장음표시 사용
221쪽
eto 8 DEFINIT. EX PHILOSOPH. MORALI. MCLVII. MALEDICERE AL TER I dicimur, si uerbis significamus, nos uelle ut alteri male sit. MCLVIII. PACTA sunt promissiones m tuae, sue, pactum est consensus plurium in unum placitum. MCLIX. CONTRACTus sunt Pacta, quae circa dominii translationem uersantur. MCLX. PROMIssIO dicitur oratio, qua alteri significamus, nos in eius gratiam quidpiam esse sacturos, uel Omissuros.
' MCLXI. L ATROCINIvM uocatur ablatio rei alienae, conscio quidem, sed inuito domino.
MCLXII. FRA v s est actio, qUa aliis, conseiis quidem, sed salsis tamen rationibus ad asseis sum adductis, res suas auserimus.
Obseru. Hae sunt fere definitiones moraleg, quas cum deprehenderim per se euidentes, satisque faciles, multas obseruationea adiiciendas esse , non putaui.
222쪽
MCLXIII, ν Soci ετ as est pactum aliquod, ad communem felicitatem coniunctis uiribus promouendam institutum.
CANT Zivs in positionibus de uocatione Ministrorumetuosae ita deῆnit societatem : Iocietas est comunctio plurium hominum, qui uiribus et uoluntatibus unitis ad certum finem contendunt.
MCLXIV. SALus soci ETATIS est non impedita boni communiti per coniunctas sociorum uireS promoti O. MCLXV. Soci ΕΥ As C NI vGIALIs est societas simplex inter maritum et foeminam sue coniuges, ad Procreandam atque educandam sobolem instituta. MCLXVI. CAsT 1 et As est uirtus determinans appetitum uenereum legi naturali conformiter. MCLXUlΙ. FonN1cΑTro est coitus, solius uoluptatis gratia cum persona soluta celebratus. MCLXVIII. ADvLTER lv M est coitus cum
MCLXIX. Lia1 Do est cupiditas ex coitu uoluptatem capiendi. MCLXX. S A L x dicitur, qui ex tactu Vene- reo nimiam semit uoluptatem, qua impellitur adactus legi naturali contrarios. BAv M. DE P. O MCLXXI.
223쪽
a Io DEFINITIONES. POLITICAE. MCLXXL SODOM 1 A est coitus hominis
dere' est coitus maris cum mare. MCLXXIII. ΡvD I cvs olici tity) dicitur ille, qui se abstinet ab eiusmodi aetionibus, quae ad libidinem et aestum incitant. IMPvDICVS Uero est, qui eiusmodi actiones suscipit, quae ad aestum uenereum et libidinem inflammant.
MCLXXIV. POLYANDRI A est societas inter foeminam unam et plures mares POLYGAM1 A est societas inter marem unum et plures foe
MCLXXV. SpoNs A LIA sunt mutUum Promissum de societate coniugiali ineunda, s de nu- Ptiis contrahendis. MCLXXVI. CON eva INATVs est, cum maspraeter foeminam suam plures sibi adiungit, coitus libidinosi caussa.
MCLXXVII. MuΥvvM AvDITOR IvM est continuum mutuae sinceraeque amicitiae uel hu. manitatis inter coniuges studium. MCLXXVIII. SOCIETAs PATERNA est societas simplex, quae parentes inter ac liberos ubget horum educandorum gratia. MCLXXIX. SusTEN:i ATIO, quam debent parentes liberis, in eo consistit, ut ea a parenti bus praestantur liberis felicitatis subsidia, quibus parandis horum uires adhue impares existunt.
224쪽
MCLXXX. Gua ER NATIO, qua consulunt parentes liberis, in eo consistit, ut adsit prudens et solicita earum actionum , quae liberis ad felicita- necessariae sunt, moderatio.
