장음표시 사용
91쪽
Ita e. gr. haec Inensia est unum quid, quatenus ea, per quae haec inensia determinatur, i. e. per quae essicitur, ut haec mensa sit haec ira ensa, nec alia, ita sunt coniuncta, ut, quamdiu mensa haec debet ma. nere haec mensa, separari nequeant.
i CCCXCV ΙΙΙ. M vLTA sunt A, B, C et Disi A sit unum, B sit unum, C sit unum, D sit
unum, nec tamen A, B, C et D sint idem. CCCXCIX. NuMΕRus v v LGARIs seu RATIONALIs INTEGER est unitatum multitudo. NuMERVS autem IN GENERE est id, quod ad unitatem eam habet relationem, quam recta
quaedam data ad rectam datam aliam habere potest. CCCC. To TvM est unum, quod idem est cum
multis. PARTEs uero TOTIVS sunt multa,
quae Amul simia idem sunt cum tino.
Ε. gr. Considera eorpus humanum. Pedes, manus, truncus et capyt simul sumta constituunt coipus humanuin, quod unum est, corpus uero humanuin idem est cum manu, pede, trunco et capite sinulsumtis. Unde corpus humanuira est totum. ConfMuLLllai demasquirten g. I 3.
CCCCI. QvANT 1 TAs est discrimen internum Disiuiu, h. e. quo similias salua Amilitudine intrinsece disserre possunt.
STRAE HI ERI contra hane definitionem monita uide in MuLLE Ri demasqu. Ulhilos p. 33. ConfClar. FROIesit Specimen Math. I. ubi notionem quantitatis distincte enotuit, 'item Cel. Η Asius in Difffert. de Notione quantis. Viteinh. IT32. hab.
titate Abi mutuo substitui possunt, sise, quod idem
92쪽
ΟNΤOLOGICAE - , 790, quae eandem habent qualititatem. IN AEqvΑLIA sunt, quoram unum alteri, salua quantitate, Jubstituinquit, Ilae, quae diuersιm habent quantitatem.
Hinc aequalitas, in abstracto, est quantitatis iden. titas, et inaequalitas quantitatis diuerlitas.
CCCCI ΙΙ. MArvs est, cuius pars alteri toti aequalis est. CCCCIV. Mi Nus est, quod TAN PAMTO TvMὶ parti alterius aequale est.
Sumas e. gr. has duas lineas, quarum altera altera maior est.
Hine linea AB est sine dubio maior linea CD. Ratio, quia pars lineae AB, quam partem. A L uOeabimus est aequalis, quia uides Marictisne, . toti lineae CD. Sic contra ea linea CD . It minor, quam linea AB, quia linea CD, tanquam Iosum, aequalis est parti lineae AB. CCCCV. PARs ALIQUOT A est, quae aliquoties repetita toti fit aequalis. CCCCVI. ΡAas AOPANT A est, quae 'aliquoties repetita uel maior fit toto, uel eodem minon est, seu quae repetita aliquoties toti aequalis fieri nequit. CCCCVII. Qv ANTITATES HOMOGENEAE sunt, quarum una aliquoties sumta alteram superare Potest.
CCCCVIII. Qv ANTITATES ME TE ROGENEAE sunt, quarum una aliquoties sumta alteram superare nequit. Exempla e Mathesi desumta deprehendes in UOL- . FII Ourol. Lar. p. a.' i. CCCCι X.
93쪽
eidem A bis sumto fuerit aequale. TRIPLER, se tet sumto suerit aequale. Et sic porro. CCCCX. DIMIDIuM alterius dicitur, quod his sumtum alteri fit aequale. a CCCCXI. NuMERvs DETERMINATUS est, qui resertur ad unitatem datam. NuMΕRus
uero IN DETERMINATUS est, qui restitur ad
unitatem uagam, Pro qua assumi potest, quodcunque uisum fuerit. .' t CCCCXII. AvGERI dicitur, quod homogeneo adiecto essicitur maius. i. . CCCCXΙΙΙ, . IMMINUI dicitur, quod homogeneo ab eodem ablato esscitur minus. CCCCXIV. MAGNITUDO est multitudo
partium, totum constituentium. CCCCXV. MAGNITUDO DETERMINATA
est si numerus partium assignari potest. INDE A TERMINAT A est , si numerus partium non est sissignabilis. νCCCCX VI. MAGNUM dicitur, quod plum
partes habet respectu asterilis. PARVUM, quo pauciores habet respectu alterius totius. CCCCX VII . METIR1 MAGNITUDINEM dicimur,si magnitudinem utiquam pro unitate asit 1ntimis, et alterius magnitudinis rationem ad eam determiuamus. MENS FRA dicitur magnitudo, quae pro unitate assumitur, MENSURA Tu M autem est magnitudo altera, cuius ad mensuram ratio inus gatur.
