Chronique du religieux de Saint-Denys, contenant le règne de Charles VI, de 1380 à 1422

발행: 1839년

분량: 778페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

54 CHRONICORUM MOLI SEXTI LIB. XXXIV.

nequiescens, ut Ponti lignei Parisiensis videretur constructor precipuus, novi operis prima aciendo fundamenta, ad figendum primum pallum regiam manum apposuit, idemque domini duces Guienne, Bituri et Burgundi secerunt quem quia derippa Secari ecclesie beate arie contigua usque ad alteram

protendere statuerant, pontem Ostre Domine statuit nominare. Iam anaque sciens structuram ob prosunditatem fluvii Secane, quarum quoque desursum descendencium in ipsum subterraneos meatus, opus magnis sumptibus civibus quoque

importabilibus indigere, ipsis terciam partem subsidiorum

ville percipiendam ad tempus concesserat, que annuatim summam triginta quinque milium rancorum auri excedebat.

CAPITULUM XVI.

De Iaeobo de Ri paria et Iohanne de Menesteio decollatis.

Casum detestabilem, utique feris horrenduis, finem scilicet infaustum domini Iacobi de Riparia, prescriptis adiciam qui dominum ducem Guienne rius collatcrales milites, aulicos quoque regios mirari nec immerito secerunt, eius animum generosum in multis commendabilem attendentes. Nam quamvis generis claritate, decenti quoque statura et corporalibus viribus in domo domini ducis multos similes haberet, alacritatem cordisciocundo preserens semper in vultu, agilitate corporisae assabilitate ceteris precellebat Inerat et sibi prerogativa singularis, quia linguis variis loquebatur unde exterorum nobilium ad curiam accedencium mercabatur graciam et amorem. Quid plura ipsum cunctis urbanis moribus adornatum feliciorem ceteris judicassem , si ipsos semper temperancie legibus moderasset. Sed sollicitaeione quorumdam aut propria

62쪽

mRONIQUE DE CHAR MVI. - LIV. XXXIV. 55

tion du poni de Mis M'on se proposait de satres Paris et . en eleeles premierari dementa It alia pose de in main rorale te premiis pilier; messeigneur te dum de Guiciane, de Berri et de Bourgogne prirent a si parta cette chremonte Comme ce pontratait destin&.eonduire dera'dglis Noti e-Dame . l'autre rive de Ia eine, te midέcidariu'il sera it appeteste pontroire-Dame Sachant que cet ouvrage occasioni erat de d/penses gnormes et tr& onfreuses aux habitanis, parce queda riviise disit tria prolande en cet endroit et que les mula decla ville famenaient une grande masse d'ean il leur accorda murun temps la perception d'un tiere des subsides decla ville, qui extadait annuellemetici somme de uente-cinimille sono d'or.

nivihi e mort qui causa uia justerato Dement Lmonseigneu te duc de Guietine, ait chevaltera secishres d'armes et aux gens de la mur, qui connaismient se nobies sentimenta et sola rare frite Ce,'est pasqu'il ' eo datis la maison udit duci uisu de Migneur aussi remamuabies quequi parci'ociat de la nai mance, 'Minance decla aille et Ia re dicorps mais it se distinguait entre inus par sari emehumeur, pax son agilitέ et te charme de se manthres Ilcioiguait Leesqualites le pr&ie ovantage de parte susteur langues, et ii savait se concilier par l. la saveis et 'assection des obles trangere qui venalent Dia inur. Ei uti mot, ii init orii de tant de persections, que era'aurai consid/r comme te plus heureu des hommes,4'ilavait toriour in se mainteni dans es ornes de a m gration. Mais entrain par les sollicitations de quelque amico par in propre

63쪽

56 CHRONICORUM MOLI SEXTI LIB. XXXIV.

fragilitate seductus, ad commessaciones ebrietates, dissolutasque choreas noctibus pene singulis exercendum, ceteraque vicia, que corda juvenilia pervertunt, super omnes solitus erat

exercere.

