De perfecti conjunctivi usu potentiali apud priscos scriptores Latinos. Dissertatio philologa..

31쪽

post inciderit in randem mortam, . . . . quid jacten m

relevari uidentur. Sali Cat. 2,29 ubi socordiae te atque ignaviae tradideris, nequiquam deos implor .

Perraro in utroque membro perfecti coniunctivus profuturi exacti coniunctivo positus est:

Cio M. 24. 59 si scieris aspidem occulue istere uspiam

. . . improbe feceris, nisi monueris. An h. l. suturi ex indicativum agnoscamus 2 ns Cio ad tam 10 4, 3 omnia viceris, i in vero, te validum videro Att. 2, 24, b respiraro, si te videro . Ceterum ad hoc quoque genus Valere putaverim, quod Madvig l. s. s. p. 10 iudicavit, veteres ipsos non semper certo sensu tempora distinaeisse, ut praeesse ipsi dicere pos-3 In Cio de or libris omnino diequentos suu eiusmodi enuntiationes.s Drasgo II p is h. l. adlato addit Heli Stetian so pori conl. cum praesentis indicativo copulati aus ieero in mi nita be nnt. Equidam si abhorres a facit mutations in biberunt fui ex iudicat l-WWm h I. praefero. Quae temporum fiat Il et praef. coniunctio apud Plautum quidsm et Terentium non ita rar obvia Rothh. l. s. s. p. l, iobigi. s. s. p. 4 legitur etiam apud Cornisseium 3 g. 3 hae tum alet, si eaeauseitaverimus duo Liviana exempla v. p. raeger II p. 7i4. Eodem redirsudum clo. g. II 20 g. 70 si opulentum fortunatumque defenderis, in uno illo . . . manet gratia Quem locum is ueger Lat. Sprachi. p. 870 g. 838 not. 3 ad pers coni pertiners falso ludicavit, in errorem inleo in regula perperam fleta: M ann derandoris nur de Pers Gni. arim ege de Praea. m mulsata. β Drasger I p. 283 sq. g. 38. i. De futuro II hoc modo posti V. imprimis advig. l. s. s. p. 84. In allis praeter adlata nuntiandi generibus per oti coniunctivus futuri II paris sustiners non videtur nisi ubi obliqua rationis implleati requirit dit. I. coniunctivum). Nam huc non pertinent quaedam nuntiata a particulis priusquam si antequam incipientia, quali notata invenies apud Drasgor. II p. 6,23 sq. g. bl 23: Plaut. are. 55, quem versum Draeger sic citat iam r. v. eloquutua 3im, scias, o mentiri velim, in novissima foetali ditione sotur ita:

32쪽

serit, ubi pro fusturo eaeacto, ubi pro perfecto illam coni ser-mam ponerent.

Quodsi apud Ciceronem ypersecti coniunetivus futuri

II vice fungens in recta oratione artissimis vinculis est constrictus, paulo tamen longius eius usus fines protu-lorunt epici et elegiarum poetae atque argenteae aetatis scriptores , ita ut interdum priscam fere rationem revocarent.

Cons. Verg. Aen. II, 40 sq. Quid consanguinei, quid cetera dies Italia, ad mortem si te fors diri rejuteti prodiderim Catuli 79,3 sed tamen hic pulcher vendat cum

gentem ullum, Si tria notorum avia reppererit. Contra nem ignorat etiam in optima latinitate prorsus legitime poni perfecti coniunctivum pro futuro II in enuntiatis duplicitor subiunctis ) Sed cum Draeger I.

