장음표시 사용
61쪽
propter hoc spaulo sud. minus pretiumJ consensu finitum contractum; vel statim vel post pretii quantitatis discep .
tationem : - Etenim nin emendo et Vendendo naturaliter
concessum est, quod PIuris sit, minoris emere; quod minoris sit, suris Vendere; et ita invicem se circumscribere 1). Et haec ost differentia quae obtinet intorpretium currens quod vocatur verum pretium, ut dicunt Rom. et pretium oblatum: res enim revera potest maj rem habere Valarem quam videtur ei qui ea uti velit: venditor autem ipso videns Oblatum pretium ipsi non convenire, potest id negare: n quibus ... pretiis negociat res vina compararent, in contrahentium Potestate esse; neque enim quisquam cogitur Vendere, si Pretium . . . displiceat' 2ὶ: imo is non . . . aequum est iuvitum suo pretio res suas Vendero 3); i. e. nemo rem suam tenero cupiens, cogi potest eam vendere, etiamsi Verum ejus pretium offeratur. Pretium igitur illud currens, est verum rei pretium, quod omnes eodem tempore ei tribuunt; et hoc sensu dicuntur n pretia rerum non ex assectione, nec
utilitate singulorum, sed communiter fungi 4ὶ; et is in Fescidia aestimatio pretii rerum ex Veritate facienda est 5); n corpora si qua sunt in bonis defuncti secundum
rei veritatem aestimanda erunt; hoc est secundum Iam ens pretium, nec quicquam eorum formali protri Restimandum 1 L. 22. g 3. D. ωα eona. IJ L. 71. D. de contri emi.
3ὶ L. s. D. de aet. rer. amos. - AIii legere volunt non suo pretio: ut significaretur, neminem cogi infra pretium rem suam vendere: quod quidem ita est, sed hac lege non dicitur: jurat enim maritus, quanti fuerit res, i. e. , ut ex I. 29. eod. Patet, quanta rerum amotarum aestimatio fuerit tempore quo amotae sunt: igitur quaes
62쪽
est' i). Verum autem illud pretium unum tantum esse potest: nrem ita judicio deductam non idcirco pluris esse
opinamur, quia crescere potest contumacia non restituentis per jusjurandum in litem: non enim . . . res pluris stper hoc, sed ex contumacia aestimatur ultra rei pre-ι--' 2): non igitur jurejurando valorem statuens dioerct potest neo plurisVeV eam Valero, n quia spaod res pluris est, utique tanti est' 3ὶ. De hoc tantum vero pretio, pretio currente, dici potest, plane id cum ipsa
re convenire; et idem esse utrum rem an protium quis
det vel consequatur 4). Undo autem pendeat VHOr quem quis rei suae tribuit, vidimus; scilicet ex utilitate quam secum fori. Interdum tamen fit, ut quis plus petat quam
revora valeat res: idque duplici ratione, Vel ut ipso vo ditor rem suam pIuris aestimet quam revera valeat; veΙ ut, sciens non pluris Valere, tamen Plus petat, sperans ut necessitas cogat homines eo pretio emere: - de utroque
Si ipse suam rem pluris aestimat quam quidem revora pretium solitum est, τel potest esse causa in eo quod animi assecti Ono rem magni faciat: at, ut vidimus, pretia rerum non ex assectione singulorum definiuntur 5); ehi quod majoris ipsius lutererat eo tempore rem ipsam h
1 L. 62. l. ad ι. Fiae. - pretium praesens est, quod hodie universe constat pro rebus his dari; unde essicere licet, Romanis quoque notum fuisse, quod nos marktpriis et prja-eotira MAeimus. CL Burg. Wetb. a. 1463, Frauci mercuriales. Cf. C. Nap. a. 1291; formale pretium videtur esse illud quod sibi quis efformat, fingit, cogitat se petere posse : et sic haec lex plane convenit eum I. pr. D. M I. Aquit. modo I.: - huc reser l. 83. β 2. in s. D. l. Fale. 2ὶ L. 1. D. de in lit. jur. Add. l. 3. eod. 3ὶ L. s. eod. 4) L. I. g 16. D. ut legatoρ., 3. Inst. quod cum eo qui in M. l. 7. D. de ua r. ear. rer. 5ὶ I. I. 63. ad i. Fale.
