장음표시 사용
81쪽
eurio idem primo observavit Petrus Gassendus An. 363I. die a . Novembris ; tum quoque id 'fum Obser tum est An. I 63I. dis 3. μυembris in furatia infula India orientalis quam Ieremias Schaher-Iaeus ea de eausa adiverat , eum in nulla alia Europa parte observari posset; denique υ sequὸntibus
annis iterum iterumq- observari potuit, puta: An. 166 I. An. I 677. An. I 69o. An. I 697. M. I 723. M. I 736. ac postremam Ain. 3733.
4 I. Praeclaris Telescopiis Maculae etiam deteguntur tum in venere, tum in Μarte , & Iove, quae in multis eum maculis solatibus conveniunt. In Iove praeter maeu Ias etiam fasciae quaedam parallelae nigrantes, ac variabiles observantur. In Mercurio autem propter nimiam viciniam Solis, & in saturno ob nimiam distantiam detegi nondum potuerunt. In venere montes quoque lunaribus altiores deprehendit D. de Ia Hire M. 37oo. Libet schemata horum Planetarum , & maeularum adjungere , prout ex o servationibus suis ea delinearunt varii Astron mi. Venerem dimidia saeie splendentem exhibet Fig. 3. juxta delineationem Cassimi, eandem cum maculis in utroque hemisphaerio Fig. 6.9 7. ex observationibus Cel. Blanehini . Martis schemata iuxta observationes exhibentur Fig. 8. 9 s. Iovis species juxta Hugenium cernitur. Fig. II. 4et. Ex
ephemerid. Bonon. dicti anni . Itonim transitus Ven ris per diicum Solis continget die F Iunii sequentis anni 176st. Hoc phoenomenon nobis ineonspicuum erit existente Sole infra Horigontem. mi vero septentri natem Europam, aut occidentalem incolunt ingressumialtem Veneris observare poterunt.
82쪽
De Mundo universo aspectabili. 7142. Ex Phoenomenis macularum colligitur: venerem , Martem, ac Iovem atmosphaera cimcumdari, I 8 ac circa axes suos rotari ab casu in orium non secus ac de Sole dictum est. Et quidem absolvitur revolutio veneris intra 23 horas. Μartis intra 24 horas 3 , Iovis intra ohor. 36'. In Mercurio, di Saturno etiam motum vertiginis dari etsi ex observationibus adhucdum evinci non possit, analogia tamen suadet. Similiter ex analogia concludere licet in reliquis Planetis extare partes aliis editiores, ae depressi res, perinde ut eas in venere extare observationes docent. SCH. Iam in alia Philosophia Parte monuimus, argumento ab analogia suum momentum , ae praetium esse debere apud Philosophos, nec adeo mirum videri debet alleui , his speetatim argumentum hoc ad naturam Planetarum applicari, sane eodem deinceps etiam.
utendum erit. ro 43. Jovi sui Satellites sent, eos primum d
texit Simon Marius, & quidem An. I numero tres, mox autem in Ianuario I 6 Io. quartum conspexit. Eosdem anno a 6 Io. quoque in Italia observavit Galilaeus, qui illos fidera Medisea com
s is Colligitur hos planetas atmosphaera altera bili donatos esse ex maeulis , quatenus sci licet maculae illae non semper eaedem apparent, uti addit auciors. 48. in fine. as Nisi argumento ex analogia depromto in hi se rebus utamur, de rebus dissitis docte disserere non
Quam bene Simoni Μario Fabella tertia de GyRculo inani superbia tumenti libri primi Faedri ac
83쪽
7 a Tissica specialis Sectis L
Horum Satellitum Jovis, quos alii etiam iu-nulas Ioviales dicunt, cumprimis haec duo phou-xiomena sunt.
