장음표시 사용
81쪽
33 IO. MANARDI EPIST. MEDICIN.
morbii negare,ut qui ex crudis humoribus sorte extra uenas: quod uel ex hoc dicis ostendi, quod pueri tali morbo frequetius infestatur, ueluti crudis humoribus abundantes, quibus minime competit phlebotomia.In quibus uerbis uideris negare phlebotomiam aliquando tali affectui, incubo scilicet uocato, conuenire. quod certe,praeter id qii Oda ratione alienum est, praecipuis quoque autoribus aduersatur.Nam ut Paulum & alios Graecos omittam cuora eius inquit Avicenna, est phlebotomia. sic Raiis, sic quicunque celebres habentur. Qv od si dixeris, non negare te temper phlebotomia, sed in hoc uiro qui crudis humoribus abundet:iam non erit morbus qui neget, sed crudi humores. Ego tamen in eo nunquam' lumbeum, uel pallidum, uel iubalbidum colorem aipexi, qui Gaieno teste,nint crudorum humorum colores,a quibus prohibetur Colaresphstb. phlebotomia, sed floridum semper atque rubentem. Neque uenastomiam probi exiles ut tu dicis led magnas satis, crassas di extentas. Ut igitur braues. totam hanc disputationem colligamus, aut morbus fit a languine. ut ego puto cui atra bilis miscetur,aut ab alio quovis humore. Si primum, non tu modo, sed uix Chryiipgus aut Erasistratus detractionem sanguinis negabit. Si secundu in,anectus magnitudo,& praesentis, qui nec sit congruo uictu,&quas iussi cucurbitulis ablatus:& su loturi, praecipue attoniti quem iam sit passus, formido,ad idem uel inuitos nos trahunt, consentiente uirtute,&nihilominus aetate. Laxato, si no soluto primo nodo iam secundu aggrediamur. Qi sed nullam de uentre leniendo mentionem habui, no propterea fuit, quod aliter in hoc quam caeteris sentirem, sed breuitati indulgens, ut hoc, ita inulta alia ad phlebotomia pertinentia praetermisi, utaiora, tuum, cibit,atq; id genus caetera. Neq; enim phlebotonitae cometariti, sed consultricem epistola scribebaealioquin neq; lenitio illa est simplici. ter necessa ia,sed quemadmodii lcripsit Galenus , determinatione et Hippocratica. QDd uero tertio quaeris loco, maioris monte socii est,& quod, ut scribis,maiore te in admiratione, & certe merito trahere debebat, quod uidelicet non per gradus, sed per saltu statim ad altiora conscedo. Possum hic respddere, me non statim ad extrema accedere,sed morbo, etiam quado ad me peruenit, fatis antiquo, cucurbitulas primo cruribus,deinde spatulis admoueo, congruum irimim, vacuantem scilicet Sattenuante impero. bus auxiliis nil morbus uel tollatur,uel magna ex parte leuetur, Phlebotomia i ero: in qua inspici sanguine iubeo, ne forte coniectura me fefellisset.& nisi ater crassusq; fuerit, no detrahi.Nigru & crassum sanguine fasi nem ni teamur necesse est atrae bilis natura habere, quam uehemeti medica oeras mine tenuare,atq; praecidere oportet, sit nul quoq; uias de obstruenatrae bili do uel reserando parare.Hoc enim est quod Galeno anterprete nos participare. Hippocrates docuit, quando ait, Corpora ubi purgare uolueris, be ne fluida facito. An uerebor ego in diuturno morbo, ab atra bile pe.dente,ia per parcu uicti im,cucurbitulas & phlebotomiam uacuato, hyssopum,qua Galenus in acutis morbis,& cu uehementi febre turgentibus,prum uel secuta die,nulla Preeuute uacuationAnsi formidat
82쪽
dat:Dicunt recentiores,& quandoq; antiqui a facilioribus esse auxiliis inchoadiim. Scribit uetultissimus Hippocrates, Ad ultimos mor ibos extrema curationes, exa V optimae sunt. Conciliu inter utrosq; statuit bonus Hippocraticae doctrinae cultor Galenus quinto Therapeutices libro,per haec uerba, Non quemadmodum nonnulli ni edicorii a parilis inchoandu est auxili s: neq; quod illi dicut intellige i audentiam. dum, ut prius haec tentanda,deinde si non iuuerint ad maiora accedendum. in his enim quae periculo uacant passionibus, uera est haec opinio. Possim igitii r ut dixi negare me statim ad summa accessitase:possum & si quis uel in ipso purgatorio pharinaco a me hoc actuat irmet, me tum Galeni & Hippocratis autoritate tueri, tum Pauli& AuicEnae. Paulus in hoc ipso morbo per hellebori drachmam purgat, cui nisi in libro sit menda tres obolos addit scammonii& anesi uid, uel datici, uel petroselini. Avicenna uero euphorbi j drachmamat, cum tertia parte scammonii,& quarta colocynthidos: ita ut mirari subeat recentiorum,qui uerba paulo ante conscripta ab Avicenna, scilicet soli itionem uentris faciendam cum eo, quod totsi humore ducit, expon ut no una, sed plurib' euacuationibus.Nisi forte putent Atticen. uoluisse hoc c6positum pluribus sufficere iiacuationibus, quod tame litera non patitur. inare enim diceret, si uirtus fuerit fortis, si ex eo medicamine dari tantii modo quindecim grana uoluisset qliemadmodum Iacobus cognomento de Partibus interpretatur. Sed nonne pitulae ex cyaneo lapide, luas Laetuli uocant, qua
