장음표시 사용
201쪽
repugnant superioribus, quibus dissicilem in comitialibus respirationem fieri docet, si tamen aequa libra ponderantur. Quod si Paulus de hac laesa respirati ne non mentinit, hoc ideo fecit, quia communiterat js quoque affectibus accidat. ibi enim propr a tantum epilepsiae signa proponit. dri tergo in comitiali moibo spirandi actio laesa,de qua in hunc modum Aretaeus: Respiratio vero suffocatio qusdam est,ueluti in his, qui laqueo strangulantur. sed haec respiratio amplexiae magis, quam epilepsiae conuenit. Quomodo autem spirandi actionem tedat epileptica passio, in praesenti lectione aperire decreui, quoniaperhulusinodi potissimum actionem haud penitus resecatam, satis probabili argumento ostendere posse
nonnulli arbitrantur , animalem facultatem hoc in*mplomate ad membra mouenda innuere, nedum ad sensu uin initrumenta; quod ego supra fieri posse negaui, cum dixerim virtutem animalem, si in epileinplicis influat, tantam non esse, quae motum aliquem edere vale.it, cum in ipsis deperdantur omnes sensus, qui multo minori facultate peraguntur: licet reuera cur in epilcpsi a sensus minime operentur, probabilior a me hoc in loco sit afferenda ratio, qua factumst in superioribus ed antequam ad haec ipsa deu niam, breuibus considerandum qui hat respiratio . Primaria igitur organa, quae ad respirationem efficiendam concurrunt, quatuoa omnino sunt, septum transuersum, at i thoracis musculi, pulmo, dicor ipsum et illa quidem ut agendi, hoc vero ut finis r tionem habet. Ideo nanque fit respiratio, ut qui ca-Ior circa cor est euentiletur, eiusq; temperamentum, ac symmetria conseruetur: quae , tilitas etiam a pulm
iis et , qui per totum animal dispersus est, calor i c,
202쪽
Aliter enim anim ni is interitus necessario succederet, ct m ncque breuisistino tempore vita proin teletur, respiratione dc perdita, ut cxemplo scivi badibari conitat , qui spiritu rctento sibi mortem conscivit. Vnde merito Galenus viventem non spirare, &..d. i. . si ibi intem non vivere im postibile esse cxarauit, adeo 7 ibi. s. e.i necessaria est vitae spiratio. Diaphragma autem, alij-- ' oue thoracis musculi cum pulmone, in respirandi ctione celebranda agend vim habere idcirco dicuntur, quoniam ubi distenduntur, inspiratiis, ubi co trahuntur, expiratio gignitur, ex quibus respiratio imst conflatur. Pulmones enim ad septi transuersi, aethoracis motum una quoque mouentur,quod abunis de motu de Galenus vacui necessitate demonstrauit, quavi s. .. 2 2' Aristoteles scripserit pulmones ipses origynem sui'.. . . motuS a Corde trahere, qui etiam nullum diaphra νmatis usum agnouit, praeter abiunctionem spiritu 1ium membrorum ab inserioribus. sed Aristotela r licto, illud potius enucleandum est, num partes enari ratae ad spirandi actionem prautandam voluntarie moueantur, an naturaliter, vel partim voluntarie , Partim naturaliter. Hoc enim ad rei nostrae facili rem solutionem magnopere conducit. Vcitim ne Iongi uspiaesens lectio extendatur, quam vcstra ip rum, illuc nes e regrj, humanitas fert, pro conclusi ne habeatur Galenu, cu us sub disciplina militamus,
voluisse roseimtonem omnino esse voluntariam, nopartim voluntariam, partim etiam naturalem, ut i
ter'alios sentire videtur Conciliator i Suam vero de haeresefitentiani ex eo satis, superiue probat, quod cuilibet in manu sit respirationem coli bendi, ut pariter illam citius, aut serius, crebrius, aut rarius faciendi. Galeni verba habentur ad hunc modum. Ete
203쪽
nim si ouae fiunt, sedare potes cum vis, & quae non
fiunt, tacere, idest motus voluntarius. Si praetc rea citius, aut i udius, crebrius, & rarius ea faciei, di potestatem habra: non ne omnibus modis manire stum est, actiones eas seru ire voluntati ξ Arteriae certe minium & cordis , neque cohibere, neque excitare , neque Crebriorum, neque rariorem, neque tardioremὰ neque velociorem voluntas facere potest. Iduitane animae quidem lopeta huiuscemodi esse dicunt , sed naturae: motum autem cruriam in iis omnibus ratio regit. nam & sedare dum fit, & rursus excitare qu escentem,&velociorem, & tardiorem, & rario rem, a frequentiorem eiu cere potest. haec eadem dein respiration is motu fiunt, quae