elocutua um . . . eis . . . volo sim Ritsch secundum F); osn. IIII, 2 86 pr disperibit faxo quam . . . civerit lat. X. lndio cognosco cons. Bacch. 2 pr. u. convenero Epid. 304 r. v. venero); idem tempus habemus Liv. 5, 4, 10. Logicum autem perfectum l. e. Vere praeteritum statuendum est in sententiis quibusdam generatim dictis Tata Germ. 13 et anu 15 74. Cic. lnv. 24. 160). Denique ap. aes boli gall. 3, 18 non pr dimittunt M. ab his sit concessum coni persecti pro plusquamperfecto positus est propter praesens historicum non dimiseruntur. qu. 33 et Onceasum). etfra o empla l. c. a Draeger proposita obliquae sunt orationis.1 Fortasse eximendae sunt cicaronis epistulae.8 Quin silam pro praesentis coniunctivo perraro Cicero perfecti potentiaism in condicionalibus nuntiatis usurpavit Atque in protas quidem nescio an nullum exstet exemplum Apodoseos hoc praesto est exemplum Tusc. 29 . 82 imp et rarim libenter, nisi molestum sit subleo facillus poterat usurpari hic modus, quo propius protasis ad urbanitatis quandam formulam, quam ad veram condicionem accedit.)3 Α. ans feld, De nuntiatorum condit apud elog. Oet Lat. formatione Hal Sax. 1879), Μ. Morgen roth De eondio Seut M. Tac. form. Llps. 8683, . . lint berg, D forin enunc cond. P. Tac.

33쪽

p. 2924 141 perverse sic statuat Die resten purei da- non Inde sic bes Temema, non ab re duco pauca lautina exempla hic proserre. Incipiunt autem illius modi enuntiata secundaria plerumque a particulis condicionalibus et temporalibus si vivi, cum, pri quam simit.), rarius a particulis ut et ne Ac pendente enuntiata

a. ex infinitivo plerumque futuri cum accusativo copulato,b. ex simplici infinitivo in unum incidi exem

c. ex coniunctivo relati V i. e. non per se tanto,

sed effecto per particulas vel interrogatione obliqua vel alia orationis implicatione. a. laut Trin. 695 te dictatorem censes fore, si aps te acceperim agrumJ. Epid. 0 Qui satrem prius convenire Se non volt, . . . Quam id argentum . . . dinumeraverit Bacch. 173 veneroque te, Ne Nicobulum me sinas nostrum Orem Prius convenire, quam sodalem viderim.b. laut Mil. 1096 nam nullo pacto potest Prius haec in aedes recipi, quam illam amiserim.c. Plaut. en 101 dicam, ut a me abeat liber quo volet, tum, quando sanus factus sit, a me argentum paeat. Trin. 609 id agis, ut hi adflnitatem inter nos nostram astrinae eris, Atque eum agrum dederi nec quicquam hi tibi si ty), qui vitam colas, Ecfugia e. q. S. Addo haec Terentiana: Ter Eun. 140 sit, si . . . non id metuat, ne, in acceperim, Sese relinquam, velle se illam mihi dare. Haut 8b illum aiunt velle aeorem, ut quom de Sponderim, De qui aurum ac ve8tem . . . compare

34쪽

g. 2.Do activi porreeti oniunetivo in primari enuntiato condiciona I posito. In memoriam revocemus oportet, quam late apud priscos scriptores suturi exacti usus pateat et quam usitatae Plautina erentianaque aetate variae huius usus species fuerint, quae postea partim plane evanuerunt, partim angustioribus finibus sunt circumscriptae. Qua de re post alios velut Lindemannum et Matthiaeum accuratissime exposuit Μadvi loco saepe laudat p. 89 sqq.' Ad nostram rem maxime pertinent hae species.1 Significatur futuro II rei alicuius effectus in ipsa re ita inclusus ut simul cum ea futurus sit'. seud. 512 si abstulerit, mirum et magmιm facinus jecerit.

