장음표시 사용
51쪽
anno et ro experimentis confirmavit, ac astronomi plerique omnes ratum de inceps habuerunt, aut certe tam parum ab ea determinatione discesserunt ut perexiguum si scrimen in refractiones inde manare possit. Propterea Cassinus in praeclaro illo commentario de elementis astronomicis suae refractionum tabulae eas parallaxes adscripsit quae decem secundorum parallaxi in horigonte responderent. Ex hac tabula eam desumpsi quam supra tradidi capite quarto. Ne quid omittam, illud quoque Cassinus tentaverat ut in Kepleriana hyp tes , quae Soli parallaκim horigontalem minuti unius decernit, folstitiorum ac
polaris stellae observationes conciliaret. Id autem minime succedebat nisi refractio aliis anni tempestatibus alia poneretur. Itaque ex hac assumptione triplicem refractionum tabulam elicuit, aestivam, aequinoctialem , α hyemalem, quae si suis quaeque temporibus usurparentur, ac cum Kepleriana parallaxi componerentur, omnia iterum perbelle responderent. Rursum enim elevatio
poli tam e stella potari, quam e solstitiis eadem prodibat, licet ab illa nonni hil dissidens, quae in priori hypotesi inveniebatur, eclipticae vero Obliquitas, utra hypote sis eligere tui nihil admodum variabat. Extat triplex illa tabula adjuncta ad Malvasiae ephemerides anno I 66a editas; ubi refractio quae aestiva nuncupatur eadem ad unguem est atque in priori hypotes. Adjecta sunt praeterea a Cassino exempla aliquot quibus manifestum fieret elevationes poli, tum a se se Bononiae tum alibi ab aliis e stella potari deductas, aptissime in eas quadrare quae e tropicis observationibus eruuntur, si refractiones S parallaxes de tribus illis tabellis depromantur, secus plurium minutorum discrimina inveniri. Verum haec eadem omnia priores illae refractiones, S parallaxes
Ex eo ergo tempore Cassinianae refractiones ab astrononiis tractari ac experimentis probari caeptae , ac brevi plerisque Omnibus persuasum fuit Tychonicas antiquandas , ac te fractionem aliquam vel in iis altitudinibus agnoscendani quae supia gradum As ad verticem utque numerantur cui rei cum Pene unus reis pugnare videretur Ricciolius , novamque hanc Cassini methodum in astrono nata reformata exagitasset, hic & Objecta diluit, ct inventi sui rationem omnem explicuit, praeclara ep stola ea de re conscripta, quae adjuncta est ad Montanarii ephemerides anni 1666 . verum cum de eo ambigi as huc posset anne refractiones pro locorum aut
tempestatum diversitate diversae forent, ex quo tabulae usuS aut minus commuis nis aut minus certus efficeretur, periculum secere lubuit num refractiones in Europaea temperie Conceptae maxim S quoqui. ZOiὶae torridae aestibuS aptare n.
