장음표시 사용
281쪽
pii contradiissionis combinantur cf. 97. . Quam ob ea cuna Da Lim uetaphysicu in tu tunitationibus dei erininati nutu eslautialaam Coniis at g. aera pint L IEeo vat. 4ipitan ideis auiuiarum S eleinciuorum in aere QEoiliast itaque ilia tua inetaplaysicum auferri nequita rebus , sed ab otate necessariuui est 3 283 maluinuoque metaphysicum, quod allimatas si Gnientis inhae . xet, abiblute necessarium ell, nec an iis auferri potest. Pa. tet itaque mundum nullum malo metaphrsico cyere.
G eo, qui e istit, a pretiosis,
Exapi idem in ori ne in mellectu divino hie demon.
Nimimamilla in mundo eontinguat maraorsica quia deteranimulatim ostiis in eodem, stentibus intrinsece Mς limitantur modo S limitarionestam in se eam gente, quam
patienteaine , non inovariantur modo id quod de omui essetis narurali eodem modo intelligi debrae, me n--
282쪽
Mala plusca continge Dia sunt. Quoniani ennaa esse coram uiactus naturales sunt 373 pm t. I. Theol nat. , adeoque non I in μ' Pontantur in universes, nisi posita actione causae meientis p m 3 898. Ontoc lexistere utique incipiunt, Cum autea non existerent, adeoque in successivorum numero sunt 3. 369. Onto Sunt vero successiva in mundo coluingentia s. 8o CosmOD. Ergo Siaala physica contingentia sitiat.
E. gr. Si quis sulmine tactus necatur , malum physicum est actura vitae. Quod fulmine tangatur sicque vitam finiat homo miser, contingens est.
Mala Uva dipothetice necesseriasunt, nec id lo con Ihpotheticae tingentia esse de uni. Etenim flectus naturales sitiatis. ἰώ γrtim 373 part L heu niit. I, qui cum posita actione causae es t D I MUuzicntis ponantur 898. Ontol. in hoc mundo con ' s y tingunt. Enimvero quae in niundo contingunt , hypothetice necessaria sunt 3 Ioa Cosmo ). Mala igitur physica hypothetico necessaria sunt. Et quia qu . in mundo
contingunt non desinunt esse contingentia, eo quod necessario contingunt io3. Cosmotis nec mala physica ideo contingentia cita desinunt, quod sint hypothetice necessaria.
E. gr. Si quis sulmine percussus necatur , necessario moritur, nempe tui ex hoc susininis i ii necessario naturaliter sequitur mors. Quoniam tamen contingens est , quodsiilmine percutiatur, lora inde sequitur , quod effectus naturaliter secuturus non impediatur, ad quod per potet tiam Dei miraculosam seri posse intelligitur necessitas necis nonnisi hypothetica est, nee ideo ipsa contingens esse desinit. Non jam ratio habetur possibilitatis evitandi fulminis percussionem, quatenus a libertate hominis pendet , ut sit
283쪽
eo in Ioeo , quo fulmen vibratas id quc exemplo reile docetur. Nuper non procul ab urbe nosti, ex acia fulminis periit homo, qui ineri tempestatis viridae adducto gradu elerio e incedebat. Nemo videt, a mincluterius pependisse, quod iam esset eo in ioco, quem subnen. perebar, vitae ejus insessum. Mistam ADL phisica idi e niundi insit it in intelDctu strino in-ph Doru=n pendent v a Poluntate libera Dei. Si eiu in possibilia prinii- inexilientia tiva secuncta secunduli principiunt coli tradi stionis conabii iuxa mura nentur, tu in niodo essentiae enti una inritatorus ni F. 94. tamaniniarunt, qua in elementoruiu renuntiaterialium, . 97.
verum etiam vi principii rationis sussicientis attributa eonindeni una cum modis quoad potentiam & modorum ordine, atque dependentia entis limitati inius quoad modificationem uani ab aliis 3 93. , de si porro elementa luxta principium rationis sitim cientis combinentur omnia corpora iamiadique possibiIes laures restillant f. OO. , immo si vi ejus ciem principii corporibus in eadem serierenim sive mundo eodeni existentibus iungantur anima , in unoquolibet mundo omnes prodeunt homines briitaque Οinnia, quotquot in eodem naturaliter existere possunt j.
est. 9. Idea igitur mundi in intellectu divino continet Omnia, quae in eodem contingere possunt Quoniam it que mala physica tanquam ellectus naturales Cl. 373 parc Latio vat causas esticientes in hac ipsa reriura crie, qua munduna constituit SI Cis l. ., habent f. 8o8.
