장음표시 사용
191쪽
Scripturis sanctis ducentibus instruetur, Verbum illud, quo facta sunt omnia, esse Verbum in aeternamente ante Omnia conceptum, & ante Omnia productum, Deo coetemum , & aequale, spiritumq; oris ejus esse Divinum Spiritum ab aeterna volunt te Patris, & Verbi ante omnia procedentem, quo spiritu ad extra dissusci, & emisso omnia creantur,& renovantur juxta Davidica eloquia: Emittes spiratam reum , ct creabantur, , renovabis faciem
- IX. Quod autem verbum, per quod omnia facta sunt, etiam Sapientia in sacris literis nomineturi Sapientia nempe aeterna, nos docet Salomon Prov. cap. ubi ait vers. i 2. Ego Sapientia habito in eo filis, , eradisis intersum cogitaiionibus. Et ut agno steremus sermonem esse de Sapientia aeterna, aere nam ejus originem indicat vers. 2 a. Se seqq. DowLuus possedit me in initio viarum suarum, antequam Didquam faceret a principis , ab aeterno ordinatasAm, ct ex antiquis antequam terra fieret, nondum erant ab si, ct ego iam concepta eram, necdum fontes aqvarxm erxperant, necdum moues gravi mole eonstiterant, ante calles exa parturiebar. Adhuc ter ram πω fecerat, O flamina, ct eardines Orbis temrae . Puando praeparabat Caelos aderam, quando cervia lege, 9 Dro vallabat abyssos. Paauri aethera firmabat barbum, Θ librabat fontes aquarum. Puas do circumdabat mari terminum fluam, ct legem ροπι
192쪽
bat aquis, ne tra rent fines suos, quando appendebat fundamenta terrae. Cum est eram cuncta componens, ct delectabarpe singulos dies, isdem coram eo omni tempore, ludens in Orbe terraram, ct delicia mea esse cum ijs hominum . . s. Clarii sima haec sunt testimonia, quae aeterna Sapientia dictante in sacris voluminibus conscripta sunt. Semper suit cum omnipotente Deo sapientia ejus, seu Verbum ejus, Spiritus ejus. Λ Trinitate omnia prodiere. Cum aeterno patre erat Sapientia
Filius cuncta componens, erat aeterna voluntas
aeternus Spiritus cuncta viviscans, & adornans. Composita sunt contraria inter sese elementa, de sua concordi discordia omnipotenti dexterae famulata sunt. Compostae sunt temporum vicissit c nes, ut prolabentium dierum stabilis ordo imm tum unum sabile, ac sempiternum principium imdicaret. Composita omnia sunt, quia aeterna Iege condita, & aeterna lege disposita. Vide in quantis delectabatur per singulos dies Sapientia. Delecta batur intra se, quoniam erat summi boni sapientia,
de amborum nexus aeternus erat amor. Delectab
etur extra se ludens coram eo omni tempore, ludens 4n orbe Terrarum. Ludens in luminaribus, & tot oculis spectans res mortalium, quot sunt in illo aetheris domicilio collucentium formae stellarum.
Delectabatur in floribus, delectabatur infructibus, in arboribus delectabatur, in minutissimis quoque - Z a semi-
193쪽
seminibus, in quibus quid posset ostendebat. De.
lectabantur in homine, in quo alte , & tenaciter imaginem suam impresserat, & quem creatarum rerum compendium effecerat. Erant deliciae suae es se cum filijs hominum, quorum salus aeterno consilio decreta, quorum pretium illa eadem Sapientia fuit humana carne induta. XI. Haec est illa Sapientia, quae in amplissimo creatarum rerum theatro quaedam vestigia reliquit, ut fatentur veteres Judaei, qui accepta, majoribus humanarum, divinarumque rerum scientia gloriano tur . Haec est illa Sapientia, cujus deliciae humanum genus, & quae semper fuit in delicijs habita summo studio conquisita. Voluit tamen, ut immensae suae lucis radij mortalium oculos perstringerent, latens apud eum, qui posuit tenebras latibulum suum, &qui puris, ac beatissimis mentibus sese conspicie, dum praebet, & solum cui voluerit profunda rev lat. Haec est Sapientia Antiquorum, quae in beata temporum plenitudine e Coelesti fastigio descendit, ut Mundum ab erroribus expurgaret. 3 XII. Quod vero antiquorum mentes haec SMpientia illustraverit, animosque eorum, in sui desiderium accenderit, veteris doctrinae monumenta
testantur. Audiamus Sanctum Job, qui hominum industriam inducens in latentibus thesauris perqui rendis, in effodiendis intimis terrae visceribus, ut auro, & argento locupletetur, in peragrandis remo
194쪽
