장음표시 사용
51쪽
De Magistro militum, Tit. VI. si
lesius it. Franciscum Lotharingum, Almatiae Comitem, Ducatu simul auxit & Patriciatu: ita tamen, ut si sine liberis masculis decesserit, Ducatus quidem vigeat, Patriciatus vero etiam intereat.
D E capite Patricii, nisi maximis comitiis, perque ipsos Fraciae Patricios serri non debere. Ideoque nihil obsuturum,quod aliter antea in Aremoricae Britanniae Ducem constitutum fuisset. Placitum Re
gium, Patricium, Curiale, V I. Non. Mart. M. C C C. L X X X V I.
o Lixi Amplis. Ordini is honos est habitus, ut iuri Praefecto, &Tribunis militu in Curia sedetibus etiam militu Magister a Principe
creatus,sacramento diceret: idq; IIII. Id. Octob. M. CCCC. Lxv.
MAGisTRo militu, qui maiestatis accusatus, Antoniana in arce custodiebatur,lege per Recuperatores interrogato,disceptatum est, an interrogatorii &resposorum in oculis atque auribus Curiae, eius dignitatis atque amplitudinis reo legendorum gratia, adducendus esset ipse:an vero ad eum in arcem in Curia proficisceretur. E TP L A C v I T esse proficiscendin Cal. Decembr. M. C C C C. L X X V.
De Cancellario S codicillaribus o
cENTUMVIR ALIs Curiae placita, nonnullaque alia, ad exemplum pertinentia omnia,& quasi quosdam iuris dicedi canones tractantibus nobis, nihil ab instituto abhorrere visum est, si de prisca iuris ipsius praesecti, ac Nomophylacis nostri quem vulgo Cancellarium appellant) aliquid etiam diceremus: tum quod ea inter eius seculi placita insignis memoriae, exemplarisque autoritatis offendimus: tum quod nisi fallor) sacrosanctae vetustatis monumentum est, quod admirari, colere, venerari sere dixi adorareὶ debeamus.
Anno salutis M. CCC. Lxx III. XI I.Cal. Decembr. um Dorma .
tio Nomophylaci vita lancto alius sufficiendus esset, Rex Carolus
52쪽
sa Placitorum Curiae Liber III.
quintus,cognomine Sapiens, Proceres, Patres Coscriptos,octouirosa libellis, Rationales, non ullosque alios ad se in Curiam accivit. Quicum ad centum triginta adessent, eos e conclaui exire iussit, ita ut solus cum Actuario,& Blancheto Amanues suo remaneret. Postea sigillatim omnes ad unum inclamatos atque inductos, iureiurando adegit, ut fide bona, quem e Rep. Nomophylaciae putarent esse praeficiendum, sue sacrum, sime profanum hominem indicarent. Datis suilragiis, Petrus Orgemontius, Latiniacen .Curio summus, centum quinque puncta tulisse compertus est. Tum ille cum inscitiam tum alia multa maximopere excusare. At vero Rex,tot tantiss-que suffragiis comprobatum, sibi etiam probari testatus est, fgnaque ei codicillaria in manus dedit. Quibus acceptis ivsurandum
acrosancta per Euangelia, ita conceptum est. Firmas, Orgemon-- ti, Regi te obsequentissimum sere: te illi, quod eius ex dignitate at- que e re tum Regia, tum publica esse cognoueris,ad quem res cun- que pertinebit, optima fide consulturum: patrimonium eius rem- que pub. pro viribus tutaturum: nulli alii Domino te unquam ad dicturum: togam, pallium, autoramentu, munus,fructumue alium . a quoquam alio, praeterquam si ipse volet, non accepturu : perso des gratiamue, nihil unquam facturum: &sicusquam alii Domi .. no Dominaeue obstrictus es,suerisue, eis sua omnia renuntias. Quae in verba ab ipso iuratum est Orgemontio. Porro quatuor Curiae Principes caeterosque Curiales, ipsos etiam Regiae ac publicae aduocationis Triumuiros tum temporis &ad nostram sere aetatem, Curialium suffragiis a Principe creari solitos, nemo, qui vel sorum salutauerit, ignorat. Sed eo tandem res deuenit squo facto, qua ratione, quibus artibus viderit alius) ut Principibus imperium legibus ac moribus solutum sibi vindicantibus, sua ad Curiales suffiagia cassa atque inania redirent.
