Ioannis Manardi ... Epistolarum medicinalium lib.20. Eiusdem In Ioan. Mesue Simplicia & composita annotationes & censurae, omnibus practicae studiosis summè necessariae. Adiecto indice Latino & Graeco, utroque copiosissimo

발행: 1549년

분량: 612페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

LIBER OCTAVUS. Is Ita similia,quae non siintaeli alia,sicut alio quoq; loco sispra osten- Cap. lib. r.

tum est. OPTA R. En ut spinas Cynosbati,quasi tuae dicit Diosc. os . de oles,robustas uel duras absolute dixisses,non durissimas. Mibato. F R ID V S certe sensus Diosc. erit, si more tuo legamus, Iia ron. de Lis gustrinu imgitenti calefacere,admixtis Iliae calefaciendo sunt. Si uegusro. ro legamus uerbum ex uerbo, unguentu ex eo paratu calefacit,neruoso; emollit,si quod ei uni gina adiiciatur,quod feruida igneam in uim habeat.

NON praetereudum profectd erat caput de Tilla,quo pacto fo--δε Tilia. lia, quae adstringendi ui pollent, no solum utinas, quod tu in iunipero admirabaris, sed& menses mouere dicantur.

C A PIT E de Cisto, uel nihil, uel unicum uerbii deesse mihi uide O D.

albi. Intelligemus enim in mare flores colore punicae, in Remina albos:addemusq; , si sebintelligi no poterit, quod Hermol.fecit,primqParti, ιγ, figuram tacentes,quam nec nominat, nec innuit Diosci

F OLIA Ladi adstringenai uim habere.omnia* posse quae Ci- s. de Ladiis. stus. scribit Diosc. Tu uero ad pinguitudine haec refers,de qua pau- Ammia. id infra agit Diosto. Anodyna,quq uere anodytis sunt, nsi somno, Au96-- sed temperato calore tenui, substantia dolorem leuat, teste Galen. Is. lib.de simplicibus medicamentis. Et propterea melius erat simpli 'citer dicere, Latinum utiliter misceri his quς dolorem leuant.&ius Guς tussim, ac malagmatis: quam ut tu, Miscetur utiliter iis quae

com no dolorem leuant malagmatis, dc contra tussim medicamen- . eis: dicente Dioscoride ,--ἀ

ΣΗPoΦSAAMi hoc est,arida lippitudo, est in Paulus,pruria L. V linosiis oculi affectus absq; fluctione. - . in ν uero, id est, sca-io in lippitudinem, definit prurigino iam palpebrae scabiem,a fata se ac nitro b humore factam, cuius sententiam si tequamur, no erit xeropthaliniae scabies, quemadmodum tu fecisti .asi ianda. sed psorophthalmiae, quod & Graecae ipse indicant dictiones

R. O S A s siccas magisadstringere quam recentes,&ratio, & ex perientia,&Dioscoriciis, ac reliquoru medicoru autoritas testatur Perdere autem eas refrigerandi potestate. omnibus praediinis reeu enat. Et propterea melius est antaquam seruare lectionem,quae υ-

et, Restigerant, &aditi ingunt rosae: siccae autem magis adstringunt: atque ex his uerbis non aliud intelligere, quam praeferri in Q astringendi ui siccas, nec ab his frigus tolli. Vinum in quo rosae de- II. coctae sint, doloribus capitis.oculorum, aurium, gingiuarum, sedis, uuluae, recti intestini prodesse, ait Dioscorides, λυί. sis Q tu inuncturn,aut clystere infusium intelligis. Q d cum non possit capiti oculis,& gingiuis congruere, melius ut mihi u detur fuerat collutum intelligere. Antheras uocant medici com Aiubera. politiones quasdam , aegritiassinibus oris accommodatas, quibus III.

rosae miscentur . fit, ut non storidas antidotos pro antheris reddendum

232쪽

LIBER OCTAVUS. I93

αὐτοῦ υ δευαν αἶ- ,δεας λλει, nescio quomodo respon/ Cap. Isb. r. deant uerba haec tila. R I rimendisq; gingiuis earum muria utiliter colluuntur: cum nulla in eis sit uox quae v/λω, id est, succo, respon

deat. .