MCLXXXI. Lunus est actio temporis salten. di caussa suscepta. MCLXXXΙΙ. PATRIA POTEsTAs est ius, quo gaudent parentes, actiones liberorum pro ambitratu suo determinandi MCLXXXIII. MAIOR ENNEs dicuntur liberi, si a patria potestate fuerint immunes. MCLXXXIV. MINOR EN Nps dicuntur liberi, si adhue sunt sub patria potestate. x MCLXXXV. Ο aEDIENTIA est promtitudo imperata exsequendi. MCLXXXVI. REvvnx NTIA, quam habent liberi erga parentes, consistit in solicitudine illa, qua cauenr, ne quid Praesentibus parentibus, suscipiant, quod ipsis displiceat. MCLXXXVII. T v TOR Es dicuntur personae, quae, post parentum mortem, in educandis libe-TiS, Parentum uicem subeunt.
MCLXXXVI II. Pup ILL et dicuntur liberi, qui
sunt sub tutorum potestate. MCLXXXIX. Soci ΕΥ As ΗΕRILIs est societas simplex herum inter et seruum, eum in finem instituta, ut hic pro mercede seu necellariis sustentationis subsidiis operas suas illi praestet. MCXC. SERvvs dicitur, qui hero operas suas locat. ' ,
225쪽
MCXCI. Sua IEC rus alter alteri dicitur, si uoluntas ipsius a uoluntate alterius determinatur. MCXCII. MAM 1PIvM dicitur seruus PrΟ- PriuS. MCXCIII. Do Mus est societas quaedam, ex una pluribusue societatibus simplicioribus co
MCXCIV. RE spva LICA est societas quaedam, ex compluribus domibus seu familiis, ad communem salutem, coniunctis uiribus Promouendam tuendamque tranquillitatem, instituta. MCXCV. MAG1sTRA Tvs siue IMPERAN-πEs dicuntur, qui in republica de rebus, ad salutem et tranquillatem communem sisectantibus, Praecipiunt. MCXCUI. Sus DrTr siue PARENT Es sunt, qui ad exsequenda magistratus iussa sunt obstricti.
MCXCVII. MONARCHIA est forma imperii, qua unus de rebus, ad salutem et tranquillitatem communem spectantibus uel libere, uel minus libere, praecipit. MCXCVIII. TYRANNIs est, cum Persena imperans contra salutem et tranquillitatem communem studio et data opera praecipit, suae tantum utilitati iurentus. MCXCIX. An istoc RATI A est forma imperii, qua uno plures de salute et tranquillitate communi praecipiunt. MCC.
226쪽
DEFINITIONES POLITICAE. II 3MCC. OI IGARCHIA est, cum plures Personae contra salutem publicam agunt, et tantum propriam utilitatem intendunr.
MCCI. POL 1 Tra est imperii sorma, qua PO pulus uniuersus de rebus, ad salutem et tranquillistatem publicam spectantibus, statuit. MCCII. DE Moc RATI A est status, quo Plebs, utilitati suae tantum intenta, negligit salutem et tranquillitatem reipublicae. MCCIII. Sc MOLAE dicuntur societates do-
centium et discentium, in quibus in rerum salutarium cognitione instituuntur. MCCIV. ACADEMIAE dicuntur societates, in quibus scientiae siblimiores, artes, itemque exercitia corporis docentur. MCCV. ACADEMIAE sCIENTIAR vhi di-euntur illae societates, in quibus, coniunctis Uiribus, incrementa scientiarum et artium promo
' MCCVI. TEM pLA sunt aedificia publica, quae, cultus Dei publici caussu, exstruuntur.
MCCUI 1. ApDIpICIA autem Pu ELICA dicuntur illae aedes, quae in republica ad commu-inem Hsum adhibentur. MCCVIII. HONEsTAs Ex TERNA est conuenientia actionum externarum cum lege na
MCCIX. RELIGIO est cultus Dei.
227쪽
aI4 DEFINITIONES POLITICAE. MCCX. DusLLvxi est decertatio duarum personarum , qua iniurias illatas armis letiferis uindicare student. MCCXI. Nos oco Mi A sunt aedificia publica, in quibus aegroti Pauperes curantur et so
cant pas quillum, est eiusmodi scriptum, quod,
tecto nomine, in alterius contumuliam editur.
Cel. noster HAssENIus in Synops p. 3 a. pos tiε. pa squillum ita definit: est scriptum, quo graue aliquod et famosum critim , ut adulterium, furtum, latrocinium, uel scortum dolo malo alteri obiicitur.
