장음표시 사용
71쪽
48 FED. BORRΟΜ IEIrum ad designandum Salvatorem, nobilissima ea est, quae in coemeterio Ostriano reperta suit. Ea in operis elegantissimi tabula sculpta erat , ct tria continebat ; pastorem' nempe unum innixum baculo , excubantem ad custodiam gregis; pastorem alium elato in humeros agno I pastorem tertium veluti cum ovicula una colloquentem , quae ipsa capite obverso , captare sui pastoris vocem videbatur . Ita nimirum antiquitas tribus istis figuris Christi personam indicantibus, demonstrare voluit tria praeeipua munera pastoris animarum. Ac praeter Symbola , di figuras, antiquitas eadem fecit etiam sudaria , vultusque sanctos, ct sacrum linteum , eique praecipuam sic haberi religionem , & honorem voluit, tum ob vetustatem ipsam , tum ob graves alias causas . Evagrius porro , quo loco de imagine Salvatoris agit ad Abagarum' missa, testatur divinitus eam non humana arte factam fuisse . Damascenus etiam in eadem est sententia , factam nimirum fuisse divinitus , idemque censet Anastasius Bibliothecarius in Stephano Anno Christi Tertio, & imaginem eam Salvatoris Anibero- posita appellat, potiusque legendum est ; Acberopsia , hoc est non manu factam , sicuti non in
Orthod. c. I sa Quem videas in Tab. eox D eIusdem operis tom. 3. qui sub praelo est , quique propediem in lucem prodibit . Animadvertentum tamen est , pastorem illum , quem tertium noster auctor appellat, minime colloqui eum ovi evia 9 sed eam ad mulctam trahere .a Hane de imagine Christi ad Abgarum missa histortam multi rei siunt'. sed eam strenue asseruit P. Setry in Exerci-tλt. o. de Christo, ejusque Matre . Diqitigod by
72쪽
DEPI TURA SACRA LIB. II. 4 nulli interpretantur . Sed Nicephorus Callistus a. Hi
ait, veteres credidisse ipsos , quod artificis ma- 'nu facta esset. verum quo tandem modo , quave arte facta fuerit, exquirere non est hujus Ioel . Illud quidem minime ambiguum est, quin illa ad vivum , summaque cura expressa fuerit. Ac praeter imagines istas , quas mirificas , sive non sine miraculo factas appellabimus , pietor etiam aliquis ad vivum expressit imaginem Salvatoris , se uti Eusebius testatur, aitque Ni--εμι. cephorus , sanctum Lucam' primum omnium ' 7 suisse , qui Christi, & Deiparae Uirginis ima- Nireph. Mel. ginem accuratissime depingeret. Uerba Nicephori sunt hujusmodi r Ac Lueas quidem Apo- 'p' si solus primus ipsas aceurate , opus id exorsus , manibus suis depinxit. Pinxere porro majores nostri non personam tantummodo Salvatoris ,
sed nomen etiam modis quibusdam singularibus quales i stae fuerint no tae vel istae illustriores moremque hunc seribendi nomina, & designandi per notas, secuti postea Pontifices' observavere , quorum unusquisque sui nominis notam
eomponebat, quae passim , hodieque in s ς iε IM,Aiari sedibus spectatur . Neque insignia gentilitia , eiuria.
quae hodie vocantur . me, olim in usu fuere, Eorrom. Fict. Sacr. D tam
a S. Lueam fuisse pictorem omnes mel oris notae eriti ei pernegant, ae Simeonis Metaphrastis commentum agnoseunt; quamvis aliter sentiat Barcinius ad ann. Fas.
b De monogrammate Christi nomen indieante videnda omnino Dissertatio v. C. Domin et Georgii . a vide Frane. FiesroniiV. C. Antiqua plumba edita Rom.
