장음표시 사용
201쪽
erassae sint,idola ouaedam no disti milia his quae aliquado a nubibus
gignuntilr,reprςlientantur,ad eos etia colores vergentia,qui in ipsonum ore reperiuntur: nam pro modo coloris ipsius humoris non mlum idola, sed etiam res exteriores colorari uidentur. Similes ferὁ affectus faciunt visuales spiritus, quos multos esse oportet, & instar
aetheris puros ac splendidos,si pariter proxima longinquaq: disce nenda sunt.Vbi enim puri quidem sint, sed pauci, proxima exquisite, tagitis submota nullo pacto discernutur. At si e cotrario multi &impuri,longinqua cernit, sed obtuse. Si in utroque peccent, neque longinqua, neque propinqua exacte discernit. Sed&cornea uocata Cornea mon- membrana,ctuae ante pupillam posita est, si crasistor desii rue suerit, bra eouia. uisum obtusum reddit. Si humentior, non solum obtusium, uerum quasi per nebulam uaporem,caliginem uel senati uidere facit si colore uariat,pro illius natura uisio peruertitur.Longe aute magis uia sus impeditur, si uel phlegmonem aliumve tumorem,aut sulpurationem,aut ulcus patiatur. Qu6d si cuncta haec effligerit, uix fieri poterit quin ex rugis in extrema aetate cotractis, uisus hebetetur. Super adnata quoq; membrana dum inflammatione patitur, per accidensuistim impedit comunicato uidelicet reliquis partibus nocumento,
V sicuti'quandoq; magni palpebrarum tumores . Chemo fis uero &pterygia, no ex accidenti,ted perse,quando uidelicet pupillam op tiunt. Et hi quidem fere affectus sunt quibus octili laeduntur: si quid
uero deest,ex epistola de exterioribus morbis peredum est. Scio autem te dicturu , haec nihil ad rhombum, quanao nominis notitiam, non rerm literis epistola pollicetur.Scias autem uelim, maiorem
horu affectusi partem propriis carere nominibus :& si qui sunt qui
propria sortiti sani nomina,ea ab alia epistola sunt petenda. Haec autem hi eluti parerga epistolae addidimus, scientes uix reperiri membrum quod tot morboris genera perpetiatur,& in quoru agnitioneso plus medici hallucinentur, quum tamen inter in striimentalia mem-Dra fit minimum. Vnitiersa tamen haec morborum cogeries, in eam
quam ab initio proposuimus recidit diuisionem: quia uidelicet si
magna sunt uisum ex toto aufertit: si minora, uel minuunt uel per-Memini. Aufertur autem uisius uel absq; manifesta passione,&amau Amaurosin rotin uocant Graeci, Avicenna uisiis destri ictionem, recetiores guttam serena: quod fere adii enit, ipsa ut uisiua uel in se,uel ob inurumentu per quod ad Crustalloidem fertur,visualem uidelicet neruis, laborante. ela manifesta,&tunc ad aliquem illorum affectuum refertur, quos in alia epistola nominatos, hic per diuisionem uestiga-6Q uim iis & exposuimus. At si non in totum uisus deperijt, sed non recte fit,aut qualitate peccat, quia scilicet quae uidenda non essent cernit,& parorasin Graeci, Avicenna imaginationem uocat: aut quanti Parorialia tale, quia scilicet minus uident:& li manifesta sit causa, ex supe Ii 'inaue. rius dictis est quaerenda , eliisq; nomen ex alia epistola peten dum: si immanifesta, aut noctu interdiuque perpetua, amblyo- AmbAonias. piam appellant Graeci,& mi Hatome qui patiuntur: nostri uisus ob
scurationem, & qui magis Latine loqui uolunt, uisus hebetudine,
202쪽
Celsus oculi caligatione. Aut interdiu quidem recte,occidente sole Stipes. imbecillius, noctu nequaquam cernunt,& nyctilopas uocat Graeci, Latini lusciosos,&nu sciti ollas, Celius oculoruimbecillitate, nullo
ei alio nomine inuento. Aut e cotrario noctu praeter caeteros, inter
diu hebetius, Avicennaasiarem nominauit, Greci uidentur & hos dicere nyctilopas,sunt tamen & qui inropas. Et de morbis oculoria ui Μοtus Oculii'. sum impedientibus satis sit dictum. Motus&ipse uel in totum de-
unde udatur. 'erit, lecunda neruorumc5iugatione oblaeta, aqua sex musculi oculum mouetes uim motricem accipiunt. Si uero no totus neruus in ipso trunco laedatur, sed aliquis eius ramus, unum ex sex musculis nuper dictis componens, ille tantum odo motus impedietur qui a - niti sculo laesis fieri consileuit.Constat autem oculum introrsum,extrorsum sursum, deorsum, dextrorsum, sinistrorsum, a proprio αsuo cuique motu accomodato musculo moueri. Sexcuplex igitur nocumen tu in oculi motu pro alius & alius musculi uitio potest co- tingere: aut enim retro actus extra ferri no poterit,aut o contrario,. aut in uno latere fixus ad alterum nequit deflecti uel sursum deo sum ue manet immobilis. Sunt praeterea&alij musculi per quos totus oculus circvuoluitur,& alij per quos mollis neruus,qui & uisua lis dicitur, sustinetur. Illis igitur 'ffensis,circuliolutio impeditur,liis totus oculus procidit atq; sede sua dimouetur. Horsi aute affectuuuel non sunt propria nomina, uel si qua sunt, ex alia epistola petatur.
