장음표시 사용
191쪽
L1Der Tertius. Ο & dolor, & stupor, & tremor sequuntur. atque in ca put impetum dierint, fi& malum surrepens caput in- is porro fragor quidam redditur perinde, ac si ab ligno, aut lapide verberentur. Cumq; ab humore surrexerunt, quidam ranquata si cicinii dijs yapulassent, commemorant. hoc sane pacto illi, quibus primo id malum incidit, decipiuntur. Quibus vero 1amiliare, & consuetum est, simul atque morbus in
digitum impetum devit, aut inde exortus est, usitatos, qui adsunt, adiutores inclamant, suturam flue ab experimento calata Atein prospiciunt; obsecrant quoque, ut membra. unde oritur, constrin ant, resectant, dirigant. quin etiam ipsimet sibiipus affecta membra, tanquam inde morbum eximentes tralisit, velluntque; atque ita sibimet auxi liantei, nonnun- , quam &nos a o aegritudinis notitiam impulerunt. Quod si ab Aretaeo tradita emplo aliquo sunt confirmanda paucis ab hinc annus Venetus qisedam iuuenis comit ali conuulsione per consensum a minimo sinistrae manus digito corripi per in erualla se Lbat, a quo digito, praecipue vero ab ea parte, quae inter via guis radiden & noduni versatur, nescio quid primu eleuari aegςripse affirurabat, ita tamen,ut antea uni uersas d gitus leui quotamotu palpitaret. Adscendebat autem, quod elevabatur, veluti psalliendo,per brachium in caput, urpatiens affectionis caussam in cerebrum migrafitem manu ostenderet; qui iuueni ut idenis hi retulit, ab hoc symptomate persanatus
est opera: di studio Bontii Le i Physici at a ue Chi
rurgici onmi laude dignissimi,qui corpore prius diligentcr purgato,cerebroq; corroborato,phinigma digito adhibuit, ligato interim carpo, ut aurae adscCn- lenti aditus' intercludereiuri Qua arte etiam sanatu
192쪽
sse iuvenem illum Galeni, cuius morbi origo a cru te incipiebat, medicorum nemo ignor
193쪽
; ea me igna conseram, quaeinorbo praesente apparit, ruet n6 modo pathognomonica,sed etia alio nomineiagnostica appellantur. Hoc in casu, quamprimum Ex Paulon. inuaserit,rgri concidunt, incoh Ilunturquo: qua im-Iγotens quaedam um interdum suboritur. sed pecuisiaris admodum mali no, ea orisspuma. Nos id in fiant etiam quibus vi ina,& stercus praeter voluntate excernitur, nonnullis & genitura. Haec Paulo pra , ia, sentem faciunt molim comitialem. Rhasis vero tr a ' tantum signa p6nh epilepsiae iam praesentis, nimirucadere, contorquer mentem intercipi s reliqua enim, quae subiungit, inter assi dentia non necesspno
morbum cocom itantia Cnumerare vi detur,quae sunt, spumam emittere,& excrementa alui, Sc Aesicae, &Dminalium vasorum excijs ere. Haec enim, inquit,
affectum grauiorem cile significant. A Paulo in eo. differt, quod intcr signa non necessaria oris spuniam l collocauit. Cellus etiam dixit huius mali indicia esset qitando homo statim concidit,&ex ore spumae mois . . C iactur : deinde interposito tempore ad se redit, Sperse seipsum sonsurgit. His addatur spirationis difficuua iras, quam i ainen Auicenia, deteriori selum epilepsit . , adsei bcre videiusA. Die omnia iam relata *mpi mata uossio Omn Bus cpilepsia correptis aeque cerna tur, sed in has potissimum, qui tali morbo essentiat,
O . . .er cerebrum Oςcupante laborant, ut hinc constet . , haud partim errasse Aviceri in , .emlepsiaepcr comula i sensum a vchiticu o genitae signa statuit rugitum, ster ' . ii coriS, Vrinye, ac seminis inuoluntariam emissionem,
quae certe, si peculiari sal cuius epileptici casus notet in ' vocandae sunt, non assutia quam in cerebro per esse ιa tiam productum nobis indicabunt. qui nanque ventriculi, aut alterius infernae partis consensu. com iti Ies
