장음표시 사용
61쪽
gione Piscinae publicς uicos reponit portarum Raudusculans&Naeui ς, qui vici patetibus illis portis vis proculdubiosuerat. Ecquis erit cui no maxima videatur illa urbs, a cuius soro prosectus ad singulas portas amplius quam XXX. M. passitum conficiet P sit igitur hoc alterum de Romς clausemenibus amplitudine testimonium. Quarta pars sequitur, quς de vicis est, illis verbis comprehensa. a extrema vero tectorum oec. Si quis enim ab eodem milliario digressus vicos uiarum omnium perambulans ad extrema tectorum mς nibus proximorum perueniat Castro Prstorio non preterito, is intra urbem paullo amplius. LXX. M. pactum conficiet. Extrema tectorum accipio intra urbem: fortasse enim Plinij state sdificia mςnibus non coniungebantur, sed reuocata,Opinor, a Nerone antiqua religione pomerij,interiore parte murorum puri aliquid ab humano cultu patebat soli. Quare in hac tertia vicorum mensura adusque moenia progredi nihil opus erat, cum uici ipsi ultra extrema tecta non progrederentur. Castrum autem Prςtorium non excludit Plinius,quia muris undique cinctum urbis mςnibus coniungebatur,in quibus porta erat, qua in ipsum ab Vrbe ingressus patebat,cuius in Romae portis numerandis ratio habemda fuit, quς tamen a multis habita non est. Postremo loco ne quidprstereat Plinius, unde urbis magnitudo intelligi possit,animaduertere etiam nos vult, non modo quam lata suerit, sed etiam quam alta, quantum scilicet ςdes in altum se extulerint. Is enim demum dignam Roma ustimationem concipiet, qui intellexerit, quantum illa & soli &aeris o cuparit.Hςc de Plinii loco. Reliquum est ut de rara, imo inusitata urbis magnitudine aramus. Scribit enim Vopiscus ab Aureliano urbem Vsque eo amplificatam, ut mςnia in ci
cnim ad LMP.paterent. Id quod rident multi ut fessumatbique obtrudi posse negant: Pacinius pricipue in Urbe Roma,qui existimat gut este mendum in numeri nota, aut Vopiscum quid diceret non intellexisse. Iosephus Bonsadius clarus
62쪽
rus peritia multarum artium,& in his studiis nostris versatus egregie,quo ego Grςcς linguς magistro usus sum, ad corruptum Vopiscum quod attinet, it in Panuinii sententiam, &pro quinquaginta, quinque & viginti reponendum censet.
Sane autem receptam lectionem, quς conuellere videantur multa sunt.Vrbis primum amplitudo prope incredibilis, de qua cum cogitamus,obiicit sese animo regionis potius specie quam urbis. Deinde murorum, quos tradit Victor in Aureliano fuisse validissimos, minime verisimilis ruina ante annum a conditis. CXXXV. cum Roma a Gottius capta collegit ambitu unum & uiginti milliaria,ut supra Olympiodorus testatum reliquit imo vero ante annum vitis xxx.cuiuxta urbem ad Mulvium pontem victus est a Constantino MaXentius, quam pugnam qui produnt veteres historici Portam Flumentanam ibi collocare uidentur, ubi nunc sita esLSunt contra,vt in re probabili, quς pro uulgata lectione dici possint.Nam teste eruditissimo Cafaubono,prophat .habent libri omnes manu scripti,quorum conspirationem quis ignorat non temere esse contemnendam P Cumque Vopl-scus anno ab Urbe aucta. xvii. Romae agens Aureliani uitam scribendam susceperit is annus fuit a Christo nato. CCLXXXXL cum muri essent ampliati CCLXXV. cui poterit persuaderi maluisse eum ςtate sua explodi ab omnia bus,atque exsibilari, quam uidere posteritati quid prod retὸ Nam quod aiunt eam urbis amplitudinem nonmodo vero esse maiorem,sed ueri etiam fide, id potest refelli Neronis exemplo,qui Suet.teste cap. i5.Ostia tenus urbis arnia promouere voluit ; quo facto non fuisset multo Romae ambitus.L.PasM .minor.Quae autem potuit Romam aeque ampliare paranti, quamquam non eadem ratione, Aureli no sese obiicere dissicultas,quae eum retardaretὸ Vereri certh no potuit,nequod est in prouerbio,magna VrbS esset magna solitudo;cum tradat Dionysius Romae Suburbia patuis latam late iam tum, cum scriberet historiam Augusti quo,
63쪽
ut nullus prope esse videretur urbis finis: & prodat Plinius expatiantia tecta multas Romς addidisse urbes. Ne murum quidem Romanis opibus per L. P. Millia ducere arduum fuit. Id persuadent cum ruinς relique molium immensaru,tu veteres scriptores;Spartianus prςcipue, qui Adrianum testatur murum in Britannia per.lxxx . passuum M. duxisse,qui barbaros Romanosque diuideret. Quod si ne externa quide exempla negligimus, Antiochus Soter Seleuci filius autore Strabone lib.xi. Margianam regionem muro cinXit ambiente stadia. M. D.quae sunt prope, cc.passuum M. Romanae autem opes longo interuallo superarunt Antiochinas. Sive igitur muros,siue edium frequentiam spectemus, Romς amplitudo quam prodit Vopiscus, non abhorret a vero. Accedit S. C. de augenda urbe, & Aureliani Senatum consulentis Voluntas,causa postremo grauissima, qua adductus id consilii cepit. Qu ς omnia complexus est Vopiscus his verbis.
