Theologia Naturalis Methodo Scientifica Pertractata Qua Existentia Et Attributa Dei Ex Notione Entis Perfectissimi Et Natura Animae Demonstrantur, Et Atheismi, Deismi, Fatalismi, Naturalismi, Spinosismi Aliorumque De Deo Errorum Fundamenta Subvertunt

701쪽

gitur, id juxta vi sem esse in sein per se concipi, cujus notionem habemus .essi rei alterius notionem non supponamus, sm cujus norio in alias non resblubilis. Ita is nouo extensionis non est resolubilis in alias. Iemadmodum . Caras visum est, atque adeo intelleius per ex isonem sta auid repraesentat, quod in se est,sve substantiam , quemadmodum martessinu extensin

nem pro substantia nabent. Etsi enim extensonem faciat attributum Dei constat tamen per prop. o. pari. . Unum quodque unius substantiae attributum per se concipi debe

re ex ipsius mente, hec substantiam aliter concipi posse nisi per attribunim vi intestinus 3 6 3 rum ninadeo nihil ex ejus mente in re supponit, cur eidem iust, ac ideo aetati silinantiae per Ulaim repraesentatur in inmtellectu & quod ideo respcindet, tanquam ideatumsub .

tia: ipsi ima C sese Per Causem sui sive ras a se intelligit Spiras id cujuspiadsit Sli essentia involvit existentiam, sive id , cujus natura non potest concipi lini existens des pari. I.

Spressam appellare causam sit, quod nocens a se Aci, inui, ex dentitate definitionis patet. Etenim nos en, a se definimus per id , quod vi propria existit, seu quod non

indiget vi entis alienus, ut mistat a .part. I. Theol. t. atque hinc deduximus, quod rationem existentiae in essentia sua habeat 3. I. part L Neo nat. consequenterposita essentia natur existentia II 3. Onto sigitur a se concipi non potest nisi existeris ejusque essentiamstentiam immisis, consequenter es illud juun, quod

g. 676. A dus qui Peri dum intelligit Spiris id, quod in alio est, pers is spo quod euiun concituuin M. f. .'r. I.

702쪽

m alio quid se, non explicat D. Quoniam vero modo opponis attriinio, nec praeter anta dos quicquam de substantia concipi posse desendit; ex hac oppontione intelligitur, quid significare debeat. Ninurunt attributum non supponit aliud per quod intelligini: cur

inscenti sive substantiae, consequenter nulla dari ratio m.

test, cur insitis. 4. Ontoc y, atque adeo per se inesse &per se concipi dicitur Modus itaque supponit aliquid, per quod intelligitur, cur insit, adeoque rationem in alio, quod inest, agnoscit, cur insto eis. λs. T T. Remisso generesistam Sicit vinosa, quae assia eius-Finitamdem naturae terminari potest. E. gr. Corpus dicit finitum, Oata si in quia aliud semper majus concipitur. Viae des a pari. I. 'pothes Facile apparet, finitum Spinos hic idem esse , quod si

nitatum: consequenter cum limes notet desectum realitatis,

quae in alio ejusdem generis adesse intelligitur, veluti dessuum ulterioris extentionis in corpore rectius rem finitam inivisset per eam, qua major concipi potest, quemadmodum labet exemplum, quod assere. Desinitio vero ejus ramosa fallax est, dum requirit, ut alia ejusdem

generis terminari possit, qua facile abuti datur tacite nimbrum supponitur, limitationis omnis aliquam dari debere rationem sive, ut ipse loquitur, causam. Notandum ini nere est , --fam desinitiones suas condidisse in gratiam hypotheseos suae animo jam antea conceptae, ut eandem ex iis linquam principiis demonstrare valeret; non vero eas

dem ex ipsis risu derivasse, ac inde hypothesin deduxissi, quemadmodum seri debebat. Nimirum constat, ipsim fuisse assiduum in philosophia tesima, adeoque ejus mcipiis animum habuisse imbutum Constat canesum omnia, quae de rebus existentibus cognosci possunt, reduxisse ad

duas notiones , notionem scilicet extruso sin notionem cogitationis Staruit autem substantiae cuiusque praecipuam

quandam esse proprietarem, quae ipsius naturam essemiam

703쪽

Pars II Secti Cis. IV.