94쪽
ΟNΤOLOGICAE. 8 Ic CCCXVIII: QvALi. As is determicatio rei intrinseca, quae me alio assumto intelligi potest.
Hac ex definitione patescit, quomodo a quantit te differat qualitas. Quantitatem sine alio assumto thtelligere non possumus, quod ex eo manifestum
est, quod, cum notionem quantitatis, ope uerborum alterius, animo ingenerare uis, id fieri nequeat . alia ratione, quam et ubi aliam quantitatem assumis, et ad huius rationem eam , cuius notionem cum altero communicare uis, exigis. Qualitatis uero notio ita animo In generatur , ut, quamuis confusiasti tamen solis uerbis queat rursus produci. Si ee. gr. liceti de eo, quod amarum est, non nisi formemus nobis confusam id eam , nihilo secius, si alteri dixerimus, nos amarum cibum nobiscum sum: si ita, intelliget , qualis ille Isit, idque sine alio dato cibo uel potu, ad quem cibus gustatus referri de- 1 beat. Amaritudo i itaque, i quae cibo inest, est eius qualitas. Hinc in oppositione ad qualitatem definitii VOLPivs g. Iῖ. Ontol. quantitatem per determinationem intrinsecam , quae tantum dari sine alio autem assumto latonigi nequit.
CCCCXIX. Qv ALITAT Es PRIMITIVAE sunt, quibus aliae priores in ente concipi nequeunt, unde ratio reddi possit, cur eidem in sint.
E. gr. Rationalitas in homine. CCCCXX. PALITATES DERIVATIVAE
sunt , quarum reddi potest ratio ex qualitatibus aliis, quae simul insunt, cur ipsaemet uel actu in-ssint, uel inesse possint.
CCCCXX I. CONGRvENT 1 A est aequalitas
similium.' Sie e. gr. duo libri congruunt sibi inuleem, si et eiusdem fuerint quantitatis et ceterae quoque notae characteristicae fueri ut eaedςm. BAν M. Ux Pim F - CCCCXX M.
95쪽
82 DEFINITIO NEs CCCCXXII. TKRMIN vs Ilae LIMEs est id, ultra quod nihil amplius in re concipere licet ad
CCCCXXIII. ORDO est similitudo obvia is
modo, quo res iuxta se inuicem collacantur, uel se
inuicem consequuntur. observ. l. Hanc definitionem, quae eum Celeb. WAi cΗri definitione in Lexies philosoph. sub tit. Drbnung tradita, fere eadem est, intelliges plenius, i. si ad ea sum specialem, in quo ordo deprehenditur, nitenderis. Sic in bibliothera, quod exemplum, definitioni illustrandae perquam aecommodatum , ab ipso W oi. Fi o, legimus, adhibitum, uarii libri sibi inuicem coexistunt. Si in modo, quo iuxta se inuicem collocantur, similitudinem obseruamus, i. e. si ita ipsos reperimus dispositos, .ut ii ἰ qui erusdem sint argumenti, item, qui erusdem sunt formae, eiusdem denique ligaturae, eodem loco reponantur, ordinis, in disponendis libris, rationem habitam fuisse, dicimus. i
nonnulla contra hanc definitionem monuit, α) phrasia, quam WoLFius in Metaph e. gemman. hae indefinitione adhibuit, neben einander er*iqen, false perstringit. Quam tamen loquendi formulam, unia CO eXemplo processionis alicuius, defendere lieeret. nisi rem, hae loquendi formula indicatam, potiua respicere debere philosophum, existimarem. Illuaneben einander Digen optime a WoLFio latine per Poeari iuxta se inuicem, expressum est. δὲ Putat Ru DIGERus, in eo omnia sibi esse, similia, quoasnt entia, adeoque nullam esse posse confusionem ita mundo. Nulla, fateor, absolute talis confusio locum habere potest. Si entia sibi coexistentia uel succedentia in eo sunt similia, quod sint entia, hoe respectu ades Ordo, quamuis multis aliis respectibus possit ades summa confulio. γ Coniundere WoLFiv Μ, putatui P
96쪽
uir eeleberrimus, ordinem eum successione uel suta ordinatione. eliso, inquit, luetin isti hinter elira aber
respectu in iis rebus, quae ibi succedere finguntur , . adest ordo, quatenus omnes sunt opera artis. Regulas ordinis Runia Rus ante oculos non habuisse uidetur' Constat, quo plures adfuerint regulae Ordinis, eo maior est ordo, quo ueroi pauciores regulae, eo minor ordo. Potest hinc in una eademquere adesse ordo, et eodem tempore confusio, diuerso tamen respectu. Sie dispositio librorum in biblio. theca potest esse ordinata, si formam librorum ex te nam figuram respexeris, quamuis adsit summa simul eonfusio, si materiarum habeatur ratio. Eodem modo in iis, quae per fictionem Rii digerianam iuxta se in- . uicem collocantur aut sibi succedunt, adest ordo, quatenus α) in eo similia sunt, quod sint entia, βὶ quod sint entia composita, V quod sint arte iacta, quem ordinem vocamus internum, quamuis aliis reis spessibus adsit confusio, cons de ordine WoLv. in Anno at. ad Metaph c. g. 3. sqq. et ΗAGEN. de Me.
