Petri Marcellini Corradini S.R.E. cardinalis De primis antiqui Latii populis, urbibus, regibus, moribus, & festis; quibus accessit Setina, et circejensis historia libri tres. In duos tomos distincti. Tomus primus secundus

발행: 1748년

분량: 447페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

Uetus Latium Profanum

didit, scriptisque commendavit, ut testis est Herodianus histor. lib. i. in Commodo cap. I 8., qui Saturnalium dierum hoc modo meminit: Iuem diem Romani Festiιm agunt, ad sanum vetustissimum Italiae Detim referentes, cujus etiam Saturnum ipsum ab love silio pulsemn

utim in Terram descendisset, fuisse bospitem praedicant, Ur quos

sibi potentiam metuens ibi latuiset, quo circa etiam nunc Romani Saturnalia Deo, qui latuit concelebrant. Fatemur tamen Saturnum Stercutium quoqne dictum a Latinis, non quod Stercen Pici patrem eum putaverint, sed quod sercorandi agri usum reperisset, ut prodit Macrobius Saturnalium lib. I. cap. T. Duic Deo Saturno scilicet insertiones Surculorum , pomorumque educationes, Ur omnium hujuscemodi fertilium tributini disciplinam, Cirenenses etiam cum rem diminam ei faciunt, ficis recentibus coronantur , placent que mutuo mi tant, mellis , e fructiatim reper setorem Saturnum aestimantes . Hunc etiam Stercutium vocant, quod primus Stercore foecunditatem agris comparaverit. Caeterum L ctantius de Falsa Religione lib. r. cap. 2 2. editionis Batavicae I 65 .

pag. I 27. ait: Sed ut Pompilius apud Romanos institutor inepta rum Religionum fuit, se ante Pompilium Faunus in L mio, qui εν Saturno avo nefaria Dcra constituit, in Pictim patrem inter

Deos bonoravit, Ursororemsuam fatuam , Faunam, eamque conis jugem consecravit; quo fit Saturnum, non Stercen, patrem Pici, avumque Fauni fuisic testimonio Lactantii , cujus aetate Romanae historiar monumenta, quorum copiam non habemus, baud adhuc

perierant.

His positis, facile est errorem illorum refellere, qui memoriar prodiderunt, Ianum nunquam in Latio regna sie, Ianiculum vero ita dictum, quod olim in lani tutela fuerit; ajunt enim Vossius de Idololatria lib. I. cap. 18. , & alii, quos superius cap. 2. retulimus, Ianum suisse Iavan Iapeti Europaeorum parentis filium, & Graecos originem a Javan ducentcs, Colonos Latii factos in Tusciam, de L tium Iani nomen, de Numen invexille , quod omnibus probatae fidei Scriptoribus, de quidem antiquis adversatur. Ferunt itaqueJanum in Latio primum Diis Templa, Aras, de Pomoeria fecisse, 6c ritus instituisse sacrorum , vinum, Bo Far Latinos ad sacrificia, de Religionem magis

32쪽

Liber I. Caput III. et

magis , quam adesum, & potum, docuisse, propterea in Sacrificiis

omnibus praefationem meruisse perpetuam, ut referunt Macrobius Saturnal. lib. I. cap.9., Ovidius lib. I. a. & 3. Fastor. , 5c alii. Ferunt

etiamJani uxorem fuisse Vestam, quae prima sacrorum Regina, sempiternum sacrificiorum ignem Virginibus credidit, ut ex Fabio Pictore notat Alexander Geniat. loco mox Iaudato; sed Ovidius lib. 3. Fastori, & Commentatores ibidem Vestam Iani matrem faciunt, ejusque jussu Deam factam ; Lactantius etiam de Falsa Religione loco adducto, non Ianum, sed Faunum in Latio Deorum ritum instituit se docet. Casella vero de primis Italiae Colonis pag. 3 9.scribit, post Saturni , ac Sabli Saturni filii, Se Carnae aetatem nefaria sacra in Latio