ΔIA K Λ YΣ M A esse oleum oleastri, legitur in melioribus codicibus. Tu legis atq; ais Graecis signi R V /η sicare, no humes simpliciter, sed quod cu humore flaccescit: oportereq: in eo intelligere humore,& ex humore infirmitatem.Ego autescio inter ptisanae laudes τῶ eam ab Hippocrate commedari alio certe eius uocis significato. Scio etiam a Gale. in I .libr, exposiationis in secundum Epidemiarum pladon definiri superfluam n timiditatem. Et propterea aliam lectionem magis probo,& putrescetes

gingiuas intelligo. NON uideris Diosco. sententiam in glande bene expressisse,ubi 26. de Quere.

ipse scribit,1 τι περι του βαλανω vivi τι πιλνρ , uertens in haec uerba:

od inter corium glandis & carnem interpositum est: quum ille id quod sub calyce circa glandem est, intellexerit, a m no M P H A C ITI M gallam paruam de codiloden,ait Dioscoriades: tu exiguam,&articu orum in digitis magnitudine iudicio meo Q addens qi md non oportebat,nec bene exprimens quod ille intellexit magnitudinem enim satis ostenderat,exipuam dicens. Figuram Coiiailus. igitur dehinc demonstraturus, instar conduli, id est, extremae partis articulorum in digitis cum flectuntur, similem esse dixit. Δ, , PLANTAE quae comaria rhus dicitur,nestio quare cubitum ab ' μ' stuleri . consentientibus reliquis medicis Diosco.bicubitam facienti nisi forte quia minor apud uos gignitur,ideo cubitale serὸ dixisti. CV RANTIBUS non quomodo Plinius, sed quomodo Dio- ir .de Palatita

scorides loquatur, ακριὼ,non paulo ante maturitatem, sed Anno. I. mediam maturitatem significabit: maturitas enim csim tempore, noso momento absoluatur principium habet, medium,&finem, qui id est consistendi uisor dicitur. Quocunque autem modo maturitas intelligatur, ni ediocritas haec non potest paulo ante eam intellia gi.Paulo enim ante incipientem maturitatem,nulla adest maturitas: pauli; ante mediam, nondum est media: pauid ante summa, est plus quam media Intellexisse igitur uidetur Diosco. mediocre maturitatem,qu. e scilicet inter summam & incipientem sit media, quam & 'tu intellexisse uideris in commentario alijs tamen uerbis eam ci cu scribens, ante totam scilicet maturitatem, quae uerba mentem Dioscoridis melius explicat,quam ea quae in interpretatioe sunt scripta. Verius autem sortὁ quis rita οπωραι non ad palmulas tantum, sed ad eam anni partem retulerit, qua maturescere ficus & uuae solent, atq;

hoc pacto c5uerterit: Colliguntur in eius teporis medio quo ad sum stomaehiel. mii uigore maturitas uuae uenit. Stomachicos uocant medici non 1 1 . solum eos qui cibit no continet, sed quibus etia alias lacessitus & imbecillis est stomachus, nec in aperto est quaena causa sit imbecillitatis. Vocant & causona, ardentem febrem, non sitim eam coseqite Iaem. estribente Dioscoride, indelius uertisses,

233쪽

Op. lib. I. ardentem febrem cedat, quam sitim. o. 1 Elate. CAPITE de Elate,ingenuitatem tuam laudo,qua plus ueritati quam cuicunq; tribuens nomini, Plimjautoritatem euidenti si inaeconuellis. Unum tamen adijcio, id quod ueluti uos cat Paulus, uideri alia rem quam Elate. Galenus enim, a quo omnia accepit Paulus, sic ad uerbum scribit lib. 8.de simplicibus medicametis: G rme molle palinae, quod Elate uocant, eandem potestate habet uocato Cerebro. Id uero quod ueluti aphiesina ipsius est adstringendi quoq; uim habet, omnibus tame praedictis est siccius.& reliq. Vbi notan aia,apbiemia. non amphielma apud eum legi, nisi in librosit menda. Libro uero qui de attenuante inscribitur uitati a lateribus pnllulare hanc Elatem dicit, sicuti Cerebrum uocatum a summo cacumine. Mirum tamen est, si de hoc tantum cortice hoc loco scribit Dioscorides, quare fructus intra eum clausi mentionem fecerit. quum de fructibus omnium palmarum,tam acerbis quam maturis, superiori capite ab uno tractauerit. II. Nec silendum, ubi tu legis, adhuc florentium. in uulgatis codicibus legi hoc est, perfecto uigore flores habentium. III. Admq; inter notas probatissimi adstringens,& his quae pascendo III I. serpunt,adijci ulceribus. Atque demum, ubi tu logis, Candido &ipsum colore: legi in Dioscoriae, Cor autem trunci Abum,& ipsum

