장음표시 사용
411쪽
tia Dei dubitans nec pronior est ad affirmandium, quam nes alidum, quod detur Deus inamobrem cum inis pitione existentia divinar ameismus in Uirm tiones jusdem veritas consistat s. q. pari. I Theo mim 4 ai pari. IVNesi M. ; si dubitanti de existentia Dei vel nullae sunt ex utraque contradictionis parte rationes assentiendi, vel si quae ex utraque prostant rationes, aeque probabiles videntur idem non pronior est ad ath ismum, quam ad veritatem amplectendum, seu, quod perinde in tantum ab atheismo, quantum a Writare
Di H dubitatinum de erissentia Dei stam probe sine
considerandi, nec unus cum inero confindendus etenim inde discimus, quom uso, qui dubitat, ad certam Dei cognitionem sit perducenclus, , quomodo praecavencium, ne in atheismum inclinetur dum cum ab eoclem avertere stud mus, id quod fieri posse ex iis haud dissiculier intelligitur,
qua sequuntur. Propositio praesens desinit indisserentiam in Mimandum, vesnegandum istentia distinam, quam a ceteris dubitatumibus esseprobe discentendun, Inoaccis viis patebri
a uia si Ad experiri Dei Menni non inclisiario nossi ex aer re contrariotismis irae in cienus ex --beri parte tamen una proba L me videntur, ris ex inera; mum, quan- uti probabiliores fuerint pro ε'murni, Misanis inire Gina rei es a veritati su risendum , quam a Miaismum παμ talemραο isendum isti vera probasibores ferint pro negativa, a -- auheism- μαι-- es. Quia enim dirbitanti deeriiseimtia Dei sunt rationes assentiendi insessicientes ex utraque contradictionis parte, ex parte tamen una probabiliores,
412쪽
rientes, ex ima tamen pro biliores, quam ex altera, d rutans propendet in praetem probabiliorem, seu pronior est ad affirmandum, quam negandum, iamrmativa probabilior, contra εα o. i dubitans de existentiaDei mnior est ad assi andum dari Deum, quam ad negas cum existentiam divinam, si rationes assentiendi pro parte Mirmativa erint probabiliores, sed pronior ad n gandum, quod detur Deus , quam ad Mimandum, si rationes ierint probabiliores pro negativa. Quamobrem cum in negatione existentiae divitiae atheisinus iis . h. in affirmatione ejusdem veritas consistat 4 69.
ditanti de existentia Dei fuerint rationes assentiendi ex utraque contradictionis parte ius cientes, ex parte tamen inia probabiliores , quam ex inera, iii, probabilioressierint pro amnativi, dubitans pronior est ad verit rem, quam ad atheisinum amplectoidum i ubi vero pro babiliores iuerint pro negativa, in atheismi pro lse
Vides adeo iniuriati fieri dubitanti de existentia niaximam
in eo casu, in quo inclinatur ad assensum praebendum veritati, et plenum assensum dare nondum possit propterea quod se nondum sentit convictum, atque adeo abatheismo reclinatur, consequenter ab eodem abhorret, utut ejus abfuditatem nondum distincte percipiat. Quam 'odiem consilium non est, ut dubitantes de existenti ei cum a meis eandem negantibus in eundem censim reser inus sit ita quod in aliquo casu dubitatio ad atheismum. proximus gradus si quando scilicet dubitans ad assensum
eidem praebendum non multum abest. enendum nimirum inclinationem assensus in alteram contradictionis panem suos admittere gradus pro gradibus prohabilitatis. Gradus a tem probabilitatis non aestimantur ex pute objecti, sedi
413쪽
testimim ex parte subjecti fieri enim potest, ut, quod in se exacta mentis trutina pon cleratum ne minimum quidem habet probabilitatis, multum tamen habere videatur ei, qui accuratis disquisitionibus impar est Novimus nimirum in probabilitate ex parte subjecti magnum habere pondus rationes extrinsecas ciuibus plurimi assensim a se e torqueri pathinnir, etiamn revera ne mini illinc nast tu probabilitas ante rationes extrinsecas refert 'um Me auctoritas nemo vero est, qui nesciat Uram si m. praejudicii minritatis in animis hominum, xquam filia sit de autoritate judicium, quod multi videantur, qui non sunt,& sint ex adverso, qui non videntur. Unde valde improbo, si viri, quorum magna est autoritas, in suspicionum atheiLm adducantur cum hoc pacto saepius magis noceatur, quam publica Atheismi confessio facta ab alio nocet, cujus exigua est, vel nulla prorsiis autoritas. 426.