actio quidem est is,pti transuerti,& musculorum thoracit, Animae auditem non naturae est Opus. Siquidem mouere musculos, animae officium est. Ex quibus Galeni verbis , qui non videt resipirationem esse voluntatis actione ξ od enim ad libitum, & ex uoluntatis imperio coinhibere spiritum possimus, exemplo serui barbari irati demonstratur, qui spiritu retento voluntarie sibi no-cem intulit. Non obstat autem, quod in oppositum de dormientibus affertur, in quibus seruaturrespira tio, eum somni tempore cessent animales action es. nam Galenus hanc ipsam instantiam primus omnia vidit , cui etiam eodem in loco abunde satisfecit. Vnde magnoperh errauit nimbricense Collea u, quod disputans num respirationis motus magis vo- ei luntarius, quam naturalis dicendus sit, naturalem magis esse contendit, quam voluntarium. Ab ipsa
ergo voluntate pendet huiuscemodi spirandi actio, ut respiration is caussa nulla alia vocanda sit,quam vis animalis a cerebro thoracia musculis communicata ,
204쪽
quae quidem ex voluntatis iussit partes illas mouet, quarum motum insequitur & pulmo. Quae cum italcse habeant, iam conitare unicuique porcsi spirandi
actio tum vit ari, aut vitiatis p. artious, quarum pro
pria, & pecul lai is oli actio, aut animali tantum viri te laesa,nullo in eius organis manifesto vitio existe te. In adt onibus enim animalibus euenire solet, ut absque proprio partis affectu amittatur actio; vr de aliquando visio laeditur, nullo prorsus in visionis in strumento vitio apparente, laeso tantummodo spiritu animali, qui ad videndi actionem essiciendam a cina.delo Ti rebro defluit. Quod si Galenus tradit, nullam assici
actionem, nisi pars, quae illam facit, una ctiam laedatur, sciatis id ipsum intelligi solum de naturalibus sunctionibus, in quibus semper exl sione actionis membri, proprius eius asscctus sign ificatur. Quamobrem in epileptico symptomate aegrotantes difficulter ad modum spirant, non quidem ob aliquam partium seirationi inseruientium affectionem ,1cd animalium spirituum, qui a cerebro thoraci mouendo impartiuntur, imbecillitate, ob eiusdem cerebri ventriculorum occlusionem, prae qua fieri supradictum est, quom nus iunctio animalis in sensuum domicilia emindatur, nedum ad motum aliquem praestandum,qui maiori spirituum assi uxu indiget. Verum negari nullo modo potest,spiritum animalem in epilepsia ad partes cerc bro subditas permeare, cum per eum respira
tionis motus celebretur. Quod verisimile inde quoque fit,quia ex semiobstructione tantum ventriculo tum huiuscemodi passio procreatur, non integras veluIi apoplexia . Vnde relinquitur locus peruius spiritibua ad neruos, qui vim motricem ad musculo thoracem attollentes deserunt. Quinimo etiam in
205쪽
apoplexia, in qua facta comparatione cum epilepsia, integram fieri obstructionem asserimus , aliquo ex pacto seruatur respiratio, si adeo integra obstructis
non est, quae ventres omnini, occludat, aditumque onmem spiritibus impediat: tum enim respiratione prorsus priuatum an mal praefocatur. Vnde merito Galenus magnitud:: c m periculi in apoplecticis, a magnitudine noxae respirationis conij ciendam esse docet. Quanto magis igitur affluent in epilepsia spis ritus,in qua eorum mei sedes, ac domicilium magna CX parte patet. Hinc tamen arguendum non est co mitialium motus a virtute mouente progigni,ac si se Cudu natura essent,&voluntarij , quemadmodupri ter Ronde tium, & Mercurialem, quorum Opini nem iam expugnaui, Thomas etiam Erastus perpe L: .ram contendit. nam motus Iepticorum magni sa- ς ne mi, ac vehementes, sed inuoluntarij, quoniam cerebri motum insequuntur; quod membrum dum se contrahit circa rem noxiam να infensam ventriculas Obstruentem, aut vellicantem, sicuti in epilepsia fit per consensum, trahit una neruos omnes, nem imusculos, musculi vero per tendines membra ipsa: quare uniuersilis partium concussio excitatur. Ide. L.M . Galenus, caeterum, ait, velox eius discussio crassum lato humorem spiritus meatum in cerebri ventriculis o
rentem hunc maximε affectum peperisse declara neruorum principio seipsum quatiente, quo excu tiat id,quod noxfum est. Mirum autem videri eu, quam no debet, quod motorii spiritus ad thoracis partes mouendas deserantur , sentibus tamen omnibus careant epileptici, cum minori spirituum copia egeat sensus ipu. Nam in epilepsia amittuntur sensus,non
