장음표시 사용
41쪽
vestigiis,quae adhuc in quibusdam codicibus sunt reliqua, in quibus ita scriptum est illud carmen.
Hospitio ; senis opobdosa uicto . Scio Glaucum ex aliorum sententia in vitam reuocatum ab Aesculapio, sed poetarum inconstantiam nihil moror.POlyidi meminit praeter Palaephatum N Hyginum, qui in nomnullis dissentitit ab Apollodoro Pausanias in Atticis,ubi euMegaram venisse tradit, & Clemens primo Strom. Argis &Megaris vaticinando floruisse, multamque in Tragoedijs
factam eius mentionem memoriar mandauit.Nuc veniamus ad alterum locum, quem minore,ut spero,negotio emenda
bimus. Poeta post multos versus a superioribus Cirim facit amore saeuo sauciam descendere surtim e lecto, & suspenso vestigio properare ad purpureum patris crinem detondendum, in quo Vrbis a Minoe oppugnatς fortunam positam fabulatur. Sentit nutrix eam surge re,& reserare sores. Quamobrem rata id,quod erat,egredi puellam cubiculo,extemplo eam corripit,agitque cu ea multis verbis, ut sibi aperiat consilium suum,tandemque
Corruptus est lacus, sed adeo leuiter,ut una interpuctio, que desideratur, suo loco addita sanet orationem. Nam versus posterior sic est distinguendus
Qua prius in tenui steterat,sucemcta coronata.
Surrexerat enim e lectulo puella tenui ueste idest subucula induta, & tereti Strophio luctantes vincta papillas,ut Catullus canit. Strophio namque, siue corona noctu quoque
42쪽
mammas cohibebat. Illud praeterea in his versibus dignum est animaduersone,quod ait poeta in ueste illa tenui, quam ne cubitum quidem itura deponebat,puellam stetisse,altera
autem iniecta circundatam a nutrice. His enim verbis duo sunt vestis genera expressa,vnum in quod corpus induebatur,alterum quo inuoluebatur circumiecto. Illum, indutum siue ἐνδυμα, hunc,amictum, siue aut περιβόλαον, dicunt.In veste illa tenui Oris stabat,quia illa indulti,ut ueteres loquebantur, corpus comprehendebat: altera iniecta circumdabatur,quia erat amictus. sic erunt fortasse, qui no. do in sirpo inuento accuset Virgilium,quod puellam aestatestigentem inducat:hoc enim anni tempore, maris equor, ut cum poetis loquar,classes arant; hieme autem ab eo ab nent.Sed non abhorret a vero teneram puellam,partim c
scientia impii facinoris,quod moliebatur,partim pudore,ac nutricis reuerentia, a qua erat deprehensa, subito obriguisse.
De mutuis inc ta b Platonis Epistolis apud Laertium. caput I X.
XTAT apud Laertium Archytae illius
rentini ad Platonem epistola in Archytae uita hoc argumento: Factum bene,quod conualuisset, seque de ea re certiorem fecisset: Ocelli commentarios, quos inuenire potuisset, misisse: reliquos cum primum inuenisset missurum.Huic Laertius rescripsisse Platonem tradit hac se tentia : Accepisse missos ad se commentarios , & admiratum ingenium striptoris : mittere contra suos , quos per litteras postularat,quamuis nondum satis expolitos: De custodia in utrumque conuenire.Qusro adhuc in superiore illa Archytae epistola uerbulum unum, aut unam litterulam
de Platonis commentariis,quos ille mitti sibi vicissim postud a lasseti
43쪽
lasset,aut de custodia:& quia inuenire non possiim,adducor ut credam, non illis superioribus, sed aliis Archytae litteris Platonem hac epistola respondisse:aut saltem Archyte epistolam integram non esse:ant postremo hac una duabus eius epistolis Platonem respondisse; d e quo certe sueramuS admonendi. Sed solens facit Laertius, ut sit parum dilia
