장음표시 사용
261쪽
248 POSITIONES META PHYSICAE. Necessarium est uel absolute, uel hypothetice
necessarium. Existemia entis est absolute necessaria, cuius Tatio susticiens in essentia eiusdem continetur. Ens necessarium rari nem lassicientem, cur existat, in semetipso habet. Entis conringeniis existentia non est eiusdem attributum, sed tantum modus siue accidens. Omnia contingentia rationem existentiae suHeientis debent habere in ente simpliciter et absolute necessario. Absoluta necessitas repugnat eontingentiae, idque omne, quod est absolute necessarium, non potest esse contingens. Id, quod hypothetice necessarium est, in se est contingens, Ut adeo necessitas hypothetica contingentiam neutiquam tollere censenda sit.
In omni ordine debet quid adesse, in quo uaria coexistentia, uel sibi inuicem succedentia, sunt sibi similia. In omni ordine debet adesse regula ordinis-Ρotest in rebus, iuxto se inuicem dispositis, alio
respectu, adesse ordo, alio uero respectu inordinatio siue confusio. . In iis, quae existunt, reperitur Ordo. Omne ens est uerum Quotiescunque ob regularum, simul obseruandarum, pugnam sue collisionem exceptio a regula persectionis instituenda, toties ita eam instituemus, ut maius bonum praeseramus minori. Vbi unica tantum adsuerit regula persectionis, ibi exceptioni non est locus
262쪽
POSITIONES METAΡHYSICAE. 2 9 In persectione simplici exceptio nulla esse potest, quamuis in persectionae composita exceptio locum habere possit.
Ex exceptione Oritur desectus, non uerus ille quidem, sed tantum apparenS. Ex exceptione a regula persectionis oritur impersectio in parte, salua totius persectione. Imperfectio partis facere potest ad maiorem totius persectionem. Omne ens gaudet persectione essentiali. Essentia entis compositi consistit in modo compositionis talium partium, quibus constat ens compositum. Esentiam entis compositi is demum recte perspicit, qui cognoscit, quales sint in cbmposito partes, quoue modo partes illae sint inter se connexae. Quaecunque crinposita sunt eiusmodi, ut simili gaudeant structura, illa sunt sibi similia . . , Duo entia composita perfecte similia existere
Quodcunque est ens compositum, illud non existit absolute et simpliciter necessario. Omne ens compositum debet esse extensum. Contigua non statim sunt continua.
Spatium a rebus, simul existentibus, est diuersum.
Omnia composita insunt spatiis. Locus ab ipsa re dissert tanquam rei relatio. Vbi nullum locum habent res successivae, ibi
tempus quoque nullum habere locum potest. Is, in quo nullae reperiuntur successiones, in tempore uiuere dicendus non est.
263쪽
aso POSITIONES META PHYSICAE. Quicquid est in tempore, id mutationi hus est
Tempus cum entis intrinseco nullam habet connexionem, nec quicquam in natura rei intrinseca mutare potest
Tempus a rebus, sibi succedentibus, harumque existentia, differt. Motus omnis fit in tempore, et est ens succes
Locus non obstat, quo minus possit quodlibetens 'a Oueri.
Omne compositum est diuisibile. Partes entis compositi ex alio in alium locum possunt trans Poni. Compositum potest fieri maius et minus. Omne ens compositum est mensurabile. . Quo*libet ens compositum debet gaudere figura. Figura entis compositi est mutabilis. Omnis mutario, quae accidit in ente composito, non potest non fieri per motum. Omne ens est uel simplex, uel compositum. Si dantur entia composita, consequens est, ut dentur quoque entia simplicia. Ens simplex non est extensum. Ens simplex caret omni magnitudine. Omne ens simplex caret figura.
Ens simplex est in diuisibile.
Ens simplex, quod absolute necessarium est, oriri non potest. Ex composio nullum ens simplex oriri potest.