ob omnimodam spirituu animalium ad sensuum ia- et struin
206쪽
strumenta prohibitionem, cum cerebri ventres spiri tuum sedes integre non occludantur, sed magna ex 'parte ipsis spiritibus patefiant, verum potius quoniam sensuum alterationum perceptio a priac pe iacultate excipitur, qtice cum in epilepticis vltra modum vexata sit,& occupata in re noxia a sequam longe feri potest, expelleda, sensibus oblatas alterationes minii sentit; ideo etiam si pungas, vel cxuras aegrum, non conqueritur: multu nativus audie licet eum isthuappelles,& videndi sensu cxteriora obiecta percipiet. Colligitur lisc ratio ex Hippocratis, & Galeni verbis, dum comitates neque recordar i, neque audire, noque vidcre, ncque ullosintanam sciati uti scripserui, quoniam videlicet cum memoriae uiribus ratio pari ter afficitur. Accidit enim epilepticis; quod menre aegrotantibus, qui etsi aliqua corporis parto dolendi caussam habeant, dolorem tamen minime sentiunt, de quibus in hunc moduni Hippocratos: aQuicumque parte aliqua corpori dolent 4:dis rem' non sentium, hix mens aegrinat Respirati ta autem, propria musculorum thonacis actio, in animali viri utependens, seruatur in epilepticis , in quibus at is animales actiones seriantur, quoniam nitur deo QIlN
cita est do vitie animantis. conseruat me, o hoc ii affectuvm omnelai, atqueconatum ad relmammis indeIanuhdhibea sine qu2 viueretanimal rion potest inam amalicui adimes,quam cito mortem af res, .s ..i '' Galenoauctore. Cordis enim temperamentum Eluitur quo fitiandem sui animalis etiamnecessimos. loc. ff. interitus, eiusdem vini sententia a Idipsum
profectismirandum magis est in apoplexia tentatis, in quibus, alijs omnibus musculis stupentibus,& insemotis, soli thoracem attollentes, & dilatantes m a scuti
207쪽
sculi saepe mouentur, quamuis id vix, a priue fiat.
Quod suis, inquit Galentis, propter necet Sitalcm eapiti respirationis vim nerui ontentam excitantis ad actionem, accidereuidetur. Ob eamq; causiam Omnino in apoplexia, qui chora in xtollunt in sculi omnes agunt et quamuis aruueraris omnes, exempli gratia,in vehementissiOis corporae kationibus agerent. Siquidem propter eiusmodi motus vehementiam respiratione opus est quam maκima . secus
habet in apopleet cis: ncque enim quia respirandi aucta sit necessitas, scd propter virtutis imbecillitatem mutuo ibuxiliari coguntur omnes musculi thoracem diducentes.quemadmodum alioqui in ijs etia, qui propter febres imbecillam vi tutem habent, sese eadem de caussa omtres moueto coguntus, singulorum actiones in summam una colligentes illam certet iidem minime conpemnendam. Ed haec O laesa re-siratione epilepti colum, ut eorundem etiam semtum amissionis caussa sussiciant. Denique audiendus est Lucretius pr clarissimus ph ilosophus,qui symptomata cuncta epilepsia iam patientcm molestantis tam apte, ac ex arte descripsit & enarrauit, ut quem- . admodum apud omne 9 ex his, quae tam ingeniose de natura disseruit, insignis philosyphi nomen ad plus est, ita mihi, ex his, quae de comitialibus adeo
xacte cecinit, tanquam pereximius in edicus utiq; commendandus videatur, in cuius etian de natura libros spero me, Deo annuente, philo phica commentaria aediturum. Lucretij haec sunt carmina: Quinetiam subita vi morbi sepe coactus Ante oculos aliquis nostros, ut fulminis ictu Concidit, ct spumas agit, ingemit, ct tremit artus:
208쪽
Intainanter, o in iactando membra 'tigat. Nimirum, quia vis morbi dictrina per anua Turbas agens animam. Φamantes aquore fassio Uentorum νι validis feruescunt viribus νnda. Exprimitur poris gemitus: quia membra dolore ciantur ασοmnino quod femina vocis Eliciuntur; re ore foras merata feruntur ;xu- quasi consuerunt, o sunt munita viai. Desipientia fi , quia vis animi, atqais animai conturbatur, σίνι docui diuisa seorsinia, Disiectiaur eodem illa dinracta veneao. Inde ubi iam morbi reflexit caussa, redit In latebras ater corrapti corporis humor Tum quasi vacillans primum consurgio, o omnes Paulatim redit in sensus, animamqι receptat.
