장음표시 사용
311쪽
uitati consulentes praetermittimiis: pluminos dixisse cognoscentes, quam esset necesibrium, uolenti non epistolam tueri, quae fatis adhuc in robore consistit, sed ea rei j cere quae mihi in apologia obiiciatur. Vnum tamen est quod praetcrire bonus meus daemon non pati . Non recte dici, turmon recte dies austrum qui uehementius fiat, non esse cessitu, sedousis aueb ε eum qui remissius spirat: experientia enim contrarium ostendit: notius fantεmλη runtq: hi maxime qui Aemiliam, proximasq; regiones incolunt, a, sis culi tu . uehemeti austro cum magno corporum &annonae detrimento,s
penumero calefacti. Sed etiam ex Galeno idem aperte colligitur. In primo enim Epidem. dicit Aphorismum quintum, ter iij libri, cuius roprincipium , Austri auditum licbetanto , quem totum recitat, i quide uehementibus austrinis 5 aqilitoni js constitutionibus.&longo tempore perdurantibus: ostendi hoc Per uerbia I reris , hoc est praeualere, uel dominari, quod de eo no dicitur,qui uere uel exiguo perstat tempore,sed nec de eo qui pluribus quidem diebus, sed
exiliter fiat. Esse autem austrum illum de quo Aphor. loquitiir, calidum & humidum , ipsemet Gal. in eius expositione testatui his uerbis, secundum Leoniceni interpretationei Causam uero, ob quam austri reddant auditum grauiorem.& uisum caliginosum, no cit difficile ex eius temperatura cognoscere, quae calida & humida natura est. Ex his igitur duobus Galeni dictis sic licet argit. nemari: Au- .ster de quo Hippo an aptior. loquitur, est calidus &nymidus. secvndum Gai in comine. id idem est magnus & diuturniis. ex c o de Gai. in Epidem ijs: ergo magnus Auster & diuturnus est calidus & humi diis. cuius oppotitu asserit Leonicenus,& probare nititur. Ait enim, Illud insuper adiungimus no omnem austria in esse calidum, sed quirem istius spirat mam qui fiat uel cinetius, boreae natura induit, hoc ipsum Gale. testante in coment. libri 3. Epidemiatu: Nd nulli, in attit, opinantur austrum semper esse hiimidum: res aute non ita se habet. apparet enim quandoq; siccus, que in de uitlgus Leuconotu. Haec ille ad uerbum.Nescio autem quomodo uolens proba e non omne ait 'strum esse calidum probat aliquado esse siccum. Addit tamen & alia uerba Galeni in eo de 3. sed de costitutione quada primi libri loqtietis, quae uideri possunt asserere,auserum aliquado es frigidiim: ea
sint Leuconotus autem quandoq; frigidus apparet. tam e lier-
. ba non id probatquὀd Leonicenus uellet,austrum qui uehemetius sat semper frigidum esse.Non enim haec dicere Gal. potest, qui contrariu dixit, ut superius declarauimus. sed Leuconotum, qui no ite
rus auster est, dicit quandoq; non quidem esse frigidum, sed apparere. Scimiis tamen Galenum n6 negare aliquando icet raro, austrufrigidum exiguo tempore 'irare. primo cnim Epidemia. In nostra, inquit, habitatione boreas quide uigidusauster calidus, nisi ii qua-do,raro ualde in ueris initio frigidus,aut alia hora exiguo tempore Ailsimmob- similis spirauerit. Danai praeterea me Leonicenus, quὁd Celsum dictionem. bonu Hippocratis interpretem uocauerim, quasi dicatur ideo etiam Galeno medicorum principe melior. Eso autem Celsum&aiocaui,&uocare posthac non veredor bonu Hippocratis interpretem. Ga-
312쪽
leno tamen propterea non anteposui.Non enim tam turpi aequinoratione peccari na,& quam omnes ceti uulgatissima agnoscunt. Interprete aio Celsum H ppocratis in Latina linpuam bonii, quia itideo CH usi 'Ca- ipsum & omnes serg aphorismos. & pleraq; ex prognostico & aliis ἰωm boni II commentationibus Hippocratis fideliter interpretatum . Quod no poci atu iure iacit Gal. nec si fecisset ita bene ut Celsius fecisset, quia Latinas It w- ρου, alio tara uel non aeque, rei nequaqua norat. Interpres autem& ipse Hip- mecta Moseu