v II. Cal. Decembr. M. C C C C. I. Cum Bitardus a Praesectis rationum missus in carcerem, Curiam, ut iustum iudicem appellasset. & se a Nomophylacia, aequitatis oscina, iniquitatem, utpote prouocatorii diplomatis negationem abstulisse quereretur: Curiae verbis Nomophylaci denuntiatum est, diploma vi consgnaret : si
53쪽
pernegaret, ipsam ab eo causas sciscitatura. Is,ut audiuit Curiam Venit, reque cocertata prouocatoriae litis sibi cognitionem arrogauit. Dictum tamen, Curiae Conscriptos ab eo in consilium esse adhibendos . In quo mihi videre vidcor velut incunabula quaedam earum rerum, quae pol ea nostra aetate, ab aliquibus dcfagnata sunt, quos sata opportunissima sustulere. Iam tum scilicet) inclitiantibus temporibus, delibatam summae ipsius Curiae dignitatem atque autoritatem. Iam tum principem hunc Magistratum, spiritus antea inauditos assiimetem,&iuridicam iustitiam exarmare incipietem.
Nos TR A in Gallia summae cuique Curiae Regiorum codicillorum ossicinam, velut asseclam propemodum necessariam, esse a tributam, nostrorum hominum fere nemo est qui ignoret. Recte igitur Curia vetitum voluit, ne quis de rebus intra suae ditionis fines agendis, alibi Principi supplicaret: nisi sorte Delphos adire malet, hoc est, Regii oraculi antistitium. Cuius diplomata efigie Regia obsgnata per omnia tribunalia,infima,summa, obnoxia,liberaque suo iure sibi vindicant imperium.
54쪽
DECERNENDAE in exteros pignerationis quas vulgo Reprepsalias appellantὶ ius & potestatem, quam nunc penes solum Principem esse videmus olim Curiae suisse, id inter caetera argumento effepotest, quod ab ipsa Curia Maturino Bruxio decreta est, x v I. Cal.
s i exercendae prouocationis potestatem Nomophylax non secerit,an ideo protinus deuoranda sunt ea catapotia quae is unde prouocatum est, obtulerite Minime vero. Quid igitur ad Themidis ius dicetis aram, hoc est, summam Curiam,confugiedum,& oraculum inde habendum :utpote cum de Barri Praesectura militari prouocatio esset, v. Id. Dcccbr. M. C C C C. V,de Curiae sententia, ad Nonaophylacem missus est actuarius, ut quos prouocatori solennes codicillos ille negauerat Curia vero cocesserat,ipse uti ius erat)obsignaret: quod se facturum respondit. Priscae huius dignitatis atque autoritatis characteres, adhuc in Curia cernere licet quidem, sed plane mutilos ac propemodum exesos. Siquidem a Nomophylacia prouocator huiusmodi ope destituatur, auxiliares Curia manus porrigit implorati: neque a solennibus codicillis alio differt Curiae mandatum,quam quod ipsius Curiae verbis concipitur,sagnoque eius ob signatur, &eo, nouis de rebus non designandis nihil interdicitur. Quin etiam si ab ea officina, morbosae liti in Curia decumbenti medela coparari non possit Curiae placet de postulatione litigatores audiri, εt ius nihilo secius reddi quam si esset impetratu diploma. Sed ea nihil amplius agit in Nomophylacem, pro imperio ac potestate. Sic enim Franciscus Valesius primus, postliminio reuersus costituit in persona Antonii a Prato Nomophylacis:in quem dum Princeps apud hostes ageret, ipsa coeperat animaduertere.
A PRAEFECTIs rationum Regiarum, Curiam appellari pos-
55쪽
soL ENNE prouocationis exercendae mandatum, quod prouocatori, sibi munus Amanuensis a rationibus, per ipsarum Praefectos cotra ius& fas abiudicatu quiritanti, Nomophylax, Regis patruorustudia causatus, negauerat,Curia, aduersus eam impotetiam,auxilio quasi Tribunitio implorata, cocessit. V.Cal. Febr. M. C C C c. I. Quod mandatu Praesectus urbi cui pro rei grauitate, haec erat data prouincia, eo die executus est, tametsi Rationalibus illis Curiat impertu ac potestate detrectantibus, &tergiversatione eludere machinatibus.
ARvERNI Ducatus sic enim id genus ditionem appellant)donationem a Rege Duci Borbonio factam cum minime admittendam Curia cenulisset, Presaectsque rationum eam contra comprobassent, & Cognitor Regius ac publicus Curia appellasset, Nomophylaxque iuris praesidium hoc est diploma prouocatorium semel, iterum ac tertium ei denegasset, Curia, veluti Regio imperio & Nomophylace maiore,impertiit. V I I. Id. Decemb. M. C CCC. XV .
