장음표시 사용
51쪽
Aestimatio tantum pecuniae ejus efficit valorem; nullus pecuniae usua est, nisi in emganda: pecuniae nomine comprehenduntur res omnes; vicissim omnes res quae pecunia parari possunt ei aequiparantur ; etiam actiones quibus rem petimus: - praesertur interdum pecunia numerata , ob commodum; interdum alia res , Ob utilit tem : aestimatio rei pendet ab ejus utilitate; valor apparet ex pretio: - Pretium mgatum, oblatum, currens : quare rei Pretium nonnumquam egrediatur valorem : pretium non neces e est ut in pecunia consistat;
imo pars pretii musistit in sinendi die, loco et modo: pretium differt pro diversis locis et temporibus; minuitur , eum rei utilitas deterior fit; crescit, cum augetur utilitas.
lnx iis quao disserui do pecuniae numeratae secundum JClorum Rom. sententiam noti Ono, et praesertim ex ususurrogatorum eorum quae in I um pecuniae dantur, jam apparet, non ipsum auri regentiquo pondus lacero ut illud homines concupiscant, sed aestimationem eos intueri quam habet pecuniae nummus. Se tamen videar plus ex Ictorum verbis deducere quam iis insit, addam locos Di siligis by GOoste
52쪽
ox quibus hoc perlucide liquet. V. c. nil rapi i4Νvs si):n in pecunia non corpora cogitet, sed quantitatem scit. earum rerum quas pro ea possis acquirereJV:nsi salso existimans debere, nummos solumo, qui pro parte alieni, pro parte mei fuerunt, ejus summas partem dimidiam, non corporum condicam' 2). Neque enim interest utrum eosdem recipias nummos, modo eandem recuperes aestimationem ; modo pro summa recepta toti dem possis emere quot pro data. Etenim hic usus peconiae est, non ut illam contemplemur atque condamus, sed ut erogemus illiam, et ita, ut Volumus, re emta utamur. Hoc optimo intellexero Icti ; hinc: n sed de pecunia recte caveri oportet his a quibus ejus Pecuniae us fructus legatus erit; quo Scio non id essectum est, ut pecuniae ususfructus proprie esset; nec enim naturalis ratio au toritate senatus commutari potuit; sed remedio inti oducto
coepit quasi usus ructius haberi 3 . Cum igitur constet, non posse uti pecunia quem nisi illam eroget, hinc sequitur, illa quae pro pecunia acquirit, quamvis revera nomen Pecuniae Perdiderint, tamen manere PE uniam, scd. valorem pecuniae. n Pecuniae verbum'' ait Ictus 4ὶ n non solum pecuniam muneratam complectitur; Verum Omnem Omnino pecuniam, hoo est Omnia corpora: nam corpora quoque pecuniae appeti tione contineri, nemo est qui ambiget:V n pecuniae ii mine non solum numerata pecunia, sed omnes res tam soli quam mobiles et tam corpora quam jura continentur 5). Neque a Timhsus id non intellexit dicens fl): n et nemi- 13 L. M. I l. B. de solui. s2ὶ L. 19. 9 2. B. de comi. indeb. δὲ L. 2. B. Musu'. ear. rer. Add. I. 5. I 3. eod. t4ὶ L. 78. pr. B. de verb. 8ign. i5ὶ I.. 222. D. eod. issi L. 2. g 1. C.