fuisse instituta; verum ex more vetustissimo Sacerdotum Romanorum, Se Latinorum, Ianum in quocumque sacrificio invocandi, Sepatrem asserendi, ac sacrificiorum parentem , quinimmo ex indigitamentis ipsis , satis dilucidum fit, Latinos, Romanosque putasse, Ianum Diis primum sacrificia osterre docuisse, ut tradit Macrobius. Sunt quoque, qui referunt, Ianum communi omnium Aboriginum consensu, Carnam Fleternam cum sceptro, hasta scilicet pura , de fascibus duodecim, Aboriginibus praesecisse, bc Latinos hanc Deam sub nomine Cardeae, Se Cardineae coluisse, quod eidem Colonias deducendi jus datum, Se omnis sacrorum cura a Iano commissa esset, ut tradunt Casella loco laudato pag. 33. ,-Uossius de Idololatria: quod Annii Viterbiensis figmentum facile refellitur, si consideres, Macrobium Saturna l. lib. I. cap. Ιχ. testari Carnam Deam Iani uxorem fui se, ita enim loquitur: Carnae Deae quoque adorationem praestabant,

quae lani uxor fuisse, εν mitatibus bumanis praese credebatur, cui fabacia Pulte, em larido facrifieari in v fuit; unde Coelius Rhodiginus lib. 8. cap. s. Carnam, non Latii Reginam, sed Iani uxorem fuisse scribit. Haec de Iano, de Saturno autiquissimis Latinorum Regibus nunc dixisse lassiciat, plura enim, quae ad Saturni cultur pertinent habebis infra, ubi de Setinorum Templo Saturni Profugi

verba faciemus.

D CAPUT

33쪽

Vetus Latium Profanum

De Pico ; s Fauno Latinorum Reg/bus, eorumque oraculis in Agro Laurenti, re de Mandra, s Herculis in Latium appulsu. SAturni situm Picum suisse testantur Lactantius de Falsa

Religione lib. I. pag. I 27., Festus Verbo Picus, & Virgilius lib. 7. Aneidos non longe a principio ubi Latini genealogiam referens, sic canit:. . Rex arva Latinus ,-Urbes iam senior longa placidas in pace regebat Hunc Fauno ,-MNba genitum Laurente Marica Accipimur, Fauno Picus pater , isque parentem Te Saturne refert ubi Servius, & alii Commentatores id ipsum assirmant . Hunc Latini, jussu Fauni coluerunt, Deumque putarunt, qui Oracula ederet, de interrogantibus responderet ut diserte testatur Lactantius. Plutarchus autem in Problematibus cap 2 o. memoriae prodidit Latinos asseruisse, Picum uxoris Canentis Veneficio mutatum, Avem deinde factum, Oracula in Latio edidisse, quod miraculum Ovidius lib. I 3. Metamorphoseon, de Virgilius loco laudato, Circes veneficio tribuunt; sed Festus commemorat, eundem Pico Ave usum in auspiciis, augurio sumpto, quod sic dictus esset; & Plinius lib. I o. cap. 1 8. Pici, inquit, principales in Latiosunt in augariis a Rege, qui nomen buic avi dedit, Servius etiam ad Virgilium lib. 7. AEneidos ait: Picus augur fuit, domique babuit Pisum, per quem futura nos bat, quem locum Turiacbus Advers. lib. 2 3. cap. 2 3. explicans, scribit Latinos Gryphos, Picos nuncupasse, quod Picus illotum Rex hac ave in auguriis uteretur. Quo fit Latinos hanc avem tanquam Martis symbolunia, in Pici Templo exhibuisse, responsa Sacerdotali faude rudi populo dantem, ut tradit Uius de Idololatria lib.9. cap ao. Id ipsum te

34쪽

statur Dion' sius lib. i. qui alit Rursum a Reate versus Latinam, etiam euntibus occurrit ad trigesimum sadium Vatia, ad quadragesimum Tiora, quae dicitur Matiena. In bae Hunt fuse oraculum Mara ιs antiquis iam non absimile illi Dodonaeo relebrato in fabulis , nisi quod illic in Dera quercu sedentem eorumbam dicunt vaticianaini solitam. Apud Aborigines avis divinitus missa, quam ipsi PLeum nominant, idem faeiebat in columna lignea. Hinc scimus avem hanc in Pici arde , quae Laurenti visebatur supra columnam ligneam positam oracula ediditis; tegebatur autem aVis galea ornata plumis, pennisque diversorum colorum, si credimus Ligorio in MSS. Otthobonianis, verbo Faunii. Et quanuis Uossius fabulosum Pici Latinorum Regis cultum, Sc Regnum existimet, Se Plutarchus Problem cap. xo. ejusdem Oraculum fabulare credat, Romani tamen Scriptores palam quae diximus faciunt, quinimmo Romae in monte Aventino fuisse Antrum cum sonte a Numa Pompilio, Pico, & Fauno Latinorum Regibus sacratum prodit Li-gorius verbo Antro Aventino, ubi lapidem effollum testatur cunia

