Theologia Naturalis Methodo Scientifica Pertractata Qua Existentia Et Attributa Dei Ex Notione Entis Perfectissimi Et Natura Animae Demonstrantur, Et Atheismi, Deismi, Fatalismi, Naturalismi, Spinosismi Aliorumque De Deo Errorum Fundamenta Subvertunt

681쪽

moralem vocare Etlaicam Gentilem, vernaculo sermone Neoeydnischerriorat. Neque enim gentile dici potest, nisquod ex ridentia in mussive quoad actum, 'inna gubernatu, mari bina iudeducitur 3. 6λ tecum uitiles saniores insulia de diis commenta, cmm Gentilismo

non necessario connexa, agnoscentes de pl*ribus iis prae dicent quae nonnisi Deo imi conveniunt nec obligationem divinam ad actiones alias committendes, alias vero omisi mdas in dubium vocare possunt f. 974. Part. I. Theia nat), quemadmodum etiam factum esse constat. Non ideo quid gentile dici potest quod dictum vel scriptum suerit ab homine gentili , quemadmodum nec Christianum dicetur,

M , Hua est hypothesiis de dependentia inuruli

'Meis a duobus principiis, altero quidem Minis, unde sunt'vit A. bona in hoc mundo, altero autem malis, tutae sunt mala physici moralia.

Hypothesis haec antiquissima est in philosophia orientali,

praesertim Persarum vulgo tribuitur Aoransiri. In Chri- uianismum seculo tertio invella a Manete& sub nomine Mauniichaeismi propagata. Nostrum jam non est inquirere, qIs nam fuerint ceteri ametis errores, de quibus a viris doctis non prorsu consentientia traduntur. Neque jam distulere

lubet, oenam de duobus istis principiis Vera fuerit illis, sementia. Nos Manichausimim adhibemustanquam erimnum philosophicum, cujus signiscarum terminis sim circumscribit definitio, quales nobis te in in anterioribus sunt atheismus, deisinus, fatalisnus, dealismus, nulla pro sus denominationis habita ratione. ropositum adeo nobis est ad rationis trutinam appendere hypothesin , qua mali physici atque moralis nexis entia in hoc univers repetitura principio quodam independente, quod a Deo ente perfectissimo diversim, ad salvandam hujus bonitatem xlanctiqvitem, ut appareat eiu per principia si stematis nostrisi

682쪽

, veri idn nurius , pias amem demo errores Ciso qua, stolius itaque historicas nemini litem movebimus pnil Aphi munere fungentes inreiurando inore Italiac phico veram mmam collocamus.

origo eonam mimum, quae Nincensimisse; altero mirem mala, a quo derivandi physica, quam inoralia in eodem LMα,

. Absit itaque in quis sta persuadeat, quas Manichaeo in significatu hoc philosophico tribuendi sunt omnes isti errores, quos in haeresi Manichaeorum damnavit Ecclesia. Neque enim necesse est, ut, qui in Theologia vivirali ad ' mittit dependemiam mmdi a dii obii, altero,nio, altero malo, mistin dere M. enoro, quos circa religionem christianam admissi mo vitro ψο- Mam eo millim αδ n buimus enmem , . quam qui in definitione continetur. Myodsi uis phi- losophia vocabulum ferre nolit nobis non invitis substituat aliud quodcunque neque enim cum vocabulis , sed curri' ictus nobis res est, errores a Veritate secernentibus.

683쪽

Nulla igitur ratio est, quod praeter Deum, spiritiam per--tissimum 387. pari. LTheo nat. , eundemque sumine bonum; g. 699. parata. Neo nat. Datque sanctissimum Iosias. pari. I. Theo nar.), ponatur ens aliud ab eo diversum, a quo mundus dependeat quoad mala physica

moraliaci quod cum hypothesi Manicharismi, vi cujus mundus quoad mala physica moralia a principio quo dam malo a Deo diversio dependet 366o. , repugnet, necesse est, ut ex hypothesi Manichaeisini mala physica&moralia summae Dei persectioni inprimis bonitati ejusdem , atque moralis pernus sanctua ejusdem ad