sed in oculis diu morati, iam ad aures transeamu . . . Auditus impe Auditus trifaria,sicut actiones aliae, impeditur. Aut enim in totudimem . aufertur, & κω My Gr ci,Latini surditate: aut imbecilliter,& Aυ vi rex, uel illi, hi imperfectum siue imminutii, uel graue auditu, Avicenataraxen. Aut corrupitur. quia stilicet interius auditur quod exterius no sonat,&illi uela ipse a i , Avicenna sonitum,
tinnitum & sibilum nominauit. Sequiitur huiuscemodi casus uel auditiuae potentiae laesione,ati litorij uidelicet nerui, aut partis cerebri 3 unde oritur, uel instrumentorii primi scilicet, aut eorti quae illi de serui ut ob laesionem. Haec aute hi uel ab aliqua una ex distemperan-ths,liel ex tumore praeter naturam,uel ex obstructione, uel cotin xii solutione.Ex quibus morbis interdum dolor sequitur, que in Graeci uocant. Alius praeterea affectibus affligitur,quos quum alia epistola recitauerimus,ad nares itan sibin us - Nares instrumentu quidem sunt olfactus, alio tame modo quam oculi uisus,d: aures auditus: siquidem in his duobus id continetur,
quod est proprium sensus instrumentu. Nares olfactui quidem &msae ministerium prςbent, propriu tamen instrumentu non in ipsis, sed in anterioribus cerebri uentribus residet,sicuti apertis rationibus a Galeno proprio comentario demostratur. In alio quoq; nares
a praedictis duobus instrumentis differunt, quὁd praeter olfactu duobus etiam muneribus deseruiunt,spirationi uidelicet & excrementorum cerebri expurgationi: ex quo fit ut plurium modorum mor' bis pateant.Singula enim trium operationum trifariam laedi potest.
Et ut a praecipua incipiamus,aut olfacti is penitus tollitur, aut non recte
203쪽
recte fiti utrunq; autem horia, liel laeso organo primo, uel aliis eid seruientibus, potest accidere.Primum aflectum priuationem olfactus vocamus. Secsidiis bifariam secatur sicuti & reliqui similes. Aut enim minuitur,aut corrumpitur,atque hoc adhuc duplicitemaut eis rnim sentiuntur quae sentienda iasi sitia ut cum nullo praesente odorabili, odor monstratum aut quae boni odoris sunt, mali putantum uel
e contrario olfactum in his corruptum in illo diminutum dicimus, nec alia propria nomina in his affectibus inuenititur.Spiratio quoq; Iariter uel in totum deperit, uel male fit, propriusq; nominibus&i carent affectus,a quibus haec impedimenta cotingunt Excrementa quoq; uel nequaqua exire possunt, uel uix exeunt, uel talia exeue qualia exire non dederent:& quum uel sanguis etauit, uel corrupte quaedam res & laetentes, κίρνών uocant Graeci, grauedinem Latini, quum materia per os,quod quia foraminulentum est. ἡδυον, id est, colatorii im Graeci uocant, defluens nasitatem quandam Sc uocis Iarsionem facit, seu, ut inquit Celsus, nares claudit, uoce obtundit. Seruntur uniuersi hi affectus uel cerebra uel ossium, quod colatoriumiximus appellar alique morbum, malam uidelicet temperaturam, aut compositionem uel soluta continuit temec facile alique inuenias qui in dictorum quepia non referatur. Sternutatio enim, qua sternutatio Graeci caen ἰν uocant,ninil aliud est a uehemens quaeda per nares expiratio: quae quum a natura fiat, expellere a se id conante quod ea infestat, non proprie &necessario morbum sequitur. Et de narium morbis haec dicta sint: si qua uero desunt, ex alia epistola petantur.