tia Des rationes assentiendi probabiles sunt in panem firmativam contradictionis, in negativam nullae per H ih. si vero rationes probabiles assentiendi fuerint d hitanti ex parte tantummodo una conti adictionis , assensus in eandem propendet g. 4 al. quid existentia Dei dubitat, pronior est ad assimandum, quod detur Deus, qui ad existentiam ejus negandum. Quamobrem cum verum sit, dari Deum C . 69.m. I. Thea nasi
rara. H. Theol nat. , atheisitam vero ita negatione existem
uae divinae consistat s. ii, i quide existentia dubitaldi, vina,
414쪽
vina, ad veritatem amplectendum pronior est, quam ad atheisinum ubi rationes assentiendi probabiles tantummodo suerint ex parte assirmativa, scilicet quod detur Deus, nullae autem ex negativa, scilicet quod inui detur. Ἀ- ora μαψ'
Ex a se sint dubitanti de existentiaminitiones ruriendi probabilis ex parte negativa contradictionis,
nimirum quod non detur Deus, trulla autem ex parte si firmativa, scilicet quod detur. Quoiuam si hilutanti r riones probabiles sim ex una inimimmodo contradicti ius parte, assensus in eandem partem propendet a10; qui de existentiaDei dubitat; proclivior erit ad negandum mustentiam divinam , quam ad Uirmandum, quod detur Deus. Quamobrem cum aureisinus in negatione existet tiae divinae consistat s. iid, verum autem sit Deum existere 3 96.sura L. IV -- ω . i. v. n. seM. -υ; qui de existentia Dei dubita an atheismum proclivior est, ubi rationes assentiendi probabilestantummodosum inii gativam contradictionis partem, nulla autem in rimas uvam. χ' --rrum.
Proclivitas in atheinmmi ceteris paribus ma)or essen ovit, quam si dubitanti Muummodo fuerint rationes uis .ienriendi probabiles ex negario contradictionis parte; ouemadmodum ex adverse non maiore intervallo ab adisi,
uno distire valet, quam amomodo rationes probabiles snt ex affirmativa contradictionis parte Studio dico, ceteris paribus. Etenim jam non advertimus animum ad disserentiam graduum probabilitatis. Etenim fieri potest, ut, non obstantibus rationibus assentiendi ex affirmativapv- te, eam probabilitatem habeant rationes ex negativa, ut
majors proclivitas ad negandum, quam si nullae prorsus in assimiativam prosarent. Appareti deo, quanti opus sit circumspectione, ut Linone dubitandi expisceris, quibus
415쪽
non nisi sublatis dubium tolli potest II 8 tuo. Unde porro intelligitur , quam sit necesse , ut atheismus a dubitationein dubitantium divini sutus a se invicem P obe
νεα- citer 'o dari Deum, is ineas inest. Et sm ex Dei enim qui simpliciter ignorat dari Deum, is nec assi Rasin lim uod detur, nec negat. Quamobrem cum atheus nondreres m, qui non negat dari Deum s. ii. nec atheus esse potest qui simplicis ignorat darimum.
Ego Sinas antiquissimos in numerum eorum refero, qui Deum dari simpliciter griorarunt; nec tamen propter
theos jure dici posse contendo. Rationes dedi in Notis ad Orationem dephilosophia practicasinarimi nos . quas hic
s. 428. ore igna simpliciter ignorat dari Deum, et nasia Dei iis Histi oram est, salum nihil is de Deo Dfixe e cognossit. Pone enim, siseisi re si fieri potest, simpliciter ignoranti dari Deum esse aliquam δε 64 ejus notionem , veluti quod sit mundi hujus autor , vel iuri si quo dis undi hujus gubernator sit , sive aliquod vocabulum sit, quo hoc cias indigitet, si1ve nullum. Quando igitur ens ulu cogitat, aut id ibi repriesentat tanquam
Cristens, aut tanquam non existens, aut ignorat, utrum sibi idem tanquam existens , aut tanquam non existens repraesentare debeat. Aut igitur affirmat, aut negat dari Deum I. a oo Lig. y, aut de existentia Dei dubitat 3.