OiILOL) earumque actione polita ponuntur f. 886. O ZI LImala physica insiliati deae mundi inintcllcctu divino i ni na- vero voluntatis divinae libertas non influit in ideas rerum ρ 28 i. Putet igitii iii ala physica ideae mundi in intellectu clivino inem indeperulanter a volumare liber i.
284쪽
Probe notandus est modus, quo mala physe insint ideae
mundi, ne circa eorum nexistentiam oriantur disseultates
inextricabiles. Miri enim nodos istiusmodi nectunt, perporam sumunt, quod probare nesciunt, immo quod probatuimpossibile utpote origini dearum in intellectu divino ad. versum , quasi Deus libere in hunc mundiu introduxeritimi physica non perspieientes, quomodo libertas Dei in actualitatem eorundem insuata. id quod demum ex capite sequente de creatione mundi patebit , siquidem adhue ignorare re supponas, quae in systemite demotastiata suere. b. sit itaque , ut quisibi metuat ab absoluta malorum physi. corum necessitate, siquidem ea ideae mundi citra liberam Dea voluntatem nexistere ponatur. Demonstravimus modo, ea esse contingentia sa86. ωnecessitatem eorum livpo theneam contingentia non ossicere Subsisti autem hypothetica oriandem necessitas contingentia stante nexistentia in de mundi independenter a libera Dei voluntate ibi originem dearum non modo rerum omnium in se spectZ rarum , verum etiam mundorum omnium possibilium in intellecto divino ex ipso Deo satis meditatus fuerit , quam in superioribus clarissime ac distinctissime expli- eatAm dedimus, is satis senerque perspiciet, quomodo mala physica prodeant ex possibilium combinatione seu eorum in systemata relatione hae vero manifesta sunt per ipsas rerum otione ; ea per rationes extrinseca obscurari minime debent nec ob ea, qu . nondum intes igimus, tanquam errone rejicienda , 'rar apertae sunt veritatis , quem admo-dam revera faciunt, qui libero Dei decreto mala physica in ideam mundi introduci sbi imaginantur.
Malum enim nrorale inhaerct actionibus hominii ni mali mora liberas s. 37 . Diri. I. Π nat. . Quoniana itaque quod iis malitin est, hutno appetit vel vult, si ipsi bonum videtur vi ex adverso quod bonum est aversitur , vel non vult, si
285쪽
eidem videtii malum f. 894 Piγch. in lir. nec alti im, quod tale a noscit , appetit nisi sit ratione boni, neque bonuni, quod ala agnoscit, aversatur nisi sub ratione mali 896. Di hoc empir. , quatenus scilicet illud certo respectu bouum, hoc certo respectu malum reputatur cvidens est fiere posse, ut homo velit, quod malum est, ct nolit, quod bonum est, quia quod bonum est, malum judicat, quod vero malum est , judicat bonum , aut quod bonum esse agnoscit, si datis tamen circumstantiis judicat esse malum , ct quou malum esse agnoiuit, sub datis tamen cir- .cumflantii: judicat esse bonum , conIequenter quia verum
Quoniam error circa judicia intuitiva committitur, si confuse percepta cadem apparent, cum tamen diversa sint, at que a nobis ideo pro iisdem habenturi 63I. Log. , ac praeterea in errorem incidimus, quod notionibus deceptricibus, hoc est sine mente sonii β. 38. Log. , utamur tanquam veris notionibus cf. 29. Log ), aut in ratiocinio le- gitimo praemissam falsam stimamus imaquam veram β. 626. Log. , aut ratiocinantes non uno modo in sormam pecce-ilius Q, 38 4 seqq. I g 90 quin et rare quomodocunque hominem contingat, quod intelle flus ipsius limitatus iit, nemo non vi ipsim des tutionis limitis agnoscit s. 68.
0nt l. . Quare cum malu' o morale actionibus liberis non inhaereat, nisi quatenus errone praelupponit judicia per demonstratis, evidens omnino est malum morale esse possibile ob intellectus liuinani linutationem.
Lex appetitus haec est Qui equid nobis repraesentamus. tanquam bonum quoad nos, id appetimus β. 9o . Pocἰol. empir. 4 lex aurem aversationis : Quicquid nobis repraesem ramus tanquam malum quoad nos , id aversamur 9o' Pyychol. mpir. anima per essentiam & naturam suam
vult bonum, di non vult actu positivo malum sai.