73쪽
1o FED. B O R ΠΟΜRItam apud sacros, quam apud prosa 1 . At nune indigna facies est insignium lasmodi stemmatum , quibus non sacri solum parietes , sed vestes etiam ipsae sacrae scedantur . Sanctorum quin etiam iptorum nominibus , inscriptionibusqadi corruptela nuper eadem irrepsit , minime , ut ες Ri nomen arbitror, admittenda . Siquidem repudiata Sancti appellatione. hac voce passim Divi nuneupantur . Pro sancto Sebastiano , sanctove Laarentio , divum Lauretatium , divumque Sebastianum scribunt, sculpuntve , sive inciducit , idque faciunt tamquam contaminandae Latina linguae religione, ac metu; quae sane lingua poterat abique puerilibus hisce ineptiis exerceri . si nihil aliud obitaret . Vox ista divorum , praeterquam quod inanibus Diis, di Imperatoribus addi solita sit, rectius erit in appellatione
sanctorum titulum custodire eum , quo ceu proprio , & suo semper usa est Ecclesia , sanctumque Sebastianum , di sanctum Laurentium simpliciter , & innoxie nuncupare. Ac sicuti in
sanctissimae Virginis imagine iactum est , ita
etiam essigiem Salvatoris ab Nicephoro expressam transferemus in hunc locum, idque in gra- Lib. mp. o. tiam pictorum fiet . Porro eriles formae Domini nostri Iesu rarisi, sicuti a veteribus accepiamuS , talis propemodum , quatenus eum crassius
.erbis comprebendere licet , fuit. Egregio is , vividoque vultu fuit. corporis satura ad palmos prorsus septem . Caesariem habuit sub vam , aenea admodum densam , laniter quodammodo ad
74쪽
erispos declinantem e supercilia nigra, non perinde inflexa . Ex oeulis sub vescentibus miri- ea prominebat gratia . Acres ii erant , is nasus longior . Barbae capillus favus , nec admo dum demissus . Capitis porro capillos tulit pro lixiores. 2Novacula enim in caput ejus non ascen dit, neque manus aliqua bominis , praeterquam matris, in tenera dumtaxat aetate ejus . Collum fuit sensem declive , ita at non arduo, is extento nimium corporis satu est. Porro ννitiei re ferens celarem , non rotundam , aut acatam h buit faelem, sed qualis matris ejus eνat, paulum deorsum versium vergenem , - modue rabicundam e gravitatem , atque prudentiam eum te nitate eo unctam , pia bilitatemque irarundiae expertem, praeseserentem. Persi Ias denique per omnia fuit divinae, immaeulatae suae Genitrui. AT Mec quidem hactenus . Pictores igitur in f eienda Christi , & Deipam imagine memores esse velim rei unius , quam antiquitas univer se eredidit , Patre sque tradidere , faciem ne mpe Salvatoris plurima intris smilitudine false insignem , itaut sve intrem , sive Filium quis intueretur a posset facile agnoseere , vel ex M tre Filium , vel ex Filio Matrem . Eamque similitudinem Dantes poeta spectatam fuisse in vultu Matris est etiam , pinquam Filius ad sedes aeternas redierat, hisce earminibus a D a In
a Carmina Dantia pallio ipsis stamone haec sunt eant. I. Parad.
75쪽
otvere jam tanaeem faciem , quae rari Simillima es , cujus sola elaritas Excitare tepores ad videndum Christum .