53쪽
nem movcat, quod sub nomine Pecuniae etiam omnes res exigi definiamus ; cum et in antiquis libris prudentium licet constituta pecunia nomina satur, tamen non Pecuniae tantum per eam exigebantur, sed omnes res quae pondere numero, mensura constitutae erant; sed et possibilo est om- Des res in pecuniam Converit: si enim certa domus vel certus ager Vel certus homo vel alia res quae expressa est, in constituendis rebus ponatur, quid distat a nomine ipsius pec tilao 7 Sed ut subtilitati eorum satisfaciat qui non sonsum sed vana nominum vocabula amplecti desiderant: ita Omnes refi Veniant in Constitutam actionem, tanquam si suisset ipsa pecunia Constituta: cum etiam Veteres Pe-niae nppellatione omnes res significari definiant, et hujusmodi vocabulum et in libris juris auctorum ct in alia antiqua prudentia manifestissime inventum sit' 1): pro terea Falcidia tam in corporibus legatis quiam in pecunia obtinet, eorumquo pretiiun aestimatur 2); et Scto Macedonia O Cum tantum numeratio pecuniae prohibetur, tamen si in fraudem legis merces pro pecunia datae sunt, actio non datur δ).st autem pecuniae nomine significantur res quaecunque, sic aestimatio Omnium rerum s. mercium quae pecunia parari Ilossunt, ipsi aequiparentur necesse est; neque igitur quoad valorem quidquam interest, certam pecuniae summam accipias, an merces quas ea PecuniaΘ summa Ve dere possis; et fundamentum hujus principii est in I TI-Λ1L11 I O l. , n possibile est Omnes res in Pecuniam l Neque obstat I. Q. D. de s j., cujus mens supra P. 19.jam explicata est; neque etiam l. 5. B. de verb. a n.: v rei appellatio latior est quam pecuniae, ' quae juridicam verborum
54쪽
verti. V nitic n si cui non nummus ad alimenta sed frumentum atque oleum et cetera quae ad victum necessaria sunt, suerint relicta, non poterit de his transigere: si tamen ita ... transegerit, ut in Vicem eorum nummum acciperet, Et neque diem neque modum permutavit sed
tantum genus,'' valet transactio si); usi pro habitatione quae erat rolicta, placuerit certam quantitatem praestari 2) idem erit; n si quis aquam legavit in alimentis, videtur Iegasse quanti id emi possit 3); n si quis vendi derit hereditatem, utique possidero vides V 4). Sic in
poena contractui adjecta, n non si utrimque poena nummaria sed et si alia res vico Menae promissa sit' 5) ; et in constituto: v si quis 100 debens, humentam ejusdem pretii constituat, puto valere' φ. Eo magis igitur in emtione id obtinet, aliisque contractibus in quibus pretii
nomino solvitur aestimatio: n et putem' aiunt visumset Parius n Omno omnino quod propter emtionem vel dedit vel permutavit vel compensavit eo nomine snam et is
dedisso intelligitur)... duplari debere' T). Hinc is per mutatio vicem emtionis obtinere dicitur 8ὶ ; et quamvis
non vocetur emtio, quia n emtionem rebus fieri non posse 1 L. f. I M. D. de transael. i 2 I. l. I 25. s3 L. 14. I S. D. de auim. lex. Add. I. 22. I i. eod. 4ὶ L. d. I 3. D. si quia omissa eatis. feri. Add. I. 89. 9 7. de teg. II, I. 16. II, 5, I. 25. I I. D. de hered. pet. s5ὶ L. 11. I 2. D. de recepi. qui arb. si L. 1. 9 5. B. de pee. eonst. I nec obstat I. 26. I 4. D. de eond.
indeb. v si cetarum debens quasi ducetita deberem, fundum dueentorum misi, competere repetitionem MaoxLLus aeribit. Ratio enim speetalis additur : n licet enim Placuit, rem Pro pecunia solutam parere Iiberationem, tamen si ex salsa debiti quantitate majoris pretii res soluta est, non sit confusio Partis rei eum pecunia :nemo euim invitus eompellitur ad communionem. i i L. 13.
55쪽
pridoin placuit l), tamen is is qui rem permutatam a cepit , emptori similis est; item qui rem in solutum nec pit' 2ὶ: olonim solutionis nomen pertinet ad omnem liberationem quoquo modo factam, magisque ad substa tiam obligationis rosertur quam ad nummorum soluti
Neque opus est ut ipsa res ita in solutum data in socomprehendat aestimationem 4 sive valorem quem petiaveras; modo certum sit, ut is sive tu pocunia sive in aliare sultim per eam accipi possit: nnam si bonorum usu fructus legabitur,. . . quod in actionibus erit computabitur' 5): is imo nomen debit is pignori dari poterat, ita ut corpus vel pecunia inde recepta pignori obligata maneretV 6): n abesse intelligitur pecunia fidejussori Di. o. fidejussor intelligitur solvisseJ, etiam si debitor ab Eo d imatus sit ereditori, licet is solvendo non fuerit: quia bonum nomen facit creditor qui admittit debitorem dei
gatuin T): etenim n solvisse accipere debemus non tantum eum qui solvit, verum Omnem Omnino qui ea Oblia
gationo liberatus est, quae ex causa judicati descendit 8): Quippe n nominis appellatione rem significari' 9) putabant; id est, res quae nomine potest acquiri adeo ipsi nomini inest, ut nomwn possit res dici 10): hinc n lacero pomo maritus etiam id videtur quod a muliere consequi P