Ex ente limplici non potest aliud ens simplexoriri. Sa
264쪽
POSITIONES METAΡHYSICAE. ISI Si ens simpsex oriri debet, necesse est, ut id ex
nihilo producatur Ens simplex, cum oritur, debet oriri in instanti. Modum speciali orem ortus entium simplicium distinere explicare non possumus. Si interit ens simplex, debet an nihil ari. Ens simplex, quod absolute necessarium est, non potest interire. Quoties ens unum A ab altero ente B patitur, totius ens alterum B in ens A agere existimatur. Quemadmodum ex sola agendi potentia nulla sequitui actio, ita ex sola potentia pasiaua nulla se. quitur passio. Posita ui, ponitur actio, nisi adsit impedi
. Entia simplicia ui agendi gaudent. In entibus simplicibus debet aliquid esse per durabile. Omnis sit,stantia ui agendi gaudet. Entia simplicia sunt substantiae. Omne, quod circumscriptum est limitibus, non omnia ea habet, quae habere potest. Eo, quod limitibus est definitum, maius quid concipi potest. Quod es limitibus circumscriptum, successive alios atque alios status habere potest. Omne, quod possidet limites, debet esse enscontinget S.
Ente finito maius quid concipi potest.
Ens infinitum debet omnes realitates, quae tan
tum in ipso sunt possibiles, actu Possidere.
265쪽
as a POSITIONES META PHYSICAE. Ens infinitum Omnes persectiones et realitates possidet sine gradu.Fns .infinitum nullam admittit successionem. Ens infinitum nullius omnino mutationis best
Ens infinitum debet esse ens absolute neceΩsarium.
Ens infinitum non potest ens compositum, sed debet esse ens simplex. Duo entia infinita nec dantur, nec dari possunt. Ens infinitum mensurari non potest. Inter principium et Principatum datur nexus. Posito principio ponitur principiatum. Posito principiato, ponitur principium. Principium et principiatum sunt simul.
Nihil est caussa sui ipsius, siue nihil semetipsum
potest producere. Qualis caussa univoca, talis quoque est effectus. Caussa caussae est etiam caussa eausiati. Omnis caussa essiciens ui agendi praedita sit,
. necesse est. Caussa, absolute eadem, contrarios effectus producere non potest.
Non potest esse plus in effectu, quam fuit in
caussa. Caussa, quatenus est caussa, et essectus sunt simul, nec tempus ullum inter caussam efiicientum interiectum est.
omnis finis supponit ens intelligens, nec PrΟ-hari adeo potest finis existentia, nisi antea probata sit entis intelligentis existentia. Qui uult sinem, etiam uelle debet media.
266쪽
POsITIONES ΜETA PHYSICAE. Finis est primum in intentione, et ultimum
Cosmologia uniuersalis siue transcendentalis recte refertur ad metaphysicam. Quaecunque sunt connexa ratione tem Poris, illa sunt connexa per caussas ossicientes. Quae connexa sunt ratione spatii, illa sunt con nexa per caussas finales. Datur in hoc mundo adsvectabili nexus per caussas efiicientes et finales. In natura nihil fit per saltum. In nullo mundo potest quicquam euenire sor. tuito aut casu. Omnes euentus, in uniuerso contingentes, habent sua ni ueritatem determinatam. Fatum multa medamum est nexui rerum Digno aduersum. E'MFatum stoicum cum rerum nexu consiste re non potest. Fatum astrologicum nexui rerum aduersatur et principio rationis sussicientis. omnes euen rus mundani sunt contingentes ipse que mundus, et nexus omnium eventuum ianiuersalis contingentia gaudet. Essentia mundi consistit in modo, quo res sin aultaneae et successivae sunt inter se connexae.
Quilibet mundus, dum existit, debet esse ens
267쪽
as 4 POSITIONES META PHYSICAE.
Mundus est ens compositum. Vis inertiae, per experientiam in quovis corpore deprehensa, non a corporis extensione pendet, neque ex extensione sequitur, sed in extenso iam supponitu T.
Nullum corpus, quod quiescit, seipsum potest
omne corpus, cum quiescit, in suo manet stam, ab altro corpore ex quietis statu ad motus itatum perducatur.