Idem etiam ostenditur diret te hoc modo. Manichan mundum faciunt dependentem a duobus principiis, ait m quidem bono, altero autem malo, a quorum illo de rivanda, quae bona sunt, ab hoc autem, quae mala censentur in hoc universo β. 66 i. . ironiam itaque peculiare ponunt principium, diversum a principio bono, n, mirum Deo, unde mundus dependet quoad mala physica&moralia necesse est, ut ex eorum mente nulla essent in mundo mala physica moralia , siquidem is a solo Deo dependeat, ac pro impossibili habendum , ut quoad mala dependeat a Dco. Quia impossibile est, quod contradictionem involvit 3 9. Onu necesse est, ut juxta Manichaeos mala physica moralia attributis divinis repugnent sive contradicant. Deus ens persetissimum est I. 34.d. Ab eo igitur esse non posse videtur, nisi quod perse tum Quamobrcm cum malum quid sit in se, quatenus impersteti quaedam ipsi inhaeret i malum vero in relatione ad aliud, quatenus ad imperstimonem alterius quid consertis ari ponet Theol nat. malum a Deo

in nos pos vicitati Deus ruinae bonus est,

684쪽

- maiorem e uicipi epugnet g. 690. part L. 7-, isto Quoniam itaque Donus in alios est , qui ad

allonini pisse aio nWomovendampronus s. 69s part Lm- rito repugnare eidem videtur, quod tot malis phy- scis hominem obnoxium finiatin eundent in mala pn-xa moralia naere permittat, stu quod pennittat eum gere, inde mala physica io a neces, io cons sumtus , a . para. sevi nas . Denique Deus si citamus est, iis ut aetatem divina majorem concipere ton detur o6s parc L Nea Arare. A damobrem mn, qui sanctu, est, semper , n e velit, plod restium& nullo in casu se a proposito suo dimoveri patiatur, est seriat, duod rectum non estis ro6 4 pari. I. Theol nard;

unaetati di , rum 'Menire videtur, quod homini

concesserit potentiam libertati aruitendit eum eadem abuti permittat, quodque secerit hominem, quem liberuite sua usuum praevidebat michaeis itaque attribu

ris sivinis repugnare videtur , quod mala lima

ratia inalat huic series rerum.

Confirmam etiam aposteriori Neque enim alia ratio a Mari eis allata, cur praeter Deum admiserint principium malum, a quo mundus quoad mala physica immoralia dependear quam quod cum summa Dei persectione, ejus imprimis bonitate Tanctitate, ea conciliari non posse existia

marem. Quodnam sit istud principium, in eo ut eoin tiam omnes, qui mundimi dependentem faciunt quoad,

la ph Anio alia principio quodam malo, Fod amomops sectisuno diruersum, uec non est Ministrae Udelis tribuitur , d Hateriam mali omnis princia, istum secerint, eamquene coaeternam stamerint, dubio Procul quod agnoscerent, mala physica in essentiao nariara corporum rationem sufficientem habere, tabulam liber atis, per quem mala moralia in actiones hominum in viis

685쪽

mae inferioribus meo ore pendentibus, quemadmodum ex Psychologia constat' in Moralibus fusius declarabirin. Erumvero nec obstat, quo minus Deus quicum malus pro

isto yrincipio habeatur, quona sinoesum -- ejus iubet imputu Faustur Nobis hic perinde est, qualecun

virulem istud mali principiumst, modo ponatiua modi, vers L. innui enim in genere demonstretur, praeter Iamin virum ens siminie perfectio, nox dari alitavo quomodocunque dependeat mundus omnis corruit Manichaeismus, neque opus est, ut ad refutandas opiniones diversas de principio isto mali animum appellamus Immo si vel maxime unam earum solide desti eris, cum hoc ipso nondumpateat , an non aliud sit mali principiuina Deo i drndens Manicluesimusnon ii sub verius. Pon iniumni tedemonstrasse, quod materia non sit Deo aeterna,

nec ab eodem independens, neque ab eodem mala physica atque m alia proficiscantur, nondum tamen res

tasti, quod detur Deus malax, da tanquam autori timhuenda sunt quaecunque in haci rerum serie deprehe . duntur mala Non tamere ideo improbamus missium, quod viri docti in eruenda ueritate historica utiliter coli cant: etenim non minus historiae , cum qua nobis jam n

e tum nullum quam scientiae, quae seta nobis nunc incondique erus consta ede tueritas Nemesim Pinaiidiinx, quoa non si iniit; Memadmodum nee error iam cum salsa quadam hypothesi tanquam hecessirio Kommon admittendiis, quisalva pothesi aliustae tau

θλα depende in vita sito, aut in magione Ratio igitur,

686쪽

ut . Nimirum aut ideo existit, vel operatur, quia Dein idem existerein operari vult, aut saltem operati nem ejus, cum posset , impedire non vult. Quoniam ex hypothesi Manichaeorum repugnat summa Dei persecti ni inprimis bonitati divinae, quod mala physica& moralia instat huic rerum seriei sanctitati jus adversetur mali moralis pennissior 66 a. adhuc summae ejus persectioni, ac inprimis bonitati: sanctitati repugnabit, quod velit existere ac operar principium mali, vel quod operationem ejus , cum possit , non impediat. Patet igitur, i principium malum, a quo mala physica toralia Veniunt e mente Manichaeorum in hanc rerum seriem

66 i. y non posse a Deo dependere Erit igitur in eorum hypothesi a Deo independens DLP.