Michi tunc sepius sciscitanti detencionis eius causam et quomodo mortuus in carceratus fuerat, a commissariis regiis, qui ipsum absolvere vel condempnare poterant, didici quod non tormentorum violencia sed ostencione litterarum suarum constabat quod habenas prodicionis in regem et dominum ducem Guienne laxare deliberaverat. Ἀ ubi, inquiunt, a vicinis incarceratis audivit nos tractare quod genus mortis subiret, desperacionis baratrum voluntarie eligens on videbo, inquit, quod et illani Parisienres in eant super ignominiosa morte mea. Et heca dicens, vas stagneum, in quo potus sibi ministrabatur, arri piens, reiteratis vicibus in caput suum inflixit et sic se in terram dedit precipitem, et moribundum reddidisset, nisi sibi medici illico succurrissent. Tunc plagam ejus recentem i, struxerunt, ne cerebrum essunderetur in toto, opeque ipsorum et industria novendio supervivens delictum detexit publice petu post multa signa devocionis ostensa, suscepta ecclesiastica sa- cramenta, diem signavit ultimum. Cujus corpus ex anime, quod servando morem communem usque ad patibulum trahi et suspendi debuerat, regii judices in detestacionem enormis Prodicionis usque ad communem lateam rerum venalium trahi, caput quoque abscisum lancea assigi, et truncum ad ultimum suspendi communi patibulo preceperunt sabbato quarta die

junii.

Ecce tetigi sequendo vulgalem oppinionem mendacem tamen, quisquis alius de se scribat ignominiosum et cunctis detestabile genus mortis, quamvis sigillo taciturnitatis non censeam con-

64쪽

CHRONIQUE DE CHARLES VI. - LIV. XXXIV 57

65쪽

58 HRONICORUM AROM SEXTI LIB. XXXIV.

signandum quod nonnulli viri magnisci asserebant dominum Leonem de Iaquevilla cum martello ferre ictum mortalem inflixisse, ob mutuum objectum mendacium Latrocitate cujus non amplius vocem intelligibilem emisit, nec percussorem Potuit

accusare.

Cum eodem Iacobo insignis armiger Iohannes de Mesraeleio. formosus et graciosus juvenis, qui domino duci Guienne continue in conviviis serviens, escas edendas sibi consueverat minutim scindere et preparare, similem ignominiosam mortem passus suit. Ad quam cum perduceretur, omnes ad compassionem movit et lacrimas, contricionem ipsius et signa devocionis attendentes.

CAPITULUM XVII.

De eaneellario deposito per sed ieiunum popularium iniquos promotores.

Paulo alcius retrocedens, pandam modum, per quem principes iniqui tomerarie concionis popularis ad destilucionem cancellarii processerunt, quia votis eorum, ut superius dictum est, noti obtemperasset in toto, mox ut regem cognoverunt, transacta ebdomada infirmitatem solitam incidisse et mente alienatum, ut alias. Nam dominos duces Guienne, Biturie et Burgundie adeuntes vicibus successivis, linguas virosas laxantes eidein calumpniando dixerunt virum senio jam consectum, insensatum, regis munera excessiva ut bene merita indiserenter sigillantem, cui nec aliqua cura inest nisi ut regia ditatus munificencia, ditare valeat suos consanguineos et notos, ad tantum onus serendum inhabilem quantum dampnificaverat regem annuatim inexplebilis ejus cupiditas, antiquis stipendiis non contenta, quantis exactionibus coadiutorcs suos abuti permiserit ad extorquendum injuste regnicolarum peccunias, per rotuliam Uni-Disilia eum Cooste

66쪽

inus es gens de bien Acia suile 'une contestation, dans laquellam sire de Ia Riviis et messire Mon de Iacqueville s'dinient doland mutuellement uti dementi, Hulini avni Dapp son adversatre avecun marina de ser et la violencera cou avait hia telle, que messire de la Rivthrei'avaiti pinsererine sole parole ni accuser son

Un eune gentilliomme sor hieti sal et de honne mine, nommfJean dumesnil, attachyali servire de monseigneu te duc de Guiennem qualita 'genre tranchant, mouru Domine edit Iacque de lanivthre de mort ignominie e Lorriu'o te condulsit a supplice, Ies signe M'il donna de son repentis et de in duotio excitisent partout la compassion et tirisent de lai me de inus te rein.