UVENALIS Satyra.vi. quakXum muliebrem foede lacerauit, summates matronas narrat inter cetera noctu lauari,ac sudare solitas, atque esse tandiu in balineis, ut miseri conuiuae dum illas expectabat, somno.& fame enecarentur. Deinde subdit de una,ex qua spectari Omnes Vult . u. Tandem illa uenit rubicundula totum a di I Oenophorum sitiens, de quo sextarius alter Ducitur ante cibum rabidam 'cturus oreximia. si Dum redit,ta loto terram ferit intestino, si et armoribus rivi properant,aurata Falernum Peluis olet.nam sic tamquam alta in dolia longus s P. Deciderit serpens bιbit,cs vomit
Hunc ipsum arui illius corruptissimi morem notat Plin. li. xiv. capit. xxii. qui hac quidem in parte grauior mihi, ac triastior Iuuenale censor videtur. De i)s autem agit,qui bibendi
caussas solerter excogitabant.cautissmos,inquit,ex bis balineis coquι videmus,exanimesque efferri.fam uero alios lectum expectare non posse,imὸ uero nee tunicam;nudos ibi protinus anhelos ingentia vasa eorripere. ac plene infundere ut statim evomant. De viris, ut nemo n5
videt, sermo est, quibus erant mulieres in persereda siti paullo
44쪽
lb sortiores. Apud eudem scriptorem de eadem re lib. XXix. cap. primo haec leguntur. perdidere imperis mores, quae sani patimur,luctatus,ceromata,balinea ardentes, quibus persuasere in eorporibus cibos coqui,ut nemo non minus ualidus exiret,obedientissmi uero efferrentur. 'otus deinde ieiunorum,ac uomitiones, ta rursus perpotationes. Athenaeus etiam meminit lib.XV. sub initium.ἰκτη ρ οῦν,
Ex quibus verbis intelligere licet multo ante in Grςcia hoc ulu receptum, quam Romae. Plin.enim lib. xxiii. cap. primo nouitium inuentum appellat.& lib.xiv.cap.xxii.scribit Tiberio Claudio Principe ante illos.xl. annos institutum , ut ieiuni biberent,potusque vini antecederet cibos. At Graeci etiaante Erasistratum ieiuni uinum sumebant. Is potus multimodis nocebat;hebetabat enim visum, &aluum sistebat. Tamesi medicos audires,multa crederes ex eo capi commoda; excitari appetentiam, cibos concoqui, stomachum purgari . Quorum primum tetigit Iuvenalis. secundum eius interpres tertium Athenaeus & Iuuenalis, dum lautum potu illo intestinum scribit. Quem locum egregie corrumpunt, qui lutum, aut luteu reponedu ccset. Quauis enim qui uinu immodice hauserant,mingendo leuarentur:hoc tamen nihil ad Iuvenalem,cuius pelvis Falernum redolet,non urinam.Vinum autea ieiunis haustum hodieque in Italia vulgo, stomachum lauare dicimus, & qui hoc faciut,lauaes,o sciataquarsi lostomacho. Antequam concludam hoc caput, illustrabo alterum eiusde
poetae locum esset.Vii.u. I97. . 'A. Si fortuna uolet fies de Rhetore eon ut, Si uolet hac eadem,stes de consule RJetor .
45쪽
Illustrabo inquam Valerii Liciniani uerbis, quae refert Plin.lib.iv.epist.xi. Quos tibi fortuna ludos facisἰ facis enim ex pr fessoribus senatores,ex senatoribus professores, Cui latae ina bilis ta- tu amaritudinis inesse ait Plinius, ut sibi Licinianus exsul de Senatore ideo professus uideatur,Vt hoc diceret .e urena quomodo exosientur. Plauti loci illustrati.
o QVOS olim si quis suisse grammaticos
Atheneo non credit,at mihi experto credat afferri quςdam posse e culina bonis autoribus illustrandis. Vel id, quod a coquo Ro- accepi de exossandis Murenis , ut i cum Plauti illustrat in Amphitruone . . Mirum nisi hic me quasi muraenam exossare cogitat. I
Et alterum in Pseudolo. t tu Hii s T . Exossabo ego illum similiter itidem, ut muraenam coquus .