epigrapher SILVANO SANCTO FAUNO ET PICOS A C R V ML. POMPONIUS L. F. CALPHURNIANVS

FRUG. AEDIL. CVR. L. D. D. Addit Auctor Originis Gentis Romanae Regem hunc Aborigines in Latium advenientes excepisse; alii vero narrant, non hunc, sed Janum Aboriginibus primum imperata feci ite, ut diximus. Pici Regiam Laurenti sic describit Uirgilius lib.7. AEneidos :Tectum augustum ingens , centumsublime columnis Urbe fuit summa Laurentis Regia Pici Horrendu Ais,streligione parensum Hinc sceptro accipere,'primos attollera fasces Regibus omen eνat, bae illis curia templum,

Η a sacris sedes epcilis , bie Ariete caeso Perpetuit Ioliti patres confidere menin

35쪽

2.8 Vetus Latium Profanum

uin etiam veterum effigies ex ordine avorum

Antiqua ex cedro , Italusque, paterque Sabinus

Vitisator curvim fremam sub imagine falcem Saturnusque senex, fanique bifrontis imago

Vestibulo adstabant, aliique ab origine Reges. Post Picum regnavit in Latio Faunus Pici filius, ut Auctor oriaginis Centis Romanae , Lactantius , Virgilius, aliique Scriptores

perhibent. Sunt tamen , qui reserunt , duos Faunos Latinorum Regea suisse, primum Senem, quem Aboriginum Regem faciunt, Scquem Dionysius lib. I. ex Marte oriundum assirmat; secundunia,

quem juniorem dicunt Pici filium, a quo Fana sunt dicta, quod is

primum Pico patri, & Saturno avo loca, & lucos dicallet, teste Ro- sino Antiquit. Roman. lib. 2. cap. II., quod tamen falsum est, si consideres , praeter Manethonem iEgyptium, cujus Rosinus meminit, neminem, Faunum alterum Aboriginum Regem asserere. Dionysus quippe lib. I. solius Fauni meminit, qui Evandrum Arcadum ducem hospitio excepit, quem omnes tradunt Pici filium fuisse ; de quamvis Dionysius, hunc Martis filium, & Plutarchus in Pararellis cap. 73. Mercurii prolem assirment, idem tamen est Pici filius, quem a Marte descendere Latini serebant, quod Picum Martium Martis symbolum in Pici Regis templo colerent, Regisque personam exhibere putarent, uti ex laudatis Auctoribus patuit. Hic etiam apud Plutarchum mendose Mercurii filius traditur; quandoquidem Plutarchus eo loci loquitur de Hercule quem Evander Mercurio genitus, non autem Faunus hospitio accepit, ut Auctores sunt Livius lib. I. , 5c Dionysius lib. I. Ab hoc Latinos populos Faunios dictos testaturLucilius apud Lactantium loco laudato, necnon Sempronius de Latinis Antiquitatibus in NSS. apud Ligorium verbo Faunii, si tamen fragmenta Sempronii adhuc supersunt. Fauno autem Latinos priscos, & Romanos divinos praestitisse honores palam est; quippe Dionysus lib. I. ait hunc tanqua in unum Indigetum sacris a Latinis, de Romanis honoratum, Sc carminibus. Laetantius etiam lib. i. de Falsa Religione pag. 8 I. ait hunc Deur Latinorum praecipuum fuisse, de Auctor Originis Gentis Romanae haec de eo habet: Post Picum regnavit in Italia Faunus, quem a Fando Di ita by Cooste