rite constituit, L ad quam alia omnes refersetur. Et exoc attributo substantiam cognosci. Nempe extenso in

in longum , latum S profundum substantiae corporeari turam constituere, S cogitationem constituere naturam substantiae cogitantis. Omne aliud, quod corpori tribui potest, extensionem praesupponere , esseque tantum modum que m rei eventa, utin omnia, quae in mente reperimus, esse tantum diveri, modo cogitandi. Vid. Princi' Hiloseph se ι. I. g. a. a. s . Constat praeterea. σθ is de disse, quod clares distincta perceptione verum agnoscatur illud esse verum pronunciam, Fod Hare ac distincte percipitur , erroremque evitari, quatenus non mittitur tanquam verum, niti quod clare ac distincte perci- Pitur. Hid loe eiι. f. o. Coi stat denique , Cariorum Praeter ideas extensionis ' cogitationis admisisse quoque ideam emis summe persecti, existentiam necessariam 'cariernam involventem, quae Dei estidea, - - . I in quo adeo removet id omne, in quo aliquid imperfectu his euhmitationis deprehenditur sic est quem selum

omnium, quae sunt Messe possunt, veram caluam pronum ciat. Ac cit et . Hanc Dei ideam esse elaram distimctam, modo caveamus, ne illam adaequare omnia, quae in Deo sunt, exhibere supponainus, nec quicquam etiam in ea esse fingamus, sed ea tantum advertamus, quae revera in ipsae tinentur, ruaeve evidenter percipimus ad naturamentis si e per A pertinere. De eit , s . Vi horum princisiorum ejicit vim motricem corporibus insitam, cum elare Si distincte minime percipiamus, quomodo ex temsone sequatur, atque adeo motum quo pendet omnis

materia Variatio, sive omnium sormarum diversias para. a. f. 3 ad Deum , tanquam ad causam , retulit si cis 3 36. Spinosae animo hasce notiones firmiter infixas fuisse, satis su- Peraue animadvertet, qui in lectione Ethicae ipsus animum ad singula probe advertit. Cum igitur perpenderet, nos

rationis proprie se dictae, quam primam appellant Theo-

704쪽

. es ram&distinctam notionem non habere notionem cre tricis potentiae tanquam ab hominibus confictam rejecit, . adeoque Deo eandem non recte tribui statuit. Enimvero cum nec in notione extensionis , nec in notione cogitationis existentia contineatiar, nec ex istis notionibus necesi ita semii admist, ut extensum aliquod, vel cogitatio quindam aeterminato quodammodo necessuri eranu, cons quenter substantiam corpoream substantiam cogitantem tinitam pro entibus nec ii seu increatis non agnovit.

Nihil igitur relinquebatur , quam ut unicam admitteret substantiam, nempe Deum, de cuJus essentia e existentia necessaria, cuique sit extensio cogitatio infinita, utriusque autem infimi modificatione prodire res particulares, quae corpo nin animarum Mamne emunt. Hane adeo

hypo inesta cum animo concepisset, notiones cares, juxtae ridem, quantum ea erigebat, re mavit, 3 hine enatae sunt definitiones paulo ante propostae, ad hypothesin accommodatae, prout attendentibus satis erit manitatum, eas cum modo dictis conferre voluerint. Enatus igitur est Spino mas impossibilitate creationis cum principiis philo- sophiae inrisam combinatis ab usu criteri verit itis in ista philosophia stabiliti. Unde Spinosi um ex ei Iurus aut no- nonis tentiae creatricis realitatem demonstrare tenet ,

. aut ostrudere desint inesse principiis Careesse, quae a vero abhorrent,in quibus con s eli nato eo, quod ere neum est, sequitur admittendam esse creationem, etiamsi eam Aare,c distincte non percipiamus quemadmodum iis, quo malobis, e conscii simis.