63쪽
bere quam ejus pretium ; at rursus ex cadem lege palei, utilitate singulorum non constitui pretia: utrumque, et an sectio et id quod interest, igitur dissert a pretio vero: n mancipium quod non pretio, sed assectu sit aestimandum' i);
is in furti actione non id quod interest quadruplabitur vel doptabitur, sed rei rerum pretium'' nsi res vendita non tradatur, in id quod interest agitur: hoc est, quod rem habere interest emptoris; hoc autem interdum protium ess reditur, si pluris interest quam res valet, vel emta
est' 3): - nota illud interdum; nam fieri potest, ut id quod
interest non tantum non egrediatur rei pretium, sed etiam minus sit: nutilitates quae amissae simi ob hoo quod non exhibetur vel tardius Exhibetur, aestimandae a judice Sunt: ...utilitatem actoris venire in aestimationem fin ea actione scit. ad exhibendumJ, non quanti res sit: quae utilitas interdum minoris erit, quam res 4): - alterum rursus argumentum, quo probetur Veritas: pretia rerum non ex utilitate singulorum esse definienda. Alter Casus, quo quis plus petat quam sciat rem valere 5 , sperans ut alii necessitate coacti tamen, atque adeo pluris, emant, quam maximo est eritandus: hinc , debebis custodire ne dardanarii ullius mercis sint, ne aut ab his qui coemptas merces supprimunt, aut a locupletioribus qui fructus suos nequis pretiis Vendore nollent, dum minus 1 L. 30. D. de bon. liberi. 2ὶ L. 50. pr. D. de furi.
3ὶ L. 1. pr. D. de acti emt. et vend. Add. I. un. C. de sententiis quae pro eo q. i. 4 L. f. I 8. D. M Ghib. - Bene autem distinguenda utilitas quae hic dicitur, et omnino id quod interest , quod magis singulas singulorum hominum rationes, quam universe rem ipsam spectat, - ab eo quod antea diximus rei valorem aestimari ex ejus utilitate : quod Romani significabant voee pro
64쪽
ubores pro entus cxspectaui l), enitores ipsi pluris emeros cogantur: i, Iullior ' nutem n restituatur, si sua pecunia
pluris quam duceret, emit' 2).
Interdum coiitra obtinet, ut is qui emat, plus impendat quam revera ad solvendum id quod debebat, Opus orat: id autem fit, rei quia, quum necessitas urgebat, ea rei species quam solvere deberet non aderat, V. C. n Cum seu mentum deberetur,. . . Asricum dedit: si quid Ox necessi tale solvendi plus impendit quam est pretium solutae rei Dei. 3ὶ, - τel quod ipsa rerum aestimatio creverat ob minores ProVentus: etenim n neo continuis sterilitatibus tam
iidem quanti secundis DuctibusV omet 4ὶ. Rarissimo autem fit, ut quis minoris rem emat, quam valeat; nec nisi singularis quaedam ejus rei causa est, V. g. cum publico alicujus lacultates venduntur ob non solutum tributum, atquo viliori laam decet pretio omlae sunt 5ὶ: coacta enim illa venditio aeque noeet Vonditori ac intempestiva emtio emtori; et quod ceteroquin omni ratione prohibetur, alieno damno fit quis Iocupletior. Pretii