2. Vivida imaginatione res futura iam pro absoluta sumitur quo celeris et certae persectionis nota actioni Verbo expressae imprimitur. Haec notio est omnium usitatissima et vulgatissima').3. Animadvertendum sane est pro futuro exacto in Omnibus illius modi nuntiatis poni posse futurum simplex ). Quare saepe utriusque temporis Arma promiscue usurpatae sunt exempla multa p. adV. p. 93. OL) Sunt tamen certae futuri exacti sermae,

35쪽

quae praeter ceteras pro futuro simplici insurpantur, e g. fecero, dedero V. Draeger. I. p. 284. Eaedem autem notiones, quas futuri exacti esse diximus, apud priscos scriptores nonnumquam, Si quid video, perfecti coniunctivo in rim desinenti sunt subiectae i). Sane parvus est exemplorum numerus nec id mirum. Etenim antiquissimi Romani, qua erant simplicitate et gravitate, ingenue ac libere, non superflua quadam haesitatione quae quidem est in potentiali modo conspicua res semel pro Veris et quasi iam persectis positas eloqui consuerant. Nec casu fortasse factum est, quod plerisque locis servi locuntur ni mirum et animo et condicioni servili maxime conveniebat eiusmodi loquendi ratio submissior et humilior. Iam exemplis enumerandis rem illustremus. riore loco ponemus eas Armas, praeter quas etiam breviatae aut traditae sunt aut sermari possunt ).Ι. Oen. IIII, 2.63 885 8 erus meus me esse elocurum quoiquam mortale sciat Continuo is me eae Syncerasto Crurifragium fecerit '). Scire h. l. m rescire, velut er Andr. 414, laut Cist. II, 1, 40 sententia igitur subest: en de Her eo rensolue . . . o wir er mich oh gleschisu inem Crurifragius

machen'. anifesta autem est hoc loco celeris perfectionis notio, quae etiam acuitur addita voce continuo. Ceterum, Hae psa dicendi proprietate advigium aliqua ex parto commotum esse puto, ut de proprio Oniunetio futuri eaeaeti statuendo cogitaret. a Fut ex indio agnoscere prassint Enn. ab. 89musti meo tu etsi peruerse dices, facile Achivos fleae eris. 3 comparare licst Bacch. 36 sq. Credo heret adveniens nomen mutabit mihi arietque aetemplo Crucisalum me eae inrufato. Quam facile eoniunctivum qu est Deerit cum futuri II indicativo aliquis confundore possit, clare ex eo perspicitur, quod Holt Zo hoc Xemplum modo ad futuri II indicativum II p. 88ὶ, modo ad potentialem persecti II p. 4l rssert. Drasgo II p. 16 ο hnctivum agnoscit.)

36쪽

sorma quae est fecero est ex eis, quae studio quodam a comicis usurpabantur: e. g. Ter Andr. 397. horm. 26.430 i); coniuncta est cum futuro I. Eun. 723 emolves et feceri S).. II. Oen. IIII, 2, 106 928 remora si sit, qui malam rem mini det merito eo erit Verisimile est a Plauto alienos

esse eius scaenae v. 101 107 . Sed utut res se habet, ne hoc quidem exemplum abhorret a lautino more merito fecerit significat, qualis illa puniendi acti cum serfecta fuerit, apparitura si Μadv. p. 84.). Habemus igitur h. l exemplum effectus rei in ipsa re inclusi. Prorsus ad eandem suturi exacti speciem pertinent duo proxima exempla: III. Cas. II, 7, 1 sqq. Si nunc uvendam me, meam operam luserim a praeter operam restim sumptifecerim eisque inimicis voluptatem creaverim.

1III. itin. 120 Ribb. Vidistin Tiberim i Fidi qui illam

derivet, beaverit agrum Setinum. Qui in si quis Ad indicativum modum si sententiam redigimus, habemus: Menn emand . . abieitet, o isder amit die et ar Setias egiachi haben. V. Quibus exemplis addendus est locus acuvianus,

cuius tamen verba non sunt sana:

Pacuv. 12 Ribb. sol si perpetuo siet, Flammeo vapore torre terrae fetum eae usserit, Nocti ni interemiat, fruerus per pruinam obriguerint. Sic scripsit Ribbeo verborum ambitu ex diversis sontibus coniectando consulo. Vox quae est obriguerint tra