pocratis dicitur,& nemini in hoc secundus. quia eius comentatioex se . de obscura uerba, luculentissime declarauit. Licet aute in aliquo uerbo lapsus quadoq; Celius uideatur,no propterea negandu est ipsum bonum interpretem fudie.Nam & Leonicenti ego assero, S: omnibus praedico bonum esse interpretem: in cuius tamen interpretatio 'nibus,&ego scio, & ipsemet non diffitetur, multa posse castigari. Theodorum Garam laudant omnes, laudat & ipse Leonicenus, e rores tamen nonnullos esse in eius traductionibus, de alias 'pe, &in hac sua affirmat apologia. Si bonus ille tantum dicedus interpres est qui nunquam erraucrit .nescio an quisquam poterit bonus dici. Demus nune Leonicen o. alias sorti Celsum defensi iri uerbum Hippocratis ἀπὸ las sino, aliter uersum esse a Celso, quam exposueritho Galenus:& in alio & etiam in hoc apnorismo, de quo est disputatio: ἡ Ουνῖ svir plene exprimi per duo haec
uerba, malebalet: an propterea conuincitur adeo in lingua Graeea caecutiens, ut si in Hippocratis aphorisimo lecebat non ei uoci sciuerit Latinam aliquam coaptare ρ Volun t leges, ut illius testimonium non rei jesatur, qui licet non plene probet, multos tame cotestes habet secum sentientes. Ego autem in epistola multis test bus pro me statibus, hoc pacto Celsum coniunxi: Vox ω δεω inquies siue tranquillitatem, sitie serenitatem significet .aliis aphorismi ue
bis non concordat : sed nec in probatae mihi fidei codice legitur, p3o nee in Aristotele huius aphorismi in problematis rationem reddentem eca Celso lectani ita horismuni conuertente, neq; a Galeno apponitur quoties ab coaphori sinus hic recitatur. Ergo si in aliquo exeplari habetur, ceu adulterina& Dpposititia est abradenda. Nue
quia tot testibus Leonicenus non Houetur,addo Avicennam in I. S in 3. lib.sui Canonis: addo demii ctu refragari nemo possit ipsum. ἡmet Hippoc. in lib. de aere Ra ilia, qtiem cum S ante me,&dum apologi. am meditaretur, legerit L conicenus mirum est, qudd uad monium non deseruerit, atq; ut ultro alios esse fatetur in suis translationibus errorcs, ita & huc in caeterortim turbam no collocauerit,
Ao culpamq; reiecerit in medosum codice, ob quem ipsemet fatetur in suis traductioni b. multos esse errores. Quos si ego in codice meis septima ob pecunis sempto castigaui, no est quod in este ferre debeat,&w beneficio iniuria reponere. Prepositi semper& praepono alus olo iras ducti oes Leoniceni,& in priuatis colloquiis,& in publicis lectionib. Cur alite quispia mihi uitio det,si quos cognosco errores undeciiq euenerint, culpa tame ego uel in librarios, uel in malos codices lia
beti' et in illa reiicio e meo libro sumoueo,que quotidie in manibN
313쪽
habeo mecia sero quocuq; perno,maxime cusHaolas ad docendu pe ito3Mesius igitur ni fallor)existimationi suae constituisset, clivis tuedae gratia hane prouinciain aggressus cst, uel dissimulando ii et errorem agnoscMo, uel silendo et culpa deprecando quam inii ista causam cu mea iniuria defendedo. Hactenus tamen satis modeste mecuse gestit,iati ero a sua modestia paululu recedens me falsa ait allegatio e uoluisse omnes epistolae meae lectores ludificare quia uidebaomnes quas attulera rationes. facile pessundatum iri. Nescio autem quo pacto hallucinatus uir alioqui oculatissimus in mea epistola uiderit, quae absuntiin Galeno non uiderit quae adsunt. Non enim possum credere id in Q o codice,& alio que affert,no legi quod in meo legitur,cum ab eodem & unico exemplari omnes emanarint. Vt uero omnes pera cognoscant quae dico,adduca epistolae meae uerba,no recte ab eo animaduersa: dehinc subiiciam Galeni uerba a me in epistola praetermissi.Verba mea in epistola sunt: Verti quid aliu- de testimonia medicamus quum Galenus ipse Hippoc.primus i Eoidem. librum enarraris, hunc aphorismum uti nunc recitauimus affe/ rat. Hactenus ego, nec plura de hoc.