recens in cibo uimptum.. , , , de N O N ab re dubitas,an per πνρΠ-,cap. de Punicis malis,sint nu-ρ . clet,uel toti acini intelligendi, docente Dioscoride, ex ipsis expres--a tu malis melle medicamentum ad multa ualde utile: quod niale V Aviis . L mdetur nucleis ipsis posse conuenire,aridis &absq; succo .No erat tamen, meo iudicio, tam facile serenda sententia, ut alteri parti omnino praeiudicaretur, Galeno prapsertim N Paulo, quem te legisse ostendis, malo e siccandi uim ω - tribuetibus quam iucco: quod uix intelligi potest,nisi seorsum a lucco accipiatur. Sed 3c Dioscorides ipse aliter non uidetur posse intelligi.Nam si de acinis ibi loqui incipit Dioscorides, ubi ait, 3 i iἱ r. ων Io,de quanam re prius dixit, quod esset boni succi, sed exilis stomacho nutrimenti, quddardoribus stomachi prodesset, urinamq; cieret 3 Certe non posthintilla nisi de succo intelligi uel de totis acinis. Mihi igitur diliscimus rem consideranti uidetur Dioscorides usq; ad eam partem, trio ιἱriar. αυρ ι .de acinis ipsis egisse,qui soli e toto malo Sranato cibi rationem imbeunt:post acinos agere de nucleis,tertio de floribus , quarto decortice,ucq; in uniuerium de omnibus homi huius partibus. Nec probandus etiam in hoc probatissimus ille tuus codex. Vix enim poterit succus in tantum exiccari, ut in puluerem conuertatur,nisiIl ne exustus omnem uim prius amiserit. Nuclei uero recenter exopti, tantum adhuc humoris sertiant, iit extrahi ex eis succus ualeat:& nisi

in sole uel aliter siccetur,pii luis fieri uix possint. Sed de hoc plusquasat is. Illud utro iron praetereundum, non uideri rationi coni nu, ut ponitus nutrimento carere pilnica dicantur: N proptcrea uox ausurigui potius quis nullius nutrimcu rem hoc loco putada est

signia

234쪽

LIBER OCTAVUS. I9s

significare: sic emni S corpora in opa dicimus, no quὁd penitus non Cap.lib. I. niitriantur qlio modo enim uiuerent8 sed quia uix, & non plene ac recte iriitrvitatur. CAPITE de Myrto, ubi ualere inflamation ibus dicit, in meo I33 δελ dice additur,cu tenui polenta. Vbi etiatu te is Fidoniorari Ari A Vt Ι. Pe

Graeci medici, praesertim Galen .agnoscere. Neco λια ea dicere quae medio habitu alitum relinquunt, sed quae leniter, plus tamen u inatura per se taceret, subducunt. Quod ceratia quidem ipsa & brassicas racere euidentius est, quam ut probari a nobis debeat. CTVM Cotoneorum ars κλυσμα esse idoneum procide ιti sedi& utero scribit Dioscorides: tu asper i interpretaris,eu pro 'ut in ilui potius ea uox significare uideatur. mabs omnibus Quicquid Nicandri interpres dixerit notum est ex Gale. lib. de ali mentis, aliud esse Persicam arborem a Persea hancq:, non Persicam Persi arbor, ex Perside transatam interficiendi uires in Aegypto amisisse.Et lib. abud esu Per . de simplici medicina, de Persico inter mala recesset. Lib. uero S. dej vrsea, uires ei alias quam Persico attribuit. Notu etiam ex Dioscor. 2o Quare no in dubita a medicis reuocandu , sed inquirendum potius quaena ea nunc sit arbor, quae ab antiquis Persea dicebatur: Persicum enim omnes norunt pomum mensis expetitum,& ori valde comedatum. Persea uero nemo mirabitur a nobis ignorari, qui apud Galenti lib. 2. de medicinis secundu loca patientia,legerat nulli bi sub Romanorum imperio eam arborem, pr teret in Alexandria, a se uiam. CAPITE de Piris duo sunt quae me offendunt. Primum , quod I τ .de Piris. etiam maioris momenti est, ludd Dioscoridem dicere facis, Cata- Anuot. I. plaimatis quae discuticdo sunt, ea misceri: quod rationi & uerbis minime consentaneu est. Calida enim esse oportet quae discutiedi uim 3O habent, qualia pira non sunt:& axeuρουτικα ea dixit Dioscorides, hoc est, repellentia, non dis cutientia, diuerso utriusq; uocis significato, ut quisq; pene nouit,qiii duas uel tres paginas in libris medicorum euoluit. Alteruin, quod non adeo tamen clarum existit, quod ca- II. pite de Acradibus Dioscorides ait, cinere ipsorum aperte eos iuuari qui tiingis sui locaturitu de omnibus piris intelli is, quod nec dixit Dioscorides, nec Avicenna intellexit.