tissimis provincijs, homo enim gcmmarum nitore obcaecatuS, nec pericula videt, aut lcmpestates perhorrescit, nec labore , aut difficultate fractus de-sstit sollicite inquirere, quae natura in suo snu ab humanis oculis abscondit, & quae hominum usibus, pompae, utilitatique deserviunt. Ex hoc autem argumentatur quanto aequius sit opinari esse in rerum natura abditos recessus, & promptuaria Sapientiae, unde illa in omnes amatores suos dispensetur. Ubi sunt ergo illi thesauri Aurum enim, &argentum potuerunt homines in suis latibulis invosigare, eruere, & in lucem producere, horum autem vel minimum creare numquam potuerunt ἱquanto ergo constantius, & evidentius est, non fuisse, nec osse posse in eorum potestate, minimum quidem radium Sapientiae producere. Hoc autem eo clarius est, quo Sapientia ipsa auro, argento, gemmisque praetiosior judicatur. Unde concludi tur, neque Angelos, neque homines illius esse Cre, torus, aut dispensatores, sed a Summo Deo illam esse ante omnia, cum illo orbem creasse, & nunc, moderari. Habet argentum,Verba sunt Icti cap. 28. - Venarum suarum principia: ct aaro locus ect in quoi ε nstatur: ferrum de terra tollitur, ct lapis fistust, calore iv aes vertitur. Et vers. Ia .& seqq. statim ait. -: Sapientia viro ubi invenitur ρ Et quis est locus intel- . ligentiae. Nesicit timo pretium ejus, nec invenitur . tu terra suaviter viventiam. Ab us dicit non estiari me,
195쪽
me, is mare loquitur: non est mecum. Vers verbao.&seqq. Unde ergo Sapientia venit ὸ Et quis est locus intelligentiae J Abscondita est ab oculis omnium viventium, volacres quaque Caeli laret. Perditio, aemors dixerunt: avribas nostris aviavimus famam ejus. Deus intelligit viam e us, ct ipse novit istam
XIII. Ecce jam intelligimus, non esse in terrae visceribus, aut naturae corporeae sinu investigandos sapientiae thesauros. Neque ibi profundiis mas venas suas requirendas, sed in solo Summi Dei, atq; aeterni Patris sinu. Qui intelligit viam ejus. Sunt
quidem in rerum natura, atque in intimis terrae vi. sceribus auri, & argenti venae, multarumque diu briarum promptuaria. Et quia sunt inde eruuntur. Venas autem lapientiae ,& veritatis, ipsumque summum thesaurum, nec in humana, nec in Angelica natura possumus reperire, si enim aut Angeli, aut hominis natura ipsa sapientia, & veritas esset, nec Angelus olim a veritate excidisset, nec homo tam frequenter a veritate aberrasset. In solo ergo Deo quaerenda sapientia est, sapientia nempe aeterna, stabilis, & constans; Qua omnia creata, di dispo sita sunt, & provide conservantur. XIV. At ne videamur longa aeremae sapientiae commendatione a proposito scopo aberrare, ex
ijsdem Jobi verbis contra Judaeos veteris cabalς peritos desumimus argumentum, atque ostendimus myste
196쪽
mysterium Trinitatis in illis Isaiae verbis contineri, nempe Sanctus Sanctus Sanctus. Repetamus iterum verba allata a S. Job. Nempe sapientia vero, ubi invenitur , ct quis estiscus intestigentiae, quibus in ve bis sapientiae, atque intelligentiae mentio habetur.
Hic autem scire oportet veteres Iudaeos decem nrpnu Sephirot, sive numerationibus, aut praedicatis solitos fuisse de rebus divinis disserere: tres primas appellabant supremas quas hic tantum com memorabimus. Prima dicitu naΚeter, sive corona summa, ad quam inter caetera cognomina pertinere ajebant, quod esset infinitum, causa causarum; fons si infundo, misericordiarum Pater, lux inaccessibilis. Secundae Sephirae nomen est nuariChocma, sive Sapientia, cujus cognomina praeci Pua, ut multa omittam, sunt. Principium, Primmogenitura, Lux primitiva, semitaeide sum liber, Sanctum Sanctorum, profundum cogitationis, oleiunctionis scaturigo. Verbum. Tertia numeratio appellaturrim Bina, seu prudentia, seu intelligentia, seu conciliatrix cognitio, seu scientia, cujus cognomina sunt Iobilaeus magnus, & proinde hae reditas Iacob. Dies suprema, dies propitiationis ἀVox interior, Rex sedens in throno miserationum. Fluvius egrediens e paradiso, mens seu anima su prema, mysterium fidei, fundamentum spirituum, lumen mirificum, aquae prosundae, formatrix, vita
venientis iaculi, palatium sapientiae, justitia supe
197쪽