194쪽
le euadunt, vix concidunt pleo rq; convellunnir seirca ipssii um labia spum au parci,tantum vi ipsis illa contingUt acs ycnisa, quae scripta
funt ab Avicenna. Copcidynt autem in ipso morbi Tntatu comitiales sensibus, ac mente capti, nec non etiam contorquentur, ex rubit Re auium spirituum 'obseratione,& cerebrico tractione L Cadere enim stino deperditae animalis facultatis in membris nota estistit: quod certe non aliunde prouenit, quam ex
' repentina ventriculorum cychri occlusione. Con-
inquentur vero epileptici,motusq; univcrsi corporis vitiosi,spatiuntur, quoniam nerui cerebri motu imi
tantur, eandem noxam sentiςndo, qua cerebrum as ficitur. Mens veroo est, omnis cognotricis ani η mae operatio laeditur, imo aufertur, laeso maxime pri ' mo erus instrumento spiritu animali, qui in cercbri ventriculis supra ostensis continetur, a quorum principue occlusione id genus moibi invehi demonltr tum est. Quantum attinet ad oris spumam, Paulus sy &post eum Altomarius contendunt eam esse peculiarem huius mali notam, ut alijs notis omnibus antc po nenda sit; Rhasis vero inter assidentia signa erum rat, ut eam nonsumpcr in lipc morbo correptis appae
here censeat. Atqui persaepe visi sunt, qui epileptico stm promate corruerunt, absque aliqua oris spuma. '' Praeterea huiusmodi spinna recesetur inter na apo plectiemum. Em non erit propria,& peculiaris eo mitialium nota, ut Paulus,& Allotharius existimant. Propria enim vocatur, quod uni perpetuo conuenit. Quare ad controuersiam hanc dirimendam, agenda' ' prius nobis est de generatione spumae in uniuersum, V deinceps velo quomodo illam in epilepsialabora libus fieri contingat, di an pariter eius mali peculi
195쪽
t: i 'rioi ,3cili λLiber Tertius . . . Iq ἀris nota statuenda sit, non difficulter docebo. Αα spumae igitur generationem duplex essi ies , duple
que etiam materialis caussa leoneurrat . Pro materia - nanque spuma humorem, Et spisitatem substantiami habet, pro agenti vero, vel motum, vel calorem, Ve- utrunque simul: Probantur haec omnia ex Galeno , , qui de spumae generationis modo, & caulassisqι- , tradit spumam duarum substantiarum mixtione psse' 'fici, quarum spirituosa vha est, altera humida. Hae autem inuicem, ait, permistentur,i in inultas p xes . fractisvirisque, & comminutis,atque plurimas in ercollidendum paruas bullas cxcitantibus . inod tali actus huinor icuius cum spiritu complexubuvas citari contingit crassitudine viscidus fuerit , truis m- de nata spuma soluta dissicilis, &cOstans euaditasvi inodi maxime cursu fatigatis equis, atque Iracundia permotis apris circa os colligitur. Subitalia: γ ro utriusque comminutionis, &permixta nis caulla 'alias existit, vel utriusque, vel alterius tantum n tus violentus, alias calor vehemens, nisi quas sorte ne suo quoque motu spumam excitare dicat. --. rei evidentiam secutis cautius,&certius laeuiatduplici 'ius steneratione constituta, in mari quidcve
Io vehementius ingruente , promer m -
C -οῦ o. sicque corporibus animalium per conuulsones epilc Gamacta one, VI
vero cursu, utriusque causis vehementiam locum habere. Cum enim inter resipirandum aer introsec fi rata continenter seratur, tum saliuam ipsi, ten i , u
196쪽
spumae adaugeat substantiam. linae cum ita sint de humar generationis modo, & caulsis, nunc scienda
a vobis eit, iuremerjto Paulum, ac Attomarium sta tuisse oris spumam peculiarem epaemicorum nota.