Inde est, quod Manes materiam statuerit ens a se Deo coaetccnum, adeoquo ab eodem in actitalitate sua indepem dens, quia eandem habuit pro principio mali. Facile a tem apparet, hoc pacto negari creationem proprie sic dictam,quam per pr luctionem ex nihilo definivimus 3. 697. I 6e rat. in Theologi creationem primum appellant, rim admittere nisi creationem , quam secundum vocant definiunt, per productionem ex nihilo sui, seu materia inhabiali, veluti dum corpus humanum factum ex gleba terraeia . 664

Drant Munichar, iam maia physica di morali is ac ro II dum n rum eris contenta summa Dei perfectioni, inprimis bonitati Niom ni imae, ac mali moratis permissionem sanctitati qui repet res this iso Gint. Etenim malum metaphysicum, quod in limitati eteritimonibus determinationum essentialium consistit a Iopart L Neo nai.9, essentiae a naturae rerum in ipsiis deis divinis inhaeret, nec absque eo res finitae concipiuntur

687쪽

absque eo producere f. 38 o. pari. I. Theon nat. 9 . nec a mundo aut ente quocunque singulari per miraculum au . ferre potest . I. 38r pari. I. Theol nat. 2. Summa igitur perfectiori Dei non repugnat facere res, quales possibiles lint , adeoque malo metaphysico obnoxias Per limitationes originarias fieri potest, ut actiones hominis sint moraliter malae g. 897 part L Theoc M. P. Quamobrem cum summze Dei perfectioni non repugnet facere homines malo metaphysico obnoxios, adeoque limitationibus originariis bastructos g. 37 a. 894. L Theoc nat. I, perci re rari nec eidem repugnat, creare mundum , in quo malis moralibus locus esse potest. Et quia malum phys- cum morale seriei huic ita implicatur , ut eadem salva separari ab ea minime possit s. sca. para L Neo nat. J, eoque sublato ex tota hac rerum serie ipsi permanere ne . queat omnium possibilium perfectissima f. 36. an. ι Neo nar. , Deum vero deceat facere mundum omnium possibilium persectissimum β. 333. part L Neo nat.), abusium libertatis, per quem malum moraIe irrepit in assi nes liberas I. 38 o. part L. Theo nat.ὼ pemaittere I. III. Mi Lutio na69; nec simamae ipsius persectioni reptana

quod mala physici mores tur in hoc mundo o.

Mala physica non repugnant bonitati divinae s 3. di salva Deus bonitate summa, quae ipsi est, facere potuit hominem , quem libex te abi luxum p labar s

Denique cum mali moralis permissio mini non des deceat s. 86.pari. λαλα nat. , ipsium vero deceat, quod facit, si in iis, quae ipsi insent, seu in essentia Amidinis ejus cominetur ratis, cur id vise Hrea

688쪽

bdist, quam aliud s. 33 a marco: in egesse

tis S attributis ejus ratio contuletur, cur malunt morale

potui minutiem, quari non permittere debeat. Eni vero recte agit, qui facit, cujus miseritia attributii ipsius continetur ratio 9so. Ραὰ ποι -0. Deusi liu recte agit, dum malum mirata heriniuiti quoniam itaque ianctitas divina tum est nisi constans merpetua voluntas endi, quod rectum est a. o63. n. I. καί - mali moralis permissio eidem non res 'gnat. Atque adeo patet, mala physica&moralia summae Dei

persectioni atque bonitati ejusdem non repugnare, nec permissionem mali moralis pugnare cum sanctitate ejusdem per demonstrata. Quoniam itaque Manichaeus conistrarium defendit 66 a. , quod negandum erat af. firmat. Errat, qui assi at, quod negandum erat 6 a 4 Lig. . Manichaellcitaque errat, dum mala physicati moralia summa Dei perstitioni, inprimis bonitati eiusdem ac mali moralis permissionem sanctitati divit is

Pignare statuit.