36쪽

Liber I. Caput IV. 29

Fando ricIum volunt, quod issoleret futura praecinere versibus, quos Saturnios dicimus, quod genus metri in vaticinatione Saturnia priamiam proditum est: ejus rei Ennius testis est, cum ait: Versibus quos olim Fauni, vatesque canebant. Hunc Faunum plerique eundem Siloanum ii μυis, I nuum Deum, quidam etiam Pana, vel Pan ese dixerunt, quod etiam prodit Servius ad lib. s. AEneidos, referens Virgilium omnia oppida a Latinis Regibus condita describentem, inter quae Pometiam, Coram, Bolam, dc Castrum Inui recenset, Inuus , inquit, latine appellatur Incubus, item Faunus , item Fatuus; dicitur autem Inuus ab ineundo passim cum omnibus animalibus, unde etiam Incubus dicituν, hujus etiam meminerunt Livius lib. I. , EcCommentatores libri de Origine Gentis Romanae, ac Maronis Ioco indicato, qui hoc Castrum situm fuisse tradunt in Agro Laurenti , quamvis Cluverius lib. 3. cap. 3. illud in Agro Ardeati ponat. Itaque in Laurentino Agro erat Templum Fauni,quod ideo Castrum Inui dixerunt, quod aedes formam Castri exhiberet,eratque Templum Luco Deo sacro septum , in quo oleaster visebatur, ubi Nautae ex undis , ει naufragio servati donaria figere solebant, teste Virgilio lib. IMIEneidos:

Forte sacer Fauni foliis oleaster amaris Hic steterat Nautis olim tenerabile lignum Servati ex undis, ubi Here dona solebant Laurenti Divo, εν totas suspendere testes, ubi Servius idipstim comprobat.

Hic serunt Faunum oracula Saturniis versibus reddere solitum , ut praeter Auctorem Originis Gentis Romanae testatur Varro de Re Rustica apud Rosinum Antiquit. Roman. lib. 2. cap. II., te Ligorius

verbo Faunii, 8e satis dilucide Virgilius dicto lib. 7. AEneidos, qui de Latino loquens, sic canit: At Rex sollicitus monstris, oracula Fauni Fatidici genitoris adit, lucosque sub alta .

Confulit Albunea nemorum , quae maxima sacro Fonte sonat, saevamque exbalat opaca Nephitim Hine Italae Gentes, omnisque Oenotria tellus

In dubiis response pet rat,

37쪽

3o Vetus Latium Profanum

tibi Servius videtur dubitare Maronem loqui de Templo , & Oraeulo Fauni apud Tiburtes, & Martius Histor. Tiburtin. initio lib. 3. , &Athanasius Kircherus Veteris Sc Novi Latii lib. I. cap. 3. , Templum,& Oraculum Fauni in Agro Tiburtino fuisse opinantur, sed quod pace Grammatici illius dictum velim satis inepte, & contra Poetae mentem,Oraculum Fauni ex Agro Laurenti in Tiburtinum transfert, cum Poeta duo, & distincita oracula Latinum consuluisse praecinat, illud scilicet Albuneae, de sic Tiburtinae Sibyllae, cujus situm destrubit, aliud vero Fauni patris, cujus situm non indicat. Itaque cunia Templum, de Fauni oraculum Laurenti, non Tiburi fuisse constet, ex male interpretato loco Virgilii, Martius, & Κircherus mendum dixisse dilucidum est. Quem locum scimus tanto in honore habitum, ut non esset, qui ex toto Latio, ad illum, consulendi oraculi ea uia

si, in necessitatibus constitutus non concurreret, tantus caecae Genti.