gnitudine: quod facie dum meo iudicio non est ab eo qui fidelis in- --terpres uideri uult, praesertim cum constet ii ix adeὁ eriguum malit o Inueniri,quod maximum mesipilum non uincat magnitudine. LOTON fluentem capillum detinere, praeter Plinium scribit Galenus, nullaqtidd eum col oret facta mentione. Idem & Paulus. Rio fit,iit ingenium &dilistutiam tuam summe laudem. ita in hoc Iictiti in toto hoc libro,& sudesse omnino uitium in uoce Min

C O R. N V S sortis quidem,sipeciosa uero arbor mihi minime et Q ἐς cory' uidetur:&propterea satia erat pro uoce μου, reddere Latinis for-n a. tem

235쪽

19σ IO. MANARDI EPIST. MEDICIN.

Cap. ib. r. tem,nec addere speciosa.

I 3. cr I ψ, G V N N I, pruni & amygdalae calculo prodesse abiblute scribit de Amradatis. Dioscorides: tu uesicae addis, cum longe tamen dificibus sit quod Annot. I. &superius monui tisicquam renalem perfringere: nec sit interpre- Interpretis Ubi tis ossicium, etiam si uerum sit quod additur, adi j cere quidpiam aurium. tori:alioqui aperte ei imponit. qui fallum aliquid superaddit. I. I. Communem lectionem eodeni de Amygdalis cap. magis probo.qirae copulatro faceum aceto, non dilriingit,&suadente ratio ire,&Arabum autoritate confirmante.

III. Galeno aliquando sunt putredines, non semper ulcera exedentia. Paulus etiam απὸ φαγεδαινουr, id est, comedetibus, distinguit.Melius igitur erat eodem de Amygdalis cap. ad putredines, her

peras,& canis morsus eas comendare,qi iam contra exedentia ulce-

IIII. ra. MA mium medicis quod& superius monui no ibium quae somno, sed&quae aequalitate substantiae dolores leuat. Alioqui bis dixisset Dioscor. somnii ab eis dicens S smachia. F. χωρ. 4s. PISTACIA iecur laxare ais ex Pauli lententia: melius dictu- de Pisaei'. rus si reserare dixisses,& obstructiones aperire. I 8. de Dre . IN T E R notas sycomori scribit Dioscorides: tu mul moro. to lactis liquore abundans, quasi πολύγαλ. o legeris,conuertisti. 1oa s. de Fisu. V B I tu duobus locis strumas, ego Iodiloras lego alium certe morannota. buna, uel icinet alibi teste. Vbi etia de olyniliis termo quos tu caII. prificoriim, uel ficor agrostas uocas, qua parte uerrucas & thymos III. tolli per eos scribit Dioscorides, addendum uidetur crudi. Non uideo etiam cur non potuerit humidum sinapi intellexisse Diosc. Haec sunt mi Marcelle, quae percurrenti mihi primum tui Dioscoridas librum, moram attulere: quorsit teipsum censorem & arbitrum constituo, id probaturus reprobaturusve, quod abs te probatum reprobatumue iri cognovero .Ea igitur ut aequi boniq; consillas rogo, meq; in eorum numero csso scias, qui te sit spiciunt,atq; in hoc nemi soni cedere. Vale. Ex Ferraria, M. D. XIX.

EPIS T. II. cuida uiro dodiis pariter amici Lqui Marcelli defensionem rogatus acceperat.