vocabulum Romanis est aliquid absolute positum, universe et nudo significans id quod eam mercem quamidare quis consentit pro merco emta; ceterum indefinite, qua in merce pretium consistat. Videri possint obstar huic assertioni loci jam antea laudati 6ὶ, e quibus intelligeretur potius, nulla in re nisi in peeunia posse consistero pretium. Sed ibi de juro emtionis tantum sermonem esse, et hinc necessΩiam fuisse illam a principiis Oeconomis
65쪽
aberrationein, cito apparebit. Contra multi loci sunt equibus patet, quamvis plerumque pecunia pretium exprimatur, tamen intelligi posse pretium per se, sine a dila pecuniae notione. Η jam elucet, quum I musn pecuniam pretii' i); at magis etiam ex verbis is pecunia quam in pretium dedit' 2), , quorum pretia venditores ex pecunia creditoris acceperant 3): n officio autem jussi cis convenit iubere rem hereditariam venire unam pluresve, P uniam ex Pretio redactam Oi numerari cui legata sit' 4). Quamvis enim hi loci ostendant plerumque pecu niam in pretium dari, simul tamen docent voce preιii non necessarie comprehendi pecuniae notionem. Nec magis huic opinioni Obstat Romanorum frequeus ratio, pretii monadem unitatem) assem V are, ejusque Parim V. G. bessem, trientem 5ὶ: nam as quamvis fuerit olim peconiae unitas, tamen uniVerse do omni toto et uno dicitur, praesertim de hereditato 6ὶ; et sic etiam do pretio. Errat igitur sine dubio sAY, pretium definiens: quantitatem pecuniae quam quis dare consentit ut rem acquirat T). Quamvis enim saepius fit, ut prolium in pecunia solvatur, tamen nonnumquam alia res pretii 1 O datur, quae rei
Iam. eret . i5 V. c. l. 12. I 8. D. - .: BPAPIRI Rus quaerit, si palmnus praedium quod emerat, Pro quo pretii bessem exsolverat, iusserit liberto suo tradere, ut it residuum pretii redderet, deinde reddito pretio , vendenti fundum patreno libemtus consenserit, trientis pretium an libertus possit repetere 7 i63 L. 13. I 1, I. 50. 92. D. de heressipetit., 9 5. Inst. de hered. inst. 73 T. I. p. 3. Ia quantitέ de monnate que I 'on consent a donner
ipsius doctrinae de bitanee commercii, T. I. p. 203, sqq. si L. 4. 9 11. D. de doli m. el meι. eo. Duili os by Cooste
66쪽
lur de eo qui ii pretiuiu accepit vel quod pretii loco haberi iurisit' s); et vi Pi Ams ait u qui pretium dedit, vel vico protii V 2ὶ: Addo hunc locum: is pretii causa noupecunia numerata sed pro ea pecoribus in solutum consentienti datis, contractus non constituitur irrit V 3): SABINUs Rutem et cΑMIvs , teste a TisIAXO 4ὶ cum ii in ceteris rebus an pretium esse possit, valde quaerebatur; veluti an homo aut sundus aut toga alterius rei pretium esse possit 3 hi ICti netiam in alia ro putabant pretium posse Consistem. Sin autem in jure tunc aliter constitu tum fuit, hoc non impedit quominus si oeconomice rem
interpreteris, eorum sententia quam maximo Valeat.