tur. Eius praesertim rei exploransae gratia Ricnt rius a Parisiensii academia in Cayennam insulam est delegatus , quae insula ab aequatore grad. q. 36 hauci amisplius m septentriones distat. Cum ergo is annum ibi fuisset ac plurimas astroiano micas observationes inde in Gallian re tu illet. liquido apparuit si altitudines Solis ab eo captatae a refractionibus ex Cauini tabula exsolverentur eam. dem fere obliquitatem eclipticae restitui, q iani Bononiensias observationes exis hiberent, secus si ea correctio negligeretur, atque hinc magnum ad Cassini nae tabulae fidem momentum accellit, deinceps enim astronomi unanimi fere
consensu eam adoptasse, aut parum certe i nde nautasse nisi sunt, veluti an Ge F a mania
52쪽
mania celeberrimus Κirchius, in Anglia consum nratissimus observator Flamstedius, in Italia vir cum altio nomiae tum aliarum discipljnarum laude praestantissimus Blanchinus, aliique, licet hic postremus ex quibusdam stellarum observationibus refractionem hyeme nonnihil augendam suspicatus sit. Aliquam tamen esse in minoribus ab horigonte altitudinibus refractionum in conliantiam pluribus postmodum experimentis compertum fuit, contra atque accidit cum ad gradum praeter propter vicesimum ventum est. Quin & illud agnitum radiorum per atmosphaeram semitas minime rectas esse, sed cur-Vas. Hoc vero argumentum utrumque luculenter pertractavit Cassinus filius in commentariis Parisiensis academiae anni III 4, ubi & in tabella refractiones tradidit quas ex hypote si trajectionis radiorum curvilineae supputavit assumptae refractione eadem horigontali quam Pater posuerat, hancque tabellam observationibus a se habitis accuratius respondere ostendit. Summus quoque ille memoria nostra philosophus ac geometra Isaacus Eques Neutonus tabulam . aliam ex natura ipsa curvedinis radiorum erutam concinnavit , quam Edmunisdus Halleyus astronomorum aetate nostra nulli secundus Regiae societatis Ania glicae transactionibus anni 1 ar inseruit. Denique ne omnes recenseam extant per insignis astronomi Philippi Hiraei refractiones inter ejus tabulas evulgatae, quas refractiones stibi ab observationibus probatas testatur . verum harum tabularum omnium, si Hiraeanas excipias, dissidia supra quintumdecimum , aut Vicesimum altitudinis gradum permodica sunt, & Cassini Patris numeri medium fere tenent, quemadmodum ex ipsarum tabularum collatione apparet
quas huic capiti subjeci. Seorsim etiam adieci tabellam parallaxeon Solis, ex Cassini, Hirsei, atque Halleij sententia .
Fecerunt praeterea observationes nonnullae intra circulum arcti cum habitae ut longe majores in ea Zona quam in hisce regionibus nostris refractiones censerentur ; cujus problematis resolutio expectanda videtur a celeberrimis fratribus Nicolao, ac Ludovico Istaeis, qui cum in Imperiali academia Petropolitana astronomica ac geographica provincia fungantur, multasque in amplissima illa ditione locorum latitudines ab observationibus definire susceperint, de hoc praesertim refractionum negotio certi aliquid constituere sedulo student. Mihi quae hactenus de hoc argumento in academiae illius commentariis edita sunt perpendenti, vix quicquam diversitatis a refractionum nostrarum . quantitate inventum est; si enim magnum quiddam discriminis intercederet, cum illi modo stellas ad Boream positas, modo Solem aut stellas alias ad austrum observaverint, errorum summa in dissidiis altitudinum poli appareret, quae dissidia vix ulla sunt. Haec quidem de refractionum astronomicarum invento paullo fusius sum Prosecutus, ut appareat quantum huic de quo agimus instri amento astronomia debeat, cum ab observationibus eo potissimum peractis & illarum exquirendarum occasio & probandarum facultas primum oblata fuerit. Quaecumque Vero de his retuli maximam partem e Cassini epistolis, quas Marchio Malvasia ephemeridibus suis anno I 66a , suisque Montanarius anno subiecerunt, tum vero e specimine observationum Cassini, aut ex ejus elementis astronomiacis, necnon e cpiumentariou hac merioiana liaca anno 169 3 excerpsi .
53쪽
' Parallaxes Solis ex diversorum astronomorum fentehitia. Dist.