286쪽
PYν- rati).it ut vestituasa nati generaster determibnata sit ad bonum, quemadmodum divina ad optimum f. 4 3. Sicut itaque Deus semper actu vult, quod optimum
est, nec ideo bonum apparens vero vel minus majori praesert g. 89o, quemadmodum a nobis quotidie fieri experimur, quia errare nequit I36. .&Judiei omnia certa experitur I33-y, incertitudine nuda in cognitionem ipsius eadente
a ), intellectis prorsus illimitates edi sis. Ii' , ita hominis Voluntas desed in eligendo vero bono, quod mul'. tiplici modo a vero aberrare valet intellectu vesta limitatoi l .hmmaus. Quintadmodum itaque impossibile ob intelle- , Humidivi in illimitatum, ut velit quod optimum non est,' salva summa ejus libertate et ita etiam fieri potest,
ut malo morali inficiantur actiones hominum liberae ob intellectus limitationem. Mali moralis hie tantummodo evim
'olubilitatem ; quomodo autem abus libertatis irre- .nes hominum liberas, jam demonstravimus in s. s. 8o part rara nat γωλάidem modo, ut i quibusdam principiis tota demonstratio absque ulla lino, ovitatione hie inseri possit Plurimum vero lues huic ipsi .H doctrinae affundet philosophia practi ea , ubi 'innem vitio Hilcrum originem profundius se utabimur.
etheo nag. , adeoque, cum anima in volen oti nolendo ra si s 6 94et radichol empla. volitionibus ac noliti audis Hulmin. Quare cum volitiones ac nolitiones ansem Antingentes sint f. 933 P A e r. is malimi qum Aue morale contingens esse debet.: nanius jam, si fieri potin malum morale essu a, ite ne narium. Nuyniam quod absolute ne sirium 4ontingos esse nequit si 7. Ontu, malum morale
isti inam indivon potest: quod cum sit absurdum rer
287쪽
nim raris evidens est malum motae non es,siquis
nuces trium, Diversa igitur ratio est mali metaph sici atque physetinmoralis Etenim metaphys cum absolute necessa tum l. 3.1physeum vero morale contingena 4 2S6 29o. com
genita tamen mali physici A moralis non es prorsus dem, quatinus in contingetimum h0ua tibvras innui
m acti Maltim morale brthetice necessiriwn Malum enim mali morali morale iithaeret liberis fio ininum actionibus cf. 374. part Lmo Theol nar. , adeoque cuni altima in volendo O nolendo libera sit 3 9s. PDU. empir. , volitionibus ac noliti nibus eorundem Quamobrem cum quid appetamus, quam primum quid nobis repraesentamus tanquan bomur cf. 589 Poctii empiri δε ex advertis aversemur, quani prinium id nobis reprae,imamus tanquam maluini γατ hol. mpii. a epraesentationes autem boni & niali hint motiva δε quidem nolitionis ac volitionis, si nerint a
nolitio ae volitio consequenter fieri nequit ut non pon turi 3 28. Onrol.), nisi adsit ratio sufficiens, cur non pori natur I 8. Onto Quoniam adeo necessarium hyp metice, quod sub data quadam conditione impossibileam musis volitiones ac nolitioves aniniae hypothetice necessariae sunt. Patet igitur imalum moralest po
Quemadmodum scholasti; bypotheticam nolitionum necessitatum neeessitatem moralim apyllar iuxit quoque mali moralis necesilarem si quis moralem appe
lare voluerit, per nos licet. ceteriam iri malum morallenecessarium ah litte pronunciant, nec silas adducunt ratio
nea, quam quod anima appetat vel aversetur, quamprimum
288쪽
ei quid tanquam bonum vel malum repriaesentina tinees
pendenter a via tale ous hiara. In idea iniuidi cinis in rat quomodo in intellecti divino , continemur etiam ideae animarum μ' si lutomia hominiim, quotquot in eadem existere possunt Moo, quoad essentiam, attributa de in es modula times 99 Q iamobretra cum an unaquaque anima pecuIiam quaedam detur appetitionum dc aversationum in
riesi g. 5 radicto rar. Sinuo que in eadem contunentur in se prassicibilia sint f. 23 't. I. H. adeoque talia praesciri posse non repugnet f. etsi tanta Deis nar in de quouit mundi omnes appetitiones aversiones, adeoque volitiones s nos ones 4 agosi 88a PAMMVeni in citi lubentur, ut pissciri sint. Quoniam itaque malum morale liberis hominum actionibus cx part L et οἱ nat.), adeoque volitionubus ae nolitionibus animarim inhaeret et 'scha. -- αν malum morale omne, quod in mundo datur ideae indi iis intellectu divino jam inest.