Imo no consistit quidem in pecunia tantum rerum pretium: saepissimo enim additur aliquid quod, quamvis statim pecunia exprimi non possit et pretii verbo non solu- per subintelligatur, certum tamen ipsi vendenti vel accipienti habeat olorein; quodque revera in causa fuit cur mercem suam huic vel illi vendere voluerit. Huc pertia noni dies, locu A, et modus obligationem praestandi: hinc dicitur: n dies solutionis sicuti summa, pars est stipulati nis 5); et facito hoc intelligitur: nam si cito accipiat pretium me is quis, hac sua pecunia Citius potest uli, et lucrum suum nugore: n melior o itio asserri videtur, si pretio sit additum; sed et si nihil pretio fid ost num morum quantitati J addatur, solutio tamen osseratur . . . Pretii. . . maturior, melior conditio asserri videtur' G)in verum est, commodum in dote relegata, esse repraesentationis T); nsi quis creditori suo quod debet legaverit,
67쪽
aut inutile legatum erit, si nullunt coiit inodum in coversabitur ; aut si Propter repraesentalionis commodum
utile orit, lex quoque Falcidia in eo commodo locum habet' 13. Contra demitur de pretio, cum post multum
temporis demum solvitur, Praesertim si contrarium stipulatum et quasi sub pretio conventum sit; v. g. n solidum non solvitur, non minus quantitate quam dio' 2): nini nus solvit qui lardius solvit; nam ei tempore minus sol vitur 3 . - Quod ad locum autem, multum qui, uedisserro potest, quomuit solvatur; et sorte si scivisset alio ac volt et loco se solvere debere, Vel sibi sore solutum,
plus i,etivisset pretii, minusve dedisset: n loco plus poli tur ... quia utilitatem quam haberet promissor, si Ephesi solveret, nil uuit ei pura intentioneV 4): et sino dubio semper in prelio definiendo a venit aestimatio, quod altor- utrius intersuit, suo loco prius quam in eo in quo potitur solviV 5 . - Tandem multum interest in definiendo pretio,
tua i attono obligatio erit Praestanda: si v. g. Vendit religere possit, quid praestare Velit, Prelium erit minus: sic ,, causa plus petit, qui electionem adVersario tollit; . . . quin etiam licet vilissimum sit quod quis potat, nihilomianus plus potero iiitelligitur, quin saepe nccidit, ut pro missori sacilius sit illud solvere liuod majoris pretii est' 6). Quod ad modum solvendi multum tuoque disseri, utrum V. g. pure solvatur quod sub conditione tantum lebetur T); et universe, modo facilior prelii solutio osseratur 8); si 1ὶ L. 1. I 10. D. M t. Fale. Add. l. 5. eod. i2ὶ L. M. D. da solui. s3ὶ L. 12. I l. B. de vera. si . 4ὶ I 33. Inst.
de aetton. s5ὶ L. I. C. ubi conveniat. qui cera. me. Add. I. 8, l. s. C. de solui. , 1. 15. D. de compen3. 63 33. Inst. de aerion.
68쪽
uiiiiii Onus Potendi et requirendi lii otii ii in incumbii, inulto gratius erit creditori.
In his aulem locis non agi, ut si ric objiceret quis, duco liuod interest quodque, ut Vidimus, pretium saepe ogroditur), sed de uno illo pretio, Patot quoque ex T
lione quam I SI IN AXvs liraeter necessitatem constituit inter limac quaestionem et aliud oeconomiae Pol. princi liiiiiii: scit. locorum disserotitiain per se sufficero, ut eodem tempore eadem merx multum diverse a timetur, et valde disserens
inter se Consequatur pretium. Dicit enim avsae. l) n proi ter quam causam alio loco petenti arbitraria actio propi Ditur, si illo loco solveret: quao utilitas in mercibus maxima invenitur, Veluti Vino, oleo, frumento, quae per singulas regiones diversa habent pretia. Xon igitur negat sacpo seri, ut utilitas hoc illovo loco solvendi ab alia re, v. c. a Commodo facilius indo transvehendi, vel quod propior sit locus illi quo moramur,.cet. pendeat; sed plerumque, ait, haec solutionis in certo loco utilitas consistit in divorso diversis locis pretio: certissimum sano argumentum, hic do vero pretio agi, non do eo quod interest. At non possum quin Iocum addam ex quo citraonine dubium idem apparet: est ille ex Pasi i scriptis s2ὶ:,, Cum per Venditorem steterit quo nititus rem tradat, omnis utilitas emptoris in aestimationem Venit, quae modo circa ipsam rem consistit; uoque enim si potuit ex vinci
puta) negotiari, et lucrum sacere, id uestimandum est;
non magis quam si triticum emerit, et ob eam rem quini non sit traditum, familia ejus sume talioraverit: nam pretium tritici, non servorum fame necatorum, consequitur; lὶ Insi. l. l. 2ὶ L 21. 9 3. D. de aet. emt. et vend.
