장음표시 사용
301쪽
Substantia Substantiam primariam appello finitam, qua concipi- Irimarin tu possibilis abs te alia bbstantia linutata sive sinita esse-ho u uri cuniariam vero dico, quae non concipitur postabilis nisi per
alias iubstantia limitatas vo sinitas. As prima est sub- aes Σὸ β' ii, per possibilis Vecunda vero substantia est, quae possibilis non est nisi per primam.
Divisio substantiae in primam atque secundam dudum philosophia recepta est. Scholastici enim primam substam etiam vocant Deum; quia is per se possibilis concipitur, an Cuam ens omnium primum β. 33. M ab alio omni pror' ius independens ν. s.). st creaturas , hoe est , entia omnia, quae praeter Deum existunt ab ipso producta sunt, substantias secundas appellant, propterea quod sine substan tia prima, nempe Deo , nulla eorum concipitur possibilis. Significatum itaque terminorum in philosophia dudum receptorum immutare nefas duximus I. 74. Dige Praeliin I. Enimvero cum inter substantias quoque creatas Me in onere loquendo , finitas , quae secundarum vulgo serunt no mere aliquid adhuc discriminis intercedat, quod hic necessario attendendum venit, quemadmodum mox patebit ut a se invicem distingueremus, quae distinguenda hic sunt, no Vis opus erat terminis. Quamobrem substantias quoque di visimus in primarias ct secundarias. Ita in hypothesi Atinmistarum atomi sunt substantia primariae , orpora eorum combinatione orta vero substantiae secundariae. Quodsi hane divi Iionem pro subdivisione substantia seeundae accipere malis nos non repugnatates habebis,& tune primaria erit, quae
sine aliis secundis concipitur possibilis; secundaria vero, quia possibilis non est nisi per secundas alia .
f. II. Si iamia Deus est sitit timi prima. Eteniim Deus est substam
302쪽
De Creatisne F Potentiar Dei et
Et quoniam ens omnium primum f. 33 ), ante quod ionextitit aliud I. M. I a t. I. Theo nat. G per se possibilis est. Quare cum substantia prima sit, quae per se possibilis β. 3io. 9; Deus substantia prima est.
Nil refert , quod Deus si substantia per eminentiam adeoque non eo praecise sensu, quo entia alia ab ipso diversa substantiae sunt. Neque enim substantia prima alia est qum per eminentiam talis.
3, 3II. Substantiae limitate, res non sunt ni substantiae secun sub alia
L. Etenim essentire entium limitatorum restillant ex com-scioni cylia
binatione possibilium primitivorum secundorum 63 9 . 'niam itaque ens per essentiam possibila est i53. Ou- , OL); substantiae limitata possibiles esse intelliguntur, quia potabilia primitiva secunda nascuntur diversa limitatione realitatum , quae Deo iniunt 3 9 i. consequenter ideo possibilia, quia Deus possibilis. Quamobrem cum sib- stantia secunda sit, quae possibilis non est nisi per primam 3 3io. substantiae lilnitatae omnes non sunt nisi substantiae secundae. Recte adeo dictum a Seholastieis . Deum esse substantiam primam quae praeterea possibiles sunt, esse substantiasseeund.s, ct distinctio ista fundamentum in re habet Agn vere autem etiam iidem Deum esse substantiam per eminentiam ac propterea eundem in praedicamento substantiae, pro prie stilicet dictae, esse negarunt.
Siabstantis primariae sunt stibstantia limitatae, quae possibi p/ 'ibit is Ies concipiuntur absque alia substantia limitata sive finita
s. 3io. coalequciae per bla in illinitam , adeoque Mna 3 Deum
303쪽
mum f. 8 47. possibiles sunt. Quoniam igitur esse,
iis omnium entium limitatorum resultant, si possibilia primitiva secunda iuxta principium contradictionis combinantur 3 94. possibilia autem primitiva fecunda nascuntur diversa limitatione realitatum, quae Deo insunt f. 9I.); substantiae primariae prodeunt possibilium nonnisi primit, vorum secundorum combinatione dam vero possibilium primitivorum combinatione prodire nequeunt nisi ideae
substantiarum simplicium s. 33. . Nullae adeo ruinamtis primari possibiles sunt, nisi simplices.