Lingua quoq; quii triplici officio, senuis scilicet,lactus & gustiis Lin minθ-
fungatur,trinae iacturae lubiacet, quarum singula secundum saepe di- Hamia mala. Etam operationii laesione trifariam quoq; multiplicattir. Patitur etiaob comunione quam cum cerebro habet motu enim a septima neruorum coitigatioe suscipit,& a tertia sensum. Quare hac od laesa, mo-3O tus, illa sensus impeditur. Maior aute eoru pars uel proprijs nominibus caret, uel si nomina propria habet, ea sunt in alia epistola enumerata. Inuenio tamen usian a Graecis uocari, qui eas dictiones pro- Trauli. A. inferre nequeut in quibus t r liter csi iungutur,sicilii in uoce ipsa traii co D. Iorum. Sunt & qui ψ QM eosde uocent, Latino balbos, Avicenna ca- Psectaras & alchael. Alio tame loco aliate de altete numerat inter hiatii se modi impedimenta ii ocibus, ni fallor, i Q nitu qui in loquedo sit acceptis. Eos uero qui penitus loquela carent, Graeci, Latini natitos. Labia uolutario motu per proprios musculos ad omne positum Ouetur,nec sine eoru motu aperiri plene os potest. Soli tame eorumusculi ad hoc mun'no sufficissit,sed pr te lios hi q inferiore maxilla mouent,sunt necessarii. Aliquo igitur horti musculoria laborante, impediri eius officium necesse est:& propterea contingit, ut vel . os reserari non possit, uel semel apertu non amplius claudi, uel dextrorium aut sinistrorsum, sursum uel deorsiim, distractum aut lax
tum permaneat.Horit in autem affectuum, praeter cynicum uocatum
spatimii, de quo alia epistola tractauimus, nullus, quod meminerim, nomen proprium inuenit. Avicena caput scripsit cui est titulus, qua
204쪽
do os remanet apertum. Exit aliquando ex ipso ore res, quae ues exire in nullo sano debet, uel non ea quantitate aut qualitate. Horuunum est quod nullo fastidio p. attentem, maximo amest eos qui F etidi tui, ueriantur laetida uidelicet expiratio. Aliud, quod eum tantum qui patitur, sanguis tertium: quod utrunq; sputum uel saliua praeter
modum effluens,praeter haemoptoicos, hoc est, sanguinem expugn-Dentes. Les, nullum proprium nomen obtinuit. Licet dento omni mor-.
borum generi & per se subiaceant,& per comunionem cerebri gingiuς & nerui laborent, de omnibus tamen non tractauerunt medici, laedum quod singulis nomina propria impossierint. Videtur enim Iosempto mata potius quam morbos eorum annumerauisse, a dolore
fere inchoantes,quem δAH γ M Graeci lio cauerunt. Hunc certu esta similibus causis fieri, a quibus in alijs fit membris,a soluta uidelicet continuitate, uel mala temperatura, uel ipsius detis uel nerui, ueggingiuae. Alterum addit Avicenna symptoma, quod uocat dentis co ni otionem, quod certς ab aegritudine insitu dependet, quoniamu delicet non bene gingiuae dens cohaeret, dentes uocat Gret ei. Addit & Avicenna caput de perforatione & chrrosione . atque
post id aliud cui titulus do ruptura &corrosione. Graeci βεο-u, dicunt cos qui corrosi sunt,perforatos itero sicuti perfora- rotiones & βρῶμα, corrosionem uel erosionem .Fractos uero uocat Galenus, nos irinu. rare error subesse uidetur apud inscriptionem secundi capitis Avicennae, quum de sola ibi fractura stribitur non de corrosione.Scribit quoque Avicenna de alteratio ne coloris dentium, Gale.πελιδε ιιepare quodam loco uocat, quasi I vescentes dixeris. Alio locos ι σι ar,hoc est, denigratos. Sed ad
altera potius epistoli hoc pertinebit. Meminerui quoque Greci de-tium μματι ι, ν,possvnuis fluctionem patietes appellare. Est & apud Auicen. caput de facilitate originis dentium, Gale. PIdne Gnoee infantes uocat eos qui dentire incipiunt, sic enim Latini loquuntur. 3o Tali praeterea modo afficiuntur, ut neque calida neque frigida tolerent,sed ab utroque uel altero doleant: hebet Avicen. uocat. Apud
, ... Graecos uero uel Latinos proprium nomen affectus hic no inuenit. Stupent, interdum adeo ut uix niasticationi terviant, congelatione
Riiicenna,α Maeoti Graeci uocant. Strident praecipue in sonino,
a Graecis dicitur.Vermes quoque sentiunt. Gingiuae &labia, praeterea quae alia epistola numerata sunt nullum in cominodum patiuntur, quod proprium nomen sortitum sit:& propterea his cobinistis intimius procedentes, fauces prim ὁ ε post eas guttiir in uenimus. Eius partis quae a Graecis a Latinis fauces uocan- . - tur. interioribus musculis inflammatis fit ouιάγχη, exterioribus.