Ie ais reprendre les satis d'unie plus haut et exposeae commenties cheis de l'lmeuteir ωhrent . la destitution du chancelier, parce qu'ilis'axat pa entiisemen obtempores leuis Atra, aliis qu'il agia dit ei essus Arant sique te mi avait eu une recliuincla semaine prscfidente et Mait de nouum privi de s raison, iis althrent trouxer plusteum repris Messeigne sues duos de Guienne de Berri et de Murgogne, et ne se frentias aute de calamiercle hancellis iis dirent entre aut res hoses tinei'εtait, horum arithii par te ann hesei ἐγ-- de bonisens, qui apposait te sera indistinctemen hinute les concessioris, miriωes o non saltes parte roi, et qui n'avaitd'autre muci quela'enrichir se parent et ses amis, comine d avait didenrichi lui-mem parcia muniscende rorale qu'il his it incapahle de rempli de si hautes lanctions que e role present parci' Universi salsa it uoi de la manthrecia plus vidente, non inulement inui ceM'avat could a m etaque annde cetis insatiable cupidita, qui ne

67쪽

versitatis luce clarius patere; amodo velud arborem inutilem citoque alce mortali rescindendam ipsum posse reputari; nec deinceps inter opum accumulatos acervos constitutum nisi pacifica requie indigere. Eis et similibus verbis inanibus aures principum pulsantes, vallidis et importunis obtinuerunt precibus ut eidem subrogato magistro Eustachio de Atrio, cui nuper filiam suam uxorem dederat, ab eodem regia reposcerentur sigilla. Ut illa tamen redderet non sine difficultate indux runt, eo sepius respondente in hoc casu nulli debere parere nisi regi, a quo assumptus fuerat in partem sollicit udinis regiminis regni quod quidem ministerivi inter guerrarum

voragines, rerum vicissitudines prosperas et adversas, diligenter, constanti animo et irreprehensibiliter se complevisse asserebat. Sed timens ne more suo a comminatoriis et tonitruosis verbis inde sulgor mortale sequeretur, eum sepe reiterarent VO-luntarie vel inviis obediatis, s ducibus annuit quod petebant.

cΑPITULUM XVIII.

Votis sceleratorum et ex crabilium hominum non amore sed timore, ne sediciones atrociores solito in urbe suseitarent, domini obtemperabant. Quorum auctoritatem attendens mininus de Heliaco, qui relicta vallida manu Anglicorum in Guienna, rediens eos se debellaturos obtulerat, si milites et stipendia ministrarentur competenter, id penes predictos dominos eos statuit promovere. Quibus mox acquieseentes, viros prudentes et industrios videlicet dominum de Veterivilla, magistrum Radulfum Sapientis, Robertum de Belay et Iohannem Guerint elegerunt, qui in commodandis peccuniis equa lance Disilia eum Corale

68쪽

Ce-'liai mini par sympathi que les princes acquies ient auxdMira de es exhoratiles schidrata, c'εtait par cra in te'u'ils 'excitassent dans la ville des s/ditions plus terribies Le sire de Helly mmentaretvl de Guienne, ou Lavait lais ine a de anglatse mal tresse de lacampagne, vorant quelleratai leur innuenis, ostri d'alter combattre1'ennemi, si oti tui ournissai asse de troupes et 'argent, et fit appurer son pro et par eu aupris desdit seigneum. La demande suta sito accord&4 'habiles et prudent person nages messire de a Viesville, malire a Irae Sage, Rober di Bellar, et Iea Gudrinsurent charati de fixercle tau d'un emprunt, qui semitirllevε sur Iesprincipaux Mummis 'aprea une apprἡciation exacte des