Atque ita prorsus a priori ex ipse idearum in intellem divino origine seduximus substantiarum finitamini primam rum omnium simplicitatem , ut adeo liquido constet, Π, marias ompositas fingi, nee earum realitatem demonstra
primariis in minis,m,teriali desinist, tenet, quaeso viora iistialis ni originta idem 1emrudem isti es viri neque ullus dubito fore ut e triat re ea, me
Deo insunt, nullam reddi posse ratianem me insit in inte, lectu ejusdem idea atomi cujusdam materialia. Unde earum possibilitas sum quidem , sed non ostendi potest. Enim vero si originem idearum in intelle ibi divino legitiine ex pendas, ita ut in vitalem in inmittatur, nisi ouod per
ea, qvie ipsi inesse sumenda sint, ninnistrari potest omnis na sunt & primis rationi prin- inminuimostro
in coinitimi veritatis inviolabilibus consentanea. Lubet rem arduam iamnus non expensam , etsi sufficienter aeclare satis in anterioribus demonstratam, populari adhue sermone proferre. Deus sutipsu eonseius est, ita ut nihil si in ipso realitatis, cuius flumetipsi conseius non sat id
misyri principii Muristini, quo sepissime usi sumus recte semirur 3. o. . Intellectui adeo divino maeessario uibuen dus actus eognitionis sutipsus,is in Me primario eonsistitui alterius priueipii Muristis s. 78d. Dum Deus semet ipsin inruetui sis , uniae rido retinuites in gradu a,
304쪽
De Creatione , Potentia Dei am
solute suminois adeoque trorsus illimitatas LI6.1 Experimur in nobis ipsis, intellerim nostri peeuliarem quemdam allam esse, quo illimitatum , quod sibi repraesentar, omni possibili modo limitari potest. Quamobrem eum haec realitas tribuenda Deo sit in gradu hsolute summo . 7o. λneeesse est, Deus, qui intuitive cognosti omnias .io4. , in realitatibur suis illimitatis omnes intueatur realitates limitatas. Harum adeo combinationejuxta prineipium contradictionis, quod in eodem subjecto non admittit, nisi quae simul inesse possunt 9.a8. Om. ,prodeunt essentiae rerum 3. 42. 43.0nt , per quas alia praeter Deum, sed per Deum concipiuntur possibili. 9.is3.Ont. . inde vero Iuxta principium rationis susticiem iis resultant in iisdem subjectis, hoe est,entibus tales essentias habentibus attributa s. 37. Ontes. 4 modi quoad potentiam s. 6o sntol. 2. Et sic entia ista quoad essentiasis attributa sunt perdurabilia β. 766. Onton , quoad modos modificabilias . 764. ruat , consequenter substantiae c9. 68. OMOL Hae substantia per Deum, primam substantiam 3 3I1. , possibilia sunt, nee supponunt substantias imitatas , quae in
earundem possibilitatem influant, eonsequenter sunt illa ipsae substantiae, quas primarias diximus F. 3io.), quae in ge'nere limitatarum seu finitarum s. 73. yan L Theol nar. Isum omnium primae. Deus ena simplex est s. , atqu*adeo realitates, quae ipsi insunt, non sunt aliae nisi quae entifimplici eonveniunt. Oodsi ergo realitates istae limitentur, adiae prodire nequeunt, nisi quae emibus simplicibus conve nium. Unde patet per Deum non esse possibiles substameia primarias alias nisi simplices. Enimvero praeter reali tales , quae Deo insunt, non dantur aliae , eum ipsemet stens primum atque ultimum s 33 Impostibile igitur est,
ut praeter eas substantias primarias, quae per Deum possibules, dentur adhuc aliae, quae aliunde possibiles intelliganetur. Immo si quis fingendi facultatem restringi nolit, largiri tamen debet, illarum , quas praeterea fingit, substanti/rum primariarum utilitatem ore nullam in onstituendo hoc universo se mundo adspectabili. Amtiores sicile perspicient, quod ideas rerum finitarum omnium in inte, lectu
305쪽
Deo oeshes notiones ontologios, quales in Ontologia dedi. 'mus, prorsus a priori derivare liceret, ita ut omnia tandem aerum cognitio ex ipso deducitur Deo entium omnium pri- mo, ex quo ter quem omnia sunt possibilia quemadmo'.