37쪽

dita est a Varrone de l. l. VI, 6 p. 74 . em semit autem Ribbeckii coniecturae debetur Ceterum exstat, quod fugit Ribbochium, simillimus locus apud Ciceronem d. at deor. 1, 10, 24 atqui terrae maximas regiones inhabitabiles atque inmissa videmus, quod pars earum appulsu soli eae arSerit, pars obriguerit nive pruinaque longinquo solis abscessu. Sed numquid communis vinculi intersit inter duos

locos, uno diiudicare non ausim. Formis autem exusserit et obriguerint pro genuinis sumptis habes hic eandem suturae rei cito certoque ad exitum perductae, qua quem primo loco posuimus Versus est conspicuus i). Quibus locis cur formae s littera fictae poni non debuerint, infra videbimus. Pacuvianus autem ille locus, ubi altera Arma obriguerint breviorem formam non admittit, nos ducit ad duo reliqua exempla proponendis, quorum verba breviatis Armis carent.

VI. laut Epid. 258 Si aequom siet, Me plus sapere quam

vos, dederim vobis consilium catum. Epidicus servus statim promptum et paratum sere callidum consilium per indicativum modum futuri II confirmare sane cupiebat; sed propter simulatam erga erum eiusque amicum reverentiam modestiore coniunctivo modo petulantiam suam quasi compescuit. Ceterum futurum II. dedero est ex eis formis, quae praeter alias probatae erant

comicis cons sermulam sic dedero Asin. 439, oen V, b, 7;Pers. 292 specta quid dedero )) mst. 1152 dederis ). VII. er Hec. 24 denique hercle aufugerim Potius quam

redeam, si mihi redeundum sciam.

38쪽

Similis est locus laut Bacch. 363 Mugero hercle,

si magis usu venerit. Ut fecero, dedero sic etiam verborum eundi futurum II valde placuit comicis cons. e. g. Bacch. 213 immo herois

abiero potius), er. Ad 127 ah, si semis, Giero in)). Praeterea in antiquioribus editionibus serebatur hoc exemplum' Plaut. seud. 376 Si tu argendum attuleris, tecum perdiderim fiam. Ubi iam dudum secundum librorum fidem restitutum est perdidero. g. 3. De activi perfecti coniunctivi usu in eo undariis enuntiatis condiciona Iibus. Futurum exactum relativum i. e. praeteritum in

futuro' ' pro natura sua praecipuum locum habet in illis enuntiatis secundariis, quibus primarii tempus ratioque definitur. Quam ob rem hoc futuri V. genus saepissime obvium est in protas condicionali. Nam quoniam rotasis et

apodosis plerumque in ea relatione sunt positae, ut illa causa Vel antecedens, haec effectum vel consequens contineat, Latinis severius rationem logicam tenentibus futurum II admodum acceptum fuisse consentaneum est, ubi suturam condicionem actioni primarii enuntiati antecedere signissicare vellent. Cui tempori cum coniunctivus deesset, in eius locum priscis videbatur commode substitui perfecti coniunctivus peri cons Drasgeres p. 284 Μellari. p. 4 sqq.8 Etiam maduigi l. s. s. p. 100 adlatum. R AEnas notio manavit scismporis futuri absoluti ratione: nam princeps ac propria suturi exacti notio est ea, qua signisseatn actio futuroismpore perfecta ratione alius actionis vel temporis non habita: nobbsrt. I p. 8 P con L p. 98 sq. Jedensalis is die Vorhersage line Rucksiehi aut dieni eine ander Handium die ursprii lienere. De Bedeurunysiarn des futurum eaeactum is der, das es das mollendete ei in die ukuns vertest. Die Mittas derisandisno Or eine ander is emas pater in-

39쪽

litteram fictus i), quippe qui non modo ad suturum tempus

sicut modi aοristi'), sed etiam ad praeteritum spectaret. Ad exempla enumeranda priusqUam aggrediar, memorandum est permultos locos ita esse comparatos, ut vix discernere possis, utrum ad coniunctivum persecti, an ad suturi exacti indicativum sint reserenda nam ex ipsa sententiarum ratione raro certi aliquid elici potest cons tamen quae statuit Langen l. s. s. p. 47 sq.Primum autem notabo ea exempla, quibus sententia generalis Vel praeceptum apud Omnes Valens continetur in eiusmodi enim enuntiatis sertasse logicum persectum agnoscere praestat.