56쪽
iestV 1); idem erit, et si nou accepit, sed promissa ei est
Abunde jam ex his patet, aestimationem sive valoroiurerum per se vel relatione Bd aliquid, verum esse principium omnium transactionum humanarum. Nunc autem rogari potest, quaenam igitur causa sit, ut saepe quis pecuniam numeratam praeserat ejus aestimationi quae iii certa re est; et contra, quare hanc illamis rem quis potius consequatur, quam ejus in pecunia aestimation 3 Vidimus jam 3), pectiniae usum introductum esse ex eo quod non semper Piod ego haberem tu velles: eadem mansit praeserentiae causa; intellexerunt homines pecuniam esse mercem quae cunctis conveniret; quia hac statim aliud quid nobis acquirem Possemus, neque reus osset nova antea permutatione 4ὶ. Sed Miae etiam sunt rationes, quarum duae enumerantur a v m. Io 5): nd trahere legatis vel adjicero, si nillil praeter numeratam pecuniam legatum sit, Promptum est: cum Voro res corporales
intervenient, et scriptura dissicilior fit, et obscura portio.' Seriptura disseilior est aliarum rerum quam pecuniae: hoo pertinet in I. I. ad inventarium laciendum rerum quae inveniuntur in hereditate; et sino dubio facilius est seri ro 100 vel 200 quam aedem ejus vesOris, et pra dium, et boves, instrumenta, cet.: sed idem do omni alia scriptura valet; omnis probatio fit lacilior et levior, γ-cunia soluta quam robus in solutum datis. - ob cura, ut inquit, portio est, cum res interveniunt magis quam
57쪽
cum pecunia ; etiam hoc patet: nam dissicilius Osi ola limationem ipsarum rerum sibi nequalem reponere, et si quid addendum sit vel demendum, ut partes sint unicuique pro I ortionum ratione pares dies ut pretium in emtione merci plano conveniat), obscurius hoc fit, id est, non tam plane omnibus liquot hujus aestimationis veritas; et simul ut secundum veritatem perficiatur se gravo est, nam res non tu tam parvas partes scindi sunt quam pecunia si). Sed alia tandem causa est, quae quamvis in opinione hominum, non Vero in ipsa re est, tamen debet notari; scit. saepe honestius est pecuniam habere qum aliam rem. nino TE 'Tres αε-Νs 2ὶ:nquid enim si aliter honesto nubere non possit, quam ut pecuniam in dotem det; idquo ei magis expediat 3 Atquin possunt res in dotem datae Plerumque alienari, et pecunia in dotem converti: sed sui expediatur quaestiu) si . . . non uliter matrimonium contrahere vir patitur, nisi pecuniis
in dotem datis, tunc ossicium est Curatoris, . . . rerum venditione celebrata, dotem constituere. 'Saepius autom fieri potest, ut omnia illa pecuniae nomemino commoda non sumiant, ut illam potius quam aliam rem homines habeant: Valorem enim Bundem ponas, lamen potest alicujus interesse, utrum universe rem alia
quam reΙ imprimis rem quam dedit recipiat, an vero pecuniam; scilicet quum res illa utilior ipsi sit, quam
pecunia quam aliquis pro ea dare consentiret: sio quamvis res pignori data et pretium plane ejusdem sint val ris, tamen aliquando interest alicujus ncorpora potius h beroV 3ὶ: nnam constat posse inter uxorem et Virmn m SAT T. II. p. 5, et T. I. p. 213, sqq. i23 L. M. I l. D. de jure dot. 3ὶ L. s. pr. B. de minor. Diuili Cooste
58쪽
veniri, ut dos quan in pecunia numerata esset permutar tur, et transferatur in corpora, cum mulieri prodest' 1).llino: ncum, bonorum parte Imata, dubium sit, utrum rerum partes an aestimatio debeatur; sAnisus quidem et aestimationem, is G s et NERVA rerum partes esse legatas existimoerunt. Sed oportet heredi succurri, ut ipso eligat, sive rerum Parim sivo aestimationem dare maluerit. In his tamen rebus partem dare heres conc
ditur, quae sine damno dividi possunt; sin autem vel naturaliter indivisae sint, vel sine damno divisio earum fieri non potest, aestimatio ab herede omnimodo praestanda est 2). Adde hunc Iocum: n ut frumenti certum m dum certo pretio acciperet, ... quando conductoris intemerat, in frumento potius quam in pecunia solvore Pomsionis exceptam portionem' δ): n quod ait lax: quanta pecunia erit, tantam pecuniam dator ostendit aestimationem hereditatis vel honomm liberti, non ipsam hereditatem voluisse legem praestari, nisi maritus ipsas res traderemesueritV 4). Ex his locis abunde patet, aestimationem quam quis rei suae tribuit, pendero ab utilitate quae rei inest, ex commodo quod ex ea re acquirit: simul atquo autem haec utilitas talis est ut reliquis quoque hominisi, L. 21. D. de pae . Mi. Add. l. 26. B. de jure dot. s2ὶ L. D. I 2. D. de Ieg. I. Add. l. 3. C. comm. div. ἰ es. Porro I. 33, I. 32, pr. B. eod. , L M. pr. de sex. ΙΙ, I. i. 9 12, 13. B. si quid iis statia. patri s3ὶ L. 13. I 3. B. De. cond. Add. 1. 35. I I. B.