dum seri debere siquidem philosoplii prus a priori tra
ria sciolorum pueri ius elisur
corporum plices. si ira corporiam si in principiuin intumam P
sints fg iisdem P. Cosmol. . Quantobrem cum principium DF- intermuni in principiato existat L 88o Ourol.), in corporibus dicimini. Et quia periri incipitim essendi, quale est internum, hoc principitim intelligitur cur quid sit hostibiles f. 874 36. χι per elemolita is elli tu . cur coipora sint postibilia. Denique cum sit principium prinum in alias irresolubile , mi. Con non chim in corpori is illud prius ela hentis, per quod ea possibilia imtelliguntur. Jam corpora con sita sunt f. 19. Cosvrol. , consequenter cum substantiae priniarias nullae possibiles sint nisi si plices f. 3i3. , substantia primariae non sunt: bdemque secundarietes 3 3io. . Substantiae secundaris non concipiuntur possibiles nisi per alias subsantias finitas cis.). Elementa igitur sunt substruitiae primarisi, cij. , utpotς primum, quod in corporibus existit peritimo ' niam itaque substantiae primariae , quarum combinatione resultare debent secundariatis. 31o.), nulla sint possibiles nisi simplices f. 13. lGenta corporiun non iussum esse nisi ubstantiae simplice, '. - deo per i , inem idearem in intestita d,
306쪽
De oratione et Potentia Dei. rar
stantia simplices , consequenter corpora earundem aggregara , quemadmodum alias ostendimus 76. Cosmol. . Hi ne sane omnem elementorum4 corporum ex iisdem ortus theoriam alio modo deducere licerer, quam quo eandem stabilivimus in Cosmologia Sect a. c. a. &3. Sed nostrum iam non est in has descendere ambages.
In mundo omnia tam coexistentia, seu, ustanea, quan Nexus eos xia successioa inter se connexa sunt. Etentii ideae corporum omnium S mundorum omnium possibilium in intellectu ora mdivino resultant combinatione omnium clementorum juxta principium rationis sussicientis facta, ct singuli in unoquoque mundo prodeunt homines , bruta singula, si cor poribus suae jungantur anima juxta principium idem rationis issicienti. s. Oo.). Quoniam itaque per rationem lassicientem intelligitur, cur quid potius ni quam non sit g 56. Onto υ; per determinationes elementis intrinsecas intelligi debet, cur horum coexistentia prodeant corpora, quae simul sunt, ct cur ea sit rerum in mundo successio, atque adeo unum in mundo continet rationem sussicientem coexistentiae vel successionis alterius I. cit., Cum itaque ea inter se connexa sint, quorum unum continet rationem fissicientem alterius Io Cosmo in mundo quolibet omnia tam coexistentia, quam simultanea inter se connexa esse debent.
Patet itaque rationem nexus in universo hane esse, quod elementa corporum juxta principium rationis lassicientis ita
combinentur, ut non modo appareat, cur ea coexistant, vet
raim etiam ut in modificationibus sui constanter a se invicem dependeant. Nexus itaque rerum omnium in uni. so per ipsim idearum in inrellectu divino originem a priori manifestus est. Sed ne quid desit evidentiae, propositionem sequen emoddere lubet.