69쪽
1ido major fit olitigalio quod tardius agitur, i Iuniiivis cros
cat obligatio , si vinum hodie iduris sit,'' Oct.; et alibiurn vos Exta Acs: n venditori Si emptor in protio solvendo mo ram secerit, usuras dumtaxat Praestabit, non Omne omnino
quod venditor, mora non facta, conse liti potuit; voluti si negociator fuit, et pretio soluto, ex mercibus plus quam Ex usuris quaerere potuit i).Pauca jam his adnectoinus de illo quod tangere coepimus Oeconomiae principio: diversa esse Iiretia mercium 1,ro diversis locis ubi sunt, utque pro diversiis quibus voliduntur temporibus. J TINM M verba laud. iii nituntiu Is to rum hac de re sententiis: V. c. nsi Por Vonditorem vini mora suerit quominus tradoret, condemnari eum Oportot,
utro tempore pluris Vivum fuit, Vel quo venit, vel qaiolis in condemnationem deducitur; item quo loco lituris suil, vel quo venit vel ubi agitur: quod si per emptor minora suisset, nestimari oportet pretium quod sit cumligatur ot quo loco minoris sit' 2); - uideo in arbitrium
judicis refertur haec actio, imia scimus, quam varia sint pretia rorum per singulas Civitates regiones lue, maximo vini, olei, seu uetiti,' cet. δ); n nonnullam tamen' diciti hi Lus ΜΡretio varietatem loca temporaque asserunt; Deooni in tantidem Romae ct in Hispania Oleum aestimabitur; nec continuis sterilitatibus tanti dona quanti secundis fruc-iibuq 4); imo fieri potest ut quod alio IOCO precario ac ciperes, alio multum habeat valoris; ct igitur alibi nurio,
alibi magno pretio consistat: v. C. , si alimonia suerint legata, dici potest, etiam nquam legato messe, si in en 1ὶ L. 19. B. de per. et comm. rei vend. 2ὶ L. a. I 3, 4. D. de aes. emt. et vend. 3 L. 3. D. de eo quod reri. I. Add. I. 4. B. de frit. vin. v. ol. Ieg. οὶ L. 63. 9 2. I . ad i. Fale. Duilir Corale
70쪽
rogi Ono fuerint linutii ubi voti uitulari aqua solet l): Igitur , si inerx tiliqua, quac certo die dari debebat, polita sit, voluti vinum, oleum, Duuieti tuna ; tanti litem nostimandam Cassius ait, quanti sui et co dio quo dari debuit: si do illo nihil convenit, ituatili tunc cum judicium noci- Ileretur. Idei inlue juris in loco esse: ut primum aestimatio sumntur ejus loci quo dari debuit: si de loco nihil convenit, is locus spectetur quo peteretur; quod et duceteris rebus juris est' 2).Εi qui velit desinire quantum suorit certo loco Porcertum annorum spatium mercis cujusdam pretium Ct in
Iuune, accurato igitur haec singula crunt 1 rquirenda sa);
et optimum huic PAimvs dat Consilium, scit . ut m eat, nispretium illud cortum constituero conans, nox momenti fit inporum nos ex ea quae raro accidat caritate I retia con
At praetor has pretii diversitates, quae Oriuntur ex loco et tempore Vario, ex multitudine vel paucitate ipsarum mercium, alia quoque est ratio, quaro Valor mercis saepe mulctur; quae consistit in ipsa Oarum qualitate; nam praeter quam quod contios legimus de rebus quae usu, quae tempore, Cet. sunt deteriores, quae servando servari