π EGI uir doctissime, qtiae pro Marcello aduersus meacutissime simul & eruditisti me displitasti. Quibus primo congressu adeo deterritus prostratusq; sum, iit deditione uel fug. a potius, quam defensione cogitare. Veru quit post primuit tu impetum, epistola tuam humanitatis & modestiae, qua semper tua scripta scatet, undiq; reserta relegere, praesertimq; e. a parte in qua ais, obsequendi mihi gratia, magis, quam ueri delectu te colendisse:resumptis aliquatisper uiribus, quoniam amant quiq; sua,ccepi respirare,simulq; cogitare,an meos illos quanquam adortivos partus,tueri quoquo pacto a morte ualerem arrepitique calamo, tumultuatim, ut Occurrebant , quaecunqtio

mihi fauere uidebantur,in unum aceruum collegi, digesturus, si tibi

digna uideretur, ut prodire in conspectum hominum possent. Ea ad te hacte- Α

236쪽

LIBER OCTAVUS.

retiactenus non misi, pudore quo da prollibitus, quod te alioqui uia Cap. lib. i. ioribus rebus occupatu, tam crebrd in haec aded exilia demitto in Nunc uero postqv. ni Lllor,supra biennium apud me delituissent, aliud quaerenti,quum te mihi obtillissent,deuorato pudore,accedere ad te iussi, reuerenterq; ueluti mancipia salutare, sententiam ltuam, etiam si capitalis esset,demissa fronte expectare. IN PROOEMIO. eluis morbi tepora enumerans, eam morbi partem quam Grae- Amis . Lei uocant, consistendi uigorem interpretatur: quam interpreio latione dixi me magis probare,quam Marcelli, qui integeam aetate. Aquilonio coeli statu&afflatu, materia omnis in omnes ulus meliorescit,ait Marcellus. Aduersus quod uniuersale dicturiri ego ostendo, materiam medicinalem diligere potius australia,quain aquilo- inaria loca.

DE FLORIBVS iridis,ad ipsosmet prouoco,&ad Diosc. iter Excap., δε-ba,iadi in his de sumin s caulibus imo nec de pluribus caulibus, nihil quod in altum surg. at, quod Ani t.I. in singulis singilli, qu Id recta nihil demit de arcu. Modus etiam so II.

quendi alternatiuus in coloribus, ipsis florib. quando apparent con- , cordans, cogit me credere,non omnes illos colores simul in uno fore ostendi sed in diuertis diuersos. Postquam enim fores dixit ua- .rios, statim addit, Aut enim albi,aut pallidi, aut purpurei,&c. Quare non probaui, ut adiecti ilum, uari j,in participium, uariantes, mutatusit. Qiud rigoris uox apud Latinos possit, non est meum ii obiscum contendere. Illud autem in Marcello probare non possum, Φquod πψt λυι curi, uel, ut ipse mavult, nec ego abnuo, μνor eos solum dicat, qui in accessionibus febrium frigent: cadere enim in hoc mihi uidetur a boni, nedum fidi interpretis officio. Nee illud quod istu sit tertianis peculiari em' semitertianae: v vi Io πd di lutis, quar Παρ . - . VIIT A rYNAic Ei A posse menses intelligi, non abnuo. sed ..., . in acori medicinis intelligi ii et ex hoc maxime, quod iridis modo conferre insessii ad muliebria a Dioscoride dicitur, quam iridem potu quidem mentes ciere, insessu uero mollire & aperire muliebres locos, superius dixerat.

si si NE uitio sermonis trahi uis Mei lincti ad stiperiora po- ,-rduo. test, sine uitio tamen rationis, S artis praeiudicio, non potest ad pedes usq; pcrtingere:pectore enim licet purgatissimi,pedes plerunq; misere atiliguntur. o M V L T A sunt quae renum calculos frangunt, uesicae nequa pera. quam: m ter quae cyperus r ponitur.Propterea non sequitur, si calculum potest comminuere,ut uesicae possit, quod est longe difficili ua. nec commeat ratio, ut quod potest leuiori malo succurrere, possit ει grauiori, sicut e contrario, quod grauiori, id & leuiori.quanquam nec hoc perpetuum: non enim quQd potest phrenitin sanare,potest

a NivRI A possestori fit, quoties possessionis fines arctiores modo. n a fiunt.

237쪽

IO. MANARDI EPIS T. MEDICIN.