litatis Sathanicae calliditatis technis seductae, error inhaeserat. Neque dicas Inui Castrum non Fauno, sed Pani dicatum, Se Evandrum cultum Panos Arcadum Dei in Latium invexisse, ut teis statur Dionysius lib. I.: Arcades, inquit, in Colle Palatino firmati, cum adisicia alia more patrio exornassent, Templa quoque construinxere, ac primum quidem Pani Liceo , admonente eos Carmenta cessenim apud Arcadas Pan vetustissimus plurimumque in honore babiatus loco congruo intento, quem Romani Lupercal vocant, Graeci Licaeum dicunt ; erat enim antiquitus antrum magnum sub colle ambusto denso contectum, e montes sub petris profundi, adbarensque rupibus saltus, crebris arboribus, Ur quidem magnis opacus, ubi Ara Deo constructa sacrificia perficiebant; quod etiam Livius lib. I. , Varro de lingua Latina lib. , Iustinus lib.63. referunt. Et praecaeteris Macrobius Saturnalium lib. I. cap. 2L.: Pan, inquit, ipse quem vocant Inuum; bunc Deum Arcades colunt appellantes non Siliarum Dominum, sed universe substantiae materialis dominatorem, ergo Inui cornua, barbaeque prolixa dimissis signifcant naturam lucisiolaris, unde Solem Arcades crediderunt, quod Apula , ωei virga significat, quod in caprae pedes desinit. Haec Macrobius, qui eundem Inuum de Panem Arcadum Numen facit, quo fit Uossium de Idololatria lib. I. cap. I a. pro certo habere Evandrum,

38쪽

Liber I. Caput IV. 3λ

cultum Fauni Arcadum Numinis in Latium invexisse, & Faununta Latinorum Regem fabulosum suisse. Quandoquidem nos Volsit narrationem fabularem, te Faunum Latinorum Regem fuisse, de inter Deos a Latinis priscis relatum, diximus, uti ex mox adductis Scriptoribus patuit, id etiam Ligoriano lapide confirmare non abs re erit:

SILVANO SANCTO FAVNO ET PICOS A C R V M.

qui cippus ollendit Fauno, Se Pico Latinorum Regibus locum, ubi lapis estollus fuit dicatum fuisse, & Faunum a Latinis Silvanum, MInuum nuncupatum, ut praeter lapidem Auctor Originis Gentis Romanae testatur; de Calpurnius, qui Faunum ita loquentem fingit,

Ecloga I. v.33.

Qui juga , quis as tueor, fatus aetbere Faunus . Id ipsum probatur ex Templo Fauni, quod Albana, & Latina gens a Tullo Hostilio post Albam eversam in Urbem traducta,condidit in Coelio Monte, Regione scilicet Albanis Romae ab eodem Hostilio assignata, quod Templum Latinos,b: Albanos Fauno vetultissimo eorum Regi devovisse omnes consentiunt, ut videre est apud Rosinum Roman. Antiquit. lib. 2. cap. II., Alexandrum Geniat. lib. s. cap. II., Martianum Topographiae Urbis Romae lib.q. cap.9., qui addit id Templum situm sutile, ubi nunc aedes circulari forma multis per ambitum columnis adornata sacra Divo Stephano visitur. Quinimmo Albani Coelium incolentes, plura Fana Latii Diis ibidem construxerunt, inter quae illud Fauni, Sc Sacellum Carnae Iani uxori sacratum effulgebant, ut notat idem Alexander Geniat. lib. 6.cap. I I. Et cum Faunum hunc Gentilitas crederet Satyrorum, Silvanorum , dereliquorum Agrestium Numinum parentem, Se Panos virtutes eidem tribueret , ut Virgilii, Calpurnii , N: Varronis auctoritate probat Rosinus laudatus, hinc eundem Inuum dixit, sicuti Inuum, Pana de Silvanum vocabant teste Auctore Origin. Gent. Roman. loco quo

39쪽

ra Uctus Latium Profanum

Comperimus etiam eundem Regem sororem suam paunam,seu Fatuam , quam in uxorem duxerat consecrasse ; Lactantius quippe de Falsa Relig.lib. I. hujus Faunae consecrationem hoc modo narrat: Sed Faunus in Latio sororem suam Fatuam Faunam, eamque conjugem eonsecramis, quam C. Tasus Fatuam nominatam tradit, quod mulieribus Fata canere confvemisset, ut Faunus etiris, eamque Varro feribit tantae pudicitiae fui se, ut nemo cam quoad vixerit praeter virum suum mas ziderit, aut uomen ejus audiverit; idcirco illi mu lieres in operto sacrificant,in Bonam Deam nominant, e Sexitis Clodius in eo libro, quem grace serjsit refert Fauni banc uxorem fuisse, quae quia contra morem, decusque regium clam etini ollam ebiberat, in ebria facta erat, virgis rteis a viro usque ad momiem caesa,postea vero cum seditisui poeniteret, ac desiderium ejusferre nonposset, diῬinum illi bonorem detulisse.