CCCCXXIV. REGvLA. est propositis enunciam determinationem rationi conformem. Clarius: Regula est propositio, iuxta quam actioues determinax-xur , uel institui debent. Woi pius in Philosoph. morali german. l. Inquit: eine Regul ist em Sati, harmi ch mania stillim thuu und 8aspia riditet. Sic haec proposii P a tio:
97쪽
8 DEFINITIONEStio : Minor propositio in prima figura semper sit inr-
mans , est regula, quia secundum hanc propositionem in ratiocinando nos conformare debemus.
CCCCXXV. D sp Ec Tvs est determinatio
regulae contraria. Ε. gr. Regulae styli exigunt, ut stylus sit perspicuus, si itaque adfuerit in stylo determinatio huic regulae contraria , i. e. si obscuritas adest, defeetiis in stylo comparet. CCCCXXVI. Co Npvs IO. me IN ORDINA-
τio die unordiiung) est dissimilitudo obuia in
modo, quo res iuxta se inuicem collocantur, vel se
inuicem consequulitur. . Ε gr. Si libros ita collocatos uides in bibliothera,
ut, cum ratione materiarum, tum ratione formae,
nulla appareat similitudo, adest confusio. CCCCXXVII. VERITAS TRANSCENDENTAL Is siue META PHYSICA est ordo eorum , quae evii conueninut. Obseru I. Haec definitio ueritatis Metaphysicae eonuenit cum illa bleta physicorum communi, qua Neri- ratem transcendentalem explicant per habitudinem entis ad debitam essentiam, sue per eiusmodi astestionem, qua res habet, quae ipsius essentiae et naturae debentur. Res enim, sunt uerba Cl. SCHLosssisti in dissere. epistolica ad Hougis si L. de Ideis p. 27. ttim habet essentiam debitam, si is ibi obseruatur ordo, ut PrinciPio rationis sis cientis omnia conformiter stant, atque adeo secvndum hanc similitudineum, omnia ordine suo ex naruinra entis sequantur, ita, ut ex conceFtu quodam Primario eoue ere possis attributa reliqua, et modorum etiam adsit ratio tu aliis, qui e rebus extra esentialibus. Observ. II. Obiecit Cel. Hos Eis ΕLivs, I insomnio etiam res saris bono ordine sisti. Rup. ins innio, quatenus est operatio imaginationis, conceditur, sed hoc respectu seinnium achum nanciscitur,
98쪽
in somnio uero materialiter considerato, negatur. Namque in rebus, de quibus somnio non adest nexus, non adest ordo, ita, ut unum ex altero secun d. Princi rat. suffi possit explicari. Cons. VOLP. Metaphus c. Germ. r a. et I p. a obiicit HOHEIs Et Ius, etiam illum, qui cum iudicio mentitur, ordinem seruare posse exactissime. Resp. confunditur hie ueritasethi ea cum ineta physica. De illa non est serino. 3 Εκcipit idem, dati propositiones uerissimas, in quihus ramen nullus obseruetur ordo. Resp. confunditur hie ueritas logica cum metaphyliea. ConfSCHLossa R. in citat. Disertat. F 2 a. q. STRAE R -
CCCCXXVIII. ENs v ERVM est, in quo
datur uePisaS. Videri poterat haec definitio esse synonymica, at legitima illa est et hona. Constat enim ex regu Iis , logicis, quod ii coniugatu in liue synonymia in antecedentibus fuerit explicata, eiusmodi desinitio formari possit. lam uero cum WOLFius I. antecedenti definiuerit, quid sit ueritas, facile uides, hanc definitionem non esse identicam.
CCCCXXIX. ΡΕapEc Tro est consensus iuuarietate, seu, est consensus plurium a se inuicem
disserentium in uno. - CONfENsus est teudentia ad idem aliquod obtinendum.