Qua symptomata circa finem epilepsia, S
ea iam finita cernantur. An in par
lysim hic morbus desinat, re quo mat ria illius caussa trudatur. Vbi Fer ne Fj,6 Mercurialis errores deteguntur. Lect. XXIX.
V M meum sit consilium , Adolescentes ,
hoc mane symptomata, quae in comitial bus , iam n nita inuasione , cernuntur, in medium afferre, minime abs re fore existimau i, si ea quoque nunc enarranda proponerem, quae circaa cestionis finem in plurimis epileeticorum apparere lent. Haec autem nil aliud certe sunt, quam urinae, genia
209쪽
geniturae, & stercoris inuitae excretiones, quae morbi remissionem non minus turpe reddunt, quam ciui dem inuasionis initium terribile efficiant superius tradita accidentia . Triste medius sidius comitialis inuasionis spectaculum, turpis & eius desinentiasum . semine, lotio, & spontina ventris solutione, loquit
Aretaeus. Horum vero trium symptomatum unica L .iAE. tantum videtur esse caussa, nimirum totius corporis concussio, quae vere comitiales perpetuo concom latur . nam quantum ad alui, & vesicae inuolunt
riam excretionem spectat, in hunc prorsus modum fieri solet: Musculus, ciui vesicae ambit ceruicem,em adeo stringit, ut nihil humoris ex vesica in meatum ingredi possit; quam etiam actionem, ac utilitatem praestat musculus, qui recti intestini extremam partem ambit. Ipsis ideo in epilepsia musculis conuuia
sis', neque urinam vesica, neque itercora aluus rei, riere potest; stutiaque praeter voluntatem excernu tur ι Consert horum excrementorum solutioni m sculorum abdominis compressio, a valida comitia lium concussione producta. Genitura autem epit micis inuste exit, spermaticis vasis tensis, atque co tractis. Quemadmodum enim hoc in affectu nerui convelluntur, sic &xasa seminalia, in qua conuulsi ne expellunt. Id quod ante nos vidit Matthaeus Cur in Anaio. tius. Verum si vinuersalis partium concussivus mo-tus in comitiali morbo laetatis generatur ex eo, quod nerui cerebri motum violentum, musculi neruorum,mnsculorum tendines,liorum vero mebra insequuntur, dubitabit aliquis num seminis excretio fieri pos. sit, quae a vasis tantum seminalibus absque ullo m sculorum usu celebratur, quamuis in naturali seminis eiaculatione musculosa quaedam substantia circa p
210쪽
nis meatum sita, quam semel ,&bis ostendit mih in corporum dissectione Flaminius Rota vir apprime doctus, & in hoc ubiq; decantato Gymnasio pere lebris A natomiae professor , iuuet ad eiusdem penis. dilatationem, ne forth conniuuat i pro faciliori eum feminis, Metiam lotij extura . Perquam facilis es, ruit serrespomo, st vera forotopinio affirmantur plureis. .hu.' mam geniturae partem a capite pervenas iuxta aures --is in s mora , & testes descendere. sed quoniam hancipiam opin onem a vero ali amesse omnes Anato. hiae procero unanimitet thnai turP dicendum potius est mea sententia, semen v xx semin episepticinnon musculorum conuulsiori ut ire alui,& vincae exset fetionibus accidit , sed quis unicum alijs corporis partibus conuulsis, atqu e contractis, vasa quoques minis contrahuntur, comprimunturq; quorum compressione genitura psa excernitur. Caussam C N iii hane ollae isse videtur Arcinis, qui scripsit et nonnul. lis etiam adstrictis, compressis ei; vasculis semen exiscernitur. inod.s aliquis harum trium excretionum caussam in retentricis facultatis imbecillitatem reserri debere contendat, non absurdam esse lisquetur
ob hujusmodi enim contentricis iunctionis infirmiatatem, neque muscaeus qui vesic eollum, neque quirect i int8stini extremam partem ambit, neque de mlim obliquae vasorum seminari um fibrae,quas ad re liuendi officium natura deputauit, proprio sungi munere valent. Ruam sententiam illud eonfirmare vis
Otur, quod haec symptoniura, nisi prope accessionisfihem, minime eemuntur,tom diu ς multumque iam dictae partes a magna concussion e suerint defatigatannam veluti eneruatae, quae intra se continent, sponte