CD.lib.1. fiunt. Quod certe de Marcello uox si uis de queri potest, cuius ambristus in omnes renum affectus expansus, ad eos tantum limitatur, qui urinae malo aliquo cum dolore affligistr. Nec illustrare hoc est, sed in angustum ambitum uocis & autoris mentem redigere. IN GANGITIDE miror praetermissam proceritatem: cuidcifectui nihil quod a Marcello addatur, satis facit, quum ad interpretada alia Diosc. uerba omnia sint apposita. Vitio ego potius uel exemplaris uel librarii puto defectum huiuscemodi coligisse, quam Ma celli. Nulla enim ratio suadere mihi potest, ut dimittendum sit uerat. bum in Graeco exemplari, cui nihil respondeat in Latino: sicuti nec quod uerbum sit ad trarium senstim trahendum, ut in viliosos α is uerbo, quod Marcello ipso teste paulo infra, decurtatae spicae s

gnificat,&torosae ica hoc loco conuertitur. Hanc autem inter 111 pretationem exigua momenti dixi, non in ipso interpretandi i nune- - re, sed sequentis comparatione, qtiae meliorem partem abi j ci iubet, deteriore in compositionem medicaminum admissa. Sic enim intelligendum Marcellus ipse ostendit, dicens lectionem citiam sequitur α probat,omnem radicum usum damnare,praecipereq; taquam inutiles a reliqua nardi materia separandas ab ijciendasq: esib. Seruata

autem antiqua lectione que purgari radices docet, non adeo frigida Eo, uidetur constructio, si uires radicum, non spicarum intellexerimus. Fidelior habendus interpres, qui sentetiam&uerba Diosc.sequutus, simpliciter conuerterit ad litinc modum: Vires habent &c. Si-

IIII. cuti & ille fidelior qui paulo pὁst sic conuerterit: Fluctiones uteri

appositae Sc sanies sistunt: quam Marcellus transferens, Appositae muliebrium locorum fluctiones sistunt, compescunt praeterea sanies. dicente Diosc. uno contextu, τας-μοτίας

Atq; ille rursus qui cardiogmon cordis morstim uel erosionem,' quam qui stomachi erosiones κ .h,r nomine, ita antiquis sicuti &recentioribus cor significante, non autem si tu i lentriculum, ut MarVI, cellus affirmat. Quod autem de acribus humorib. dixi, de his intellexi quia Graecis dicuntur, quos calidos esse potius quam

frigidos constat, sicut & alia quae uere acria senti utitur. , ET ODORATVM Asiarum est,&flecti aptum,&ut seqtiens Ex cap ' se Diose. sententia, nisi error in communibus exempla- -δ'' ribus sit,coronarium . Quod uero Asarum dicatur, alia quaerens A qt'I- quoniam nec caput infestare uidetur . Sed &rosae,& alia pleraq; caput infestantia, ad coronarum usum ueniunt, imo & quae-II. dam odore carentia, ueluti gramen. Non contenderim ego modo loquendi Dioscoridis magis cogruere,ut caulia seminis potius, quam totius plantae intelligantur: scribenti tamen herbae historiam, ea uox potius significare ipsius herbae caule,quani cuspidi simile st- men videtur, ut scilicet redeat sermo ad herbam,nec amplius semianis sermo habeatur. Postrema tamen Diosc. Graeca editio hanc lutem dirimit, in qua nulla mentio περι τ sicut nec apud III. Oribasium. Qiucquid de uoce statuatur, constat nullum aut caulem aut semen angularem speciem habere,nisi uere an

gulatum

238쪽

LIBER OCTA s.

r litudinem anguli itere praeieferat, quod uel orbiculare, uel ad lineam lit recti im,ii et Omnino angulis priuetur. S I παοπλ. o, simile proprie significat,cur mutandum in aequale tex qua uoce debeat potius quantitatis, quam qualitatis conformi Amon ι.tas intestigi. Pauci enim ni ratior erunt, legentes Phu aeuuali folio

ipse putat sententiam tolerant, idem etiam ferant translata. Quod in iterbo seu uri non custoditum a Marcello oueror, albicantem addente, nec integrum relinquente lectori, ut in alium colorem uergere possit putare. Tam dissident inter se betae & olusatri folia, ut ii quis folium ignotae herbae per alterum uoluerit notitin facere, ridendus sit, si reliquo etiam simile dicat. Et propterea repudiandi omnino uidentur, qui pro elaphobosco elleborum legunt.