Hine factum esse dicunt in memoriam veteris mulctae, myrtum in ejus Deae aedem nunquam inferri, & vinum, quod mulieres in illius Templo bibebant, vel effundebant, non vinum, sed lac appeti tum , amphoramque Vini in sacris obvolutam apponi solitam, meI-leariam dictam nisis, testibus Plutarcho Problem. cap. I9., Macrois hio Saturnalium I b. I. cap. I 2., quin immo, cum Majo mense ejus sacra fierent, quidquid est et masculum Templo arcebatur, ita ut non modo extra conspectum submoverentur viri, sed masculae quoque 'picturae tegerentur, ejusque propterea Τemplum virum ingredi ejus.sue sacris masculos interesse piaculum, nominare etiam Deae nomen

in sacrificio nefandum erat, unde pampinis tentoria sinum diem agitantes mulieres contegebant, & putabant sacrum Draconem ad aeὸes Deae jacere, ut produnt Plutarchus in Casare, Cicero Oratione in P. Clodium, Alexander Geniat. lib. s. cap. 8. Quod etiam canunt Poetae; nam Tibullus lib. I. Eleg. . haec habet:

Exibit quam saepe, time: seu visere dicet

Sacra Sonae maribus non adeunda Deae.

Et Properi ius lib.q. Elegia I O. Fcemineae loea clausa Deaefontesque piandos Impunὶ,mnullis sacra retecta viris.

40쪽

Et Iuvenalis Satyra s. et elari pictura iubetur Maecunque alterius sexus imitata figuram est.

Hanc tamen Macrobius Saturnalium lib. I .cap. Ιχ.Fauni filiam, non sororem, aut conjugem a firmat; alii vero Floram Flavii Divinatoris uxorem putant ex Plutarcho Problem. cap. I s.; alii Opi tria matrem Deorum, Ideam, Cybelem,Rheam,Sc Phrygiam nuncupant, ut videre est apud Alexandrum loco superius adducta. Verum Macrobius, Lactantius, Clodius apud Lactantium, Varro lib. I .cap. 22. , Festus verbo Picus Rex, Rosinus Antiquitatis Romanae lib. 3. cap. 26., Arnobius lib. I. de 3., &alii, eam Faunam Fauni uxorem faciunt, quod verius est . Alteram , de secundam Fauni uxorem Vitelliam refert Suetonius in Vitellio, quo loci ait : Extat si Eulogii libellus ad Z Vitellium Diti Augusti aeuaestorem , quo continetur Vitellios Fauno Aboriginum Rege, er Vitellia, quae multis locis pro Numine coleretur, ortos, totι Latio imperasse, Erc. Indicia pirpis diu mansisse, etiam Vitelliam ad laniculum ad mare usque, item

Coloniam ejusdem nominιs lyc. Regnante Fauno, Evandrum, & Herculem Latina ad litorata. appulsos fuisse palam est; quippe Evander sexaginta annis, antequam Troja expugnaretur, ab Arcadiae Urbe Pallantio cum Arcadum, Colonia in Latium venit. Et quoniam vir gravis, M literarum gnaruS erat, eum Faunus comiter excepit, Sc agris donavit; elegit autem Evander agros, ubi Roma nunc est, de mons, qui Palatinus ducitur, ubi Oppidulum condidit, cui Pallantium a veteri Patria Arcadiae nomen imposuit, atque hic Pani Licaeo, jubente Matre, Victoriae, Neptuno, Hyppio , aliisque Arcadiae Numinibus Templa Construxit. Graecarum etiam literarum usum Arcadicae Genti recens Ostensum in Italiam transvexit, instrumenta quoque musica, Lyram, Trigonam, & Lydos, terraeque excolendae gratia primus BoveS in Latio junxit, ut memoriae produnt Livius lib. I. , Dionysius lib. I. , Auctor Originis Gentis Romanae, & omnes Romanae hiltoriae Com

mentatores .

Patrem autem Evandri Dionysius Mercurium facit, Servius ad lib. 8. AEneid. Echemum; matrem fuisse serunt Nympham fatidi-

SEARCH

MENU NAVIGATION