4 .) Non igitur simpliciter ignorat dari Deum rid, quod hypothesin eveniti
In eas piniculari propositi uus veri asHarhis perspicitati in Geomenia mi iram vos o
416쪽
, eam spectantibus quilaquam legit, vel sando percepit is
ignorat simpliciter curvam, quam Cycloidem appellanti Geometrae, vel Cissoidem Dioeus. Nemo vero non lar- gitur, idem nullam prorsus esse hujus curvae notionem, nec quicquam ipsi Mincte innotuisse, quod notionem praebcre possit. Ita antequam Galliati Satellites Jovis, quos per telescopium conspexerat, in Nuncio siderio Astro-
- nomis nunciasset, omnes simpliciter eorundem ignorantia tenebantur. Sed tunc nec ulli hominum erat aliqua istarum, stellularum idea, aut notio. Hac vero exulante, nec quis- quam affirmabar, dari Satellites Iovis, nec quisquam dari negebat, nec erat, qui de eorum existentia dubitabat. Erum-Vero quamprimum GHitius in publicum evulgasset, se cir- ca Jovem quatuor observasse stellulas, quae diversis period s circa eum in orbem revolvuntur instar Lunae circa Tellu- rem nostram revolvi solitae aliqua erat eruditis Satellitum Iovis notio. Tum vero collega ipsius in Academia Patavi-
na eorum existentiam negabant, Astronomi eosdem observantes aliique observationibus ejus sidentes dari Satellites Iovis affirmabant, alii vero, quibus observationes Galilei suspectae, propriae nullae erant, de eorundem existentia dubitabant. Affirmationi itaque negatio e dubitationi non erat locus, quarruli simplici ignormii tenebantur omnes, haee tamdiu subsistebat, quamdiu nulla erat eorundem eruditis notio, nec quicquam distincte ipsis innotescebat, quod notioni sormandae inservire poterat. Non desunt
exempla alia in philosophia, quibus idem docetur; sed
non opus est in re satis manifes esse prolixioribus. Ceterum cum Sir simplici Dei ignorantia tenerentur not. 427. per praesentem propositionem intelligitur, cur ipsis nec Dei aerit nomen, nec in eorum scriptis ulla vel minimi occurrat mentio, quod ac notionem Dei referri pos- st, ut adeo in dubium revocari minime queat, rnis an-
liquissimis nullam prorsus Dei suisse notionem, salium cos nihil de eodem distincte agnovisse. Considio adiecimus hanc restrictiionem in ipsa propostione, quod ignorans fimpliciter dari Deum saltem nihil de Deo distincte cognoscar
417쪽
gnoscat, ne nostrair jam seriamus disceptationem de idea
Dei innata, quam in confuso saltem aliquo eius sensu conis sistere posse, sunt qui assirmant. Sit enim esse hominibus in universum omnibus confusum quendam Numinis sensum is tamen non lassicit ad eam notionem, sine qua necassentatio, nec negatio, nec dubitatio coniripi poteu.
si lammi saltem iussa Iam. Etenirn Deum vel cognoscinius ex comessidam a templatione hujus univcrsit, eum nobis repraesentantes iam esse mittamosam ejusdem autorem , quemadmodum facimus m, notis systemate, quod parte prima Theologiae naturalis exhi-d stinctum buimiis vel e contemplatione animae nostrae, quatenus ei sine ulla limitatione tribuimus, quae limitata animaen stra inesse obser tamus , eundem nobis repraesentantes tanquam ens persectissimum, quemadmodum facimus in Sectione prima partis hujus alterius Theologiae naturalis, si eam ex naturali lumine cognoscere tenemur, de quo hic nobis tantummodo sermo est. Enimvero non repugnat, ut quis per errorem mundum habeat pro entem
cessario, quod adeo autorem nullum requirit, vel ut de ea quaestione, utrum mundus sit a seipB, an ab alio, promius non cogitet, vel ut super iis, quae insunt animae nostrae, non reflcctat, adeoque de limitationibus eorum non cogitet. Quamobrem nec sibi repraesentabit aut rem aliquem universi, nec ens aliquod perfectissimum,
adeoque nulla ipsi erit, sinem distincta Dei notio s.
Confirmam hoc relationes eorum, qui commemorant se reperisse integras gentes, quibus quemadmodum nullum fuit in ipsorum lingua nomen, quo Deum indigitarent;
ita nec Micus fuit notio. Consul autem genresutas fuisse
418쪽
barbos, omni cultura intellectus destitutas, ut adeo super iis, quae sensu perceperunt, Vel quorum sibi de seipsis conscii fuerunt, nunquam reflectere libuerit, nis quate. nus urgens vitae necessitas id jussit. Similiter non ignotum est, Sinas philosophiam theoreticam non multum excoluisse. in ea initium profecisse; sed animum omnem ad philosophiam practicam convertisse Min ea excolenda studium omne exercuisse. Quodsi haec exempla praeter rationem in disceptationem adducere velis, en tibi aliud singulare In Historia Academiae Regiae Scientiarum Parisinae A. 7 s. recensetur, rusticum et . circiter annorum a nativitate surdum& mutum, cum casu auditum recuperans loqui inciperet, quamvis adhuc impersecte, examinatum filisse a Theologis, num aliquam Dei notionem haberet; sed eos deprehendisse, quod nullam unquam Jus cogitationem habuerit, ut cum
parentibus in equenter interfuisset, signo crucis se signasset, genua flexisset, aliosque orantium ges tas dextreimitatus fuisset. Vides igitur non esse impos ibile, ut homini cuidam nulla si notio Dei, adeoque nunquam animum ejus subeat de Deo cogitatio. Cumque praeterea amnoretur, rusticum illum non meminisse eorum, quae cum surdus ac mutus esset , fecerat, haud obscure colligitur, quod animum ad perceptiones suas non adverterit, adeoque
defessi reflexionis desecisse ideam Dei, quemadmodum vindemonstratio propositionis praesentis.