παροσψν P. Gutturis uero, quod λαμ γα uocant, interioribus musculis inflammationem patientibus κω muν , exterioribus παρο--γλη generaturi ita enim, ut refert Galenus, recentiores Grςci medici s stinguebant, quum Hippocrates omnes horum locorum aD sectus spirationem quoquo modo deteriorem reddcntes, una uomee cynanchas nuncupauerit. Ipse aute Galenus res potius trana
205쪽
nomina seques, quinq; eius genera numerauit ex Hip. in prognostico colleo, primu ubi nuces phlennione patiuntur, secudit uui non fauces,no Os aec ulla pars quς ui cleri possit infamatur, suffocationis tame periculii in gutture sentitur. Tertiit, ubi extrinsecus circa fauces ins alio apparet. Qitarisi ubi gutturis ta intern ς quam extern qpartes affectς stini. Quin tu ab aliis pretermissu, ubi ad interiores partes uertebrς luxatur.Latini angina c6muni nomine omnes huiuscemodi assectus uidetur nominasse: quaqua nec forte errauerit qui eas inflamationes quς exterioribus musculis accidiit, iuxta anginas nucuro pauerit. Celsus, quὁd forte qui sipia miretur, uoce ex Latina Graecaq;c5 posita, uti lynanchen uocat ubi fauces linguaq; ia rubore intumesciit, uox nihil significati oculi uertutur, facies pallet, singultusq: em Ud itero tumor & rubor tatu modo est,c tera ii 5 sequutur,parasynache a Greeis dicit appellari. Avicena, suffocationis & alabe nominib. ii niuersa hec comprςhendit. Neq; hectantii, sed&stomacm que ipse
merin uocat, tumorem eodem capite comprchendit. Malum autem quod exerere linguam cogit, & os assidue hians & apertum tetnere, caninum nuncupat, cynanchen Graecorum uolens significare, qua-uis in ipsa re ab illis recedat . ut bene consideranti apparebit. Alabaexo autem uoce ea suffocationem significare uidetur, quae ab aliqua exterioI causa uiolenter fit, ut aqua uel laqueo, Graeci id i apbor. Ex strangli latis & non dii
diuolutis &c. Suscipiunt eadem loca destillantes a capite humores, Catari bus. Paulus uocat, si in palatum & fauces materia descendat,Latini destillationem. Sunt tamen qui his nomini b. in omni a capite in inferiores partes filmstione, promiscite utuntur. Vbi uero ad guttur asperamq; arteriam humor descendit, ita ut madente interiore pelliacula uox raucescat, ρίγλην vel QIVDOG MGrsci,Lacini raucedinem nominant: qua pastionem ex magna qlioq; uociferatione uel aeris Di-3o gidi in piratione posse contingere,&Paul. asserit, & expetietia ipsa confirmat.Est autem rati cedo symptoma, vocis uidelicet corruptio. Tritariam enim & ipla uox laeditur: aut enim in totum deperditur,& Raucedo. αφωνι s Graeci, nos inuocalitatem dicere possumus:aut non bene fit.