M. G Addit Leonicenus : Ita autem uerba Galeni Graeca autor Ep Ob συρρ '' a tulerati a b δνλ. - id est, si uolumus Latine interpretari si hyems austrina & pluuiosa fuerit. & reliqua.sic autor Epistolae Galenum citat. Haec ubi dixit Leonicenus. ad calumnias se uertit, quibus resp6dere nescio .nec si sciam Melim: sed hoc latii resipodeo. uerba me nulla Galeni hoc loco retitasse sed dixisse, Galenu in Epidem iis hunc aphorismum, uti ego ex ex eplario Chalcondylis recitauera asserre. Et quia hinc hoc est ex Galeni in liFa Ehidemiarii uerbis tota haec calumnia pendet, ut.ostedam falso filsὸ Ma Hrψq adseribi. quo semper abhorrui,& loge absum, is in μι ρ uerba ipsa Galent hie fidelissime subnotabo. ut cognoscere quilibet possit, Mer nostrum uel deceptus sit,uel uoluerit alios decipere. Gaia solenus igitur ia exponere incipies prima ab Hippocrate recitata constituti e contra Quin tu disputas, sola experietia non rationali aliqua methodo, inueta esse dicit ea quae de costitutionibus ab Hippo- .erate scripta sunt.& pro exemplo duos adducit aphorismos, undeciamum scilicet & huc duodecimum de quo disceptamus dicens eos ρλ, πινειν sq-- ν, μMela τὸ
Qitando hyems sicca fuerit&aquilonia, aer pluuiale & austrinum. aestate erunt febres acutae,& ophthalmiae. 3c dysenteriae. Et rursus. si hyems pluuiosa & austrina, uer siccu & aquiloniti mulieres, quibustia ν--x quatias occasione aboviunt,&reliqua quaecuq; de a 4 quatuor itum constitutionum differentias seribe,.sunt Galeni de his duobus aphorismis uerba, in quibus qui uel
- - ν ά Ap uoce non adiectam hyemi nostrae cognoscet,
314쪽
scet, neque aliam, quae possit tranquillum uel Prsnum denotare.
Pcrgit tamen ulterius me accusare Leonicenus, ceu non agnosce obiectio notem conuenientiam inter aphorismum primum & duodecimum , de na. .
differentiam utriusq; a quarto.Vtrobiq; enim, in primo scilicet de duodecimo, intendere Hippocratem de uarijs alterationibus qua tuor anni partium inuicem succedentium, siue sint duae siue tres aut quatuor, sed in primo generaliteriin duodecimo ad particulares descendere eum mutationes particulare ei; morbos,qui ab eis contingunt. quartum differre aduodecimo, quia generatim etiam docet, Io quod quandocunq; eadem die modo calor, modo frigus uiget, auo tumnales morbi expectandi sunt. duodecimo non unius diei mutationem, ted uicissitudinent quandam quorundam dierum ad serenid Quid fia & pluuiouim: quae tamen uicissitudo totam hyemis temperaturam Hippoe.i tribnon uariat, quae semper ad calidum & humidum vergit. Haec senten aphorismi, tritia Leonicent. Ut uero ostendam quid putem in tribus illis aphori se l. bbi primmis sensisse Hippocratem, ratio altius est repetenda. lutationes te sciticet, quamporum de quibus prima pars aphorismi loquitur,ego intelligo mu re,
ratione propriarum temperaturarum partium anni deinceps iucce- mo.
dentium In secunda parte intelligo mutationem unius solius partis 2o in sua temperatura propria.Prin e mutationes generant potissimum orbos, quando multae suntmna deinceps post aliam. secundae generant quide semper aliquos, ted no potituimsi, nisi cum magnae sunt. Intelligo utrasq; mutationes,tam scilicet primae, quam secundae partis aphorismi, non solum ad propriae temperaturae contrarias qualitates, sed etiam in propria temperatura: ut,exempli gratia, hyemis, si uel ultra, uel citra modum algeat,& humescat:& aestatis, si calida & sicca plus minusue sit, quam regioni conueniat. Mutationem,de qua quartus aphorismus,intelligo no ea, quae latsi in uno die fit: ut enim unica dies non facit uer, sicut est in prouerbio, ita nec unica dici ua-3o riatio de calido ad frigus, aut autumnum, aut autumnales morbos: sed tunc expectandi sunt autumnales morbi, quando multis unius teporis, uel plurium diebus tales mutationes fiunt.Tres igitur mutationes in I .& 4. aphor. tetigit Hippoc. scilicet plurium tempo
