장음표시 사용
61쪽
nare tubicula amant statuis , imaginibusque sibidinosis, eaque Daemonum inventa cupidi si sine sectantur. Nam quasi sceda, & marcida perditorum hominum mortalitas parum alte, parumque firmiter insitas habeat fibras impurae Iibidinis , ita fovere , ct alere eas amant, ac veluti scitamentis quibusdam , ut dixerat apte aliquis, excitare famem volunt . Verum ego minorem culpam impietatis tribuerim talium imaginum emptoribus, quam iis , qui eas veri-
ditant. Hi sellicet illecti sordida eupidine quaestus, multo etiam faediora sacere , sive sabricare parati essent, eum emptores alioqui intellecta demum pernicie ista , & damno , & ignominia, negligant turpissima ista opera, & oecultent , ne sacramentorum usu , & communione prohibeantur , si perpetua sic praebeant alimenta vitiis, ipsique peccandi occasiones emant. Tales autem Artificum insanias, omissa longa oratione , satis arguerit unius profani Scriptoris locus e Refert Lampridius in vita Severi Imperatoris , Principem eum in Lara Iaraνium Se- rio suo ea penetralia aedium erant, destinata - Imperώ- Penatibus eollatas habui sse imagines eorum , quorum ipse gloriam , sive sanctitatem maxime admiraretur . Inter eas fuisse imagines , Apollonium , & Christum , & Abrahamum , & orintheum , & plarosque alios, quos ipse haberet' in Deorum numero . In Lararici altero , ob
seu riore scilieet, & ignobiliore , Virgilii sui se imaginem , & Cieeronis . Λt Catholica soboles sDipiti od by Cooste
62쪽
boles , discipulique Salvatoris , Cupidines , &Veneres nudas statuere sibi ante oculos vois
lent y O scelus i Non Ecclesiastica solum auctoritate , sed Imperii etiam alterius nutu , PO tentiaque coercendum , ut sordes istae procul ab hominum coetu removeantur . Sane malia Patrum cura fuit adversus corruptelas ejusmodi, neque decretorum finis contra deformitatem eam . In Concilio Trullano, quod sub Sergio Primo, capite centesimo ; in Concilio Se nonensi , quod sub Clemente Septimo celebratum fuit, capite quadragesimo, damnantur ima gines lascivae, vitanturque templis inserti simula era historiarum inanium . In Synodo item Augustensi, quae sub Paulo Tertio habita est , capite vigesimo octavo, decretum extat non solum adversus impuras imagines , sed etiam adversus eas, quae infamiam alicui, dedecusque afferre possint . At Concilium Moguntinum sub eodem Paulo Tertio habitum , non solum lascivas damnat imagines , sed damnat etiam, si quae
vel in artis tantummodo experimentum , osten
lationemque sa essent, vel absque summa modestia exprimerent aliquid . Vel molle nimium , dc delicatum affluensque deliciis , quod a Christiana pietate abhorreret. Flagitiumque etiam tollere aliud Principes deberent, quo nobilissima ars laeditur , ac violatur . Nam cum anti quitas ipsa statuas , tabulasque mirifici operis Diis suis inanibus sacraverit , largeque donarit,
63쪽
4o P EI . BO RROMRI opera auferre inde, vel in profanos vertere usus audemus. Quod qui iaciunt viri potentes , possunt ipsi quidem Imperio . potentiaque sua vim cohibere Populi reclamantis adversus eas Numinis . di Patriae injurias, auserreque sua ornamenta Templis, sed non poterunt certe aures obstruere suas, quo minus lamenta , & querelas Civitatum ipsarum ob eam rem exaudiant, nullaque umquam diligentia, nullisve opibus fiet i stilicet ne violentissimus quidem Caesarum fingere se surdum potuit adversus ejusmo
di querelas; id quod Plinii locus declarat, quo Lib. de Lysippi operibus Scriptor ille agit , estque locus ejusmodi; Plurima ex omnibus signa fecit, ut diximus, 'eundissimae artis, inter quae distringentem se, quem M. Agrippa antetbermas suas dicavit, mire gratum Tiberio Prin-eipi r qui non quivit temperare sibi in eo , quan quam imperiosus fiui inter initia princistatus , transtulitque in cubiculum , alio ibi signo substituto e cum quidem tanta Topuli Romani contumaeia fuit , ut magnis theatri clamoribus repo ni Apoxyomenon flagitaverit, Prinee ques quas- quam adamatum , reposuerit.