Adveniunt autem haec nocumenta non solum ob gutturis morbos, sed ob aliorum quoq; ad uocem concurrentium inluumetorum ob laesioneS. Ad Iormandam enim uocem, praeter uim a cerebro per re- currentes uocatos neruos trani inissam, multa concurrui, quae in Gal. commentario peculiari de uoce inscripto, ut alia taceam loca, seri tim cnumerantur: inter quae primum est expiratio, quae fit a contra- Expiratione latib.tuoracem musculis. Secti dum, quasi uocis materia, exussiatio: Ex Patis.
hac enim deperdita, uocem perire est necessarium, exustiationem faciut musiculi qui inter costas itini. Per ratis igitur musculis illis ubi thorace, ima uocis materia d Verit, atq; homo penitus obmutescit. 1trepitum facit exussiatio per saucium musculos, uocem per gutturales, loquelam per linguam, quae articulatim uoces distinguit, coadiuuanti b. dentibus, labris narium foraminibus, palato, gurgulione. Ium igitur alicuius istorulisione atq; laesionis modu,& uox &loquela
206쪽
uel tu totum,hiel in parte ali fertur, uel non qualis fieri debet aut
Iet efficitur, sed modo nulla modo media tantum, modo rauca. mo do resonas, modo tenuis, modo aspera aut obscura redditur. Auice na tenuem appellat breue, subtilem facit cotrariam tenebrosae, eam tenebrosam uocans quam Gal.obscuram,sicuti crassam quam ille resonantem. Ab aspera arteria ad pulmonem accessuri, primo eorum morborum nomina perscrutabimur, qui maiorem communionem cum mox recitatis habere uidentur,qui uidelicet spirationi nocum otum praebent. Horum tria praecipua sunt genera, υσωνύι 'κδίπινοια,ἄQμα. Prima spirandi difficultate: secunda, remm spiratione: tertia. anhelatione uel suspiriti Latine possumus nucupare. Medicorii uulgus hae alma, illa di ista, media uocat orthomia.Pulmonibus omnia morboria genera possunt cotingere, inter q pr cipua est inflamatio,
Graeci π νωμονιαν, Arailoes uoce paru mutata peripleumonia, ex
Latinis nonulli pulmonaria uocat.Bile alite languini admixta, ipso tame superate instine,fit phlegmone erysipelato des,sicuti cotrabile exuperate erysipelas plegmonodes,& utrisq; aequaJib' phlegmone& erysipelas. Possut & in ipsis pulmonib alij tumores cotingere, durus uidelicet, laxus & inflativus: qui quὁd raro admodu cotingui, proprium nomen no inuenere. Potest&quandoq; in ipsa corporis vasubstatia aqua cogregari,quq res etia nome aliud no inuenit. Inflammationes uero pulmonis quae dictae sunt, in maiores minoresue abscessustra sire possunt et nasi resoluatur, suppurati atq; disrupti,pure inter thorace & pulmone cogre to,affectus fit q-dicitur. a quo εὐιdicu tur qui eo infestatur, nos generali uocabulo suppuratos nucupamus. Interdit tamen no ex aisrupto abscessu, sed ex pituita logo tepore ibide putrescete ide affectus gignitur.Sed & inter dii ex ulcere manat post sputu sanguinis no agslutinato: qiiod quide ulcus si in pulmone fuerit,statim phthisis sequitur, qua tame proprie Graeci Φθ9Luocant defini ut totius corporis cum parua febre exte Ionitationem, pulmonis insanabilia ulcera consequentem. Hactenus Manariam, reliquam huius et istola partem,mortepraueum tus,uir ille perpetua uita dignisiampo sectam relawt.