runt, unius teporis,& dierum unius uel pluriu temporu. Tertia autem no adeo differt a duabus primis, ut sub utranq; non possit cadere.Na si in una tantu anni parte mutatio haec dierum de calore ad frigus c5tingat, ad secundam: si in pluribus, ad prima in aphorismo primo tactam mutatione pertinebit. De Ii .aphorismo dico ex sententia Galeni,quod in ii .aphorismo loqui incipit Hippocrates de alterationibus, quae in pluribus temporibus filini: quae licet multipliciter uariari possint, modo quem Galenus in principio comentatio ' nis undecimi aphori simi, quod deest in Leoniceni editione,& fusius in comentatione decimi quarti notavit,quatuor tamen tantu ab Hippocrate complicationes recitantur,ab aphorismo scilicet II adi . In nulla aute harii constitutionii inueniuntur plures,quam duae qualitates uni tepori attributae: una per flatu uenti designata,alia perpluuio
sum & cicu: ex quo argumentu etia capi potest ad propositu in epi- s et stola
315쪽
stola mea ostendendum. Qitatuor autem hi utiq; aphorismi gener li Quadam ratione rub prima aphorismi primi parte cocinentur: ncc. seu hi quatuor,sed quotquot uel aphori imi uel lententiae in libro
de aere, aqua,& resionibus,&in Epidciniis leguntur, in quibus constitutionum duoru uel pluriti temporum metatio habetur,a proprio temperamento recedentium: siquidem sub generali mutationis temporii uoce, singulae duorii, uel pluriu muta iones copr hcnduntur. Agnosco igitur S ego pariter cum Leoniceno,aphorasmi huius duo decimi cuin prima parte primi, eam couenientiam qua habent cium suis uniuersalibus minus uniuersaliae nec hac in epistola negaui,scd comunionem huius cum seclida parte eiusdem primi aphorismi, in qua metio habetur mutationis unius solvis partis, de qua ncc in hoc . horismo,nec in alijs tribus, scilicci II. r3.&I . ulla est recoritatio. Et propterea dixi, no posse in aphori sitio 1 i. intelligi mutatio ne hye. . . mis de australi &pluuiosa,ad tranquilla lici serena, ii ita de hac erataphor. I.in secundi scilicet, no prinia parte ipsius aphorismi determi. natum: esset enim mutatio huiuscemodi ab australi ct pluuiossi ad se renum uel tranquillum,inutatio unius partis anni,non solum apro pria natura, sed ab una aliena ad aliam etiam aliena: adieciq; ,hac hyemena,scilicet quae de extranea qualitate ad aliam etiam extranea mutatur, es potius dicendam inconstantem & uagam, quaniaultralem ct pluuiosam: coformiter loquens Galeno in Idib. EPidem. annum quenda inaequale & uagum uocanti, in quo mutatio iacta est de fri-
ido & humido ad Nidii & siccii & in quo aliquado auster,aliqua
O aquilo praelialuit. Quod multo magis crit dicendii, si Leoniceni modo uicissitudine pluuiae & ierenitatis intelligamus.No recte igi tur impingit mihi L conicenus. ivdd appellauerim inconit intem esc- uaga,qua Hippoc. magnam.N6 enim dixi mutationem unius partis
anni esse dicenda uagam,& inconstante, ii sibi csistet: sed ea hyeine quae minime sibi constaret, lilia ex pluuiosa in seretia, ex australi in iraquilla laberetur, no posse dici pili uiale & australe, sed potius incostante&uaga esse uocitanda alioqui si tria illa aequaliter, ut traffert