cum νideret posse fieri,νt aliquid tale iterum, quale sub Gallieno euenerat,proueniret,adhibito consilio Senatus muros urbis Roma dilatauit a Gallienum enim reipub.exitio natum ita omnes habuerunt contemptui, ut eius temporibus.XXX. Tyranni cXOrerentur,
quorum Aureolus in Italia apud Mediolanu est interfectus:& barbarae gentes in viscera usque Romani imperij pen trarent; Marcomanni precipue, qui cum se in Italiam effudissent, Rauennam usque peruenerunt. Cum ergo concutCretur, arderetque bello orbis uniuersus, & Roma sutura esset praemium victoriar, quid illis animi fuerit, qui in eius suburbijs nudis a muro, & hosti expositis domicilium habebant,potest quisque de se conijcere. His ut prospiceret Aurelianus , valida suburbijs mcnia circundare instituit, quae suisse collapsa cum Maxentium ad pontem Mulvium Constantinus superauit, non est necesse, aut cum Gotthi Roma cepere, quamquam silent de eis veteres historici. Fortasse enim eam urbis partem,quae erat ad pontem Mulvium, muro non munierat Aurelianus, quod eam Tiberis includerer,
64쪽
& muniret satis.Romae autem,cum est capta a GotthiS, non erat ea, que fuerat olim, frequentia, tanta colonia, quanta fuit Constantinopolis, emissa, diuiso imperio, eiusque sede alio translata. Nil igitur mirum si, cum muros XX. circiter passuum millia colligentes ambitu Romani tueri non possent,illos Aureliani tanto ampliores sibi deseredos, nec pro vacuis aut semirutis edibus pugnandum putarunt.Cumque ii muri patuerint Gotthis citra ullum certameia,neq; ad eos quidquam sit gestum memorabile,mirum magis esset commemorari eos ab historicis,quam silentio prςteriri.Haec sui quae dici possunt in utramque partem.Ego ut Romam tam amplam suisse neque assimo,nec presto;ita esse potuisse mihi iamdiu persuasi. Non dubito enim quin vera sint ea, quae de amplitudine Suburbioru supra ex Plinio & Halicarnassaro retuli. Quod autem prodit Vopiscus eius hanc puto es se interpretationem. Non fuisse ab Aureliano veterem um. his murum ampliatum,ut vel ille ipse esse potueriliquem comemorat Olympiodorus; sed alterum multo ampliorem ductum,qui suburbia clauderet ad eam diem aperta & patentia. Atque hoc significasse arbitror etiam Zosimum illis
verborum haec sola esse potest vera sententia. Zosimus siquid aliud in animo habuit,cum haec scriberet , causis nihil dico, quin doctorum virorum iudicio vapulet. Fuit igitur Roma ab Aureliani arvo, si Vopiscum &J Zosimum audimus, duplici muro vallata, l
65쪽
Plato in Protagora ab e thenai ealumnia vindicatus caput XI I L
T H E N AE V S lib.v. cum multa affrmat ξ quod ad rationem temporum spectat,scripta
a Platone imprudenter , tum vero hoc illi obiicit inter cetera, quod sermo inter Socratem,& eum, cuiu& uocabulo dialogus appellatur Protagoram cum est habitus anno pri
mo. XC. Olympiadis Astyphilo, siue Aristophilo Archom