s. 43O. Possibi es hominem Mendam simpliciter ignorare posiἷilectu Deus. Etenim possibile cst homini cuidam nullamsi minem esse notionem Dei, altem distinctam 3. 4et 9.). suam-quen amobrem cum is, cui nulla est notio Dei distincta, co*itare simpliciter nunquam possit, utrum Deus cxistat, an non, quod per se ignora patet ; ohibile quoque est, ut ea cogitatio, num Deus exi Deum. stat, vel non, hominis animum nunquam subeat, consequen
419쪽
in memum adducta. Nemo autem non videt, sequis inter homines, in Deum profitent in cultu religioso eundem prosequunmr, educatur, cum de Deo eosdem loqui multo. ties audiat, eum simpliciter ignorare haud quaquam posse, num detur Deus, adeoque vel assismare debere, pod dem Deus, vel idem negare, aut de existentia eius dubitare . debere is domestica igitur experientia vel aliarum gemtium, qua Deum colum, argumentum peti nequit pro inisi ossibiliore simplicis ignorantiae existemue divit . I sei is liciter ignoriis dira Deum, de ejus expentia Z
rer existen bitare ne l. Eteniinriti si tripliciter ignorat dari Dcuiritiam Deici ei nulla Dei notio est , saltem nihil d11tincte de Deo cognoros de gnoscit 3. 4 et 8. Quamobrem nec unquam de Deo Dod liter nimum ejus subit cogitatio. Cum igitur riaec de eo cogutare possit, utrum aflirmandum , vel negandum sit, dari Deum , qui vero de xistentia Dei dubitat, deliberat num Mimare, an negare velit dari Deum , quid tamen
fieri debeat, ignorat 3. 4i . qui simpliciter uno ict-n Demi, de ejus existentiadubitare nequit.
Exemplo em rusticus ille Lilativitate surdusin minus not. f. a90, cujusanimuin cum mimum sibi eritdemoenitario, nec de ejus ex itia, de qua nunquam cos' vis, iniquam dubitavit, quamdiu surgus ac minus perstitit. ι Sane quamdiu simpliciter ignorimini Astronom ac Phoci' Satellites Jovis, nec ullus eorum de eorum existentia,tanquam de re, cujus nulla animum subiit cogitatio , unquam dubi- . tavit. Cum vero Gisistius eos primus orbi nunciaret, MF- Ierus quod crederet eorum existentiam hypothel suae in Mysterio cosinographico dcfensae adversam, de eorum exi
sensa primum inibitabo, donec per obi iuviab d mmo em M. Atiue acto rata, ignoram
420쪽
A sinpliciter alam existentiae δε itiae, que Modum ab
at uino, ita quoque adubitatione de exilientia Dei essedi, stinguendam. Ceterum nihilhic asseritur, quod incasibus aliis non admittariu uiso ab omnibus . negant S. s.
Trinitatis mysterium, An tu initari dicuntur. Ast non ideo eodem nomine comprehenduntur Gentiles, quibus iulud mysterium ignotum est, nec ideo, quod ignorant, de eo, dem dubitare dicuntur. Ita nemo dicitur dubitare de existentia animalium in regionibus peregrinis, quorum ne iam do ouidem nomen audivit sed rideretur, qui propterea quod quiseorummassentiam norat simpliciter, meandem
vel negare, vel de ea dubitare diceret, aut cim negantibus re dubitantibus eodem loco haberet.
s. sus atheum appenine velis eum, si no au'mar AH M auri Demm m sequo=ter 8 eum, qui negat, meum pia dubito, Set ocabulam eum, Pi ignora dari Deum lac nomine comprehendesne Attilamari id irim facere licet tres tamen atheorum species duinguereUgnificaturis meaeam in tres denuo subdisinguere tenetur, facitque hoc inutiaci emiam liter. Cum enim significatus vocabuli atheus sit arbitrabit. riui 3 939. Oorol. nil obstat, quo minus codem signia ices eum, qui dari Deum non actorat. Idem deos cere licet, more inprimum.
Enimvero cum qui dubitat dari Deum, in eundem censum rescirinequeat cum eo,qui Deum essenegat i a 3. ii. , neque in eundem cum Oretari queat, quiDeum prorius ignorat s. a r. ia. , immo simplex Dei igit ruitia cum dubitino de mustentiami coriuncta non sit f. si si quis auinum appellare velit in stignificatua Hori eum, qui Deum me non assirimi, consequenter qui sus existentiam ves negat, vel in cubium'ro