Leonicenus,hyemi adscribatur, ut scilicet legamus, Si hyems australis & pluuiosa de serena fuerit: quid in his uero is nos cogit,ut ii incere in ea credamus uel australe,uci pluuiosina, cupariter & absoluteo attributa8 Od uero a Leoniceno dicitur,l crena nor eonicentu co exquisite& simpliciter ea uici, sed serena ut hyeme: cotrariu magisti rivmmu probat, quam id quod uult Si enim ierena est ut hyems,igitur a n trohat et tura sua recedit per terenitatem,&plus serena est, quam hyeme de-m --. ceat, naturam tuam seruatem: atq; ut sequens est,minus erit pluuiosa, quam natura hyeniis requirat Non enim potest serenitas creuc re, nisi eluuia minuatur: & silerenitas ut uult Leonicenus claudit in se traquillitatem minui ctia austros oportet,praesertim magnos: nam erat etiam eadem, it hycins,tranquilla. modo igitur et strina dici poterit Spluuialis,si a proprio temheramento por serenit tem rccedet,& tranquillitatem,imo S per siccitatem: si luidem seremtas ipsa secum, ut iupra probatum es coniunmm habet siccitate. Super
316쪽
Superabit igitiir in hac hyeme tranquillitas,serenitas,& cccitis Sctamen austra na& pluuiola simpliciter nominabitur, quod certe de rationi,& Hippocratis ac Galeni placitis,inad & ipsim et Leoniceno
aperte repugnat.Nam Gal. uerba, ex primo Epidemiatum sumpta, quae suo proposito credidit commodare Leonicenus ni ego sal lor ei sunt parum commoda. Hvems enim de qua ibi loquuntur de Hipp.& Gal. non simpliciter australis fuit,sed in ea aquilonares uenti, licet exigui, nec logo tempore perflauere. Quare no est cur qui Gpiam mirethir, si sicca est ab Hippocnuocata hyems, quae aquilonato res flatus natura sua siccos perpessa est. Aphorismi uero hyeme,quaesiit pliciter & australis de pluuiola dicitur,quis no miretur tianquillam, serenam,& siccam dici ZSi igitur Galenus ivicem αρυι ii non fatis proprie attribui illi hyemi dixit in qua tame aquilonem spirasse dixerat Hippocrates: non erat uir semper uerborum Hi epocratis diligentissimus annotator conniventibus oculis pertransiturus, si uocem aliquam hoc loco legisset, quae tranquillitatem,serenitatem, &siccitatem signiticaret. Non igitur negamus posse in eadem hyeme
modo pluuias,& austrum, modo per interualla serenitatem & tranquillitatem inueniri, ut in ea quam uocauit Hippoc. sed taro lein non esse eam quam aphoriimus supponit,constanter defendi .mus: illa enim in quas obtecta plurima Iacta Hippocrates dicit, non - ωοος, hoc est pluuiosa, ab co dicitur: sed aquas multas, hoe
est, ut al.exponit,repentinas, uehementes,& breuis temporis, ni
tiesq; etiam magnas habuisse. Sed & morbi, i ii in nostra euenire ab Hippoc. dicuntur , non eius quae effectus sunt,hoc est, bycinis, in qua quandoq; pluuiae, quandoq; serenitas appareat, sed australis & pluuiosae. Aboris enim & imbecillitatis infantium caufa,non in aliud a Galeno refertur,quam in humiditatem, laxitatem, mollitiemq; corporum niaternorum,&assuetudinem infantium in 3P calore. At si uicissitudo,quam Leonicenus imaginatur, serenitatis A pluuiarii in hyemciat, non adeo de materna corpora humida,&infantilia calido aeri crunt assueta: quonia quantu calefacient & madefacient austri & pluuiae, tantum tranquillitas di serenitas Digefaciet, di densabit: nec usque aded replebuntur capita mulierum & in rium pituitosorum,& calefient, ut saluam pituitam gignant, quae per iter frigidum ad intestina descendcns dissicultatem in eis faciat intestinorum. Idem intelligendum de siccis oplithalmus, destillationibus,qtiae caloris & humoris hyemalis assiduitatem consequuntur,qitae per serenitatem impedirentur.Haec igitur sunt quae prohibent hyemem nostram mixtam habere pluuiam serenitati.Tanto autem serenitas austris & plumae, atq; nascenti ex eis caliditati hu-' i ditati magis repugnat, quam tranquillitas,quanto magis apta est frigus facere in hyeme & siccitatem: tantum* de hyemis hueniditate ea minustur,quatum a pluuialium iditatis augetur. No minor enim est siccitati quae serenitati iuncta sit, uis ad exiccandum, imam
pluuiae humi rati, uir ad humectandum: imo si res ad unum est re
317쪽
1 o IO. MANARDI EPIST. MEDICIN.