I. Iove inter Solem, & satellites diametrali
Ex quo manifestum fit eos luce propria destitui . II. Si Satellites inter Iovem, & Solem di
metraliter interponantur, macula rotunda in disco Jovis notatur. Unde colligimus Satellites umbram in oppositam Solis partem projicere, ac consequenter corpora opaca, figuraeque saltem ad sensum sphaericae esse. 44. Inter planetas Saturnus maxime varia forma sese conspiciendum praebet. Nunc apparet
rotundus, sed simul Ariatus, hoc est transversa linea
comodaturi Audiamus Galilaeum pag. 233. tomi a. ., Μa,, non v lio giri piu lungamente tacere it furto seconis do , che con troppa audacia mi ha voluto sare quell' is istella, che si, molli anni sono mi sece i' altro, di,, appropriarii l' invenEione dei mio Compasso geomeis trico, ancorchε io molli anni innangi Pavem agranis numero di Signori mostrato, e conserito, e final mense te fatio pubblico colle stampe. Io parto di Simonis Μario Guntaehusano, che fa quello, che sita in Pa ,, dova, dove aliora mi trovava, tra porto in lingua ,, latina ruso dei detio mio Compasso, ed attribuen- ,, doselo, Io sece da un suo di epoto solio suo nome,, stampare . . . . Questo is eo quattro anni dopo tao pubblie ione dei mio Nu io Sidereo , avueZZO a, , Volersi ornar delle altrui fatiche, non si barros lito. is net sarii Autore delle cola da me rit rovate, ed in is queir opere pubblicate; e stampando sotto titolo di,, Mundus Iovialis m. ha temerari amente assermatori se aver avanti di me osservati i Planeti Μedicet. ,, che si girano intorno a Giove is. Huc usque summus
84쪽
De Mundo universo asperit ili. 73
linea caeteris partibus paulo obscuriore ex sequudisti ejus medium secante Fig. I 1. 3 nunc braeliatus Fig. I 3. instructus nempe duobus braehiis recta utrinque extensis prope limbiunt Saturni latioribus , ac in cuspidem desinentibus, fascia obscuriore paulo infra brachiorum ti Amapparente; nunc denique anfatus Fig. I . brachia habens prope discum aperta, ac bifida linea
obscura versus inferiora promota. SCH. Antequam exquisitiora telescopia adhiberentur ad Satureum eontemplandum, alia equidem, emque mirabiliores Saturni forma annotabantur; AHevelius numerat. I. Saturnum mono Pharicum. Σ.
Trisphaericum. 3. Sphaerico ansatum , A. elliptico ansatum. 3. Sphaerico cuspidatum, quas istos formas denuo in alias subdividis. Enimυero Hugenius elarissime ostendit hae apparitionum monstra tuborum imperfectioni attribuenda esse. Cum enim An. 1633. ipse Saturnum brachiatum notasset, Ricciolus, dc Hevelius tricorporeum spectarunt. 43. Ex observationibus suis colligit Hugenius Saturnum annulo tenui, plano, nusquam cohaerente, ad eclipticam inclinato circumdari. Et sane hoc pqsito variarum sermarum, sub quibus Saturnus 'apparet ratio nullo pene negotio asia signari potest . Rem ita sere exequitur du Hames Phil. vet.& nova Lib. s. Cap. s. Cum illius annuli planum ita est dispositum, ut continuatum per terrae centrum pertranseat, tum sub oculos non cadit, quod illius duntaxat crassities obvertatur, quae minor est quam ut videri possit. Tunc itaque Saturnus omnino rotundus cernitur, idque tum accidit, cum est aequatori proximus. Sed
85쪽
ubi ab eo maxime declinat, tum ut ellipsis satis aperta conspicitur. Tune enim visus noster, oui in centro aequatoris positus concipitur, non stringit planum illius annuli, sed satis alte super illud planum attollitur. Illum annulum ut circulum , aut Orbem in aere suspensum horizonti parallelum mente concipe, i utique tibi recedenti, & ex obliquo speistanti ut ellipsis, videbitur eo angustior , quo magis ex obliquo conspicitur, donec oculi ita constituantur, ut circuli planum, si produceretur, in eos sere incumreret, tum enim nulla amplius ellipsis sed exilis quaedam linea videretur. Iclem pene Saturni annulo evenit, cujus diversae phases ex varia S lis illustratione, dc radiorum visualium obliquitate pendent.