te, Hippiam Elaeu Athenis fuisse scribat, qui tame renato inter Athenienses & Peloponnesios bello, per ea tempora sine aperto, uitae discrimine Athenis esse non potuit, quippe qui hostis esset. Vellem Athensus accuratius historias Iegisset ane enim eo progressus non esiet, Unde nunc pedem referre salua existimatione non potest: neque id reprehendisset in summo philosopho,in quo iamia ego illu deprehe-dam .. Non potuit, inquit, Hippias Elςus tuto esse Atheni; post principatum Isarchi idest post annum primum, Ixxxivi Olympiadis.Ego vero assirmo potuisse non Elarum solum, sed etiam Spartaniam. Quid enim P virum nobis imponit Τhucydides cum historicis omnibus,an.iii.eiusdem Olympiadis anno AIcco Archonte fedus est factum ab Atheniensibus cum Lacedaemoniis, & sociis, inter quos erant etiam Elari in annos L. ξ si factum; quid impedit quin altero post anno Peloponnesi Athenis tuto fuerint At nonfuit diuturnum .. At Thucydidem audiamus lib. v. hςc scribentem -
his constat non solum Asty philo Archonte, sessi iubetiapostipsum annis firmum scdus fuisse I hucydidem sequitur Iussi
66쪽
mis lib.iii.extremo his verbis.C Denique fes tot malis pacem in
annos. I. fecere,quam non nisi sex annis seruauerunt. Decem men
sium reliquorum Latinus historicus rationem non habuit. Quod si quis dicat intra hoc spatium temporis Aesa enses pro sociis aduersus Lacedaemonios in acie stetisse, &vero etiam pugnasse,quamobrem stdera illa fractii videri:si quis, inquam,hoc dicat, rustra erit.Primu quia pax non nisi post , quam apertc dimicare inter se institueruntaeirempta est. Deinde quia sociis auxilium tulerunt Athenienses anno demuII. XC. Olympiadis Archonte Archia,qui Astyphilo successit. Quod verum esse quiuis facile intelliget,qui legerit attente Thucydidem.Astyphilo autem Reipublicae principe tantum abest,ut hostes Lacedςmonij Atheniensibus suerint,vi etiam rogatu Nicis, qui ad eos erat legatus,iureiurando foedus renouarint.Illud certum est,anno belli. XI. qui fuit. IV. XXCIX. Olympiadis, cuius, ut dixi, anno primo Archon
ληλουρ. Quod telum si effugere no potest Athensus, Ut mea quidem sententia non potat, iam ego illum adigam ad fatedum,quod modo negabat, post Ilarchi etiam praeturam Pelaponnesiumhominem sine ullo viis discrimine versari Athenis potuisse. Hoc autem Elso, Astyphilo praesertim AN chonte licuisse iam demonstrabor Fuit enim hoc ipso anno ab Atheniensibus ictum cum Elaris faedus,cuius formula ex
γε νης Α'ρκας παγκρατιοντο πρῶτον cνλα. Quid igitur potuit scribi a Platone aut verius, aut exactae rationi temporum
magisconsentaneumΘDicet quispiam,oleum perdidisti pu- sinasti enim Thucydidis testimonior Viro autem apprimeo Ha docto
67쪽
docto videtur Athensus alios quosdam scriptores sequutus quorum scripta non tulerint aetatem. Nam ille induciarum, quas memorat Athenarus, nullam facit mentionem, sed e rum loco *dus initum narrat prςtore Alcso in annos quinquaginta. Fieri sane potest ut fallar, neque est quidquam procliuius;sed tamen hac in re non modo oleum,sed ne atramentum quidem me perdere arbitror: lego enim apud Thucydide de nono belli anno, in que incurrit Isarchi praetura.
omnia,si diem excipias,tradit Athensus.Quod igitur alios a Thucydide scriptores quaeramus nihil est, Libet hoc loco quo res clarior sit atque explicatior, cadantque Omnia, quς dixi sub unum obtutum, subiicere tabellam temporum, Archontum,& rerum singulis annis gestarum, γῆ quidem si , cient ad nostrum institutum.