secanda, pot&ior est siccus aer ad exiccandum,quam humidus ad humectandi im. Nam ut doluit Avicen. atir in omni dispositione corpora nostra re luit & exiccat: lo rege a: difficilius sicciora humesciit' quam litimidiora exiccentiar, Galeno aratore in libro I. artis curati uel Non igitur bene dictum est, a serenitate parum de hyemis humiditate comminui,quoniam ab aquarum multitudine,& ait strinis flatibus fouetur: serenitate enim existente tolluntur absq; dubio pluviae:&si serenitas ut Leonicenus uult, est tranquillitati uel eadem, uel ciniuncta,etiam austri magni summouentur.Ex his ergo iam costare potest duodecimum aphorismum esse a me ita tellectu: nec me latuisse, rorta eu a primo dependere, quatenus minus liniuersalia a magis uniuerialibus dependenti quantum uidelicet ad primam partem primi, attinet, a secunda esse omnino dii terstim quoniam non unius tantii temporis mutationem sed duorum sibi si iccedentium cotinet: quae tamen tempora in sua mutatione costantia habent. nec uel in pluriabus uel in uno die euariant quaru uarietatu prima ad lecunda primi Alia se ebyde aphorismi parte, alia ad quartu pertineret. Vnsi adhuc addo, quod ad katio eon lino diluenda multa argumenta, quae ex longis Galeni in Epidemijs ser-ιiarum anni in monibus Leonice. colligit, n5 parum proderit,aliam cile considera H. Dide. tione consistentiarum anni in libr.Epidemiarii,&in lib. Aphorismo is in lib. Athori. rum .In hoc enim a rei natura, ut ait Gale.persuasus,& non ex aliqua obseruatisie, finxit potius csistituti sies,quam ueras recitaueritimor. bosi enumerauit, non quos uidisset ex illis sequi, sed quost ratio dictauit ex illis debere generari. In Epidem iss uero per historiae modiide fictae constitutiones.& morbi qui post illas euenere, ex ordine recitatur:&propterea ex his quae ibi prout acciderunt, recitata sunt, non sunt ea quae in Aphorismis iupponuntur interpretanda: ut si ibi dicit Hippoc. ruisse quandam hyemem si Io/ν τι ,posse etiam idem in Aphor.legi credamus: S si annum dicit australem, pluuiosum, &ztavi, ex hoc putemus hyeme de qua est controuersia, esse aiisti alem & tranquillam.Illic enim quae facta sunt, rememorantur. In Aphorismis quatuor tantii constitutiones adduc itur,quae frequei lius caeteris postunt euenire, ut sint nobis pro exemplo ad alias inuestigandas,sicuti Gale. docet in expositione primet costitutionis libri Epidemiarum. Fiunt autem hae constitutiones, sicuti& quaevis aliae Pi - 7 ut 'primarum qualitatum coplicationem, caliditatem scilicet & frigite μει ditatem humiditatem': S si citate: quaru activas qui de per facietaeas uentos,aulirum uidelicet de aquilone, passiuas per pluuias & siecitatem significauit. Nulla igitur causa est, cur semel tantum addere debuerit, uel tranouillitatem, uel serenitatem. re enim potius huic hyemi addiderit, quam uel ueri in II. Aphorismorum, uel autumno in I3. Certe si unico tantum loco addenda, Ir.addenda erat, ut in caeteris sequctib' subintelligeretur. Amoueatur igitur uox illa εἴ o nec nobis pluris sit Philotheus,atq; alter ille quisquis se rit expositor a malo librario deceptus,quais Celsi, Aristotelis, Galent,ipsiuss: met Hippocratis autoritas.
H sunt uii vptime,quet no tam epistolae prioris me aut existicitationis
318쪽
mationis, quam ueritatis tuendae gratia, mihi occurrere. In quibus ilicet cauerim quantum ualui, ne uerbum esset,quoLeonicen uiri deliteris optime meriti,& quem ut praeceptorem ac patrem obseruauisemper & colui,honor uel tantillii laederetur: si quid tamen sortὸ offenderis, quod aculeum aliquem habere uideatur, rem mihi gratisiima feceris, si illud ceu male nata prole sustuleris,& penitus co deris. Q Jd si totu etiam ipsum partum indignit esse uita iudicaueris,
esto tibi ceu honorario arbitro,uitae,& necis arbitrium. Vale,& Manardum tuum, quem olim iuuenem ad bonarum literarum studia ro excitasti,tua autoritate, quae apud principem maxima est, foue iam senem. Ex aedibus nostris,pridie Cal. Febr. M. D. XXIII.
EPIST. IL Pro Reuerendo Pr uisa Vulpeuocato, Melancholia laborante.