46. Gaudet etiam Saturnus suo satellitio; sa tellitem unum detexit Hugenius anno I 6 F. per telescopia Ia, & a3 ped. Qiatuor postea accessere a D. Cassini diverso tempore detecti ut adeo hodie universim quinque numerentur, qui Omnes iisdem prorsus, quibus Luna nostra, phasibus obnoxii deprehenduntur. 7. . Praeter hos 3 satellites Saturni, & 4 I vis, alii satellites observati non sunt: tametsi Derbamus ex eo, quod spatium inter quintum, di quartum satellitem Saturni intercedens pro ratione intervalli aliquorum longe majus tit: unum adhuc in eo constitutum esse conjectet, sed nempe usque ad Ann. I M. Anno hoc 3. Nov. ope telescopii reflectentis, & quingenties objectum augentis Cl. Sebori Londini veneris satel. I item deprehendit io , eto' a venere distantem, di eadem, qua venus, phase conspicuum. H- stoire
86쪽
De Mundo universo aspectabili. 73
stoire de rΑe ad. Royal. I7 I. quamvis alias eidem satelliti intentus eum deprehendere nequierit, sertasse immersum, aut alia ignota caula occultatum. ai
tuere licet de natura Planetarum ex illis, quae circa eos singillatim annotata , ac stabilita sunt. Primo namque e quia venus, Mercurius, &Μars
ar 1 so tempore inempe an. quo haec scribo, non sine magna animi voluptate amisi nuntiatum est acι. Viro D. Montaene inranomo Lemovisensi Dctumfui se se Veneris Saleuitem , cuius distantia a Planeta primario essemidiametrorum Veneris so, tempus autem periodicum es dierum fiet, inquit eximius Μathematicus P. I acqui rita tonao 2. Phys. pag. 3os. Edit. venctae. Non desunt tamen plures Astronomi doctissimi, qui putant , Satellitem veneris esse imaginarium, non realem, Cc exi
Λuctor libelli d Natura fabulatur, suas enim re ipsi Philosophi habent labellas Satellites Saturni, ocIovis ideo Veteribus fuisse ignotos, quia non extabant. Unde igitur Satellites enati sunt λ Ego puto, inquielaudatus Auctor, coelestes globos esse Corpora vi pe euliari ornata, sia possunt alios producere globos cce testes. Stellae generabunt Stellas, Planetae Planetas . Quid mirum ergo si lunulas Iovis ante Gesilaeum, Satellites Saturni ante Hugenium, & Camnum nemo Vidit' nondum erant genita haec coelestia Corpora , ocnon extabant. Oh opinio absurditatum plena. oh de liramentum ingens s oh stupiditas inaudita. Stellae, di Planetae vim habent pariendi Stellas, & Planetas, di quorsum Tellus nostra, Planeta a Sole tertius, hanc Vim non debet haberest id porro genuit Tellus e Lainam' at Lunam immediate a Deo Iuisse creatam, certo stimus. Sunt igitur haec portenta aestuantis imagi
n tionis deliria, quae stomachum, & bilem movent Viro Philosopho.
87쪽
nonnisi ea sui parte splendent, quae Soli obvertitur, reliqua manente obscura ; praeterea cum
Mercurius, & venus instar maculae nigrae indisco Solis appareant, ea esse corpora opaca luco mutuatitia Solis splendentia patet. Idem de I ve manifestum fit, quia lumine privatur ea par te, quam umbra satellitum attingit, & umbra sua satellites obscurat. Hujus vero satellites itidem esse corpora opaca, ac propria luce destituta supra jam ostendimus. Porro de Saturno constat, eundem cum satellitibus, & annulo suo
lumine perquam debiIi fulgere, di plane debiliori , quam sit lumen stellarum fixarum remoti O-rum . Ad haec tuto sumere possumus eadem inter Saturnum, ejusque satellites, ac annulum phaenomena obtinere, quae inter Iovem, ac ejus
satellites obtinent, quin igitur etiam Saturnus una cum satellitibus suis, & annulo perinde ut reliqui Planetae Corpora opaca , ac luce propria destituta sint, dubium non est. Deinde ex ma-cψis veneris, Martis, & Iovis supra etiam col- Iegimus Planetas hos atmosphaera sua gaudere; di quoniam hae non semper eaedem apparent . concludendum porro, at mosphaeram ipsam alterabilem esse, ac consequenter ob analogiam idem etiam de reliquis Planetis concludendum. Denique smili modo ob montes in venere deprehensos sumere I et , eos in aliis quoque Plane
Iam autem cuncta haec, quae hie Planetis attribuimus, re ipsa etiam Telluri nostrae propria esse novimus; igitur Planetae corpora sunt telluri nostrae admodum similia. SCH. Nemo his utique existimabit a nobis eon
88쪽
De Mundo universo aspectabili. 77
Iradi inter Planetar ae tellurem perfectam quamdam
similitudinem dari , quandoquidem fat multa sempervignari adbue poterunt , in quibus Planetae tum a se invieem , tum a tellure disserunt. et 2
Satis nobis est docuisse in praeeipuis simili
tudinem oblinere. CA sv ia inter Planetas, & Tellurem nostram
datur maxima similitudo, contendunt plures Philoso- vhi doctissimi, in Planetis ineolas admittendos esse: delimilibus enim similia sentienda sunt, & propter eum lem finem. Mihi tam persecta, inquit sapientissimus Landus tomo a. pag. I267- , Uparet similitudo Planetas inter re Tellurem, ut si Tellus propter habitat res est condita, & propter similem finem caeteros Pla-ietas esse creatos, dubitare non possimus: qui hanc legat conclusionem, similis est illi, qui animalium mul-itudini a longe visae concederet quidem corpus orga aleum; at contenderet, quaedam animalia habere vi-icera, quaedam Vero pro visceribus lapides continere.