'iri a dicitici, qui Spinossinum infestini tan mim aquam verum, seu qui hypothesin Spiras pro vera habet. ---

Quemadmodum enim pernicani dicuntur, qui hypo dies Gμ-- de solis quiete motu vertiginis atque ira attonis Telluristasendum; ita quoque Dinonita dicem

diu est, quispino hypodiesta de om immi onusium Deo

705쪽

Deo amplectinu. In quo consistit Spinosismus, supra diximus , 6 I. , atque inde liquet, quamam statuere quudebeat, ut Spinosistae nomen mereatur. Quoniam pruin

fatalem omnium rerum necessitatem adstruxit,& libertatem animae negavit ideo Spinosisti dici haud raro solet, qui re

rum omnium fualem necessitatem desendit, eamque ad ipsulionii inna nimiam diu iam ct imose proprius , sed multis semiliaris deprestendatur, de Deoin natura rerum non eadem sentiunt cum si, ac supra hic error Fatalisen universis nomine ab aliis jam sum ditaetus 3. 28. Q hunc significatum admittete

nec possumus, nec debemus, ne , qui Fatalismum nive salem agnoscit, eadem de Deo ac rerurn natura cuni pinsa sentire videatur. Et quia Apami, imputatur per consequem

tum, quod Deum cum natura confuderit; vim a quoque ad n ut blat, qui Deum cum natio con dere putana. sed cum ea, qine per consilientiam id mi , contabdenda non ει cum errore, quem quis profiten de seu magnostiti nee lame fgnificae uix nostrum finimus

Mais est---findit. Etenim attributum definit peril , quod im emo M telle- de substantia percipit, tanquam ejus essentiam ire . constituens a. . Quamobrem cum ex ipsius me te substantia per , concipiaturis. 674. , inde

D.θυ. I. Ethic unumquodque subsantia attributum per

se concipi debere. Per se autem concipitur id, cuius co gnitio non indiget cognitione rei alterius , quemadmo dum eri,dicat mur M. . .'t L his hoc est, nostia phrasi, cujus nulla datur ratio, cur insit, sed primum est, quod de re concipitur. Enimvero primum, quod de ente concipitur, essentia estis. tes cur essentialia seu deternumtiones sibi ales, quae essentiam

induunt ira i a. ων M. insint , ratio intrinseca nulla

706쪽

nulla datur cis 6. OHOL2. Attributum uatur cuni de terminationibus essentialibus confindit.

Nemo, puto, in eo haerebit, quod dixerimus per se concipi nosta phras idem esse ae nullam habere inexistentiae rationem intrinsecam. Etenim si nulla datur ratio imtrinseca, cur quid insit, nihil in ente reperire licet, per

quod intelligatur, cur infit f. 6. Onto , Non igitur inente praesupponerulum aliud quid, ut cognoscatur, id ipsi inesse debere, atque adeo cognosci hoc potest absque prinsupposita copii; ne alterius, consequent ejus comtio cognitione rei alterius minime titiliger Enimvero una θμmfam per se concipitur id, critas cognitio non indiget co-

qnitione alterius rei per Scho prop. 3 pari. r. Bhie. N stra igitur phrasi per se concipitur id cujus nulla datur ratio inninaeca in ente, cur eidem inst. Nullum adeo dubium superesse potest , quin Spinos attributum appellet. quod nos esse alium seu esset ae nomine insignivimusr 3. DI), novom receptae philosophorum cons uter L 16ν ωαποί , ex ipsis rebus ratione coi sentiente deriv quemadinodivno demonstrationis nostris ontologiacis abunde patet , i et Ons , non vero, quod si sancit noti g. 6 7.), in Matiam hypotheseos animo iam conceptae ad arbitrium confictae Equidem cum desinitiones nominales arbitrariae sint, nihil referre videtur , quod Θμnina attributum appellet, quod Vulgo essentiae nomine im

i turi hibes, eu---de attributo

iis semisu in sum ima--quora eademve tua, subsistere videtur . etsi diverse vocabulis eviratur.