EPIST. IIII. Ioannis nomird ad Bachiensim Canonicum, dolore capitis artuum, cum sanguiam mictu, praevio quodam ad elephantiam asse
O R. BI tonsi,longam curationem desiderant: dissei- ales diligentiam: qui utrumqtie habent,praesertim cum sunt plures, maximo studio & cautela indiget. Mum igitur patiaris dolorem antiquum rapitis & articul παι riim, cum sanguinis mictu, praeuioq; quoda ad elephatiasin assectit, quae in facieia & unguibus exerit se manifeste, si uita propri. a diligis, non secus ac pro animae salute diuina, sic nostra pro corporea ob seruare praecepta debes:quae sunt, Victus parcitas,laborum de
207쪽
rum & curarum moderatio, ueneris fuga, uigiliae & somni aequa distributio, ita ut non minor septem horis ibinnus sit, nec maior octo: nocturnusq; potius quam diurnus:& si necessitas dormire interdiu coegerit,ante cibum potius, quam post dormiendum.Semper* c uenduin, ne statim a cibo Gmnus occupet, sed duarum horarum interuallo ad minimum discludatur. Durum sit stratum, lana potius ruam pluma oppletum,corioqile potius quam panno opertum. Idee ceruicali intelligatur, quod etiam satis esse debet elatum de emi nens. Caput leui operimento interdiu, leuissimo noctu tegen-ro dum. Summoperet uitandum, ne uel mora in sole, uel prope ignem, uel in aestuariis seu hypocaustis, uel alio quouis modo prae ter modum calefiat. Renes ctiam & hepar acalore,quantum sieri potest, defendenda:ideo conandum ne etiam hyeme pelles corpori proxime haereant:&propterea uestis pellicea,si quando ea uten
dum, lata esse debet, nec per zonam arctius corpori adnecti. Cibis his uescendiim: Panis sit bene coctus, salitus, fermentatus,& ab exteriore crusta emundatus. Caro sit uitilli, haedi, vervecis
anniculi. Pulli gallinacei, capi, phasiant,perdicis,auicularum , turturum. Pisces uel parui, uel lucij, uel hi qui ab eo quod assari sb-lent, nomen a uobis acceperunt. Otia gallinae recentia,& uel sorbilia, uel in aqua cum omphacio leuiter cocta. Vniuersa aromata penitus interdicuntur. Ex oleribus maxime conueniunt, in lybum
tam domesticu, quae dicitur en diuia, quam sylvestre, quod cichonii uocant. Item utraq; buglossias, scilicet quam boraginem,&quam communi nomine buglossam appellant. Lactucas quoq; concedimus,atriplices,&spanacia. Oxylapathon,quod acetosam uocant, commedamus. Ex granis Ordeum, avenam,sar, oryzam, milium, panicum, tantum concedimus. Ex fructibus cerasia acida, bona ii
stratia pruna,bistricia quae a loco dicitis,& pira, uuas uel suspensas in 3o sole, uel penitus exiccatas, concedimus,& amygdalas, & auellanas.
Casei ulus, nisi recentis,& raro,prorsus abdicetur. Cappares &asparagos non uetamus, si cum melle & aceto condiantur. Aceti tamen rarus sit usus,&si quando utendum, piutilae in eo ante maduerint. Oleo olivarum condiri,&panem de more patriae,& alia iusculenta, potius qu.am butyro,uolo: reliqua olea praeter amygdalinum prohibeo, immodicamque qualiscunque ut pinguedinem.
Omnia animalium interanea,praeter pallinarum hepata, dimittantur. Cauenda omnia sale condita, uel etiam nimium salita. Et
haec quidem de cibis dicta sint,illud semper in mente habedo, quod 6 quaec itaq;.concessa non sunt, prohibita intelligantur. Potus sit
uinum lene, albiim, uel subrubrum,clarum, non dulce, ted potitia ad acerbum inclinans,cui tantum aquae misceatur, ut omnis ad caput evaporatio, omnisq; acuitas amoueatur: quod fieri in uestris uinis
uix posse uidetur, nisi ut minimum tertia pars aquae addatur. Neq; uinum, neq; aqua quae bibitur, est aut glacie,aut niue,aut alio ingenio in frigidanda, sed, praesertim hyeme , potius ad tepidum vergat. Ex alijs potibus,aquam cum saccharo,uel cum exiguo melle coctam
208쪽
io IO. MANARDI EPIS T. MEDICIN.
concedinuis,& eos qui cum sylvestribus pomis uel piris parantur. Aquam quoq; olerum, de quibus supra mentionem fecimus,per
modum quem destillationem dicunt, extractam.Non autem loturo balneum purae aquae, nisi in ea herbae, quas infra scribenaus, ebullierint,l ed aquari uti l ponte calidarum laudamus. Moderatis uero etiam frictionibus in partibus non laesis utendum. Enitedum porro ut quotidie uentris excrementa exeant: quod si natura per se non fecerit, uel en emate, uel balano, uel maluarum & brassicae iure estiritanda. Nonnulla tamen infra inter medicinas scribemus, quae huic rei poterunt subuenire. Vehementes animi affectus si igien- ας di, ueluti ira, tristitia, cogitatio. Sed & clamor quoq; risus effutiis, rixa,& contentio. Odores magni, praesertim rerum calidarum, sunteii itandi, ut moschi, ambrae, racis, bin zor, chamae meli, eius spicae
quam lauandulam uocant,& similium. Et de his quidem quae ad rationem uictus attinent, haec dixisse stat sit: si qua enim desunt, ex dictis facile posti intintelligi. Nunc ad medicamenta transeamus. Non enim sat eu bono uictu,ne inalus gignatur sanguis,praecauero, sed simul quoq; antiqui corruptio ita medicamentis purganda est, ut simul malitia auferatur, & bonus sanguis paulatim sub nutriatur. hMembra quoq; principalia roboranda ueniunt, in quibus uirium zouigor residet,&quae infestant accidentia mitiganda. Ad primum exequendum, praeter tres iam factas uenae sectiones, uariasq; purgationes, summὁ confert per uices, modo aqua in quaci chorium & borago bullierint in aurora bibere,inodo serum capri num. Qitibus si aluus adstricta fuerit, cochleare magnum fecis ii ini albi tenuiter contritae adijciatur. Aestate autem temet in hebdomade, quinq; ex catapotus eadem hora si inaedae, quae habent: Aloes
lotae, agataci electi, senaeana 3. I. s. myrob.citrinorum 3.f. rosarum P.
