G.J. 's Gravesande, Introductio ad philosophiam, metaphysicam et logicam continens

21쪽

prie loquendo nἰhil est. Nam ut in Artithmeticis, si ponam tria , & deinde tol lam tria, nihil superest , sic in hisce , ubi pono 'Μontem, pono Vallem; deinde removendo Vallem tollo Μontem ; &

omnia evanesculat.

O . Dantur variae Impossibilitates ab hae ipsa diversae. Aliquando res in se considerata quidem possibilis est, sed extraneum quid impedit, quo minus esse possit. Carcere inclusus , quamvis ipsi , si hunc si tum consideremus, nihil ad exeundum deficiat, exire non potest, quia janua cla

r , Impossibilitas saepe tantum tribui debet relationi inter duas res ; Cylindrus fora men crassitie superans non potest intru dr propter relationem inter has magnitudines. Vas ad sextarium amplum fluido g. repletum, ejectό hoc, non semper continere poterit aliud fluidum, aequali aut minori quantitate relatio enim, a peculiari fluidi constitutione, & vasis materia

pendens hoc impedire poterit ; ' ut si de

Spiritu Nitri & vase Ferreo agatur. a sit Praeter hasce Impossibilitates , quas m mnes Physicas vocamus, aliam non debemus negligere , quam Μoralem vocabi- .mus. Impossibilitas saepe mralis dicitur, quando i oppositum 'exiguam, sed quandami tamen,

22쪽

ι AD PHILOSOPHIA ratamen, habet probabilitatem . De tali Impossibilitate nunc non agitur r ad materiam Probabilitatis pertinet. haec , & in Logicis examinanda erit. . Moralem in hisce vocamus Impossibilita- 43tem , ubi hujus causa in Intelligentia quin . renda est. Ex. gr. Homo sana mente praeditus, sponte Balneum aquae bullientis non iintrabit; & impossibile hoc est, si intraret, non esset sana mente praeditus ; sed

Impossibilitas non ad ullam ex ante e

plicatis, praeter ultimam, reserri potest dinon Phylica est, sed intelligentiae soli triabui debet. IAntequam ergo aliquid omnino possi- bile pronunciemus, coasitare debet nullam ex diversis hisce Impossibilitatibus extissentiam impedire. CAPUT V

De Necessario m Contingenti. ULTERI Us res generaliter consideran- 43do , videmus quasdam esse Necessa

rio, alias Contingenter. Sed non omnes hisce vocibus idem ex- primunt.

Inter omnes quidem convenit, illud cessarium esse , cujus contrarium impossD,

bile

23쪽

14 1 v T R o D U C T IOhilo es, ; sed non intelligunt omnes impossibilitates de quibus egimus t saepe ad

solam primam id est,' absolutam , atten dunt ; aliquando 1blam ultimam exclu- dunt, illam nempe quam moralem diximus non etiam semper easdem iidem e cludunt, unde confusio magna. - 6 1 quidam vocant Necessita tem, quando contrarium impossibile est , non sua natura, sed aliunde. O . 47 Ut omnis confusio vitetur,' isdem vocibus , semper eaedem ideae exprimendae sunt. Generalster ergo Necesse vocabimus cujus contrarium impossiuile es , quaecunque si impossbilitatis causa. 8 Absolutam vocabimus Moestatem cujus contrarium absolute impossibiu es; id est , tibi non datur contrarium 39 . Ita necesse est Triangulum habere tria latera . 49 Hanc etiam P scam dicemus Necessitatem, ut in omni alio casu, ubi impossibilitas contrarii Physica est a. ). Omnemque Physicam Necessitatem etiam F talem vocabimus; sed si impossibilitas Μωralis sit 43. Moralis etiam erit Neces

o - Talis est qua homo sana mente praeditus , inter venenum & cibum salubrem eligens, illud rejicit, hunc sumit e si aliter ageret, non esset sana mente praeditus.