Plaut. Aul. 380 festo die si quid rodegeris. Profesto

egere liceat, nisi peperceris.

Trin. 347 Bene si amico feceris, Ne pigeat fecisse, ut potius pudeat, si non jeceris. Trin. 105 Si quoi muruom quid dederis, fit pro proprio perditum ). Cato d. agric V, 1 Cui in si cui iussus siet, auscultet. Cato d. agric V, 3 Si quis quid deliquerit, pro Mabono modo vindicet. Varr. r. r. 1, 44 itaque si forem decerpseris, in eodem loco nihil renascitur. Varr. ib. 1,6 Oleas albas . . nova si proma8, ni8 condieris, propter amaritudinem respuit palatum. Cetera exempla distribuam in duas partes. Ac priore loco enumerabo eas formas, quibus respondent formae s littera fictae'.

1 Formas futurius a liti steti quamquam si ipsas exespia prima persona sing. in solis enuntiatis condiolon qualicumque adstrictis stirpabantur, tams angustius patebant Luebb. I. p. 82 sqq.t Fortasse ne prtinet sti m TruenL v. 7: Si inierit rete pis- eis ne Dinat, avet Sic Busobster, inierit B. 3 Quo situli otiam Offenderis, it qnla xstat sorma analoga ineensit

40쪽

Plaut Asin. 76 ni in quadriduo abalienariti), quo eae

argentium coeperit, uos arbitratus sit .

Capt. 99 Quid ais quid si hunc conprehendi iusserim')'Asin. 80 Tum si coronas serta unguenta iusserit, Inoillam Veneri deferre aut Cupidini. Tuos e ω συα,

Venerine eas et an viro. Asin. 78 Possis, si forte adcubantem tuom virom conspe-ae eris, Cum corona amplemum amicam si videas di cog-

i Alia forma in arit est apud Ludit. 73 L. Luellium si amore inritarit sua. Sed eum desit apodosis, modus ognosci nequit. 8 Hoc loe asquo atque Asin. 782. 800 803. 806 coniunctivum esse statuendum docet praes sntis coninnetivus qui si in v. 70, 794 cf. V. 764, 85. . Hoc solo loco sxstat prima persona con innotivi Per secti eum formula Ouid si conivncta. Quanto opero iusserim ad futuri exacti vim acosdat, eognoscere licet ex duobus similibus locis, ubi Dida cativus futuri exacti os positus Pssud. 14 Quid si abstuleropRud. 72 Quid si attigero Tertius aecedit locus dubius Asin. 720 Quid si optaro Quod cum sit unicum exemplum formas aro in prisca latinitate, Lnebber I p. 6 suspicatur optasso, p. 78 auis proponit optabo ollato Merc. v. 06. Praetorsa legitur Rud. 472 Ouid si abstulerit et cas. II, 5, 37 Quid si venerit Quibus d loel nihil corti iudieari potest nisi quod ines ria et, ut ita dicam, dubitativa sententiarum rations coniunctivus modus indicari videtur. - ceteris locis Ouid si consociatur eum futuri I. indicativo, praesentis oniunctivo, praesentis indicativo V. Brix ad Capt. 99. Culus exemplis addo Cas. 674 Quid etiam si oecentem pΜsre. 564 Quid si isam b78. Poen. III 3,96 707 Rud. 1312. ' Praesens ideas iuxta prasteritum in futuro conspexeris nullam habet dubitationem: nam ideo se te betrachis id, quod consperi se es istisi vor Augen evommeni. Eiusmodi amporum coniunctio non modo optime eon venit cum Plautina neglegentia et Trin. 468), sed deurrit etiam apud alios postas Ovid. Μetam. VI, 80 sq. In quameumque domus adverti

tumina partem, inmensae spectantur opes. Ceterum eum conspeari fere

id sit quod ideo, sortasse hic porro uti praesentiae exfmplum