Muraenas enim aiunt subtilibus spinis usque adeo esse resertas, ut esui non sint, ni eximantur: eximendarum autem hanc esse rationem . Principio bacillo probe cardi, deindelaeua capite apprehenso,dextra a summo deducta ad imam caudam, quam potest maxime comprimi: sic spinas omnes ad unam in caudam contractas una cum ea resecari, & γ- staturos liberari omni molestia. Exossare igitur ut Mur nam est,suste bene dolare, vel ossa usque eo comminuere, ut nullum sit reliquum eorum vestigiumomnino autem,ut suadet libido, aliquem ueXare. . M . . . et
46쪽
De vetere urbis ambitu accurat contra Iusti Zipsit sententiam disputatarum. Halicarnasei, Plinij, Vopisci loci obscurissmi illis Irati . caput XII.
V O NIA M diuersis temporibus dispar
fuit urbis magnitudo, nec diuinare licet in tanto veterum annalium silentio, quantum eam singuli amplificarint,a quibus est pomerium prolatum; in hac de antiquo illius ambitu disputatione,ea tantum examinabo ueterum testimonia,quae extant;unum Halicarnascit, alterum Plinii tertium Vopisci,ex quibus probe intellectis procliue erit coniicere, quibus gradibus,& progressionibus ad tanta amplitudinem peruenerit, quantam ei tribuit is, quem modo dixi Vopiscus Aureliano imperante. Dionysius igitur lib.iv. Rom. Ant.de Vrbis ambitu scribit in hanc sententia
Seruius Tullus regum νltimus urbem amplificauit ad quinque colles duobus a picato additis ; neque ulterius adhue piscessit urbis sdimcatio,diuino, t aiunt,numine,aut fato non permittente . Suburbia aistem, ta magna , multa nuda a muro sunt, eaque hostis, si quis adueniret, Dctu caperet. Haec in exquirenda urbis magnitudine qui sp ctarit,erret necesse est: neque enim certum Nilum signum habebit, quo iudicet, quousq ue νrbs progrediatur in unde non esse amplius urbs incipiat , adeo urbanis aedi ficia, qua in agro sunt, nexu perperno coharent, oespectantibus porrecta in infinitam logitudiuem urbs uidetur. nuod si manibus discilibus quidem inuentu propter ades, quibus coli- eluduntur multis ex partibus , Vestigia tamen quaedam veteris structura multis in locis seruaηtibus eam uoluerit metiri, cum Athenaxum ambit v, quo Astu continetur, collatus I yma ambitus maior paullo apia
parebit . Haec ille de urbis magnitudine, quae erat Seruio Tullo regnante,anno conditae circiter.CC. quς Vt recte intelligantur, ponendum est Romam a Dionysio cum solis Athenis, non cum Piraeeo, Munychia & longis muris com
47쪽
serri, cum libro secundo Veios quoque magnitudine Athenis prope pares faciat, nec sit uerisimile in i)s regionibus per
ea tempora duas urbes intra. c. stadia, ut uult Halicaria. li. secundo,aut clX. ut Liuius lib. quinto, in circuitu.V. &XX,
Passuum. M. patuisse. Praeterquam quod qui Astu dicit, i e proculdubio solas Athenas significat. Sod Athenarum qua tus ambitus suitὸ Millium pas buum septem. D. ut palam est ex Thucydide, eiusque uetere scholiaste t apud illum enim
libro secundo haec leguntur. που κυκλου του ιεςεος τος λασ
τε λουο In quem locum Schol. notat eam murorum parte, quae nullis custodibus firmata erat, stadiorum septendecim fuisse,ambitum autem uniuersum stadiorum lx. Si ergo Veii Dionysio paullo minores Athenis;ad vii. M. P muro complexi sunt, ut Patauium hoc tempore: si Roma Athenis paullo maioriviii.circiter M. P. collegit, quantas nunc esse Venetias seriit. Sed antequam ab eo ab hoc Diony sit loco, Operae pretium me facturum arbitror, si nodum quendam soluero,qui remorari lectorem posset,eique negotium secet
sere.Videtur enim aperte negare Dionysius urbem auctam post Seruium Tullum ad sua usque tempora. Nec ulterivi, inquit,adhuc processit urbis aedificatio.Id autem uerum esse, qui p0