PROVOCATIONEM a Rationalibus interpositam admiserunt ac iudicarunt, x II. Cal. Apr. M. CCCC. Lx III I. post Martinalia.
D E diplomatis,quae cum sumae Curiae tum etia Rationalibus apud se palam recitari,atq; in acta publica referri Princeps iubet quo ordine id fieri deberet, P cui τὸ Rationalibus esse incipiendu v ii. Cal. Sept. M. c C c C. x C V. Merito illud quide . Nam quod ad mera rationu dispunctione attinet,&quam vulgo C uti linea appellat, licet potestate sint prouocatione superiore,sunt tame in caeteris obia noxia atque inseriore. Quid ergo,ctim id etia Praesecto urbis alissue obnoxia iurisdictione magistratibus iubetur, non ide obseruamus Et puto in causa esse, quod Curia hi quide summa, eiusq; praescriptantiquam no agnouerunt:illi vero non modo eius imperiti detrecta- 'rut, verum etiam sunt de pati potestate sere semper ausa cotendere.
Li T I s a Curia ad Praetorianum consilium auocamento non es-
56쪽
16 Placitorum Curiae Liber IIII.
se parendum. x I. Cal. Martii M. CCCC. XXIII.
k p RAETORiANo consilio prouocanti, prouocationis exercendae potestatcna fieri, eamque in rem Curiales codicillos illi dari
placuit. x III. Cal. Mart. M. CCCC. XCI.
1 N omnibus diplomatis, in quibus ordinis Ampliss& Praetoriani Cosilii mentionem haberi cotingit,ipse semper Ampli Tordo praeponendus es iquod & Carolus v iii. rescripsit,& in acta publica regestum est, Idib. Iun. M. CCCC. xc IX.
DER ai Navs Sudarius, ob delictum, pecuniae damnatus cum prouocasset, duas aduersario Rhemorum Archiepiscopo dicas uno eodemque diplomate impegit. Altera ad Curiam, exercedae prouocationis gratia : alteram ad Viromanduae prouinciae Praesectu. sui ecarcere dimittendi causa, si iudicatum, in fiduciae speciem faceret. Hanc diplomatis partem Archiepitcopus impugnas, ab eius executione prouocauit, causatus semel interposita,& in Curiam inducta prouocatione, Curiam, non alium Iudicem ullum, non modo de prouocatione sed de aliis omnibus, quae prouocationem contingerent. esse adeudam. Defendebat Sudarius,quod de sua ampliatione molitus fuerat, innumeris exemplis esse factum: conceptas dipi matum formulas quae Cancellariae Protocola vocant in id aperte ostendere: praeduru sere, si quis in vincula coniectus, hocce praesita dii tanto locorum interstitio, petere haberet. Per Marillia cum Re gis causidicum Regius actor & publicus intercessit, contendens ea in re neque exemplis, neque conceptiS diplomatum sermulis quicquam esse tribuendum. Vera enim exempla non esse, neque receptos mores, sed abusum potius & corruptelam. P L A C v I T AD chiepiscopum recte prouocasse: Sudario tamen potestatem fieri, sua illa de ampliatione,ipsi Curiae supplicandi. Ex tempore, v. Cal.
s i erroris obtentu, oblationalis Curiae placitum sub incudem re uocetur, rei retractationem ad Centumuiralem Curiam pertinere,
57쪽
Iohani Monario diplomate excluso pronuntiatu est, resque postea
iterum iudicata. Pridie Non. Ian. M. C C C C. V I I. .
iNTER Amplissimae Curiat Coscriptos, & eius, quam Oblationuappellant, contentio, quod ambae summae sint iurisdictionis, semesiuidem est antiquus: qui certe non ita pridem excitatus, tantum: cit incendium, ut basilicam, cuius septis utraque Curia concluditur, statim dixisses conflagraturam, nisi, veluti magnis imbribus ad illud restinguendum e caelo demissis, Regis autoritas intercessio sit, eiusmodi tragoediam ad suum theatru auocantis, &interim pro summo imperio ac potestate, utrinque silere iubetis. Quarto Non.