MCCXIIy LEGEs civ 1LΕs sunt normae, secundum quas in republica actiones nostras instituere obligamur.
MCCXIV. POTE si As dicitur libertas, iussa
promulgandi. , MCCXV. S vMM A POTEsTAS SOuVE. RAI NETE ) est potestas illimitata. MCCXUI. LEGES pvNDAMENTALEs sunt regulae, quibus potestatis atque potentiae limita tiones continentur. MCCXVII. THEs Auna Rivs est, qui pecunias, ' in usum publicum exactas, recipit et erogat. MCCXVIII. Dux agLLI est persona, a cu' ius nutu Pendet miles, ipse autem a iussu imperantis,
228쪽
DEFINITIONES POLITICAE. 2Ismiaris, ad leges quasdam fundamentales status
MCCXIX. Ivs DENOMINANDI est potestas, collegio concella, ut, si munus quod uacet, nominent personas duas, uel tres, dignas ipsorum iii dicio, quac eidem admoueantur.
est summum illud tribunal, quo iudici superio. ri , qui de caussis grauioribus ius dicit, exami-Hare et resormare. licet sententiam, ab inferiori laxaria , si pars alterutra litisantium in ea acquiuscere nolit. ICCXXI. Ap PELLAΥIo est illa prouocatio ab iudice inferiori ad superiorem ob latam ab isto sententiam. MCCXXII. HO MAGI vM est iuramentum, quod praestant subditi imperanti, ad imperium
MCCXXIII. TRIavNAL QUODDAM CRI MINALE sv MM 'M est, ad quod mittenda sunt acta inquisitionis, ita, ut sententia lata exsecutioni demandari nequeat, nisi ab eodem, summi imperantis nomine, confirmata. U
MCCXXIV. Co NpRONTATIO est, cUm testes, praesente reo, testimonium deponunt, et eius assensum urgent, si scilicet neget pertinaciter reus, quae consensu testium iuratorum confirmanturi
229쪽
216 DEFINITIONES POLITICAE. MCCXXV. CONs1LIARII sunt personae, quorum consilio in rebus decernendis sumimus imperans utitur. MCCXXUΙ. FOEDERA sunt pacta de coniungendis uiribus aduersus. hostem alterutrius
MCCXXVIII ELEEMosuNARIA sunt aedificia publica, quibus eleemosynarii consulunt egestati stipem emendicantium. MCCXXVIII. ERGAs TvLA sunt aedificia publica, in quibus ad lahorcs ui compelluntur malestriati, donec a d saniorem mentem
redeant. MCCXXIX. AERARI PM PUBLICUM est, ex quo pecunia mutuo datur modicas usuras soluturis. MCCXXX. HOMICIDIvM DOLOSUM est actio, qua quis mortem alteri inserti cum eam, uel minorem laesionem, intenderer.
MCCXXXI. HOMICID vM CAsvALE est actio, qua quis, nulla sui culpa, Praeter intentionem, alteri mortem insert.
230쪽
Post et Co Rro RuM dicuntur interstitia, uacua ab ea materia, ex qua constant corpora. MCCXXXIII. C onp v s AasOLUTE DURUM dicitur, quod caret interstitiis, ab ea materia uacuis, ex qua constat. MCCXXXIV. Conpvs RARvM dicitur, si interstitia in sensus incurrunt Cost pus autem DEN svra dicitur, si interstitiola fuerint rariora et exilia. MCCXXXV. Cost pus post osvM dicitur, si materia cohaerens corporis apparet densa, sed interstitiis seu poris admodum patulis distincta. MCCXXXVI. Cost pus D vnvM est, si particulae cor poris dissiculter cedunt tactui, ut dissicilis earum ab inuicem sit separatio. MCCXXXVII. Costpvs ΥΕNus dicitur smoleculae corporis in sensum incurrentes fuerint ualde exiguae.
MCCXXXVIII. Conpus v ERO CRASSUM dicitur, si moleculae fuerint maiores. MCCXXXIX. COR pvs Asp ΕκvM est, si insuperficie corporis moleculae quaedam eminent ultra intermedias. MCCXL. Conpus L Eva est, si molecularum superficies, in corporis superficie sitarum,