testΘcum primo a Sulla, deinde a C. Caesare, postremo ab Augusto prolatum pomerium constet, & quidem anno antequam haec Dionisius scriberet. Oritur hic scrupulus ab e0rum sententia,qui sibi & aliis iamdiu persuaserunt, una cum pomerio muros urbis pleruque ampliari solitos; quod tamea uero abhorret quam longissime. Tres enim suerunt urbis augendς rationes. Prima haec ipsa, quam commemoraui:Secunda,cum muri non ampliato pomerio sunt producti. Tertia,cum nulla est facta ad ueterem murorum ambitum accessio, quamquam pomerium proferretur. De prima ita Liuiusseribit libro primo ut satis indicet eam usu apud vetere suisse
48쪽
tasse receptam, arvo autem suo desitam. Pomerium, inquit Varronem notans lib. quarto de ling. lat. Verbi vimsolam
intuentes postmoerium interpretantur esse Est autem magis circa m rium locus , quem in condendis vrbibus quodam Etrusci, qua murum ducturi erant. cretis circa terminis inaugurato consecrabant et νt neq; interiore parte aedificia manibus continuarentur , quae nunc Nusto etiaconiungunt a & extrinsecus puri aliquid ab humano cultu pateret folia Hoc spatium . quod neq; babitari, neq; arari Hr erat,no magis quὸdpos murum esset, quim quod murus post id, pomerium Romani appellarunt: ta in urbis incremento semper , quantum moenia processura erant, tantum termini in consecrati proferebantur. Hanc mee
dae urbis rationem longo interuallo Neronem retulisse suspicari ex eo licet, quod pomeriu ab eo ampliatum tradit Vopiscus, & urbis muros,cum deflagrassent Suetonio teste in Ner. cap. 38. laxiores ab eo restitutos docti viri credunt De altero autem urbis incremento haec a pnd Vopiscum legimus in Aureliano . . curos νrbis Roma dilatavit, nec tamen pomerio addidit eo tempore , sed posteito. Tertiam postremo urbis augendae rationem Sulla, Caesar, Augustus ustirparunt, a quibus est pomerium prolatum, non ampliatis innibus: a que hoc docet Dionysius illis verbis. Ulterius adhuc non proce hi urbis adificatio. De muris. n. sermo est, intra quos ponit Auetinum unum e septem collibus,qui tamen adhuc erat extra pomerium. Id cum a Sulla primum est ampliatum, cepisse arbitror sublata religione vulgo aedificia in nibus coniungi, quod factum suo saeculo Liuius, & Diony sius testantur. Atrique haec caussa fuit,cur Graeci scriptores in rebus a Sulla usque ad Neronem gestis narrandis, non τειχῶν, sed πωμΨio' aut πιων mentionem secerint. ωιικριμ Latinorum pomeriuest, quod Graeci non possunt, nisi multis verbis exprimere. ορια autem sunt consecrati illi termini, quos memorat Li'uius,& Tacitus li.xii.&effati urbis fines, de quib. Agellius lib. I 3.cap. Iq. & ante eum Varro de lingua latina lib.v. Sic Dio lib. xxxix. Crasum non muris, sed pomerio egressura T scri
49쪽
scribit.& lib.xliii. Caesare tradit pomerium protulisse.& li&lU. Augustu τατου πτωμ ηρίου ορια auxisse, quod proculdubio facere potuit non ampliatis maenibus,quamquam verbo uis asserretur, illud appellando pomerium, cui nihil cum muris rei esset. Saepe .n. obseruaui a sorine ad generis significationem verba migrare coacta; ut interius id dici, quod breuiussit, quamquam non propius;& imperatorem, qui bene rem gerit,quamquam non suis auspicijs;& sexcenta alia ad cundem modum. In horum numero est habendum pomerium, quocum una cur muri non sint ampliati, docet Dionysius illis Verbis.cρα μονιουουκεοοντος. Sullae enim Caesari, & Augusto non modo pomerium, sed etiam muros proferre volentibus aues non addixerunt. Scio eundem Dionysium lib: viii.το δαμονιον discernere ἀπὸ τῶ ν οι--: sed sortuna, qua hic significat, nullum in pomerio habet locum;aues habent, ut Lusius & Dion. testatum reliquerunt, & earum ga
ritu, & volatu putauit antiquitas significare Deos, quid fieri vellent. Fuit autem hec pomeri, prolatio magno usui, qui enim intra eos fines habebant domicilium,hi, quaquam
extra muros, in urbe tame censebantur.Proserebatur praeterea spati si intra quod captati poterant auspicia urbana,queautore Varrone quarto de lingua latina, pomerio definiebatur.Intra eos terminos habere ceturiata comitia erat nefas.