Annus I i σαρχορ-Isarchus Archon. Inducie annii ς, quarum meminit non modo Athensus, sed etiam Thucydides lib. iv.
68쪽
Annus I Α'-φιλορ η Αριτογλορ. Astyphilus vel Arist philus . Lacedaemonii Niciae Atheniensitim legati rogatu *dus iureiurando confirmant. Faedus Atheniensium cum Elcis in annos. C. Hippias Elsus sine ullo discrimine Athenis versatur. Plato in Protagora. Annus II A ρχίαι. Archias Athenienses opem Argivis contra Lacedaemonios t
Fςdus inter Athen ienses & Lacedaemonios adhuc int
Variatio in uno ciceronis Deo ter obstruata. Iuuenalis illustratur. ,
N SI G N E exemplum afferam in hoc capite eius figurς,quam Grsci αλλι τουτ nostri variationem appellant , imo exempla verius: tria enim sunt in pauculis Ciceronis verbis primo de Oratore. Percipietis etia illa
ex cognitione iuris laetitiam γ voluptatem , quod, quantum prastiterint maiores nostri prudentia ceteris gentibus Iacillime intelligetis seum illorum Lycueto,ct Dracone,re Solone nostras leges conferre votueritis . incredibile est enim quantum sit omne ius civile praeter hoc nostrum inconditum,ac penὸ ridiculum.De quo multa soleo in sermonibus quotidianis dicere,cum hominum nostroxum prudentiam ceteris hominibus, ta maximὸ Graecis antepono. Ceteris gentibus cum
69쪽
enim dixisset,illorum addidit,quamqua illarum structura orationis postulabat,quod Grecos praecipue signaret. Deinde eum hominibus leges confert,cum leges a Grecis & a Romanis latς suerint contendendae inter se.Postremo prudemtiam hominibus anteponit,quod Romani prudentia ceteris gentibus,& maxime Grecis praestaret.Huic simile est,quod - 1cribit Iuvenalis lat.riri
Dilexit Thebas, si Grseia vera, Menscens . OP nam in quorum sulcis legiones dentibas anguis cum clypeis nascuntur, o horrida b Hia capessunt .
Cum enim Graeciam dixisset, quorum retulit, quod μον μῶρ Graecos significaret. Scio esse qui legi malint, qua rum,sed iis non assientior. Hocautem dicit poeta: magna fuit Menςcei in patriam charitas, si Grςci Vera narrant, qui s penumero falsa pro Veris obtrudere conatur, adeo ut sacta dentium semente armatas legiones e terra subito extitisse prodant. Hocautem loquendi genus,non debuit cuiquam inusitatum videri autnouum,qui locumillum Ciceronis logitat,quem supra descripsimus; Sc vero etiam hunc Virgialianum e libro primo Aeneissi
Non enim gentem,sed regionem Italiam dixerunt.Vt igitur Virgilius a regionead populos, sic Iuvenalis a Grecia ad Grscos oratione Milexit.
70쪽
EFIG E R E obtutum in Plautinas fabu
las,easque acri iudicio examinare non est necesse,ut quς minus ex arte facta sunt, deprehendantur;sed satis est si vel leuiter eas inspiciat homo in lectionepoetarum versatus mediocriter,&poeticis prςceptis imbutus, ut euruo possit dignoscere rectum.produnt enim seipsa, atque osserunt lectori aliud agenti si tamen hoc nomine sunt illius peccata appellanda, qui fabulas suas scribere voluit,vi collibitum est animo suo,atque ut Achilles perinde se gessit,ac si iura sibi nata non essent,sic se poeticas leges Contemnere reipsa professus est. Eius Amphitruonem dum Percurrerem animi caussa, haec notaui , quae si minus ex a re facta sunt , at aliqua excusatione pleraque tegi possint. 3
I Sub prologi finem Mercurius de vero Sosia. I l I
bigam iam ego illane aduenientem ab adiburis dest,ferit. -
At Sosia tantum abest,ut ianuam pulsant, ut ne accessiix quide ad qdes illi patuerit per illum Pseudososiam: cli enim
actu primo rem totam narrasset,pUut erat gesta ab Amphitruone cum Taphiis,seque domum reciperet , ut heri impe- .gium exequeretur ; statim Mercurius
Atat illic Me iturus est,ibo ego illi obviam. Ne lego hunc hominem hodie ad siles has snam