64쪽
NON poterit haec nostra cura compleri
cti seeundo hoc libro divina omnia mysteria sngulatim , sicuti sortasse Pictoribus necesse esset iis , qui mysteriorum ejusmodi plane expertes sunt . Praecipua tantummodo quaedam attingemus , instruemusque quibusdam ejusmodi monitis , quae ipsa simili tudinis , dc exempli luce , possint ad alia documento esse . Cumque minime fieri possit ,
ut unico volumine comprehendantur omnia mysteria nostrae salutis , rerumque aliarum san
Rarum , quae in pictura cadunt, videntur mihi pictores . & sculptores non debere esse alieni ab litterarum studio , potiusque laborandum esse iis , ut litteraturae aliquid adipiseantur , & quidem sacrae magis, quam profanae, cum pars ea utilior esse queat . Quantopere autem deceat pictorem, sive statuarium expolitum es
a Qui sint in pingenda Trinitate ab artisethus errores vlistandi , cuique eanoni, sive regulae innitendum a docuit egre gie BENEDICTUS XIV. in epistola ad Episcopum Augusta num , quam obtervallonibus sui inepte vellieavit Christianus Ernelius Windhelm, quamque egregie propugnavit V.C. Lud. Ant. Muratorius in Apologia eiusdem epistolae . viis denda est etiam Differt. Theologiea De eo quod licitum esctrca picturam imaginum B. Trinιraris , edita Tubis.
65쪽
se litteris , vir ille artium harum summus Michael Angelus docere potest exemplo suo . Le-Mithaelis-- gebat enim ille multum , scribebatque etiam , geu -rmi & earminum ejus volumen extat ad Dantis poetae similitudinem, quae carmina scribere non potuisset, nisi adamasset litterarum studia. PVima=ὸ sena Si personam aeterni Patris sacere volens pictor,
Trinitatis. exhiberet veneranda canicie senem , procerumque , & dimissa in pectus barba , picturaque tali divinam illam personam ad vivum expressam esse arbitraretur, existimans scilicet Patri aeterno corpus in eaelo aliquod esse simile nostrae huie carni, is non solum vituperatione.
ct irrisu, sed etiam supplicio dignus esset. Non tamen damnanda esset figura ejusmodi , posseque Patrem aeternum humani corporis similitudine repraesentari, declarat id ipsum , quod persona eadem excelsa , & prima Divinitatis Adamo sese sub oculos in eolloquium dedit. Ita enim in Genesi est , Deique nomine Pater ibi aeternus designatur. Danieli etiam figura sese humana obtulit, designans Deum , & sortasse suit secunda Persona Trinitatis , quae sub ea figura apparebat, ut humano generi signum aliquod daretur ejus rei , quae redemptionis nostrae causa propediem sutura erat. Spiritus quoque Sanctus tum columbae specie , tum igneae linguae figura spectatus suit, neque justa reprehensione notandus erit , si quis ita pingat . Sunt enim apud Paulinum etiam haec verba h
66쪽
DEPICTURA SACRA LIB. II. 4I' Pleno eoruscat Trinitas moerio, Stat Christus agno, vox Patrιs caelo tonat ,
Et per Columbam Spiritus Sanctus fuit . Et praeter eas , quas paulo post afferemus, rationes , & auctoritates, sacrae passim litterae attribuunt humana membra Deo , cui, sicuti Dionysius A- nos docent sacri Scriptores, scimus , non effer . corpus, sed transsata haec, metaphoricosque sermones esse , quorum occulti sensus sunt, α δε fi m. valde diversi ab eo sentia , quem prima fronte spiritualis impraeserunt. Accedit eo Patrum auctoritas , qui Trinitatis imaginem , similitudine , sive pro ' .portione quadam pingi sic possie , assirmant . CHetM .parte. Quod si apparitionem hujus mysterii aliquam qμ.