CAPuT III. IN pingenda autem imagine Christi pendentis e Cruce , Christiani pictores multis modis variavere rem eam . Nam in monumentis
antiquissimis alicubi picta Salvatoris imago est , velut absque spiritu . Alias spirantem adhue 3 saepe quatuor clavis confixum fecere , quae s-gura magis placuit antiquitati, talisque una cernitur in sacello sancti Iulii Papae Primi ad Pontem Millium , non procul ab sancti Ualentini martyris aede , vestisque ibi Salvatori iniecta est, absque manicis . Alicubi etiam veta 1 issimae Crucifixi imagines quatuor clavos ita dispositos habent, ut duo manus, duo pedes configant. Sed pedibus subjecta tabella est, ita qua plantae illae saerosianctae quiescunt, & unam quamque clavus figit. Meminit tabellae ejus Tisb. I. p. c. Gregorius Turonensis , aitque subjectam eam glori a r. sui me Salvatori, & una confixam . Ei autem ' Gregorius ille Turonensis fide dignus SeriptorOb
76쪽
ob antiquitatem, & diligentiam, qua res hujusmodi investigavit. Neque visiones, & revelationes aliquae in diversum anteponi Scriptoris hujus auctoritati debent. Nam quomodo taliavi sa accipi oporteat, dictum alibi est . Extat etiam consentaneus auctoritati huic Irenaei locus , qui ostendit fulcimentum utique aliquod subjectum fuisse Salvatoris pedibus : Ipse habi- Lib. 2. e. 3.1us Crucis fines , is, Dmmitates habet quinque , duos in longitudine , im duos in latitudine , Onunum in medio , ubi requiescit , qui elavis a gitur . Item alius Iustini martyris et Et quod in medio fixum es lignum , ut cornu, is ipsum emi -
net, in quo vebuntur , D' infitent , qui Crucis supplicium subeunt . Tabellam autem ejusmodi in qualibet suisse Cruce testatur marmorea una tabula , quae hodie cernitur ad sancti Petri subterraneam aedem in ingressu ad laevam, qua in tabula Prineeps Apostolorum sculptus est s pinis in Cruce pedibus , & verso deorsum capite . Nam quia semper ad Crucem tabella ejusmodi adhibebatur , quo tempore Apostolus confixus est, ideo sculptor ille eonsuetudini
temporum inserviens , eam addidit, etsi minime necessaria esset . Etiam existimavere non
nulli , manus Salvatoris nequaquam in palma vulneratas fuisse , sed qua brachium manui committitur nam alioqui Salvatoris pondus non potuisset sustineri. Sed consuetudo communis , & Eeelesiae Catholicae mos custodiendus erit, neque novi quidquam asserendum.
77쪽
s4 FED. BORRΟΜ EI Nam etiam in Evangelio est , Ostendisse Chri stum manus. S latus . Nomium vero artificum inventum est illud etiam , quo Latrones non confixi elavis , sed suspensi , ligatique vinculis spectantur. idque repugnat saerarum litterarum auctoritati, eum diserte sanctus Matthaeus crucifixos una cum Salvatore latrones
dieat; suspensique sic , & ligati, non crucis xi fuissent. Ita sensere Chrysoltomus , Λα-gustinus, & Gregorius . Et latro bonus , au ctoribus Hilario , & Λugustino , ad dextram pingendus erit. De varia porro , & multipli- ei Crucis sorma . cum lase nuper , Scopiose Scriptores duo' tradiderint, nihil attinet eorum dicta repetere . Tantum proponemus imaginem unam Crucis , quae haud ita pridem in India orientali juxta sancti Thomae sepulcrum reper ta fuit . Retulere qui viderunt, Crucem eam ita suisse factam . ut in lilia , floresque desineret . eamque Crucem primis temporibus factam sui Dis, credibile est et eum mysterio haud dubie illo , quasi aetatis ejus sancti homines significare vellent Christi Crucem ob martyrum triumphos sfloridam μ. atque viridantem fuisse . Insidebat ei Cruci Columba. Crueis hujus imago alterius Crucis imaginem revocat mihi in memoriam , quam alicubi vidimus . Forma erat huiusmodi et Pendebat e Cruee nudus umbelleo tenus Salu
tor sin Nempe Iambum Bosium , R Iaesbum Greiserum innuit.b De Cruee florida , de eolumbis ornata , vide Τab. LIV. t m. I. Romae subterraneae , di parergon pag. II 8. eiusdem tam , atque animadversiones in easdcm picturas .
78쪽
tor, subjecta pedibus tabella , quatuor adactis elavis, candicantibusque columbis, quacumque Salvatoris membra vacui spatii aliquid reli quebant , ad indicandam , seuti ego arbitror , Salvatoris ipsius innocentiam , puritatem Ueanimarum, quae ipltim sequuntur . Neque
enim columbae tantum ipsae , sed Pelieatii filii etiam Christi fideles significant. Quos quid*m
Delicani sitos nequaquam facere vivos oporte hit, ne inhiare videantur ad exsugendum pater num , maternum ve sanguinem . Sic docet san. .
