytum, intelligitur exim eius lam: mori nanque ille maluit, quam fidem anui datam testibus di simmo libus violare: eadem ratio est illorum, qaae fiunt: ipsaenim quoque mutatii pericula eorum, in quos uriguntur, magnopere immutantur:&minclaudi, nuncvitupermani dantur. Ne intem hoc dilige

ter ammaduertisse valdeprodesse dicit, Ita rela quas omnestes, quie quia facto omni dictoq; hineant. &quasi ipsa ambiant, i Gnicis miti mi vocam sint. Post peti nam autem, inquam illa ai cuntiar aut fiunt, tempus ponit: tempus enim quoque cepe subsidio est,&remouet culpas a poeus nou paruas: qiue nanque quibusdam temporibus prolata aut gesta, culpae alicui assinia sunt: aliis laudem potius mere tur. Significavit vob hoc, cum inquit ari: nam quod sequitiar, posti ema litera tantum immutata, σω, valet instrumentiam: in eo enim quoque uis non parua est ad ingenda ves minuenda ea, quae obiiciuntur poetis. Post hoc finis sequitur: finem enim sine dubitatione.consiliumq; eriis qui si aut dixit, fgnificauit, eum I is inquit: ut ille enim obtineatur, resiqua omnia quae antecedunt, fiunt. Interpreta

tur autem diligenter hoc ipsum , quini extremo loco posuit: docet, multum merito hoc ualere ad factum alicuius de elidumansimulatur enim aliquando quispiam, consiliumq; ipsius reprehendituri qui ficere Elegerit id, quod incommodi quiddam in se habrae intest igitur . quod si ostendetur qua iecit, fecisse maioris boni ampis di causa, a quoq; animo ia mali sustinuisse, quia nulla alia uia erat boni, quini inde

nasci debebat, cons. uendi, constituatur consilium eius, quod ante exagitabatur:

demea purgatur ille, prudenter* uerimonsuanu , si malum illiad modicum sustinuit loris mali cepellendicausa: quod enim inquit de maiore bono a

ctor M. u: dc de maiore malo, , manifesto ualet, ut illud exista , uead nos: contrahi, ut hoc arceatur a nobis. remoueatur. Arbitror autem ra- sionem hanc pertinere ad formam eam, Piam uocauit. --: docet enim nuncti purgariqi

lcganter inquit Miania, ita in ah libro πιωτικοῦ

310쪽

IN I. LIB. ARIST DE POETICA. ' iis

non mulos ea voce in-

ei Ierata, cumiara vigil q;: ipses nanque potuit bitis pestilentia eorrit: si qui extra castra manebant, saluti comuni prospicientes . ,ssu: in L 'r' rantes: in illos enim primos incurrere de it morbus ille oui Ar

tanquam impressio dam hostili, iridistis ' x x

linguam este, peregrinamq; cicem. diseutii in &sto tradit Cretarum esse vocabulum . iam . . a . sequi xur,manis

ipsi repugnare poeta, quia statim addidis,. . tas si '- hq 'ς hydςhR

Culpa uacabit: fieri enim potest, ut ab i. ἡ ' 'Iomni apraeclare inter se eo uenioni ira, expeditum corpus ad currendum habeat. opiatus his ii , , 'dendi ; illet est. externum eo loco voeabului dissolui ut hi elimitia ' 'T maduertendum autem, cum apud entium more rideri, ,do 2 l. a 2 Α a ij bticiem

SEARCH

MENU NAVIGATION