307쪽
mMariis Hementa aliter combinari nequeunt, is prodeat idea elementorum mundi, nisper principistrationis sufficientis. Ponamus ---- lamenta non combinari iuxta principium rationis sussu stitu cientis. Quoniam in principii hujus nihil est sine rati F missiciente, cur potius se , charam non sitis. o. λωι sin ipsis elementis nulla amplius continetur ratio sufficiens, cur potius coexistant, quam non coexistunt, ct cur hoc potius coexitant modo, quam alio consequenter nil amplius obstat, quo minus ex aggregato aliquo element rum alia auseras ct alia ab iis diversis in eorundent locum substituas, cum perinde sit, qualiacunque sint elementa coexistentia. Quamobrem quia inegatum aliquod elementorum unum fit, quatenus determinatur per elementa
a se invicem inseparabilia s. 328. OMM9 Lesementa non
inplius uniuntur m 563. Ontoci, ut eorundem combi, natione oriatur ens unum. Quoniam itaque porro Meensio oritur muliorum diversbrum, adeoque extra se immoeni existentium 3 3 mroc , mone 3.3 8 λωίη Hementorum combinatione non prodibit quod extensum est consequenter corpus nullum 3 Iaa. Cosma , ademque nec mundus aliquis 3 1m Comita quotcunquφ. tandem aggregentur. Patet itaque idem mundi prodire non posse, si elementa aliter, quam juxta principiuinitamnis sufficientis combinentur, conis uenter ea alitem se binari non posse, ut prodeat mundus, nisi per principium
rationis sum claritane adeo es et pilaeipii rationissessiesentia necti sta in eonstituendo amiserib, unque per Me ipsum viis .ersalia rerum nimini in uni ersis nexus resultet f. 31s. , hoe ipse simul patet, absque isto nexu nullum posse eo pi
308쪽
De creatione F Potentia Dei et 83
monstravimus susseienter liquet,intinnamin quanta sit vis principii rationis sufficientis is cur nonnisi eodem lin- cognito interior mundi ratio pateat, ad quam inspicien , dam nemo admittitur nisi hoc perspicillo adjutus.
Mundus esseries retram Uaram, tin v tirarum, ditio mundi sive Oexseruium, quam successivarun inser connexarum de Us Denim idea animarum omnium tam hominum , quam brutoruniis singulorum clementorum rerum materialium prodeunt, si possibilia primitiva sec inda secundum principium colit radictionis combinenturis. 97. . Quamobrem cum possibilia primitiva secunda nalcantur, diversa limitatione realitatum, quae Deo ius lint l. 9 I. y animae iuumvertiana Omnes tum hominum, quam brutorima, si singula rerum materialium clementa sunt entia limitata, adeoque finita I. 73 pari. I. Theol nat. . diri lenient O-rum combinati bile juxta principium rationis sum lentis.