quandoqu'dem praedictie duae substatit spirituosa scilicet,& humida, ex quarum mutua mixtione, COIE- sonesi, parua multae excitantur ampullar, & spuma Pronascitur, in epilepticis dubio procul existunt: mida quidem ex saliuali oris humi ditate,nec non sortasse etiam ex humidiori materia, praesertim vel O pi tuitosa e capite promanante, originem ducit. Vnde superius a me non ab re sorte diciu est il copiose sp ma indicari pituitosum humorem affectu geracrare. Copiosior enim spum* circa os eoru colligitur, quo rum morbus a pituitosis humoribus gignitur, quam fiat in ijs, quorum mali caussa sit melancholicus humor siccior enim est aut aliqua alia caussa a subiectis partibus in caput eleuata. Spiritalis autem substantia e pulmone adscendit,quae cum humida commita, eamq; mutuo coli dens, spuma & ipse progignit Hinc ne credas Erasto arguto mag s, qua docto, qui
ex aerea hac substantia arguebat materiam comiti lium accessionum esse omnino tenuem, imo statulentam, ut Galeno contradicet, qui epilepsiam fieri vult cerebri ventriculorum obstruA ion e, quam lentus Crassus humor producat. Na quae vaporosa silina tia ad spumae generationem in cpit plicis concurrit,
non ex materia m Orcum excitante generatur , sed a
pulmone sursum expirat, quae oris humiditati immiana, & a motu violonto agitata, spumam efficit. Quare Erasto cum suis argutiunculis praetermisso, dic tur tandem ambas subitantias, quae ad spumae geri rationem una conueniuntan epilepticis eo lane in
197쪽
do reperiri, quo dictum suit, quarum eaussa in ipsis
spuma generari consueuit, non quidem ex immodiaco in illas agente calare,sed propter motus vehementiam, inaequalitatem, ac violentiam, quae omnia comitialibus, propter cerebri, aliarumq; partiu deprauatam motionem contingunt. Merito igitur peculiaris epilepsiae nota dicitur esse oris spuma, censeat quicquid velit Rhasis: neque enim cotra facit, quod aliquando visi sunt epilepsia correpti sine spuma.nain hoc de spuria potius, & quae tali nomine dignanda non est,comitiali inuasione intelligere oportet.qu lis omnino eorum censetur, qui absq; manilesta partium iactatione procidunt, quae nescio an recte epilepsiadici posit. In legitima en m , & verh epilepsia necessario semper adest spuma, quam ex humida, &spiritali substantia excitat comitialium accessionum motus vehemens, & inaequalis. Quod si quispiam Gijciat apoplecticorum etiam signum spumam ha-
heri, dicendum est mea sententia, eatenus oris spumam inter apoplexia laborantium signa reponi,quatenus infaustum illius morbi euentum portendit: iuxta illud Hippocraticum; Stragulati, aut suffocati, nondum tamen morIui, ad se non redeunt, quorucirca os collecta sipuma apparuerit. Quamobremdiaversa ratione oris spuma in amplexiaobseruatur. In ea si quidem ut prognosticum, in comitiali vero moeho, ut pathognomonicumsignum consideratur. Uerum aliquis quaeret a me, cur spuma haec pro Iethali
maxime signo in apoplexi a correptis habeatur, non . item in epilepticis. Respondendum, quoniam in apoplexia,non ex magna muscularum mandibulain, aliarumo; faciei partium concussione, quemadm
M in epilema, huiuscemodi spuma creatur,sed Om-Y nino
198쪽