pingi contingat, poterit sane depingi ad eam- Visi. dem formam . Figura si quidem illa ideo instituitur , ut monstret id , quod aliquando spectatum suit. Ac se uti eredibile, consentaneum que est , sanctum Paulum imaginem vidisse Salvatoris , tune eum ab eo objurgatus fuerit, sanctumque Stephanum speciem vidisse eandem, tunc cum ipse confrmaretur, ita pleraeque ali Muisiones , tum patris aeterni, tum Sancti Spiritus imaginem monstravere , ita tamen , ut
credi liceat, sanctum Paulum , & sanctum Stephanum personam vidisse Salvatoris assumpta humanitate gloriosam , & fulgentem , perso nam vero patris aeterni , & Spiritus Sancti, vel
corpore aliquo assumpto , Vel humanae mentis
imaginatione esse manifesta tam . Quod autem ad secundae personae manifestationein spectat ,
67쪽
Iohau. S. Antoninus in Sum. p. 3 sit. 3. cs, 4.
44 FED. BOR Rosissi Isciendum est , quosdam patres censuisse , tune cum in antiqua Lege Deus appareret, non Patris aeterni , neque Spiritus Sancti, sed tantummodo Filii personam eam fuisse . Sic enim Irenaeus, & Clemens Alexandrinus, & alii censuere . Et post eos , s. Antoninus monuit , quoties Trinitatis mysterium pingatur, omittendum esse deforme , monstruosumque illud , ut tria capita eorpori uni addantur. Nam praeterquamquod ab naturae ordine figura ejui modi abhorret, etiam vitanda est profanae antiqui talis imitatio , quae duos Iano vultus addebat , unum in fronte , in occipitio alterum .
CAPUT II. VI detur mihi antiquitas nostra in facienda
Salvatoris imagine , magis pios quosdam adhibuisse sensus, quam quos artifices hodie nostri adhibeant . Nam Symbolo , sive Hieroglyphico serme aliquo veteres illi utebantur , quo plu, honoris mysterio esset . Itaque fecere aliquando Pelicanum , qui vulnerans sibi rostro pectus, elicit sanguinem. pinxere nonnunquam agni figura Salvatorem , diademaque , & vexillum addidere . ut intelligeretur , agnum hun esse illum occisum simul, & redivivum , qualis imago apud antiqua coemeteria spectata est .