Si corpus fuerit reuera in motu constitutum, tum lain diu motum continuabit, donec impedimentum aliquod ex parte contraria accesserit. Tantum corpus B reagit in corpuS A, quantum agit corpus A in corpus B, siue actiones et reactiones corporum sunt aequales. Leges motus non sunt absolute necessariae et immutabiles , sed sunt contingentes et mutari Possunt. Elementa corporum prima, ex quibus illa ultimato constant, non possunt esse entia composita,
sed debent esse entia simplicia. Miracula sunt possibilia. Miraculum, si producitur, produci debet abente aliquo, quod a mundo plane est diuersum. Omne miraculum, cum fit, fit per saltum. Miraculum, cum ab ente extramundano patratur debet effectum Praestare, qui a naturali euentu plane diuersus est. Per miraculum ordo naturae turbatur. Per miraculum in nexum rerum confuso inducitur. Perse-
268쪽
POSITIONES META PHYSICAE. Persectio mundi a posteriori, siue per experientiam. cognosci et determinari non potest. Quo plura in uniuerso Occurrunt, quae cum fine, ob quem uniuersus mundus conditus est, consentiunt, quo exactius item plura ista simultanea et successiva eum fine consentiunt, eo maior est' uniuersi persectio.
AJ notionem spiritus compleram sormandam non sumeti sola simplicitus, siue immaterialitas, sed intellectus quoque et uoluntas requiritur. Eo persectior est unusquisque spiritus, quo Persectiori gaudet intellectu. Persectissimus spiritus debet intellectu perfecti Lsmo et uoluntate persectissima gaudere. Nos, et nostrum, et rerum extra nos positarum nobis sumus conscii. Omnis cogitatio et Perceptionem et apperceptionem inuoluit. Dum sentimus, nec solum corpus, nec sola anima sentit, sed alio perfungitur ossicio corpus, alio
Altera sensationum est clarior siue sortior, altera debilior et obscurior. Sensatio fortior supprimit sensationem debiliorem, uti lumen maius Obscurat lumen minus. Quando obiecta externa reuera et actu ipso in organa sensoria agunt, in iisque mutationem Producunt, non est in potestate animae, utrum semtire uelit, nec ne. ι Non
269쪽
Non est penes animam nostram, qualem ipsa isensationem esse uelit.
Nihil nobis imaginari possiimus, nisi quod
antea sensibus perceperimus. Hoc facilius quamque rem nobis imaginamuri quo clarius et distinctius eam olim sensimus Hoc autem dilficilius et aegrius rem aliquam nobis imaginamur, quo eam obscurius et confusius antea sentiebamuS. Quo recentior fuit sensatio, et quo crebrius repetita est sensatio, eo etiam uiuidior et sortior est
imaginatio. H, Imaginatio, cum sola, quiescentibus ceteris sensibus exiernis, Operatur, maiori claritatis gradu gaudet, quam cuin una cum sensibus externis operari debet. Perceptio praeterita integra redit, cuius praesens perceptio tantummodo partem in se eontinet. Haec propositio dicitur lex imaginationis. Imaginatio est continuata sensatio. Imaginatio non semper est in potestate nostra. Somniare non possumus, nisi de rebus, sensa Perceptis. Anima nostra in somniis operatur secundum legem imaginationis. Facile memoriae mandamus ea, quae uel diu, ueI saepius percipimus, uel frequentius ruminamur et repetimus. 'Facilius ea mandamus memoriae, quae distinete percepimus, quam quae confuse Felicior est memoria, quae res Perceptas Plures cito arripit, et diu retinet. EO
270쪽
POSITIONES Μ ET A PHYSICAE. 237
o Eo maior est attentio, quo diutius quis cogit tiones suas ita potest in obiecto aliquod defigere. iit singula, in obiecto Oecurrentia, acie mentis
Attentio eo maior est, quo pluribus obiectis si inui eodem tempore possumuS attendere. Attentio maior est, si quis inter multos strepitus rei alicui potest attentione ita inhaerere, Ur rerum, sen sus. serientium, propemodum sibi non amplius sit conscius.
Attentio continuo nec interrupto effercitio evacquiritur et augetur. Quae attentionem turbant, ea resexioni quoquaobstant. 3Mediante reflexione, a cognitione clara et conflsusa ad distinctam cognitionem intellectus pro- , gredimur.
Eo maior est intellectus, quo plura sibi distinete repraesentare Potest. ιEo maior est intellectus, quo distinctius plura obiecta sibi repraesentat. Persectissimus intellectus omnia possibilia di sincti si me et adaequatissime unico actu et simul sibi debet repraesentare. . I 1i hac uita nec datur intellectus Persecte purus, nec dari potest. Cognitio symbolica uel maxime iacit ad ideas distinctas acquirendas. Quo quis plura in re quapiam distinguere nouit, hoc maius est acumen. Acumen est cum intellectu connexum, et quo - ΕΑ v M. DEF. R - quis