Corruit adeo per systema nostrum sundamentum Maii, chalismi, ita ut impossibile fit, ut in hunc errorem incidat, qui θstematis nostri vim omnem animo complexus. Quod- penitus inquisiveris in fontem erroris, haud difficultet animi vertes, mala phoca de moralia in hac rerumaeie eontentarepugnare videri siminiae Despersectioni quod in uniae in sipponantur arbitrimae es in univoso mi.

sume inter se cominae, consequent: Mod essentiam neces in rerim omni inter se nexus minime agnose tuti Etenim si substantiae finita fingantur subjecta vacua, quibus Deus pro arbitrio indere potest determinationes, quascunque voluerit summae ipsus perfectioni non convenire videtur, quod hominem fecerit labilemis res produ-

esi nocuar. Et tua res in universis inter se minime

connexa

689쪽

--, in actimo Dei iesitum videriar, quas bule scidia Terum inserere, quas ex eadem eximere voluerit. Unde denuo persectioni ejus summae haud convenire videtur, quod rebus homini nocuis, malorum physicorum causis, in eadem secerit locum. Difficultates itaque, qui Um' tur animus, circanis physica , rasianui seraeimum

innexa, vim suemuitur, ius es omnem paenissime convincatis sane ab hisce principiis eapendent, quae ad funibunemummii ausmi subver. tendum in demonstratisne Wopositionis praesemis ex Psemate nostro supposuimus, quemadmodum clarissime con- stabit, si eorum clemonstrationes in sua principia resolvere volueris 3 992. Log. Essentiarum necessitas uerum

nexus a priori patet per originem idearum in imelle H, vino ex ipsa Dei natura in superioribus deductami,. 'seqq. . milius indubito sere. ut, qui eam retentamente pervolvetii, modo non detat lumina ex Umolam

Psychologia haurietilla in animus ad conservandam attemtionem in longa rerum meditandarum serierited Ams, in argumento dissicillimo luce meridiana seuatur. Haec ideo moneo ne qui Logicae non satis petitus sibi persuadeat,

ex sola demonstrationis praesentis perlectione eam nasci comvictionem, quae ab omni repugnantia in assentiendo libera F99 I. 369.LU. successive enim non in instanti ac per

saltum gignitu sensit o. s93. t. ix, quemdmo similavi instincisis uberiusia captum comvit ma me em' 039 num3.Idemissem re velim dedemonstrarionibus ceteris , quibus tanquam miculis subterranes propugnacula errorum in Ineolose mirati noxiorum si enimus in hacSecti me stoma

Ni rim Moselissimus falsa hi thesis est Etenim, risi ἀ-hasem summus e Dei perictioni, inprimis bonitati divinae repugnare stiriantur, quod mala physica istoralia dentur in imando acciri uius sim min

690쪽

mali moralis permissione 66 a. , ac ideo praeter Deum Verim , em summesperfectum a 4. , angunt principium malum, ab eodem diverstini atque independens I. 663 , quo utrumque malum derivandum s. 66 I. . Enin - 'ers eriant, dum sibi persuadent, mala ,hysica M ralia in hac rerum serie contenta summae Dei per chioni, inprimis bonitati ejusdem,in mali moralis perulissionem sanctitati ejusdem repugnare g. 664. . Quoniam itaque propositionem veram pro falsa habet, qui creati

. o. 6 a 3. Manicharismus falis hypotheti ist

odii quis excipiat, Manies sinio nondum esse sus .ficienter refutatum, propterea quod Hererici, quae sub Ma nichaeorum nomine Ecclesiam insessarunt, statuerunt ma teriam independenter a Deo vi propria ab aeterno existen- tem esse istud principium , unde derivanda sunt omni nista, quae damur in hoc mundo not. f. 66 a. dubium

hoc equidem iam sustulimus s. est. λ; ne tamen ejus quid superem videlitur, sequentem a Mere iubet p

-- - Aristis Morem in e rarae a siente P. Inde nae m Lenim materia est extensim vi meam e redituni g. 34 r. tia materia μοι sed quod extensem est, a se esse neqtuis. 48. inexspin cri . n. . . interia igitur ens a se me nequit is, D. astitas est independentia existenti ab emeet 8. paret L Thea nat. a materia independenter ab en, te alio existere neqtiit.

. Manichaei admisere, Deum esse en a se Lindependenter ab omniente alio existere, ideoque aeternum esse praeter Deum vero non agnovere en aliud a se, quod itidem independenter ab omni ente alio existat, adeoque arternum

sit, quam materiam. Quamobrem fi materia non Histit independenter ab eme ilio, quemadmodum ine invis;