eod. - Εx hae autem opinionum differentia optime explicari possunt ii Ioci qui vidantur obstare regulae juris: aliud pro alio in solutum dari nequit invito, quamvis rerum earum revera eadem
fuerit aestimatio. Cl. I. 25. D. de jure Me., 1. IT, L 20. U. de MIM., ibique interre. in L. M. 9 10. B. μι. mair. Duili os by Corale
59쪽
bus eadem videatur, aestialiatio hujus rei a cunctis eadem fiet; et tunc dicitur is rei esse rator lj. Valar illo rei apparet ex summa quam accipis, si eam
rem vendas: ait minfra n aestimandum quanti valet. . .
hoo est, quanti Vendere potest 2): illud autem quantirendere uno verbo pretium dicitur 3): hinc spenes eum videsis esse peculium ad quem Pretium peculii Perv nil 4); et universo nuidetur res ei abesse cui pretium abest'' 5ὶ; atque u omtionis substantia constitit ex proti R; in actionem tributoriam venit ii quidquid in his mercibus erit, quodque inde receptum erit T). Plauo igitur idem
est, rem vilioris esse et minoris esse pretii; ut insuper patet ex collatis his locis: servo corrupto, cum quaesiatum fuit, naestimatio utrum Hus duntaxat fieri debeat quod servus in corpore vel in animo damni senserit, Moest quanto risior seros factus sit, an Vero et caeterorum nra mus ait, tanti condemnandum corruptorem, quamlisorvus ob id quod surreptus sit, minoris sit 8); - alio autem loco dicitur 9): n aestimatio habetur in hac feadem scit.J actione quanti servus tilior factus sit. V Vide quam bono JCti Rom. id perceperint lcum autem, ut Vidimus, Pretium sit Valor expressus utilitatis rei, sequitur, pretium quod quis dare velit pro
13 His iisdem argumentis nititur Cl. sar ratiocinatio, improbantis
doctrinam Bilancis q. d. commercii; et ex iis sequitur, nationis eommodum esse, ut multum habeat mercium potius et productorum quam pecuniae; cum eae singularum hominum rationes quibus praesertur interdum pecunia numerata mercibus, non valeant de ipsa natione.
60쪽
re, pendere ab utilitate quam putat se lino ex res soron ePturum: V. C. ii Sin autem certo quidem pretio, quod
non prima lacte videtur esse iniquum, dominus servum vendere paratus est,'' eet. si); alter autem qui rem rendit, rogat tantum quanti aut illa res sibi constiterit: v. e. servum Vendens n debet recipere pecuniam, quam dedit pro eo homine, Vel si quid accessionis nomine: dari autem non id solum accipiemus quod numeratur venditori, ut puta pretium et usuras ejus; sed et si quid emtionis causa erogatum est' 2); - aut quanti aestimandum sit comm dum quod ipse ex rei usu habebat; sic: is minor si rogatus est manumittere, conserenda erit quantitas emolumentiquae ad eum pervenit, ex judicio ejus qui rogavit, cum Pretio eorum quos rogatus est manumittere' 3). Ex diaversis autem his ab utraque parte commodis saepe plurimae oriuntur contestationes, quae optime describuntur aut Lmisso 4): nquod si videlicet contractus emtionis atque venditionis cogitasses substantiam, et quod emptor ussiore comparandi, venditor cariore distrahendi votum gerentes,
ad hunc contractum accedant, Vixque post multas contemtiones, paulatim vendit e de eo quod petierat detrahente, emptore autem huic quod obtulerit addente, ad cortuiti
consentiant pretium: profecto Perspiceres, neque bonam fidem, quao emptionis atque Venditionis conventionem tuetur, Pati, neque ullam rationem concedere, roscindi
de aed. M. Add. I. M. eod. - Apparet recte intellexisse Romanos Iotos illud de quo inter recentiores etiam Iis suit, pretium oblatum pendere ab utilitate quae rei inest: Pretium quod quis vendens rogat, pendere de sumptibus ad eam acquirendam factis. CL shrT. I. p. 5. not. 3. 3ὶ L. D. pr. D. de manum. vind. s4ὶ L. 8.