54쪽
Ca sli ni Patris Hiraei Casii ni
55쪽
obseriationibus primum accurate de ita L
SU periori capite & refraictionum exquirendarum necessitatem & inventa. rum successunt enarravi, ac stellae polaris altitudines cum solstitialibughoc denique pacto a Cassino concyliatas dixi , cujus praesertim rei gratia indago illa suscepta fuerat Quae vero inde prodierit poli elevatio, quaeve ecli- Pticae obliquitas, non memoravi, quod de his mihi pluribus seorsini agendum reservassctem. Primum autem stellae illius observationes tam ab ipso quam ae Ricciolio habitas afferam .. Cassinus a Kalendis Januarii anni 163 6 quotidie ad diem S in aedibus Ma chionis Malva si se gnomone pedes 36 Bononienses alto, quem gnomonem ad hoc ipsum erexerat, mane ac vespere stellam Polarem per meridianum excurrentem sibi observatam memorat, & meridiani illius positum per maximas eiusdem stellae digre istones accuratissime expensum , Matutina stellae distantia avertice fuit gr. q8. 2. 6 vespertina vero gr. 62. 3I. I Differentia utriusque Dimidium, seu distantia stellae a polo boreo gr. J. q. Sci
Inde ergo distantia poli a vertice gr. qJ. 29. 3SCujus complementum sive elevatio poli in iis aedibus gr. qq. 3O. ad Templum vero Divi Petronii ii sidem aedibus australius invenit a. Ergo elevatio poli seu latitudo ad Divi Petronii gr. qq. 3O. 2 Ricciolius vero cum Grimal do ad Divae Luciae duplicem altitudinis poli indaginem, utramque per stellam potarem instituit, ac in astronomia reformata retulit libro cap. 1 alteram sub exitum anni I 63 I sextantibus duobus, quorum radii pedum T , & Ia Altitudo stellae maxima vespere gr. q7. 2. zAltitudo minima mane gr. μ . I. 36Monet has ealtitudines pluries captatas paucis interdum secundis variasse , sed earum differentiam quae frequentius recurreret fui me gri
Dimidium seu distantia stellae a polo Unde gltitudo poli ad Divae Luciae
56쪽
Templum vero Divi Petronii borealius quam Divae Luciae invenit ipse actis mensuris Io Latitudo igitur ad Divi Petronii gr. qq. go. I9 Altera Riccipiti investigatio partim mense octobri anni 16s 3 partim Aprili 1636 peracta fuit gnomone praealto, pedum nempe Bononiensium 66. Maxima stellae altitudo ineunte Octobri 163ue vesperi iterato
Ut hanc reducat ad finem ejus anni detrahi iubet pro rata accelsus annui stellae ad polum qui accessus est secundorum 2 o Fit maxima altitudo stellae ad exitum anni 163 sanno autem Aprili minima stelis altitudo ter capta Ut reducatur ad finem anni 1633 subducit Fit minima altitudo exeunte anno I 6 3Eodem tempore niaxima nuper inventa fuit
Differentia igitur altitudinum Εjus dimidium seu distantia stellae a polo Unde altitudo poli ad Divae Lucite ob parallelorum differentiam supra memoratam adde Conflabitur latitudo ad Divi Petronii
a priori determinatione unico secundo discrepans, & ad urguem respondens ei quam Cassinus invenit. Merito hic tantus observationum consensus observatoribus ipsis mirus est habitus, nobis vero eo magis admirationi essie debet postquam stellae illius annuae vicissitudines sunt perspectae, notum est enim post Pi cardi, Flamsteedii ac utriusque Cassiani observationes an ona aliam quandam, Ricciolii state incompertam solari stellae contingere, qua fiat ut per annum minimemquabiliter ad polum accedat, quin imo interdum ad aliquid temporis ab eo recedat, cujusmodi aberrationes & stellis aliis communes esse, neque modo secundum declinationem sed etiam secundum ascensionem rectam a ij quas esse, Maraldus etiam , Roemerus , Horrebovius deprehenderunt, earumque evagationum Ordi Rem ac leges, in parallaxi annua frustra quaestas, egregius nuper astronomuSJacobus Bradleyus expendit, de quo argumento nos etiam nonnulla scriptis mandavimus . Propterea ne qua hujusmodi aberratio eas observationes vitiare possit quae ad definiendas locorum latitudines haberi solent, monuit Pi cardus in iti- Mere Uranoburgico, &Jacobus Casiinus in tabulis transitus hujusce stellae per meridianum, tutissimam rationem esse si tam maxima quam minima altitudo iisdem, aut non valde dissitis nodiibus exploretur ita enim necessitas evitatur
57쪽
reductionis illius, qua Ricciolius in hac postrema determinatione opus habuit, quaeque si pro rata temporis distribuatur, fallax esisse potest. Qui vero factum sit ut in experimentis hisce non fefellerit investigatu est dissicile. Utcumque sit, minime dubitandum quin apparans illa elevatio poli ad Diavi Petronii gr. q4. 3 o. et O tam proxime ad verum accederet quam observatio nibus accedere licet. Inde ergo Ricciolius eclipticae obliquitatem eruerat grad. 23.3o. 2o ea methodo , quae iis temporibus astronomis familiaris erat ;ut enim refractionum suspicionem evitarent, qua suspicione hyberni tropici altitudines laborare agnoscebant de aestivo enim nil tale verebantur loci latitudinem ex polari stella definitam cum distantia a vertice tropici aestivi comparabant, quorum arcuum differentia est eclipticae obliquitas. En ejus obliquitatis calculum observationi solstitiali omnium primae hoc gnomone habitae aptatum, neglectis refractionibus.