I. diagri dij grana is. pitularum de lapide laetuli 3. i.id est, de lapide
cyaneo. Cum succo rosarum fiant pilulae numero 3 s. Vbi calores remitti coeperint, ineunte autumno, extracta prilis ex
media sinistri brachii uena sanguinis selibra, ibri caprini binis calicibus, quatuor ebuli molles ramusculi,& medius centauri pugillus, uesperi immittenda sitnt. Hinc postridie mane herbae excolandae,& soru bibedia, singillaq: hebdomada quinq; ex his pitulis siti mendae,quae
recipitit, Aloes hepaticae, sienae,agarici, corticu hellebori nigri, niyrob. Indoruana 3. I. diagri dij, nucis unguentariae, qua mos sata uocat, ros arsit ana Θ . I.Cu decoctione tenuioris cetauri fiant pilutae 3 GHerbae in aqua tibi balnean dum coquendae, Calamentu, serpyllu, hyssopus, lapathium, fumus terrae, hoc est capnum, saluia, chamaenae- Θlon. In quo balneo sudor eliciendus est, uase in quo fiet ut alias diximus cooperto. Vnguento omnia membra, mane tertio quoque die ungenda,quod recipit, Vini albi Sirmici uel Cretici lib. 1. go rum chamaemeli, fructuum Populi uel abietis ana unciam. Exc quatur dimidium uini,atq; uino excolato adde tanti indem chanti
melini olei,& tantisper ambo in duplici uale simul bulliant, donee totum uinum sit consumptum.
209쪽
Regio uentriculi & hepatis,s epe ante cibum uino rubro soluendida, in quo parabsilithis & rosarum portio cocta sit. Caput singula hebdomaile bis lixivio ex sublimi uase cadente abluendum , in quo
haec bullierint:Rosae, chamaemelon, sampsuchu*,id est maiorana. Sacculus sinistrae mamillae superpone diis, o ex rosis, maiorana, melisn-phyllo, id est, melissa,&gariophyris psenus sit. Doletia loca hoo
unguento linendae olei uulpini uncias A. pinguedinis tauri uncias 2. castorei drachmam I.rutae siccae semuciam: euphorbii, piperis ana drachmam s.cerqq; quantum sussicit: fiat unguentum mollo. Sin-xo gulo quoq; mense luna plena, duae cucurbitulae natibus, duae doribadhibe dae atq; cu bis tres unciae sanguinis in totu extrahendae, bisq;
iii anno, ineunte uidelicet uere,& iam coepis autumno,uena media
suprasinistrum cubitum aperienda.& selibra sanguinis auferenda. Regio renum ex unguento quotidie ungenda,quod ex oleo &aqua rosaeeis, oui album ine, stilla aceti addita,compositum sit. Sequenti die quo pitulae sumptae fuerint, capulpurgio naribus imposito cerebu purgandui,quo ditet ex betae radice, uel ex maiora naesi acco uel ex pipere naribus insufflato, uel ex batrachi I radice,quod pede colubinum uocant, uel ex chelidonii, uel anagallidis succo fiat. io Doloribus per haec quae icripsimus auxilia non interquiescentibiis, ulcus aliquo ingenio in sinistri brachii exteriori parte excitandum erit octo digitis lupra cubiti iuncturam, longoq; tempore ciceris grano imposito seruandum,& quotidie expurgandum. Manus saepenumero immergantur in aquam, in qua calam cluni, lapathum, de sulphur bullierint. Brachium S crus dolentia, illota lana tegenda sunt. Vehementer in stantibus doloribus, antidoti citius laniluam dabimus hora somni sumendum est, quantum est aurei ponus nec hoc alsidue, led per magna interualla, & magna urgente necessitate faciendum.