24쪽

Contingens dicitur, quod potes esse, aut Itnon esse; id est , quia ex propria natura

non determinatur . Confusionem autem

non exiguam detegimus in usu hujus vocis; nam multi Contingentiam ita inteuligunt, quasi omni Necessitati opponer tur; sed minus vulgaris est haec significatio : quotidie Contingens vocatur quod Μoral1 Necessitate adstringitur, quod cum Contingentiae definitione conFuit ; haec enim respectat rem, & Μoralis Necemias personam quae rem agit. 'Inter illos qui dicunt nullum Contin- ue a gens esse Necessarium , quidam dis imguunt inter Necessarium & Certum, sed 1llud quod certum est, aliter esse non potest, & quod aliter esse non potest, hoc ipsum quotidie Necessarium' dicitur , &hoc cum ipsa hujus vocis definitione congruit 44. 7 , a qua si recedamus, contusio dissiculter vitari poterit; sed distinguendum inter Necessitates sua natura di versas. Hac de causa Necessariam dicimus rem Contingentem a Deo praevisam; contrarium enim illius quod ita praevdum est, impossibile est; sed cum res contigens sit , non agitur de necessitate Absoluta , aut alii quacunque Fatali, C Α-

25쪽

r6 1 N T R o D U C' T I o CAPUT VI. De Rerum Duratione , Tempore. 'sa IDRIΜUΜ omnium in examine rerum a

I quirimus, ut superius vidimus, ideam existentiae harum ; sed & sitaui acquirismus ideam Durationis.'34 In Duratione Initium & Finem comcipimus ; si has removeamus ideas, D ratio dicitur aeterna . Quando sola idea Initii removetur, dicitur aeterna a parte ante. , Ubi eum Initio, sed sine Fine, concipitur , Perpetua Vocatur, aut aeterna a parte post. Duas de Duratione tantum examinabo

quaestiones; primam de Divisibilitate, secundam de Successione. 53 1. Quaeritur utrum momenta dentur

indivisibilia , aut omnium minima λ Haec quaestio eadem est cum illa, quae de Qua titatis Divisibilitate agitatur, & eodem modo solvitur. Qui Μomentum quantumvis exiguum concipit, ad Initium & Finem attendit ;& minus Μomentum dari posse eo ipso percipit: omne ergo Μomentum in min ra resolytum concipere possumus, & in D ratione nihil invisibile dari, praeter dum

26쪽

AD PHILOSOPHIAM. IIrum successivorum Μomentorum separationem , quae est Finis primi & Initium

secundi, manifestum est. a. Secunda quaestio , quam praetermittere non debemus , est naec : An detur

Duratio sine successione P Vix credo iulos qui affrmant , & ipsos qui negant, diversas ideas habere ; solutio enim pe det a significatione vocis Successio. Si hac ipsa intelligamus , ut Vulgo fit, unum quod alterum sequitur, nulla datur dimcultas ; & Durationem sine Successione dari nemo in dubium vocare poterit, qui

Attributa Divina, ea quam requirunt a tentione examinaverit.

AEt rnum illum esse, sed sine Successi ne durare , qui nulli mutationi obnoxius est, quis negabit Deus omnes praesentes habet ideas, quae In Infinita Intelligentia dari possunt; nuulam novam acquirere potest; idearum omnium percipit comparationes omnes , &Comparationum comparationes, in Infiniatum . Haec omnia , eodem modo, ipsi ab AEterno praesentia fuere , in aeternum irsi, eodem modo, Praesentia erunt; nihil acquirere , nihil amittere , potest Omnis , . quam in Deo concipimus mutationem, seipsam destruit. inis ergo in hujus Dur

tione ullam poterit concipere Successionem

27쪽

18 Ι'NTRODUCTIO 18 Si autem hujus vocis mutemus ficationem , & ipsam Successionem confundamus cum simplici & uniformi Duratione , tunc Duratio sine Successione est Duratio sine Duratione , & absurdum esset' hanc tueri : sed haec non est Successio. sy Idea abstracta Durationis vocatur Tem-pμs .so Si Durationem' sine Successione conis deremus, Tempus dicitur verum. 61 Si ad Successionem attendamus, Temp- est relativum , & Successione ipsa mens rari potest . Partes ita mensuratae dicuntur Momenta.

CAPUT VII.