EPIPHURIS oculorum non semper accedere maximas m- M. de Malob flammationes, praeter Pauli autoritatem, remedia quoq; ipsa attesta ibro..2o tur, quorum multa lunt ualde calida. In postrema tamen editione legitur φλορο r.

o D uulgὀCasia nasci traditur,& aliquado in Italia steques α. de Casia.

fuerit, non meam infringit sententiam: siquidem de casia herba no- Amisi. i. strates, Graeci de frutice loquuti sunt. Si cinnamomi uocati fo- I I. lium, nullam cum iride similitudinem gerit. eademin in planta casiacum cinnamomo crescit, non in tenebris pugnare dicendus,qui e siae solium, quod idem & cinnamomi est, rem hoc tempore notam, nullam cum iride habere similitudinem dicit. No lacescendi gra III. tia, sed pro ueritate & uerbo Dioscor. dixi, non placere ut A. θuox, erotionem sisnificet, quae a cinnamomo, non solum ubi pri- De quibus momo Eustui occurrit, sed semper aliena est. A proprie uocatis aro, matibus abe mmatio iis alienam esse amaritudinem dixi, ea intelligens quibus ad O sit amatitis condienda obsonia praecipue septentrio utitur, inter quae nullus pu do to rheon barbaricum nil merauerit quanquam odore praecellen- IIII. tem ob insignem scilicet amaritudinem. Non igitur dicens, ad veonciliandam uino gratiam addi aromata, mecum pugnaui, sed po-,tius firmaui quod uolebam:aromatum odorem ira uino congruere, ut si qua co careant, ut communia uina,arte odorata a nobis reddan

tur, ad aemii lationem moschatulorum uocatorum, quae natiuum ha- .. . . '

O bent molchi odorem: ut Plinium mittam , laudatissima fuisse apud priscos dicentem uina miro odore, uel ut legendum potius mihi uidetur myrrha condita. Modus loquendi Dioscoridis, & alijs in locis,& hoc capite,aneu v rrismum pro morbo censeri ostendit: code enim loquendi modo utitur,quo pauid ante in inf. amationibus usus fuerat:ac si dixisset, tere ad intraneas omnςr instammationes,ad renes,ad uteri an eu-o 4 risinum

239쪽

Loo . IO. MANARDI EPIST. MEDICIN.

Cap.lib. I. rassimum. Et propterea probare non possum Marcellum,ad laxandos muliebres locos caliam ibi commendantem, ubi an eurismum legebat. Eeeab. 13.de ΜEO iudicio in cinnamomi bonitate non dissident Galen. δ: Ct amomo. Diosc.Propinquum dixit Gale. pessimum cinnamomum optims ca-

Anubi. I. perfectione. Dioscorides Optimum cinnamomum optimae casiae essiste ac specie coparauit. Odorem Cardami, multoq; minus rutae , no esse misceduin cinnamomo,puto quisque existimabit, qui Galen .audiat dicentem - enim eorum iudicio standum si qui tamen hi sunt quibus rutae aut cardami odor suauis est. Alioqui, si paucis credendum,omnis lenius iudicium in cotrouersia. lleniet. Consentit tamen lectiqni Marcelli in ruta, ultima Diosc. 1 editio, ubi legitur, ου - αμῶσαν De colore sic

et quam magis probat Marcellus nigrusimpliciter,& ex natura sua statuente,& ablutum uino cinereum reddi. In Galeni autem illis uer ' bis ut ingenue ueritatem fatear nullam agnoico curruptela: ὀ Graeca uero in Latinam linguam ea melius uertant, qui utranq; me melius callent: ego neutram ibi arrogo.

r . de Amomo OiONEI Iouis. Expeditius S lucidius uerterit quispiam instar

Annot.I. racemi, quiua, uuae modo: quae enim sequutur,alijs Dioscoridis uerbis respondent. Nec curandum hoc loco magis quomodo Plin. sed II. quomodo Diosco .loquatur. Nec bryonia in Iabrusta mutanda. III. Si modus loquendi Marcelli, facit ut disiunctio intelligenda sit, erit etiam in prima qualitate intelligenda: erit': sensus, eligendum IIII. quod uel recens uel candidum, uel modiceristum. Noomnis abscessiis in ulcus transit,multa enim sunt ulcet a sine abscessit,sicuti & 3 multi abscessiis sine ulcere. Coco qui autem S discuti abscessibus potius 5 ulcerib csi uenit. Maturare & discutere,dissidere ut cotraria dicit Marcellus: illudque calidis, hoc pleritq; frigidis fieri. Nos uno medicamento utrunq; fieri diximus:& si a diuersis fiat, a calidis ta-vs. mensemper fieri:reprimunt enim frigida, non discutiunt. Coagulum fatetur Marcellus contraria facere,non tamen maturare & da secutere. In hoc autem sibi tantum placuit Marcellus, ut uerbum eis abraserit. εIs. leCοῖta. I, Indico Costo magis placet crassities, quam species, quae nec Annot. I. qualis esse debeat explicatur. Humida actu esse multa, potestate II, siccatia nullus medicus ambigit. Idem autem medicameli genus, esse III- forma humida&sicca, nemo dixerit. Plus potest apud me in lege-PLipolrs G do intelligendo Dioscoride Galeni autoritas, quam mille anti-- - Vin t in qui codices: nee cogit ratio ,ut si mel exterendi uim habet, misceri π- Μ semper debeati quando & Costo ipsi per se ea uis adest,quae cuti ali-I im cui comparata, quandoq; potest adeo uehemens existere, ut retun aquae admixtione desideret.