Eniimur, esita sese haberent, ius m enorem desinurion nominales, praesertim verbis ambiguis concepta; qua les in definitiones Spinos nemo negabit, qui lassiciente

acumine in iis praelustrandis utitur , in abusum trahantur. Etenim notionum, adeoque etiam definitionum Isa. Gix demonstianda realitas estis, II. e . Log. , ante quam iisdem ad aliaride colligendautatis, ne notioniblis a

707쪽

praesertim cum per definitionem nominalem nondum pateat rem desinitam esse possibilem f. I9I. Log. . artesin vero, cujus principia amplectitur innofa quantum hypothesis admittit, cui conformiter eadem immutavit γοι. 3 677. , notionem pro reali habet, si ouid clare diffisecte percipit, seu ut Spinosa loqui concipit, a ra&dinstincta perceptioie non desinita sim Hii & imsi parum sollicitus de desinitionum sumim realita

te ex incenda, iisdem utitur tanquam principiis concessis. Probe igitur notanda est essentialium atque attributi confuso ab eodem facta. Confusionem hanc attributi cum determinationibus sientialibus negare nequit Θινu Asa Diter te enim Spinosi assumat, attributum percipi ala quam essen tiam Lbstantiae constituens , 673. : essentialia vero, seu,

quod perinde est, determinationes essentialesi, Iaa. Oneto essentiam entis constituunt s. 14 3. tol. .

terminationibus essen salibus, quae essentiam entis conub ruunt 343. id consendit β. 679J, iit adeo attritatum ipsi sit, quod dias essentia entis appellatur, adeoque primum, quod de re concipituris. 344. loco. Eni in vero quae ad notionem entispertinent, absque notione se, stantia intelliguntur, quemadmodum in demonstratiosi bus Ontologicis abunde paret, quae G s. 't. r. a.

onia leguntur,in notio linantiae usui loquendi consisse semis s. reti. OHA. notionem potius inris supponito. 768. OHOLI Minus recte igitur ii definitione jinosisna attributi notionem ingreditur notio inantiar.

Non sine ratione Spinose notionem substantiaris notionem attributi insuri. Etenim cum definitionum suarum realit,

Om sumat, non Probet, propterea quod ea sibi concipere

708쪽

videtur quae in definitionibus continentur, ea autem Vera esse sibi persuadet , quae concipimus , seu quorum habe-- mus conceptum , aut 1 cum caris loqui vesis, quae ct

rein distincte percipimus hypothesi suae demonitiandae hoc pacto attributi definitio iraemi, Hinc usum alias non habitura. Erroneas adeo illationes delectimis propositi nem praesentem notare debet.

Aodus vinos a b --inis porri si Δει -- -- L o DLtiis. Desinit modum per id, quod in alio est, per quod nos framea etiam concipitur s. 6r60. Quoniam juxta ipsem omnia, s --

quae sunt, vel in se, vel in alio sunt, per ας . pari. I. - .

Miri esse invi Messe in alio sibi mutuo opponit Ram obrem cum in se esse ter se concipi dicat id, cujus co festio non indiget cognitione alterius, per choLmis. g. m. i. in alio es, per aliud concipi dicendum est illud, cujus cognitio indiget cognitione alterius, adeoque intentigitur per aliud, quod enti inesse concipitur, conseque ter inalto,quod entiinest, rationem sessicientem habet, cur insit, vel saltem 4nesse possit Lissi on M.). Enimv ro quae praeter essentialia enti sunt, ea vel ad attribi in proprie sic dicta, vel ad modos referenda s. i q. Onia. . attributa ludem rationem si cientem in e sentialibus agnoscunt, cur insint uer. -οιν, atque adeo cum essentialibus una ponuntur inente s. 18. Omia D. est in Asilam essentialibus ratio tantummodo sus, ciens continetur, cur modi inesse possimis i6o OHOL , consequenter postis essentialibus tantummodo eorundem tonitor possibilitas i8. ad modi igitur ab attributis, piatenus haec ab essentialibus distinguuntur, disistranti probe a se invidem separari debent. . Quamo, rem pater, Si se' modos ab attributis proprie sic dictis, Rrr a quat