68쪽
DT PICTURA IACRA OB. II. 43'Alicubi etiam pastorale pedum ' addidere , Mi intelligeretur ossicium, & munus, quod agnus iste sibi desumpsi irat; suspendebantque ab ipso pedo, baculoque pastorali vas aliquod , .i ut spiritualia sic alimenta designarentur , quae agnus ille caelestis asseclarum suorum gregi exhiberet . Quodque antiquissimi moris suerit, Pingere Salvatorem agni ' figura, quae implicatam cruribus crucem haberet , rudi quidem, sed tamen illustri propter antiquitatem opere, declarat figura ejusmodi tana , quae cernitur in coemeterio Novellae, via Salari a juxta caemeterium Thrasonis . Vidimus etiam pictum hominis figura Salvatorem, sublata in collum ovicu- Salvator ββ Ia '. talemque imaginem fuisse arbitramur eam, de qua apud Tertullianum mentio est , eaque die. rapit. Di
imago in sacris calicibus' picta fuit. Nee in ca- Θ ro. licibus tantum picta suit agni figura , sicuti Tertullianus idem tradit , ut sic indicaretur , reperisse Christum oviculam, quae perierat, sed etiam Episcoporum pallia texebantur, hodie - sest que texuntur, ex lana potius, quam ex lino, ut ovicula designetur eadem , amissa scilicet , &inventa , & in Salvatoris humeros sublata; quoda'vide Tabul. Lxv II. Tom. a. Romae subter. & animadversionea ad eamdem Tabulam . b Vide easdem Tabulas, & praeeipue Tab.xe I .n. I.&TII. e vide primum Tabulam xxx .in eodem opere, cui titu-
Ius et Sculture , a Paetura re fratre da' cimiteri di Roma 3 dein Tabulam xxxv I ii. & postea omnes ferme Tabulas Tomi a.d Vide Philippum senatorem Bonarotam in libro, cui ti
69쪽
Orphei figura, 46 FED. BORRONAEI quod ossicium erga greges suos imitari Pontifiaces debent, oviculasque sibi commissas ferre . ac sustentare . Mysterium autem hoc Pallii Archiepiscopalis ab Isidoro Pelusiota affertur. Et
in antiqui operis monumento Pallor ille cernitur circumsuta ovicularum corona , quae defixis in eum oculis, suaviter, & placide intuentur , ita ut intelligere possis , gestire eas adipectu pastoris sui , eumque agnoscere , & vene rari . Ita haud dubie mysterium pertinuit ad verba illa Evangelii , quibus suas oves pastor agnovit , & ipsae vicissim pastorem suum agnovere . Habet porro figura eadem lacernam , sive mastrucam V pastoralem , ad indieandam sive paupertatem ipsius , sive medicinam , sive pabulum , & alimenta doctrinae , quae iple ani mis hominum parabat . Etiam Romae ex Vaticanae aedis pavimento marmoream effodere pilam ', in qua pastor expressus , altera manu ba culum tenebat , 3ltera permulcebat oviculam . quae figura mansuetudinem , amabilitatemque
Salvatoris indicabat, exomidemque A gestabat; pastor ille , qua passim uti peregrinantes videmus . Apud coemeteria quoque nonnulis , Prae
sertimque Romae in sancti Zepherini coemeterio
70쪽
r, E PIETURA SACRA LIB. II. T cernitur Orphei figura ', stantis inter seras , quam utique figuram non suisse Salvatoris imaginem , sive notam , possemus fortasse suspicari, nisi certissimis argumentis compertum haberemus , sacram utique eam imaginem esse , non profanam . Clemens Alexandrinus scri- In Prorr.ptum reliquit , Christum vere Orpheum nostrum esse, qui bestias agrestes mansuefecit; qui Ioeus haud dubie imagini ei fidem , auctoritatemque facit . In iisdem etiam arenariis chryptis, sive coemeteriis , & in marmoreis etiam tumulis expressa cernitur imago Ionae k, veluti
projecta in pelagus , & ceti saucibus absorpta,eujus figurae mysterio significabatur spes noli rae resurrectionis , simulque mors , dc resurrectio Salvatoris. Estque hoc scitu dignum . quod imago illa Jonae sugientis ab divino conspecta , Lm. 6.non hederam , sed cucurbitam' depictam habet, quo frutice vocis Hebraicae Cbi jon sensus declaratur . In eodem sancti Zepherini coemeterio picta cernitur imago Salvatoris iub pastoris figura, qui sedens in saxo q, tenet manu fit utam, oviculasque circumfusas alloqui videtur . Sed omnium istarum imaginum pastoralium iactarum
a Ide Tabul. LxI II. & Lxx I. tom. x. Rom. subt. Vadcomnino animadversiones ad hujusmodi Τabulas . b Vid. in eodem opere tom. I. Tabul. xxx I. & t ma .
Tabulas animadversiones .c Vide ibidem Tab. xxxv II. xLII. Tom. I. 3c animadversiones ad has Τabulas pag. I SI. & I so. d Expressus in Tab. xxxvi I. eiusdem operis toma 1