Nos videmus prosequitur Landus ei rea Solem sex planetas esse constitutos , & TeIlurem esse tertium planetam: Planetae gyrant circa Solem, & Tellus gyrat circa Solem : Planetae motu vertiginis moventur etrea proprium axem, uti Tellus: habent Planetae maculas, inaequalitates, montes , Tellus habet maculas, inaequalitates , montes ; aliqui Planetae sunt satellitibus amicti, & Tellus uno satellite est circumdata : tandem similitudo inter Planetas , de Tellurem tanta est, quanta esse potest ; quis ergo affirmare potest, viventia in Tellure solum eontineri in quo funda mento hoc privilegium Telluri conceditur , & caeteris Planetis denegatur, nisi sorte imaginatione timida. &imperita eorum qui admittunt tantum ea objecta, quae immediate sensiferos excitant motus . De hac relegendus est Uvolssius p. a. Astron. pag. 4r- Qui desi-oerat scite Auctores veteres , qui in Planetis ineolas 3dmiserunt , consulat Fabricium tom. t. e. 22. Bibli-
89쪽
49. FN numerum stellarum fixarum equidem I omnia illa sidera referuntur, quae perinde ut Planetae locum suum non mutant , non tamen sine omni discrimine . Cumprimis perquam recepta esΙ illa stellarum fixarum divisio, quae ab apparente illarum magnitudine , ac splendore repetitur . Passim in sex vel septem classes distribuuntur, quarum prima stellas primae magnitudinis, hoc est: quae omnium maximae, ac splendidissimae apparent , sibi vendicat i ad secundam reseruntur stellae secundae magnitudinis , seu quarum apparens magnitudo, ac splendor magnitudine, ac splendore priorum minor notatur ;& ita porro usque ad classem septimam, cui septimae magnitudinis stellae, hoc est et quae ex omnibus minimae apparent, accensentur. Ubi autem duo notanda veniunt: Primo in hanc distributionem eas solum venire stellas , quae nudis oculis conspici possunt. Secundo hanc ipsam distributionem non ita esse exactam , ut existi-1nare liceat re ipsa nonnisi septem magnitudinum ordines in stellis fixis, locum habere , quandoquidem tot potius ordines consti tuendi essent, quot sere stellae 'conspiciuntur , idque ex eo, quod raro admodum duae fixae ejusdem splendoris cernantur . Unde etiam evenisse credendum est, ut eandem aliquam stellam alii Astronomi ad hane, alii ad aliam classem retulerint. O. Non minus autem celebris altera est steI-larum fixarum distributio a situ , ae positione
90쪽
De Mundo universo aspectatili. 79
earundem desumpta, vi cujus plures stellas j centes in quaedam systemata redigunt Astrono- mi, eaque ad certas figuras, ac imagines, quas Asterismos, aut Constellariones vocant , reducunt. Eiusmodi Asierismos , aut Constellationes veteres destituti uberiori stellarum notitia nonnisi 48. numerabant , stellasque , quas hic comprehendere non poterant, informes, seu sporades dicebant . Recentiores numerum hunc auxerunt,
ut universim sint 77. , scilicet in Lemispherio septemtrionali 33. , in Zodiaeo Ia. , in hamisphaerio
Meridionali 3 a. Sunt autem sequentes: IN HAEMispΗERIO SEPTEMTRIONALI.
Adromeda, Antinous , Aquila, Auriga , Bootes Cum monte Maenalo, Canes venatici , Ca- metopardalis , Cassiopaea , Cephus , Cerberus, Coma Berenices, Corona Borealis , Cignus, Delphinus , Draco, Equuleus, Hercules , Lacerta , Leo minor, Lynx, Lyra, Musca, Pegasus, Perseus , Sagitta , Serpens , Serpentarius , Scutum Sobiescianum , Triangulum majus, Triangulum minua , Ursa major , Ursa minor , vulpecula
Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Vir- go, Libra, Scorpius, Sagittarius, C/pricornus, Aquarius, Pisces. IN HEMisPHAERio MERIDIONALI. Apis, Apus, Λra cum Thuribulo , Argona vis , Canis major , Canis minor , Centaurus, tus, Chamaeleon , Columba Noachi, Corona Australis, Corvus, Crater, Crux , Dorado cum ,
Aiphia, Eridanus, Grus, Hydrus , Hydra, In dus , Lepus, Lupus, Monoeerus, Orion, Pavo,