Anno Iosue die a I Junii distantia meridiana apparens limbi inferioris Solis a vertice observata est gr. 2I. II. 38 Superioris vero limbi gr. 2O. 2.3 Diameter Solis quanta hoc instrumento apparuit Semidiameter 3 I. RII, 3 Apparens ergo centri distantia a Vertice gr. 2I. O. qParallaxis Solis subducenda circiter qDistantia centri a vertice a parallaxi exsoluta, eademquo distantia tropici aestivi a vertice quod Sol in gr. 29. 6Geminorum positus minus secundo a tropico abesset gr. 2I. C. GLatitudo apparens ad Divi Petronii e stella potari inventa gr. qq. 3O. 2OErgo tropici declinatio sive obliquitas eclipticae apparens gr. 23.3O. 2O quantam scilicet a Ricciolio hac methodo inventam memoravimus. Hoc vero ipsum est in quo Cassinus uti supra dixinius) refractionum ultra graclumq; altitudinis minime negligendarum necessitatem agnovit, hi namiaque numeri tam obliquitatis eclipticae quam latitudinis in distantiam a vertice tropici hyberni ex obseruationibus inventam minime quadrabant, vel si haec distantia a refractionibus Tychonicis, aliisve id temporis receptis emendare. tur, servatis autem refractionibus obliquitas eclipticae, & latitudo paulo alia inventa, & solstitii utriusque Observationes cum stellae polaris altitudinibus conciliatae sunt in hunc modum. Die a1 Junii iis 33 distantia centri Solis a vertice a refractionibus, ac parallaxibus Cassii nianis expedita uti in serie observationum eademque distantia Tropici aestivi a vertice gr. 2I. O. 23 Die vero a I Decembris 16 6 distantia centri a vertice ab iiDdem refractionibus ac parallaxibus correcta uti in eadem
serie . gr. 67. 38.22 Distantia Solis a tropico in gr. o. 26 Capricorni a
58쪽
Ergo distantia tropici hyberni a vertice Distantia tropici aestivi ut supra gr. 67. 38. 2
vera igitur tropicorum distantia
Cujus dimidium obliquitas vera eclipticae 23. 29. Qua addita distantiae tropici aestivi a vertice confit vera Iatitudo ad Divi Petronii gr. qq. 29. 23 Ex stella vero potari apparens altitudo poli ad D. Petronii elicita fuerat gr. qq. 3O. a. Subducta refractione huic altitudini debita ex tabula Cassiniana I. ΟFit rursum vera latitudo ad Divi petronii qq. 29. a secundis scilicet 3 haud amplius discrepans ab ea quae a tropicorum Observationibus est eruta, ut propterea merito Cassinus veram latitudinem ad Divi Petronii atque in ipso perpendiculi puncto statuerit gr. qq. 29. 2 a , & veram Eclipticae obliquitatem gr. 23. 29. O. Ubi notandum si pro iis refractionibus ac parallaxibus quibus in hac observationum serie ad mentem Cassini corrigenda usi sumus, num 'ros hosce ex triplici illa tabella ad Malvasiae ephemerides adiecta ac cum Kepleriana Pa-Tallaxi conjuncta depromere lubuiiset, futurum sane ut ex eo Obljqulta S ecli- Pticae parum mutaretur, quippe quae prodiisset gi. 23. 29. s , altiluuo vero Poli tam e stella potari quam e solstitiis rue , aut 18 secundis minor inde consurgeret, nempe gr. 44. 29. 3 . Hac vero Obliquitate nempe gr. 23. 29. I , Poli altitudine gr. 44. 29. 