Mart. M. C C C C. X X x V III. cum Vnus Apparitoru Curiat, cuiuspiadebitoris equum unum & alterum a se pignerat auctione addixisset, publicani vectigal eo nomine debeti contendetes, ad primarios Oblationu iudices quos vulgo Selectos vocat,in Apparitorem agere occoeperui. Tum Apparitor ius sori praescribere. Publicani ab illa Oblationu Curia impetrare, Apparitori ut inhiberetur, ad alium, a se iudicem ne iret. De quibus cum a.summam Cutiam relatum esset ac disceptatum, Oblationum Curiat,in persona Curionis,Fani D. Mauri a fossis Hetaeriarcho, centum argenti librarii, squas aurifices marcas appellare solentὶ multa indicta, iusserunt, factum ut insectum facerent, eaque eis causa esset in posterum sacrosancta. Caeterum publicanos, eumque Apparitorem, qui oblationalis Curiae inhibuerat imperia,ducendos esse.
s v M M i s vectigalium iudicibus ab Amplis. Ordine vetitum est, ne, quemadmodum ipsi constituerant, reum tormentis perge
rent interrogare. III. Id. Febr. N. C C C C. X C v I I.
o D apud nos, Rege novo, omnes, qui magistratibus, osciis, muneribus Regiis quibuscuque antea sungebatur, nouis codicillis, post hominum memoriam, habent redintegrari, dici potest, Rege)ecessore mortuo eos iam non esse qui fuerint,&lius quod pintuerint, non posse. Sed humanum est, atque etiam e re Principis populique, ea ratione non induci iustitium. Et sertasse non abs re
58쪽
18 Placitorum Curiae Lib. IIII.
fuerit existimare, eiusmodi ministros Principi approbari, donec aliter ipse costituerit. i T A Q v E cum allatum esset de obitu Ludovici x i, placuit Curiales omnes suum quenque munus obire, interea dum ad nouum Regem de Curia nouis codicillis instauranda ora
tores allegarentur. III. Cal. Septembr. M. C C C C. L X X X I I I.
IvDICIORVM podus atque autoritatem magna ex parte pendere a iudicatium existimatione in hominum opinione consecrata, neminem dubitare puto. Exierint illa, quatum voles,ab ultimum iudicandi potestate praeditis: aresta placita,consulta, decreta, quan tum voles appelletur sint etiam mon esse tamen apud se tacitus cxistimabit quisquis eos a quibus exierint, nihil iudicis, praeter nomen umbramq; inanem habere, sibi persuaserit. Itaque permagni, etiam publice reseri, cum nullius laedi famam, tum eorum maxime qui iudiciis praesunt.Quam in sententia, V III. Id. Aug. M. C C C C. X C I, Causidicis iussum voluerui, ut orantes, Curiae maiestatem ac dignitatem comiter obseruarent:vetitumque ne Curialium cuiquam,nisi petita Curiae venia, obtrectaNnt. Quod si secus facerent,lcirent se pro arbitrio esse luituros.
1N litis institorem exeo hominum genere, qui veteribus sequestres, hoc est corrupendorum iudicioru conductores, appellabatur, nempe qui aureu num una unu & alteru supplici libello inclusum, uni ex Coscriptis obtulerat sic animaduerti placuit. Auru in cereum insumi que ille ab uno Apparitoru obseruatus, ad Diuae deserre haberet eiusmodi institoria perpetuo abstinere iussus, III. Non. Iun. M. C C C C. x C I II I. Audiuimus nostra quoque aetate fuisse,atq; etianunc non esse non puto, tanta integritate cocinentiaque Iudices, ut
non modo ab auro quemadmodu ille,sed etiam a quibuscuque siue donis siue muneribus teperarent. Extitisse etiam statne adsuc nescioὶ quibus viscerationem accipere,altaq; id genus munuscula,quibus litigatores Iudicii gratia aucupari solet,religio non est Vlpiani ut sibi persuadebat sentetia stetis imo vero diui Veri, & Imperatoris Antonini autoritate: quoru epistola ab Vlpiano recitata sic habet:., Quatum ad xenia pertinet,audi quid sentimus.Vetus prouerbiu est,
59쪽
M olim πυτα, ζα -πm, ουτε-- . Nam valde inhumanum ., est, a nemine accipere, sed passim vilissimum, & omnia auarissim v.