rior. Gloria, fons vitae. Ignis ignem consumens. Haec omnia habentur in mysterijs, atque Rinigmatibus libri Sohar, qui apud Jud os maximam habet athoritatem . Nos hic ex Sephiris, earumque Cognominibus non desumimus contra ipsos Jud os argumenta pro trium Divinarum personarum existentia, cum hoc opus feliciter a multis eruditis Viris peractum sit. Quod nunc ad rem attinet, & ad explicationem Jobi, & textus Isai et plurimum conducit. Supponimus pro certo relatas numeratio nes appellari supremas, & db cari unam sedem, sive unum thronum. Igitur cum Sanctus Job sapientiam,& intelligentiam nominat, & ait quod apud Deum est locus sapientiet, &intelligentiet, jam debent admittere i ps Judeti, quod tacite nobis insinuet uni talem essentiet, & personarum Trinitatem, indicat enim illum, apud quem sunt sapientiet, & intelligentiet Thesauri, illum nempe, quem ipsi Hebrςiainpellant Coronam summam, causam causarum, sontem sne fundo. Et hic est pater. Indicat sapie tiam, quam Hebrei dicunt lucem primitivam, principium, semitam idearum. Verbum, olei unctionis scaturiginem, & hic est Filius. Nominat intelligentiam , quit apud Hebratos est conciliatrix scientia, Iumen mirificum, sermatrix spirituum, ignis ignem consumens, & hqc aptari possunt Spiritui Sancto. Iam telum de manu hostium extorsimust; Verba ergo Isaiet nempe Sanctus Sanctus Sanctus in
198쪽
victoriae sgnum beatissimis spiritibus cantantes,' ostendamus Judaeis aliquem ex ducibus suisa nobis captum. Rabi Isac in Commentarijs lib. Jetetira loquens de illis tribus supremis numerationibus sic concludit, Tres numerationes summa, atquesupre me sedes una, in qua sedet Sanctus Sanctus Sanctus Dominus Deus Sabaoth. Ergo non temere, neque inconsulto Catholici ex Isaiae verbis, & Angelorum Trisagio, Divinae Unitatis, atque Trinitatis mysterium deducunt. Cum etiam Judaei fateantur Trinam illam repetitionem ad tres supremas numerationes esse reserendam, quae tamen sunt sedes
XV. Quod si Hebraei nobis obiecerint, cur tam altum, ac tam sublime Trinitatis mysterium non fuerit clare in veteri testamento expressum, sed solum figuris, atque umbris indicatum. Respondebimus altum fuisse Dei consilium, ut occulta sapientiae suae populo ad Idololatriam propenso, &moribus finitimarum gentium corrupto non manifestarentur; tunc enim nullo in pretio fuissent Divina, &sancta Canibus traderentur. Sancti tamen antiqui Patres, quibus Deus suturam eorum redemptionem in plenitudine temporum revelaverat, &qui in spem venturi Messiae Unigeniti Filij Dei erigebantur , per interiorem auditum aliquam divinorum mysteriorum notitiam conceperunt, non tammen ut clare Omnibus revelarent, ut populo rudi Λ a tram
199쪽
traderent, & indignis contemnenda communicarent, sed tantum sub allegorijs, atque figuris absconderent, ut sapientiam, quae in sinu Patris lat hat, omnes desderarent, ac requirerent. Praeclara Nazianzenus orat. 3 7. pag. 6o8. ait: Sic enim se res habet, vetus testamentum Patrem aperte praediscabat , filium obscurius, novum autem, nobis Filium
perspicue OKendit, , Spiritus Divinitatem sub Obscure quodammodo indicavit . Nunc vero Spiritus ipse nobiscum versatur, seseque nobis apertius declarat . Neque enim tutum erat Patris Divinitate nomdum cons a Filium apertepraedicari; nec Filiν Divinitate nondum admisia Spiritum Sanctum velut
graviorem quamdam , s ita loqui fas est, sarcinam
uobis ingeri: ne alioqlli velut cibis uura vires grava ti, ac Solis rorijs hebetes oculos adycientes iis quoque, quibuspraediti eramus viribuspericlitaremur: uuiu tacitis potius accessionibcs, , ut Davita loquitur ascensionibus, atque ex gloria in gloriam progregis-nibus, ct incrementis Trinitatis lumen splendidius illuceret. Cyrillus Alexandrinus adversus Julianum lib. I. pag. I 8 tom. 6. Deum igitur unum, uti m do dicebam certo sciebat existentem Divinus Abr bom, eique soli purum, ac cerum cultum exhibebat, ubi progrega temporis, ex servit sese animus adprofectum eorum, quae recte iam apud st conceperat, tutic certe multo e carius de Divinitate loqui adortus est: Nec enim dumtaxat quod unus Deus, ctpraeter ipsium
200쪽
mullus alius sit, sed quod O in sancta, atque consubfi
tantiali Trinitate concipiatur unius incorrupta natum raperfectio, ac complementum edidicit. Solum vero
is in figuris, ct accomodate ad sensum edocebatur. Cur ita δ uuia is qui recens ad veritatis cognitionem vocati sunt, nec mentem ejus speculationi assuefactam habent, inaccessum quodammodo videtur, O reapse est Divinae visionis lumen. Indiget enim ejusmodi coingnitio , erecta , exercitata , perspicacique mente, atque insuper antegre fide confirmata.