nino ex pulmone vehementer affecto, propter ing tem in respiratione laesionem , ob quam calor in codide magis, magisq; servescit, excrementumqi litiginosum adaugetur, quod totum pulmo violenter ad exitum impellit, simulq; cum eo humiditatis pro rigaliquid expellit. Quare in apoplecticis exitiale signuest oris spuma, utpote violentiae,quae cordi,&pulmoni insertur, index, dum respiratione prohibetur an, mans. Sed hac in relegendus est Galenus in comm . mox citati aphorismi, ubi de strangulatis sermo fit, is P per quos etiam apoplecticos intelligit. Hippocrates vero de spuma epilepticorum loquens, vIdetur eumdem generationis modum statuero, quo illam in apoplecticis excitariamonstratum prius est. Ηρc enim illius sunt verba: spuma ex ore prodit epilepticis pulmone: cum en m spiritus non ingrediatur intini ib. sum, sipumescit,& ebullit, velut moriens. Auctor autem libri de salibus, qui unam, & eandem omnium orborum originem esse, aerem nempe,aut piritu contendit, caussam spumae epilcpticorum in hunc si ne modum reddit. Spuma etiam per os illis excuse. rit, neque id ab re est. Nam per iugulares venas aer. transicys, pen. trat quidem ipse,adducit autem simul secum quod tenuissimum est in sanguine, id ipsum cum humidum sit, multa permix one albestit i ΤωnueS cnim mcmbranas purus permeans aer pellucet, quaproptero albae spumae omnes apparent. Et haec de spuma epilepticorum sufficiant. Impotens autem. vox, quae interdum aut itur in comitiali insultu an i pilis, nil aliud certe est, quam sonus quida extraneus. absque ullo prorsus concentu, vel ordine prosiliens, ob dissicilem acris expirationem; muscul is interco
statibus conuulfis progenitus, qui boatus cuiuspiam
199쪽
similitudinem habet. Sed in epileptico sympto matri P rquam in inuasionis principio, vox omnino inter cipitur, ut muti penitus comitiales evadant, vG que donec a paroxisino liberi reddantur: cuius rei caussem docuit Hippocrates per haec vel ba. Mutus quidem est, cum pituita derepente in venas delapsa, '''' acrem excluserit, & non admiserit neque in cercbru, ncque in venas cauas, neque in ventriculos,sed occupc rit respirationem . Cum enim accipit homo peros, ct nares spiritum, primum quidem ad cerebrum venit, deinde vero in ventriculum magna ex parte, Pars etiam ad pulmonem, &pars ad venas. Ex his vero ad reliquas partes in venas dispergitur, &quantuquidein eius ad ventriculum venit, perfrigerat,& nihil aliud consert. Idem praestat & quod ad pulmone
venit. Qui vcro ad verias Poruonu aaer, confert ad v
triculos ingressus, di ad cerebrum. Atque sic sapientiam, & motum membris exhibet. Quare ubi fuerit CΣciuius a venis aer prae pituita, Cum4; non susceperint, mutum, ac desip entem homine reddunt. Qui-hus in verbis Hippocrates non modo vocis, sed & spirationis impeditae caussam affert. Verum de laesa reis
spiratione in epilepticis sermo fietin subsequenti l
200쪽
Lectionum de Epilepsia De tisa restiratione epilepticorum,oequa-obrem pensus omnes in hoc affectu amittantur, probabilior caussa asstrtur, qu-m factum sit in Aperioribus. Erasti error, re quam docte Lucretius p ιhognomonica epile a signa deseripsi rit, cum suis caussis. Lect. XXVIII.
INxex symptomata epilepsis patientem infestantis
recensetur & ipsa spirandi difficultas, quod, prae terquam quod expcrientia comprobatur , Gale nus etiam aperte cori in iis . st duivi comitiali morbo correptos, ut similiter & sopore,ct catali psi,atque lethargo violenter admodum, ac vix resipirare mem M.f.deloe. riae proditum reliquit. Neque enim ullo pacto diis 'cendum sibi non conitare Galenum, quia alibi scripserit. Cum autem osse quopiam terubraperforato, - medius ventriculus fuerit attritus: caros homine occupat. sed neque conuulsione, neque dissicili facta respiratione, quarum haec apoplexiar, illa epilepsiae propria cst: haud secus, quam catalepsi, & caro, seruata secundum naturam respiratio. Quo in loco spirationem difficilem in epilcpticis negare videtur. Nam hoc sane verum non est , si summi viri mens re cte intelligatur. quandoquidem cum censeat epile i psiam medium quid esse carum inter c apopleXiam, sententia illius est non adeo integram seruari respirationem in epilepsia, veluti in caro, nec adeo diffic,