61 UΜ ad res quae durant attendimus , L saepe has mutari percipimus, aliquando

has, in se consideratas, immutataS manere. Quamdiu res non mutatur, eandem hanC

dicimus , ab omni alia distinctam. Unitatem & Mentitatem ipsus rei hoc vocant. 63 Res dicitur eadem variis respectibus; g neraliter pro eadem habetur , cujus nulla Attributa essentialia fuere mutata; sed in memoriam debemus revocare, quae de

istis

28쪽

AD PHILOSOPHIAM. I 'His attributis superius fuere explicata a I. ., Patebit tunc Identitatem pendere ab iis, quae nos de re in Μente habemus ; &rem ab uno pro eadem haberi, quam ab ter mutatam concipit: quod etiam ad unumquemque hominem possumus referre, si diversa consideremus tempora: Cadaver non est Homo ; saepe tamen , ubi de determinato Homine agitur , hunc tal , tu- .mulo contineri dicimus, quasi reliquiae quaedam corporis Identitatem hominis consti

tuerent. .

Quamvis magnam ex his fluere debere confusionem videatur , non tamen talis haec est : ex usu verborum quid sibi, in hisce occasionibus, velint Homines, satis intelligimus. Ubi autem Philosophice Ide sitatem consideramus, exactius ipsam d

terminare debemus.

Ubi de Substantiis agitur, unamquam- 64que ab omnibus aliis distinctam concipimus; & in hoc solo, quaerenda est hu)us Identitas. Quamdiu hoc ipsum servat , quo nunc ab omnibus aliis distinguitur , , eadem manet; loquimur de ipsia Substantia , de subjecto cui Μodi inha rent , &a quo quidam Μodi separari non pos

sunt .

. Si vero agatur de substantia aliis qui- 6s. busdam Modis determinata , tunc ut Iden-B a litas

29쪽

16 INTRODUCTIOtitas servetur , ndem Μodi, in eadem Substantia, continuari debent. 66 Generaliter quoque Μodi Identitas ponit substantiae Identitatem ; idem enim. Nodus non Substantiis diversis inhaerere potest , 3c improprie loquimur quando di cimus corpora duo eandem habere figu

ram .

o Non etiam ex una Substantia in aliam transire potest Μodus ; hic enim non diversus est a Substantia modificata. 68 Eodem modo Relatio eadem tantum

manet, quamdiu res, quae Relationem habent , illa non mutata servant , a quibus

haec pendet. Et ne nos in errorem inducat vulgaris loquendi modus , quo de similibus Relationibus loquimur , quasi essent eaedem . Improprie admodum diciamus eandem dari Relationem inter I 3. &io. & inter d. & q. quia, in utroque casu, numerus primus est sesquialter secundi ; ex quo tantum sequitur Relationes esse similes. ερ Idea Identitatis Substantiae continet Ι- deam continuationis Existentiae. Si concupiam Substantiam destrui , id est , a r

rum Conditore in nihilum reduci , omnis Identitatis perit conceptus : si quis dicat de novo creari posse ; respondeo , hanc esse aliam, quam a priori clare du

30쪽

ai AD PHILOSOPHI ΑΜ.

stinctam percipio , cum diversum habeae initium. Hoc ipsum ad plures Μodos & Rela- 7 citiones, non tamen ad omneS, reserri debet; in quibusdam enim Identitas instaurari potest: eadem er i ejusdem corporis figura , si eaedem particulae minimae eodem modo sint dispostae , quamv;s , per aliquod tempus, interruptam concipiamus dispositionem hanc. αIn quibusdam Μodis nullam Identit, istem , nisi in singulis instantibus quaerere debemus, ut in Translatione & Dur,

tione.

Datur alia Identitas, quae a solis Μο- 7rdificationibus pendet : non ab ipsa Substantia. Locum haec habet in Μachinis ,& aliis corporibus, ex diversis partibus , ad determinatum usum, certo modo, dispositis. Corpora haec, quamdiu Ordo pa tium servatur, licet nunc una, tunc alte ra , mutetur, ita ut tandem nihil ex primri Substantia supersit , pro iisdem tamen

habentur . . .

Identitas. in hoc casu, in solo partium ordine quaerenda est, non in ipsa Substa Lia , quam mutari posse diximus; sed si , dum haec mutatur, simul Ordo turbetur, Identitas perit ; servata autem Substantia