69쪽

summe auctoritatis civium facultates metirentur, statuentes ut auctoritate regia Guillelmus dictus le oues, Symon Caboche, Henricus de recis et Dyonisius de Calvomonte, qui tunc aderant supplicantes, taxacionem singulorum exercioni darent. Tanta auctoritate potiti et gaudentes materiam thesauriZandi se adeptos, sic rigorem ociam contra advoeatos et officiales regios servaverunt, quod nonnullos incarcerari jusserunt, quia taxum impositum solvere recusabant aut diminui poscebant. Coegerunt et titulo accommodati subjacere prelatos et viros ecclesiasticos et quoscunque ognoverunt orphanorum aut ecclesiarum deposita aliqua conservare. Alme Universitatis Parisiensis supposita iugum simile subire statuerunt, et quia magister Johannes Iarson, cancellarius Parisiensis Ecclesie, in sacra pagina prosessor eximius, quem autorem concionis Armeniace publice reputabant, taxum impositum solvere recusabat, mox prope vesano impetu domum suam adeuntes omnem ejus substanciam rapuerunt et abstulerunt de iacto Iam antea Indicti ecclesie beati Dyonisii peccunialem receptam, ad usum venerabilis abbatis, tune temporis in theologia magistri, et religiosorum suorum convertendam, regia auctoritate rapuerant. In multos quoque alios de gremio Universitatis existentes perpetrassent similia vel pejora, nisi reverendus rector cum doctoribus et magistris principiis obstitisset, et procurans immunitatem studii multis seriis successivis, ablata iniquos exactores restituere

coegisset.

Quod tamdiu ipsi nequam et abiectissimi consodalibus in urbe nequiter presidebant plebicole molestissime serentes, in eos non desinebant maledictiones publice aculari, et ut cum Juda proditore ternam perciperent porcionem, cum tunc emptores deessent unde ex mechanicis operibus solebant com-

70쪽

CHRONIQUE DE CHAR MVI. - LIV. XXXIV. 63

d chacun et ron dεsigna, an nom, mi mur presidis . la levis de cet emprurit, Guillaume Legiax, Simon Caboche, Heuxi de Troyes , et Dors de Chamoni, qui talent a Dorubre des promoteur de cetis assaire. Ceuxisi se vorant investis d'une telle autorii et voviant metire . profit 'occasion deri'enrichir, splorhrent tant de rigueur, meme contre les avocata et Ies ossicier du mi , D'iis et sirent emprisonnerplusteum mur avoiris uia de parer leti taxe ou demand D'elle intdimi fle. It wumirent a cet emprunt sores es prflati, Ies ecci stastiques, et inute les person sinu'ila furent avoi en disci desbiens apparimanta des figlises o h des orphelim tis voviurent a si imposerra meme cham au suppota deci'Universit de Parisis et comm mattre Iean Gerson, chancellar de l'oglis de Paris, et fameux docte. e thἡologie, qu'iis innatent murin des sauisura decla actiondes Armagnam, resumit de parer, is enuisen de ore dans sa mai-son, comme des sol censs la pillhrent et emporiarent tout te mobilier. Queique temps uparavant iis s'htalent salsis au nom d roi, de lare ite duaendit, apparinnant lici'stiis de SaliaNDenys, et inservee. 1' age des religieux et du Muerend abbi, qui Hai alor docteur enthhologie Iis se seraten livro h de rigue sciemhlable ou ires encore contre Maucou d'aut res membres de I'Universites, si te vis rabie recisur de concertisve les docteum et les malues, ne se ut oppo 4 ces premieres violenem, s'ili'elit sat respecter par in issistanc energique les ranchises dera'Universita, et soro res pillariis restitue re qu'il avalent pris. Leimple, siti γε de voir de is si long-tem 'igno dans la ville de Paretis mi rabies, ne cessat de prosereri liquement contre euxinutes sortes de malidictions et leur solitiaitai totis ira supplices que soni re dans l'otiserae realis Iudas En esset, ili'Laxat plus ni commere ni consomma eum qui fissent iure les artisans d proditi de

SEARCH

MENU NAVIGATION