Enimvero in idemn mundi, quae est in intellectu dis no libertas voluntatis divina non influitis. D. , seu juequic eidem laesi, independenter a tiara Dei volunt te inest. Quamobrem cum malum morale omne iussi ideae mundi in intellectu divino per monstrata, idem eidem inest independenter a libera voluntate Dei.
Quod de praese bilitate appetitionum S aversonum animae ex item te iraturi, independenter ab eius principiis moniti am , ut tota demonstratio hue transferri o. . ramus quoque provocare adiri bilitateis libe im
289쪽
arsim deeretorum superius stabilitam f. s6. ; sed ibi deni in demonstratione supponimus , quae in systemate demon. strata sunt ad majorem iei evidentiam. Ceterum in demon f stratione ptiesente inprimis spectandae sunt liberae amones Mumae ut praestibiles, quo constet eas ideae mundi, quin das . . tur in intellectu divino, inesse tantiam determinatas seo. enim malum morale, prout datur in mundo, non jam de Husdem in intellectu divino inesset, Maximi momenti est propositio praesens, qua constat, malum morale in mundum non fuisse invectum libero Dei decreto id qu6d summpersectioni voluntatis divina e diametro repugnat se omne jam in ritis e deae mundi, antequam aliquod com dendi mundi decretum cogitetur. Qui euentias rem ama. lnuarias fingunt & ipsim mulidi ipinis ideam arbitrariam' finiunt, ineri orem ne facile prolabuntur, quod liberomi deereloniatan in hune mundum fieritimae am,a quo ab iasse poterat. Minc vero jam magno numero propullulant difficultates , quae ab existentia ejus in mundo adversus bonitatem Tanctitatem Dei immo etiam adversus summam mundi ipsius persectionem urgentur
M,ἱικι Deo eompetit sapientia in gradu absolute sisnwo , seu mis uinat temeri Cum sapientia sit cientia actionibus liberis. Dies naturae suae convenientes praescribendi sit media ad eos ducentia eligendi, finesqtie particulares ita sibi invicem subordinandi, ut propiores fiat media remotiorum β.678 POcho rat , ct spiritus sapientiae capax sitis. 693, PBch rar qiun ea sit realitas, quae in spiritum cadit, dubitari nequit 3 3. . Enimvero Deus spiritus persectiΩsmus est 3. 86o , realitates compossibiles ipsi insunt in gradu absolute summo f. s. . Sapientia igitur eide' competit in gradu absblute sinum, seu persectissima. Ea
quoniam realitates omnes in gradu absolute sum , alis
290쪽
aliae s3. non opus erat ostendere, sapientiam esse re
litatem, line spiritui convenit. Consultius tamen nobis visum id addere, ut demonstratio evadat evidentior Scinia eiora resolvatur principia, aut saltem ab origine idearum in intellectu divino independens eiuriatur : etenim ex hac d duximus praeter realitates, quae Deo insunt, non dari alias. Licebat etiam Deo tribuere sapientiam vi principii heuristiet g. , quo saepius usi sumus in antecedentibus. Nemo enim est qui neseiat, sapientiam cadere in animam nosisam, etsi valde limitatam, propterea quod sp, ritus limitatus persectissimus non est , adeoque nee sapientiae perfectissimae, pax, quippe quae intellectum persenissi
Deus I fuem opimumst constituit, a media eligit, rapis mst. quae certo es via breuiinima ad eundem dracunt quibus f star. Wm ex asse conseqwtur fines omnes parriculares ita sibi
indicemsdordinat, ut remotiore um media sint pro'ores, tandemque omnes mul medium is ultimi. Etenim Deo com
petit sapientia si una atque persectis ina β. 93. . Est
vero sapientia summa atque persectissima scientia fines optimos sibi constituendi, media eligendi, quae certo ct via brevissima ad cundem ducunt, Irittibus finem ex asse com. sequi datur, finesque particulares sibi invicem ita sibordia .mandi, ut remotiorum media sint propiores, tandemque
omnes simul medium finis ultimi g. 689 PDch rat. .
Quamobrem i. Deus finem optimum sibi constituit, a. meis dia eligit, quae certo Suia brevissima ad eundem ducunt Scquibus finem ex asse consequitur, 3 fines omnes particulares ita sibi invicem subordinat, ut remotiorum media sint propiores , taΠdemque omnes simul medium finis ultimi. Ad se iTῖςρι Nar P. H. LI Trea