Qui imperatores re bene gesta ad triumphum veniebant,ijs intra eos fines pedem inferre non licebat, sed dabatur extra eos Senatus,in quo de rebus a se gestis dissererent: Id quod ab Augusto,& quidem κα-τἀ πάτρια,idest more maiorum factum Dio tradit li.xlix.atque hoc suit per illud tempus esse ad urbem. Magistratus praeterea Augusti s cuIo non nisi pomerio egressi imperii insignia capiebant; ipse imperator extra pomerium proconsul dicebatur, eodem autore h. iiii. Plures pomerii sine muris prolati usus commemorare nihil est opus mam & ex his, quid Sulla, sar,& Augustus spectarint,potest intelligi, &prqstat occurrere hs, quibus mirum
50쪽
videbitur, cum esset pomerium verus ac legitimus urbis finis, maluisse Dionysium urbis amplitudinem maenibus metiti. Sed hi mitari desinent,cum animaduerterint sequutum in eo Halicarnase receptum apud plerasque omnes gente urbes moenibus censendi molem,quem uideo placuisse ella Iurisconsultis, a quibus est proditum urbis nomen muris; Romς uero continentibus ςdificiis cotineri: de qua re usq; e Gallia nobilissimus &cum iuris, tum antiquitatis totius
eo regie petitus NICO LAUS FABRICIVS me
sibi peramice monedum putauit. Superest adhuc unus ictu pulus,quem cum lectori exemero, satis,opinor,hic Diony su locus erit illustrarus.Liuius enim lib.xli. extremo, Auentinuextra portam Trigeminam, idest extra ueterem murorum ambitum indicat suisse: at Dionysius contra eum msnibus includit. Sed nullo negotio lis haec dirimi potest. Liuius . n. murorum interiore gyro,quem sequebatur pomerium,Vrbe definiuit: Halicarn. autem neglino, ut dixi, pomerio, solos habuit propositos muros,qui Auentino urbi addito erat amplificati:fuit enim Auentinus intra duos muros,ueterem, quo urbs ante Ancum Marcium Vallata erat, & nouit, quo a Marcio est munitus, & pars urbis factus.Priscus igitur Romanorum murorum ambitus is fuit, Dionysio teste, quem diximus, quo cum haud paullo maior urbi tribuatur a Plinio libro tento cap. quinto, superuacaneum est admonere
actum ab eo,non de uetere illo Dionysii, sed de alio quoda, qui erat suo taculo. Hic quantus fuerit nunc quaeredum est;& audiendus primo loco Plinius ex impressorii codicu fide.
4 Mania eiu Romaeo collegere ambitu Impp.Censoribusque Velasianis anno condus DCCCXXVII Lpassuum xij. u. cc complexa montes septem ipsa diuiditur in regiones xiv. compita earum cclxv. Eiusdem spatij mensura currente a milliario in capite fori Romani statuto ad βα- gulas portas,qua sunt hodie numero xxxvij. ita νt xij. porta semel na merentur,prstereanturque ex ueteribus septem,qua esse desierunt: e rit passum per directum xxx Ad extrema uero tecta F a ruin