.. Quibus ipse Vlp. ut illi inculcabantὶ subiungeret, id quod manda-- tis continebatur, ne donum, vel munus ipse Procosel, vel qui in alio is ossicio esset, acciperet, quidve emeret, nisi victus quotidiani causa, - ad xenia non pertinere: sed ad ea, quae edulium excederent usum. - Laudabant praeterea Modestinum inquientem, Plebiscito quidem .. cinneri,ne quis Praesidum munus donumve caperet: sed, nisi escu-- lentum, potulentumue, quod intra proximos dies prodigeretur. At praefata venia,quaeso, videamus, rectene an perperam ii autores an teli ac laudati fuerint, atque etiam nunc laudentur in dies. Quod nullo prope negotio mea quidem sententia j conscquemur, si illius ac nostri teporis Magistratuum, atque etiam xeniorum inieri
mus rationem: non eam, quae exactam eorum omnium differen
tiam ponat ob oculos, sed quae huic nostro instituto faciat satis. Erant certe quidem illi, fueruntque, quandiu ius,imperii causa, non est violatum,temporarii omnes:nostri vero perpetui hoc est insontis vitae comites.Procosules & Praesides quandoquidem ad hos proprie pertinent illae sententiaeὶ ut quaeque cuique prouincia sortitione obtigisset, ad oscia proficiscebantur, re priuata neglecta, publicam administraturi. Nostri homines, Magistratibus, qua quisque potest ratione comparatis, domi pene omnes munia obeunt, & ex
Republica strenue conficiunt suam. Qui fit, ut quibus ii ius dicunt, sint ipsi ciues, municipesve, illi prouincialibus luis essent hospites: atque adeo iis recte dari non possint,quae illis iure dabantur, xenia. υνος enim peregrinus &hospes est. Uno proprie donum non quod ciuibus, municipibus, tribulibusue nostris, sed quod hospitibus da-
., re solemus. De Magistratibus erat in lege X II. Tab. Donum ne is capiunto, neue danto, neue petenda, neue gerenda, neue gesta po-- testate. Quod quidem, donum omne vetabat, Magistratus omnes tenebat, nullum excipiebat. Ex quo iure manavit lex Iulia repetundarum, & Plebiscitum illud ex Modestino prolatum: quo, ne, quod aliis omnibus licebat, suis Romanorum Magistratibus, etiam hospitibus, non liceret: & xeniis hoc.est, humanitatis & beneuolentiae notis abstinentes, plus aequo rigidi, immanes ac barbari a
60쪽
6o Placitorum Curiae Lib. IIII.
prouincialibus haberentur, muneribus, donisue rursus prohibitis, xenia permiserunt. Sed quibus etiam modum adiici placuit, ut
neque morose in totum magistratus abstineret, neque auare modum excederet, & ad munerum qualitatem, Xenia non produce
retur.Quod postea moribus dilatatum, Iustiniano Imperatori constitutione coangustari, imo vero aboleri placuit. Vetuit enim ne qui ad officia mitterentur, a quoquam subditorum quicquam acciperent. Et Dominico, Praetoriorum per Illyricum Praefecto, rescripsit, Defensorum ciuitatum cupiditatem esse refraenandam: ut
nihil a subditis caperent, praeterquam quod ex publico praeberi solebat: aut si nihil inde praeberetur, id quod vetustas inculpata definisset. Vnde colligebat Accursus, ne huiusmodi esculentum quidem, potulentumue Magistratusaccipere debere,nisi salaria non offerrentur. At Iudicibus nostris, praeter annua quae a Principe numerantur autoramenta, ab ipsis etiam litigatoribus, pro tragematis quae oliin Vera ac germana, eaque perpauca dabatur, aurum dependitur,
idque pro ipso eorum Iudicum arbitrio ac volutate. Vidi equidem, qui praeter baec praemia, tisce, quas diximus,sententiis, & veluti consignatis autoritatibus mordicus arreptis, gloriaretur, semper aliquid ex eo capturarum genere, apud se de unco in popina pendere.Audiui, qui ad foedam satis alioqui sordidae uxoris auaritiam ita conniueret, ut quae ex eiusmodi esculentis superessent, cupedinariis crederet,unde consecta summa, vectigal tandem constitueretur: rem prosecto pene omnium,quae Iudices contingere possunt,sordidissima. In summa nisi maxime fallor)quae nuc Iudicibus,hoc esculenti, potulentsue obtentu dantur a litigatoribus, xenia non sunt: vera sunt intertrimeta aliis leuissima aliis non ita tolerabilia:sed quae vix
est qui subeat, nisi qui vel sine iis quod a Iudice consequi debet, non existimet,vel cum iis,quod non debet,speret se consequuturum.
CAROLO V i. mente abalienato, patruis ad Reip. gubernacula sedentibus, clauumque tenentibus, Arnoldo Corbia Regii oraculi antistitio Praefecto, sertasse ut Principe, ita & Rep. laborante, erupit edictum quo haec sere, ut in x ii de Senatoribus habebantur. Am-- plissimus ordo vitio vacato. Caeteris specimen esto. CAcripti sontes