3o Poteram finem fecisse, sed placuit nonnulla adiicere, ad dolores articulorum antiquos efficacissima: quae sunt,seme &follia urticae, O cum adipe ursi inuncta. lores enicasiis Oleum in quo uulpis uiua lineosita tantisper bulliat, donec caro
colliquetur.Debet aute integra sicuti est, cumiel se imponi. ste cus caprinum Cum farina ordei & aceto, ad Larinam cataplasmatis reductum. Radix althaeae cocti,& cum adipe anati, commixta,
oleum in quo radices enulae bis uel ter permutatae ebullierint. Rapa in iure pingui bene cocta. Sacculus sale cotrito plenus in uino bulliente saepe calefactus. Stercus bovinia calidii, ut exit, mo o do cataplasmatis applicatum, uel cu irino oleo calefactum. Lotio in aqua in qua sales, ct medius sambuci cortex ebullierit. Chamaepivos, quam tuam uocant, pugillus,in uino coctae, si ex uino locus dolens lavetur,& herba ipsa calida superligetur. His adhibitis remedijs, spero D. T. quotidie in melius prosecturam, supremo adiuuante medico, in quo solo uera talus consistit,
domino nostro Iesu C H RIS T O,cui honor, gloria,& imperium,
Amen. Budae. XXV L Maj. M. D. XVI.
210쪽
i σ3 IO. MAN. EPIST. MEDI. LIB. VII.
E P I S T. V. Caelium Calcagninum, urrum
undequaq; doctiss. de Taxa lauri stecie. Quod
Milos Melia confundantur apud Plinium.
A X A M lauri spectim nullibi, quod meminerim, praeterquam apud Plinium legi:quo fit,ut errorem omnino iubesse eo loco putem, non librariorum qui Pliniuicripsere, sed uel autoris quem ille sit sequutiis, uel cuiuspiam ex his quorum opera utebatur in excerpendis
ptati hem quae de uniuersiae naturae historia in tam vastum uolumen conger c tiratur. bat. Deceptun autem illum, quis tuis fuerit,duorum nominum uici nitate, fraxinumq; in taxum commutasse: illam enim μελι , hanc μαλον nonnunquam appellant Graeci. Esse autem quandam fraxini speciem laureis folijs,post Theophrastum Plinius libr.rs. cap. I . testatur: in quo etiam capite ex earundem Graecarum vocum similitudi-' ne duplex error mi To potius erro)deprehenditur. Vnus, ubi frax num quae sit in Ida Troadis, in tantum citro similem dicit,ut ementes fallat cortice ablato: 'iiod no de fraxino, sed de taxo scribit The ophrastiis.Nec mirum elutiλd urniuini mutatam, quum & cedrus in in citrum transierit. Alius error eo loco uisitur,quo folia fraxini iumentis mortifera scribuntur: quod de taxi foli1s,non fraxini, tradit Theophrastus. Sed&sensus ipsi. praeter Theophrasti autoritatem, utranquerem esse ut Theophrastus uoluit, non ut in Plinio legitur dem Ostrant, maximam scilicet inter taxi ct cedri ligna similitudine, nullam fraxinei ad citrinum uel cedrinum. Iumenta etiam innocuefolijs fraxini vesci,nullus est pastor qui non nouerit. Si igitur pro taxo, bis fraxinus legitur lib.Is. quis non suspicetur,lemel lib. I s. eadem lapius causa concurrente, pro fraxino legi taxum 3 praesertim nulla inter laurum & taxum se ostendente affinitate, nec alio loco, 3o uel apud Plini dira uel alium autorem huius taxae lauri inuenta mentione. Nec est ut aliquis mihi obhciat, fraxinum aliquam esse quide lauri folijs similem,non magis tamen numerari inter lauri species ullam que fraxinea dicatur, quam quae laxa. Dicimus enim eo capi quod ei Hibri is .ultimum, non solas ueras lauri species, sed S multas plantas quae lauro uel nomine uel effigie sunt sit niles numerari,ueluti chamaedaphnem, Alexandrinam,& daphnoide: inter quas nemo miretur& arborem hancreponi,quae,licet uera fiaxinus sit, soliorum tamen figura laurum repraesentat. Haec sunt quae meae mihi dominae, poda segra & chiragra,& meditari & scribere permiserunt: quarum tyrannidi codo-nadum,si quid castissis imas tuas aures orienderit. Vale do. . ctorum doctissime,&