I C V TI ambigi non potest reuerendum hunc uirueo morbo affici,quem melancholiam, siue atram bile uocant medici,atq; ut sequens est, eius cerebrum in quo omnes principales potestates sedem habent, necessario affligi: ita ualde dubium est, an primaria affe,o ctione cerebrum ipsum patiatur, uel per comesunicationem quanis dam,& uel cuiuspiam alterius partis, uel totius corporis cosensum. dcunq; horum putetur, ulterius dubitare contingit, quum diueri e sint atrae bilis, id est, materiae quς hunc affectum tacere potest, secundum medicos species,a quanam id fiat. Alterutro enim horum ignorato, praeterquam ex accidenti, curatio sequi recta non potest. inod ad primam igitur dubitationem attinet, apud me clarum est. cerebrum per se & primario affectu,siqua saltem ex parte,in hoc uiro obtaedi. Perpetua enim, ut mihi relatum, adest laesio, nullat hora
interquiescens, neq; uel totius corporis, uel cuiusuis particulae prae-3o cedentem oblisionem sequens:nullo enim in reliquis corporis partibus prcsenso nocumento, tristitia & pusillanimitas perseuerat. Diuturnitas quoq; affectionis,indicat cerebrum in seipso caulam hab re nocumenti. Fieri enim non potest, ut membrum quod longo i pore per consensum & per nocumentum ab alio acceptum passum est,propriam ex antiqua patiendi consuetudine noxam non contraxerit. siue litur ab initio cerebrum proprio & primario assectu perpessum sit, siue aliunde detrimentum acceperit, credendum mihi omnino uidetur,hoc tempore per se, primo perpeti, ac aegritudinc malae temperaturae pati,ab humore atrae bilis, seu ab ipsa proprio uo o cara atra bile pendentem. An uero semper primario affectu cerebrupassum sit,uel ab initio coeperit per communicationem pati,no posium certo nunc definire. verisimilius tamen uidetur, quod ab initio quoq; affectio haec in cerebro extiterit,miantum quidem possumus Drui*M Aser syllogismum diuisiuiam hoc pacto colligere: Affectio melanchora uocata, ut ex Galeno constat libro de locis affectas, & a Paulo eu Uretio me&o- sequuto cap.proprio,tribus fit modis. primo, quando cerebru est pri H,οkembMrnii patieus: secundo, quando toti corpori patit : tertio,quando fit modis. 3 s natura
319쪽
naturalibus membris, ut in ea quae in stativa,& hypochondriaca parvso uocatur. Sed liaee de qua loquimur,n5 Dit secundi aut tertii modi, initur necessarid sub primo continebatur,ueluti & nunc continetur. Macilenti enim sunt, ni fri, hirsuti, quibus atra basis in toto cor liore apta est generari. Et si in aliis qubusdam congregatur,uigiliaciabores solicitudines,tenuis uictus aut cibi qui nigrum ualet humorem gignere,praecesserunt. Albus autem est hic uir, fatisin ut in hi relatum est corpulentus,nec eo uictu usus, qui pessimum huc humorem in tanta ualuerit copia congregare, ut uniuersum corpus oppleret. A toto igitur corpore non videtur haec ai Sectio dependisse. io Ne rubo ὴν Quὁd uero nec hypochondriaca su erit, facile ex hoc probari posset, poHodriacob quod ei defuerunt indicia, quae uerbis Dioclis a Galeno tertio libro
Arabib. - - de locis affectis recitatur. Sed illis breuitatis causa praetermissis, pro D r mirachias priis Galeni uerbis propositum demonstrabo. Ait enim eo loco: Cucirca uentriculum prima coq)erint symptomata, ipsis* auctis mel cholica sequatur affectio,deinde alui deiectione,uomitu,proba concoctione ructibus in leuetur is qui laborat,bypochondriacum statuosumq; morbum ipsius nominabimus. Huius uero morbi sympto mata dicemus,& incestitiam, de metum. Et subditi Quum autem propria melancholiae accid&tia auctiora uidentur, circa uentriculum uero aut nulla, aut parua sunt,haud ab re existimaueris primiti m in cerebro affectione consistere ob atram bilem in ipso congesta. H Galenus. Ex quibus uerbis,additis his quae mihi narrata sunt,apertum est,non hypochondriacam,sed cerebralem potius in hoc uiro & nucadesse. & ab initio affuisse melancholia,nullis in eo indiciis, aut melancholiae uniuersalis aut hypochondriacata Concludendu ergo, ut . . uerbis utar Actu, in solo capite esse melancholi. a, id uidelicet quod huius affectionis iam factu est,uel adhuc sit: nam non est neganaum, statis & certis temporibus, quippiam eius adhuc fieri, uaporibus uidelicet,&inter tu humoribus, quos necesse est ad atra bilem vergere,ad caput ascendentibus. Haec igitur sunt quae dicenda occurreriit circa prima dubitatione. Ad secundae solutione accedentes, c6iecturis potius quam certis indicijs usi, ut qui nec hominem nouerimus, nec excremcta eius inspicere aut accidetia possimus contoplari,c munibus quibutila listis innitentos dicamus,materia,quae hunc morbum in quociiq; homine facit,esse uel melancholicu uiccu, uel me-fHi, lancholia proprie dicta. Nam ut praetermittamus quod hic morbus.