3 quos numeros Callinus ipse tradiderat in exem-Plis quae Malvasiae ephemeridibus subiecta sunt Montanarius, FabriuS, Gulielminus in calculis suis subducentiis utebantur, antequam Cassinus parallaxi Solis accuratius constituta triplicem illam tabulam antiquasset, ac ad priores refractiones rediisset. Atque haec prima est verae obliquitatis eclipticae inventio, cum ante illud tempus astronomi eam quae vera esset ab ea quae ob refractionum fallacias ap-Pareret haud satis di stinxissent. Ex eo tempore Plerique omnes numeros illos gr. 23. 29. O magno hocce instrumento primum Compertos ratos nabuerunt, Rut certe perpaucis secundis scrupulis inde discesserunt, praesertim cum obseruvationes & Bononiae & alibi ad aliquot saltem annos deinceps habitae eo
dem comprobarent. Sed hoc ipsum mihi jam accuratius peculiari capite est
59쪽
C ApDT XV. De dimersitatibus quae in eclipticae declinatione hoc instrumento postmodum inmentae sunt.
A Ggredior hoc capite celebrem illam ac astronomorum pene omnium studiis nobilitatam disceptationem, constans ne an mutabilis sit eclipticae ad aequinoctialem circulum inclinatio; quam nisi ab observationibus immoto quopiam , eoque maximo instrumento , quale nostrum hoc est , peractis anno rum o ictoginta spatio dirimi potuisse, aut saltem adhuc posse arbitramur, vereor ut astronomis alia usquam ejus rei dijudicandae ratio suppetat. Mihi certe ut primum hasce observationes undique colligere, atque inter sese conferre, ac contendere caepi haud dissicile fuit aliquam a primis instruis menti temporibus ad eam aetatem obliquitatis eclipticae immutationem agnoscere. Verum cum haec ipsa immutatio cum quadam altitudinis poli incon. stantia conjuncta esset quae mihi res in astronomia inexplicabilis semper est viis sa) in plures dubitationes distrahebar, ac modo instrumenti nondum a me exapensi vitia, modo observandi indiligentiam, modo aeris nostri naturam senia sim variatam, modo alia comminiscebar, quae res annos pene quadraginta animi ancipitem me habuit, atque ad opus hoc in publicum emittendum taris diorem effecit ; necdum satis me perspicere fateor quid denique de re hac tota certo statui possit. Verum ut Ordine procedam eclipticae variationes a poliviiscissitudinibus quantum ejus fieri potest seorsim expendam. Primum erro en seriem distantiarum tropicarum a vertice quotquot ab instrumenti constructione ad hoc tempus colliguntur ex observationibus vel ipso solstitio hab iis vel minus biduo, ut plurimum, inde dissitis, reis ductione ad ipsos tropicos ubi opus erat adhibita ex ea tabella quam capite 3 tradidi. Ubi advertendum nullam a me in hac serie rationem habitam eorum vitiorum , quae anno IIIa in libramento lineae comperta sunt, ac capite undecimo in tabula recensita, tum quod de eorum temporibus non liqueret, tum praesertim quod aequales in locis utriusque solis stitii ex hac causa correctiones utrique distantiae tropicae debeantur, ne mispe utrobique secunda rq addenda , quod capite undecimo admonui ac propterea tropicorum intervallum nihil quicquam inde mutetur. Diis
60쪽
Disantiae tropici Cancri a et ertice a refractione 9 parallaxi e Cassiniana tabella exsolutae, ad Dioi Petronii.
Disantiae tropici Capricorni a vertice a refractione 6, parallaxi e Casi lana tabella exsolutae ad Dioi Petronii.