240쪽

LIBER OCTAVUs. 2o I

rvLMONEM esse praetermissum oscitatione librarii, nonne-Cap. lib. I. gauerim: nunquam tame probauerim industria Marcelli dimissum, i6. de Sebano. ex reliquis uolentis intelligi: alia enim membra saepenumero alia Annot.I. exigunt remedia. Suspicatus est Marcellus, mendam eodem cap. II.

de iunco odorato suben, ubi par piperis pondus dandum dicitur, 'quia referri ad aliud oportet quod par dicitur. Ego nihil deesse dixi,& par utriusq; pondus intellisti,nec definiri quantii semel sit dandu .

Sunt tamen exemplaria in qu mus addatur,drachmae unius pondere. ODORATVM calamum qiiod ego minime puto ede Canelia Catim. O lam si putauit Marcellus, plus longe errauit quam prius putaueram. odorato. In Canella enim uocata, nulli geniculi,non glutinosus lentor, non amaror, non demum aliud quicquam, quod calamis adnumerari eam faciat. Fistularis enim dici forte potest, non tamen calamus. H A V D utiq; eum probauerim patronum, qui nisi per inficias i . de Baismo.

nequeat patrocinari: per testes enim re probata,rcus cliens conuin, Anmot. I.

citur. Locupletisti mi autem testes , in balsami calore omnes libri Diosc. lunt θ6 3--υ rex rus habentes: quare male patrocinatus uidetur Marcellus,calidissimum,in egregie calidum commutans. Si maturare aliud est quam concoctu ere, ut ipsemet fateris,quare I I.,O etvlasi stet,quae unica uox est,per duas illas Latina redditur8 Nec per bibita, l ed per apposita, maturatio abscessuum, quibus proprie, non

ulceribus, maturatas conuenit, procurari solet.

Quum epispastica,teste Celiis, dicantur,quae extrahunt, VI II. commodius uerteretur, ni fallor, extrahit, quam proritat. Aliud au- Epis,asierutem quandoque esse extrahere, quam euocare uel retrahere,nemo

est qui nesciat. A c A Θ Α ΡΣi A Σ, ni fallor, feliciter, S ad Galeni mentem uertit i3.d. palato. Hermolaus, putrilagines: immunditias enim ea uox proprie designat, quas eleganter ut solet) maluit Hermolaus dicere putrilagi-3O nes. Purgationes autem, ut uiris etiam fieri concedamus, non tamen dicimus eos facile uel difficile per genitalia expurgari. vi TIV M in Paulo subesse suspicatur cap. de in uico, Marcel- io.delus: quia Dioscoridi non consentit, pro Cedris Pinos dicens. Nos non Dioscoridi subscribere Paulum, sed Galeno dicimus. L A T IN v Μ hominem debere potius Celsiuni iesui, qu.am G Exeap.ir.debi uoces fabricare , aequum mihi uidetur. Celsi uerba sunt: Pessima Mailocho. his inter intestinorum mala tormina esse consueuerunt, dysente

ria Graece uocatur.

ΥΑbi diuersia est mihi in Nascaphtho a Marcello mens, quam itidemsca-6o diuersa morus ab Aegyptia fico. Nescio igitur quare eandem men phtbο.tem esse utriq; dicas, uerba uaria. N O N ut accusarem Marcellum dixi,primas Corycio Croco non ,r.de Crom. dare Galenum , sed ut monstrarem non ita stata haec esse, ut ueluti perpetua deci eta essent accipienda.

Non debuit Marcellus interpretis officio fungens, si doctis tan- Am,ot. I. tum Dioscorides loquebatur, uelle indoctis loqui, illudq; addere, quod non apposuerat Dioscor. &iuspicionem relinquere medicisu r put u

SEARCH

MENU NAVIGATION