inelaeseboliam Galeno 2.arti 1 curativae lib.attestante, melancholiae nomen a cauta pleu latom. ipsum iaciente accepit: ab omnibus enim melancholia uocati ir indicante nomine, ut ide Galenus inquit libro tertio de locis affectis, bii Umore qui ipsius caula est: hoc ex simplomatibus quoq; colligitur,ab Hippocrate, ut notauit Galenus, in duo h c collectis,metum scilicetraetum e mas & an stitiam: quae non alia ratione fiunt,ut Galenus 3.lib. de causis
si iam ab ara symptomatum,& iam dicto lib.de locis affectis ostendit, quicquid Histras ei. oblatret Auerroes quam quod qui morbum facit humor . atro suo
colore principalium uirium sedem obscurat,& tenebris simile res is
bliquae terrorem inducunt, Mesepiade ante Galenum teste: quod
320쪽
certe nulli alteri adest,praeterqua atrae bili uel eius succo . Alia enim bilis flaua est, ruber languis,& ii quis niger reperitur,ut is de quo li.
quarto Aphorisimorum,mentionem facit Hippoc. crassior & magis eoncretus cst, quana ut in uenis cerebri ii aleat coni praehensi Candida adeo est pituita, ut dixerit Gale. lib. 3. de locis affectis, ilepsiam
. a pituita faciam, non transire in melancholia. A' nullo igitur hum re naturali priter melancholicum, fieri hic morbus potest. Sed nemab aliquo eorum qui prςter naturam in corpore reperiuntur, nisi ab eo qui proprie melancholia a Grecis,a nobis atra bilis uocatur, eadeito ratione, quod videlicet nullus eorum nigro uisiti ir colore: non naturalis enim bilis,liaec pallida,quam citra nam uulgo u ant, illacro. cea, quam uitellinam, tertia porracea,quarta aeruginosa. Pituitae uerro Oinnes albae sunt,teste Galeno,cap. lecundi libri de melancholia.
Sic igitur colligentes dicamus,si hic morbus neq; a sanguine. neq; abile, neq; a pituita fieri potest, siue naturam sua seruantibus,sive praeter naturam affectis: icquitur necessario, ut si ab aliquo humore fit, uel a succo fiat melacholico uel ab ea quae proprio nomine uocatur melancholia.Ucru quum haec quadruplex sit iuxta comunem medi- eorum nostri temporis sententiam, inqui redum adhuc est, an ab ali sto qualiarii quatuor, uel ab ipso naturali humore melancholico, in hoc Reuerendo uiro contingat.In quo qhiaesito facile cognitu est, quod non fiat ab melancholia, quae exusta naua bile generatur. Nam,ut ait Paulus, si aliquando ea superassata in nigram permutatur, uocata ui dcbis maniam, in qua feraliter adeo insaniunt, ut accedentes qui noaduertunt,aggrediantur. Auertat alite Deus Optimus Maximus, ut e6 insaniae uti hic deueniat. Non difficilius quoq; est cognoscere, his maxime qui Avicenna iequuntur,quod neq; ab ea fit, quae ex succo melancholico adusto gigniturino enim,ait ille, licitur melacholia, nisi ea cuius euentus est a cholera nigra, no exusta. Sed nec a sanguinea,quoniam risus abest, qui iuxta aphoris inu eam comitatur. Superest igitur ut uideatnus an fiat a pituita, in quo diutius immorandum,quum eius sententiae sit unus ex consultoribus uir clarissimus, di dudum mihi maa ima familiaritate coniunctus: cui & alius contentat, inter celeberrimae Bononiensivacademiae primos profestares reputatus. Mihi aute, fallio utriusq; honore, noli sbium no in hoc uiro. ted nec in alio quopiam fieri hunc morbum poste a pituita uidetur. Tantu enim ea assari in corpore humano non credo, ut nigra in totu evadat.Et quemadmodum ex Galeni autoritate, in expolitione libri de spiritibus, scripsit in tuis Aphorismis Moses, in atram bile trali re nullo modo potest, etia si calor adeo fortis adsit, ut urat: citi quiae Mosi licet non sit in omnibus credendum,nec uidere mihi illam Gaieni commentationem hactenus licuerit, adducor tamen ut putem eam fuisse Galeni sententiam ,ex eiusdem uerbis tecuti di l: bri prognostici, pituita exaltata in pectore, in quo longe irrator calor est,
quam in cercbro,fieri sputum albulis, tenax & rotundu non nigrum. . allerentis,nec aliquo loco pituitosς huius atrς bilis mentione tacie
tir. certe si alius in lucis, in peculiari conitiario de atra bile in-