Observ. I. Consideres e. gr. uitam studiosi, in academia commorantis. Complectitur haec multas actiones liberas, adeoque ua: ia. Finis et seopus, siue unum illud, ad quod actiones studiosi, in academia degentis, tendere debent, est eruditio et pletas. Si itaque omnes actiones studiosi ita inter se consentiunt, et totus complexus actionum eo tendit, ut eruditio et pietas obtineatur, tune, propter hunc
99쪽
eonsensum actionum studiosi ad finem praestiturum .iribuimus ipsius uitae aea demi eae perfectionem. Aliis eXemplis, a corpore, a republica ete. desumtis, haee perfectionis definitio, ut ultarum plofecto cones usio. nu n verscissima, illustrari potest. Vides interim ad omnem perfectionem requiri I) uaria, Σ consen- 'sum uariorum , 3 finem et scopum, ad quem ista
uaria collineent. Obseru. II. Multa contra hane definitionem monuerunt LANGius, STRA EuLERus, alii. Nunc latiorem illam esse suo definito, clamitant, nune eodem angustiorem. Obiicit Vener. LANGius in deuen tbectuns p. 374. secundum hane definitionem e iam vitae hominis Epicuraei et dii luti posse tribui perfectionem. Cum enim homo )ωωτος singillis diei
liori certum uoluptatis genus, eligat, idque uitaugenus dies noctesque ad uitae usque finem continuet, consensus Uest et uniformitas actionum. Annon haec est, secundum definitionem WoLrii persectio pNinc non tam meis, quam BdLFiNGERI uerbis respondebo. Falleretur, inquit uir profunde doctus, qui perfectum diceret statum hominis per omnem uitam scelesti, quia consentium actiones. Primo enim nec omnes eonsentium, quaerit enim felicitatem, et agit felieitati' etiam temporali externae et internae, h. e. conseruationi r) opum, siue facultatum externarum, tum 2 corporis et 3 culturae atque tranq&illitati mentis 'contraria.
Num ille consensus est Tum uero dissentiunt acta et destinatio bominis diuina etiam naturaliter cognoscibilis, et ex nostris praecipue dogmatibus facile demonstrabilis. Dissentiunt porro sius actiones et salus atque commo dum societatis. Dissentit denique status praesens a fu- puro. Egregia scilicet perfectio J Cons. Diluc. p. ia . Observ. III. STRA EMLn Rus in Exam. Metaphys W OLF. Part. I. g. 87. et in Disp. I. de Existeretia Dei
putat, WoLFivMpuliaritudinis conceptum cum notione perfectionis confundere. At nulla hic confuso apparet. Ipse WoLpius in Element. Lat. Arthi.rec . eluil. p. distinctum ruIehritudinis conceptum
100쪽
formavit. Ad pulchritudinem requiritur non modo I ut adsint uaria , a ut adsit uarietatis et consensus, sed maxime quoque 3) requiritur, ut ille uariorum consensuq sensibuι Ferris latur Vt adeo pulchritudo nihil aliud sit, quam perfectio sensibus
pereepta. Confide Pulchritudine C Rous 3 iu tria itedu beau. Idem illustr. BERGRκ de Naturali pulchri- mxdine orationis. Bu Bogus in Commentat. de Eo,
quod pulchrum est in Theolog. et Rεvscuit Disp. dem, quod pulchrum est iu eloquentia. Ien. I 24. β Putat STRA EA LERus, secundum hanc definitionem In Deo nullas dari per semones, quia in sipso non
dentur uaria, adeoque nullus uariorum consensus. Ress. Non dantur uaria extensa in Deo, non dantur in ipso partes extra partes, neque WOI FiVM et D
modi uaria in data definitione uelle intefligi, probari potest. At annon in Deo concipi potatu plura, et an non ici ipse , secundum nostrum concipiendi modum, uaria adsunt, quae, ob meliorem Ordinem ,. a nobis discernuntur Θ Quae quidem plura in Deo, e. gr. iustitia et bonitas, sapientia et omnipotentia, optime inter se consentiant, qui consensus persecticinem in Deo praestat. Cons de Perfectione B vLFiNGER. Dilue. g. m. idem eiusdem Tradi de Orig. mal. 3. Sc MLossER. in Diio. de Caul. phil. circa- de . g. ah et Generosissimi D n. DE S T ρ i NwEua, philosophi aecutissimi et solide docti, Thes de Perfectione
CCCCXXX. IMpERνεc Tio es dissensus in uarietate, Ilae, est dissensus plurium a se dissentiem
rium in uno. DIssENSvS uero est contrarietas tendentium ad commvne aliquod oblivendum. Ε. gr. Vitae aeademicile studiosi tribuimus impedifectionem, si studiosus eiusmodi actiones suspicit, quae fini ipsius et scopo, qui est eruditio et pietas,
adversantur. Si Caius quotidie commessatur, in Miramque aurem stertit, pro libris chartulas lusoria tractat, imperfectionem adesse uides. Cons. Λv-C T ORE 1 modo excitati