ει quidem hac sola os λ, nascitur de mundi cujuscunque possibilis', si juxta idem principium singulis hominum atque ani natarum corporibus tingantur animae. omnes in unoquoque mundo prodeunt Oniines, briittiques innia, quotquot in codem mundo existere possi illi .i OO. , simulque omnia tam coexistentia, quam succcssiva interae connexa sint 313. . Mundus igitur series ussi croni finitarum tam simultanearum, quam succestivarum intc se
Definitionem adeo mundi, quam in C mim g a dedi. mus , M Ginta. , cujus realitatem a poserit Hi evicimus I. i. qq. Cosmol. h. luc proisus a mota er ipsa origine dearum in intellectu divino, adeoque excipii Dini, deduximus. Ejus itaque realitas nunc . priora denion-m ala, posteriora confirmat'. Quibus adeo probationes a posteriori non ex asse satisfaciunt; us satisfaciet demon-
309쪽
Matio a priori. Agnoscent vero ex hae ipsa demonstratio ne a priori, nee iis demonstrationibus denegandum esse plenum assensimi, quae ex factis naturae petuntur , utut singula ad idem genus vel eandem speciem reserenda nobis non innotuerint simile quid deo ut it in Analysi reeen omni, tibi similitiidinem de mentiae terminorum a se invicem per omnem seriem admittimus, quam in quibusdam servarius, etsi progressus in infinitum non demonstretur. γque enim nudam hie adesse inductionem , acutioribus dudum perspeihim est. Non tamen nego praestare demonstrationes a priori ac utiliter de iis cogitari: quae de eausa nobis hie definitionem mundi a priori monstrare visum est . praesertim cum non defuerint, qui eandem adnuitere noluerunt si oro hebetiores suerint, quam ut originem
idearum in intestia dirino perspiriam ii Gi imputenr, quod verit mi liquidam opere non possinti
Etenim idea mundi cujuscunque in intellectu divino pro. dit, elementorum combinatione iuxta principium rationis sufficientis facta socio. , nec ea aliter quam per hoc principium combinari possunt, ut prodeat idea mundi β. 316. . Patet itaque, si elementa quihus constituitur mundus Α, juxta principium rationis sufficientis combinentur, prodire ideam mundi A sin elementa, quibus constituitur u dus B, iuxta idem principium combinentur, prodire ideam
mundi B M ita porro Mundus adeo quilibet propria
habet eIementa. Si mi dubium ex eo oriatur , quod vi priseipii rationis
sussicientis eadem elementa diversis modis eombinari possint, quemadmodum eaedem literae alphabet diversis modia eombinanrur, seque ex iisdem elementis resultare diversas mun di ideo, quemadmodiit ex earundem literarum combina
distris iero init voci a is vim principii rationis
310쪽
De Creatione F Potentia Dei. 28s
susscientis non pereipit, quod omnium elementorum eombinandorum disi militudinem requirit I9s ComioL . Simile a literis alphabet petitum huc minime quadrat. lnubteris tantummodo respicitur ordo numerici qui nullam in ipsis rationem sussicientem agnoscit, unae aeque fieri potes , ut a ponatur secundo is vero primo loco , quo oriatur 6 llaba a quam ut a primo Q vero secundo ponatur, ut prodeat syllaba ab ast in elementis per dete minationes
intrinsecas intelligitur, cur multa eo coexistere possint modo ut fiant unum , nee ser hoc principium , ut salva unitate fiat aliqua elementorum permutatio , alio in loeum alterius surrogato. Non tamen nego, eadem elementa posse ingredi ideam plurium mundorum, quatenus non repu'gnat plures mundos diversos quaedam communia habere, sicuti omnes partes horologii automati non aliter quam eo, quo combinantur, modo jungi possunt, ut machina quaedam prodear, etsi pars una vel altera etiam adhiberi possit in strinctura machinae alterius ab horologio isto divertae. Perpendendum hic quoque erat, elementa omnia quaedam communia habere, utpote quae eidem generi substant, per quae Phaenomena generalia, praesertim ea, quae substantiata diximus 3 299. 3oo Cosmon , in mundo sensibili determinantur , sed ea persequi nosti i jam non est instituti. Diximus aedam liue spectantia in systemate 82s.pmet. I. Theotnat. Relegenda hic quoque sunt, quae alias monuimus de impossibilitate coexistentiae eorundem elementor m
Quoniam mundus quilibet propria sibi habet elemen Mundi abra l8.Jis alius existere deberet mmdus, quam qui exi ei)mentis ς' stit, elementa quoque alia exsere deberent pendemia-
Demonstravimus idem jam aliter g. 7o cosniol. . Facile antem apparet, id intelligi de toto elementoriam aggregato, nou vero de uno vel alter elemento.