709쪽

quatenus nimirum ab essentialibus separantur , non es.stinguere. Videmus itaque, possum in notione entis omnia inter se confiindere&incautis methodique gliam vis, um o, scintitate Ac ambiguitate imponere. Qui notio contolo

sicas, quas distinctα efficimus in O ogia, probe peripossit isses Spinosismo faciles bis,'iu philos maei sim neglectui debetur. Unde patet, quantum a cro Nerraverit artesus , dum sibi aliisque persuadere conatur, quasi termini philosophiae primae non multa indigeant ex

plicatione , sed per se laus intelligantur. s. 68 a.

Spi a mari m sui mi amomi ente iae faudis Etenim modum delinit per id , quod in alio est,' per quod etiam concipitur s.676J; substantiam vero per id , quod in se est di per se concipitur β. 674. .

Quoniam itaque omnia, quae sunt, vel in se, vel in alis iuniperam L patri. I. EtL. id, quod per aliud non potest concipi, per se concipi debere, pes M. c. cit. --dus in se nnn est, nec per se concipitur. De modo igitur negat Spinosa, quod de substantia assismati . os. δQuamobrem cum propositiones oppositae sint, quarum ima negatur, quod altera assirmat. α88. υ; hae duae propositiones A est in se ter se concipitur, Anon est in se, in se non concipitin , sibi mutuo προ- nuntur. Patet itaque θυυμ modum opponere subibuHtiae. ιν cruit m --

Esse in alio 4er aliud concipi, cum modus definiatilrici id intio in alio est, per quod etiam concipitilr 3. 676. non prorsus idem signincantu alias enitar

racio, quod eo in alio, pr incari non potat, quod per aliud

710쪽

aliud concipiatur s. 98. 23. g. . Per aliud conci pitur, quod cognosci nequit, nisi praesupposita cogniti

ne alius per Suo op. I. pari. I. Erisci hoc est, nΟ-stra phrasi, quod rationem, cur sit, in alio habet, quemadmodum supra jam notavimus mi. g. 679. . Quoniam itaque posita ratione sussiciente ponitur id, quod per eam potius est, quam non est ira 3. Onc , ii illa actu ponatur, etiam hoc actu ponetur, si vero illa tantummodo spectetur, tanquam quae poni possit, hoc etiam spectarii quit, nisi quatelius poni potest, consequenter quoad possibilitatem. Quamobrem cum quid dicitur concipi. per aliud , hoc ipso satis intelligitur, quod non intelligatur

possibile nisi per aliud, cujus jam nobis perspecta possibilitas, adeoque esse in alio non nudam positoilitatem, sed quid amplius exprimere debet, consequenter ad existentiam simul resertu Unde in alio esse simul connotat, rationem exibstentiae lassicientem quaerendam esse in alio consequenter quod in alio est, ut existat, vi alterius indigere. Enimveroens ab alio est, quod vi alterius indige ut existati .a .part. L Neol nard. Patet itaque SHU- modum cum ente ab alio confundere era adterum. Quo maiore itaque missio atque acumine des tiones ἔρι-

nos pervestigamus, eo plus confusionis notionum a se in- . vicem distinguendarum deprehendimus. Quodsi tamen hicureumaue desiderari patiaris , inde insere facile admittes,

quae vitio non possunt, consequo te nubempro Iunoiis amplecteris. Non igitur uiniis videri debet opera. ouae in eo mitulis definitionibus .isse collocatur. Substantiae

opponini accidens f. 68. rot), enti autem a se ens ab alio l. 27. yso. I. Theocnat. . Quamdiu adeo demonstr tum non est, substantiam omnem esse en a se, ita ut en a se& substantia pro Synon mis haberi possint 3. 33o. Log. ἐ