Eius Augustinus , atque ita magis etiam similes redduntur fidelibus, quibus e Salvatoris sanguine nova vita obtigit . Tanta porro suit Christianae antiqvittatis erga sacrum hoe signum pietas , & reverentia , ut neque humi , neque in sordido aliquo loco Signum pingi, collocamrive illud vellent . Neque umquam alie ubi adhibebatur ad sordes prohibendas , quod fieri non debet, ac ne fiat, Concilii Constantino. ipolitani auctoritate decretum est . Resque notatu digna ea est, quam de Cruce resere in hane Lib. stae Hist. eamdem sententiam Gregorius Turonensis . Quin etiam sanctus Asteriua Episcopus Amaseae damnans superbas, luxuriosasque vestes , ait, non esse pingendas eas sanctarum , divinarumque rerum imaginitas, etiamsi pistatis eausa id fieri videatur . Conflantinus tamen Solom. lib. I. In Perator, ut milites suos ad religio aera , pie- EeH- ω, talemque iueitaret, institui , ur arma , & tela fgno Crucis notarentur , idque sancte , α
79쪽
laudabiliter ab prineipe illo est factum . Quod
autem in antiquis monumentis ansatae Cruces repertae fuerint, sciendum est , non veras eas fuisse Crucis notas , sed diversum quiddam ita figuram sorte eam adsimulatum, sicuti etiam aves in volatu , navi uioque mali cum antennis non dissimile quiddam reserunt , notasque eas copiose Iustinus martyr Damascenus tractat , & alii recentiores . Et irridens Tertullianus inanium Deorum statuas , ait, superstiti ne Gentium agi eos in Crucem , dum ex luto, gypsove statuas , ct simulacra illa construerent; sortuitasque etiam Crucis imagines arbitror fuisse eas, quae apud Indos repertae sunt . Neque enim credibile erat , Christianam Religionem olim illuc pervenisse . Debetur tamen eorum pietati laus , qui commentando , & excogitando , reperere imagines eas , qualis aetate nostra libellus in lucem prodiit a pietateque etiam eadem per hosce annos florem ex India unum attulere , qui sanctissimae Christi passionis instrumenta mirifice resert .
CAPUT IV. ΙΝter errores alios , qui pene quotidiani sunt
in mysteriis hisce pingendis , non minimus ille est , in quo artifiees summopere elaborant a Namque in pingendo Salvatoris ortu faciunt athletica pastorum corpora , tam violentis s
80쪽
DE PIETUR A fACRA LIB. II. 37 actuosisque figuris , ut ab omni alia contemplatione oculos in se convertant. Dei param Uero ipsam, & natum Insantem minimo studio faciunt , totam ex eo gloriam quaerentes , si pa sorales illos humeros , & brachia extenta cum musculis , & toris ostendant . Ita sedentes eOS , distorteque , & absurde collocatos exhibent absque motu , & actu corporis ullo , qui scin tillam ullam inesse pietatis ostendat; jactandaeque artis causa , contectis eapitibus pallores , ad tantum illud mysterium colloeant, ineptiaeque interim artificum spectaculo sunt. Neque carent culpa in eo , dum tenentes reverent Iae causa manu pileum pastores eosdem faciunt. Non enim id moris antiquitati fuit, & nisi nudis capitibus incedebant homines , tegmine cer te diverso utebantur . Λt In adoratione trIum . Regum misceri varios colores vultus notasse videor, quandamque simplicium fabulam, quasi natu minimus eorum Regum sit repente factus natu maximus, ideo quia in officio illo adorationis antevertere caeteros conaretur . Ita pictores
aliqui colloeant ultimo loco seniorem. Circum' Cireumeso. cisio facta est in Bethlehemittea spelunca , sicu m. r. lib. I. ti Epiphanius affirmat, non autem in templo 3 Περοῖσε parentumque ipsorum , & Μatris interdum unius erat id circumcidendi munus . In ipse autem Circumcisione ' Salvatoris receptum jam