rum dosis est, ut ipse Iacobus dicit, drachniae binae ι& quas uirtuteno forte existente praebet, sunt illis quindecim granis potentiores, Facessat timor, S in his praecipue morbis, qui absq; febri sunt, sed no absq; periculo,&in quibus adhuc homo solita potest opera exercere, magna no uereamur auxilia. Ego certe cu econtrario multi so Pilaturum Laleant quo magis senesco, eo audentior fio .Exhibui crebrd bellebo- vidi dosis. 3o ri nigri integra drachma, adiectis etia diagri dij duobus granis, nee uel molesta, uel maior plus debito secuta est piirgatio.Lapide quoq;
Armenio, bene ii ixta Alexandri doctrinam abluto,& in catapotia quoq; eius modo reformato,plerunq;& in pluribus hoc anno usus
sum, semperq; iuuamentum sequii tum est, nec cum magno impedi- mento: bis tantum uomitum incitauit, sed qui postmodum iuuerit. . .. Mulierem cancro in mammilla laborantem,ab ingentibus dolori- ... . busniberauit. Alium a melancholiae morbo, cum iam fores esset in- . . Pessus, bis uel ter acceptus, reuocauit. Quomodo, inquis,inueni
sti,quem abj Venetius diligenter inquisitum inuenire nequiuerunt Dicam quomodo. Dum hic quoq; apud nullum inueniretur seplasia . . et . rium, monachae quaedam semunciam donauerunt. Qui scis, inquis, qiδd uerax sit3Non minus certe, quam qudd id sit scammoniu, quo passim utimur.Res omnino est a communi cyaneo,qxieni lapide La C aneu ἱ--Σuli uocat,diuersa,cu multa tamen similitudine,& quae atram bile,
83쪽
no mihi uideri, Arabes autores utraque rem, Armenii scilicet & cyaneum lapidem simul eodem capite confudiste. Haec lunt quae raptim, ut cernis,tuae magnae epistolae respondenti occurrerunt, quae ut minore cura & opera exarata sunt, ita maiore uenia digna erunt apud te. Accelerationis causa fuit ivinci j occasio, quem n et clo,an potuerim etiam celeritate assequi. Vale ex Ferraria.
dum apud uicennam per . Ibe ed. .
V AE R IS quae res sit, quam Avicena Albezed tertio sue medicinae libr. uocat,& magnopere in articulorumorbis comendat.Cui quidem quaesito, quispiam autoritate ipsitis mct Avicennae nixus, facile respodebit, Albezod esse Keiri,qqae non aliud est, quam id qiiod Graeci λsticis,nostri alba muto Ea uel matronale uocat, rem uel pii ellis notae ut qua in pensilibus hortis, atq; ctia interdum in parietibus libenter conserant. Sed huic sententiae reclamat Simon Genuensis cui tussice in rebus magna a patribus nostris fides hactenus est adhibita:admiratus Avicenna ignorasse beeted esse corallium, quum de eo sub bered nomine secudo eiusde suae medicinae libro pericripserit. Ego uero no minus errasse Simone quam Avicennam in hac re puto, beet edq; seu albeΣcd eadem enim est iitraq; dictio solo articulo differens nec leucoion, nec corallion esse dico: quoru alterii Simo credidit,alterii Avicenna, sub quada tamen protulit dubitatione: intelligendumq; pro beeted, quanda puto anagallidos specie, quae rubicundum florem profert.Vnde autem ad hoc mouear affirmandum, hinc disce. Costat Avicennam totum fere suum de medicina libria, ex alijs medicis,tum Graecis,tum barbaris transcripsisse. Ex quo fit, ut no sit ad intelligedum ipsum, sicubi difficilis uidetur, uia melior, Quam ad ipsos recurrere autores,a quibus id, de quo dubitatur, ausumpsit. Qui Quis aute hoc melius facere norit,is utiq; melius eu in - .a . . tellTat necessu est.Et qui ab hac uia recesserui, multipliciter sempermni μολ- lapsi sunt.Priintis,quod sciam,hanc intelligendi Avicennae uiam nobis niostrauit Nicolaus Leonicenus, uir & Graece & Latine doctissi' nius,ac medicinae sicuti bonaruom niti artiti cultor eminetissimus.
k Hermolaus Barbarus aeui nostri spledor & gloria aliquado iVenetii, indicauit. cu de comunibus studius in cius bibliothemca colloqueremur. Tantorii ego ducu castra sequutus, quoties scrupulus aliquis in Avicena incidit,ad antiquiores praesertim Graecos me cOfero. Inter caeteros alitem, in his praecipue quae ad curationes morboru pertinet, Avicenna sequutus Paulum uidetur.Hunc igitur euoluens, inuenio antidoton, cui nomen diacorallion, summopere an articularibus morbis comendari: cuius copolitione du examino. manifeste cognosco, Avicena sua qua uocat albezed antidoto, inade accepisse,licet ut crebro in alius etia factu est multipliciter labe iacta. Qu9d ut cognoscas, uerus ta laudati messicaminis costi uessimo dii
84쪽
modii liabeas,Pauli ipsius seriem subscribam. ea est huiusmodi: Rhesbarbarici, paeoniae,mirrhae, spicae nardi,ana uncias duas,folii unciam una Priophyllorum grana Ouindecim, agallidos habentis florem Thulit On,quam uocant corallium,unciam semis,aristolochiae longae ct roludae uncias quatuor: dotis gramarium unum, quotidie post Dona cibi concoctione. Haec est Pauli descriptio: ex qua licet aduertere, non solum quod Auicenna Simon q; errauerint, sed etia quaena causa eos in errore duxerit. Avicena enim putauit anagallide esse alheirin,id est, leucoion: quonia ipsius suoq; leucoij quanda speciem ro rubria proferre flore,apud Dioscoride legerat Simo accipiedii coralltu, quonia albezed uox apud Arabes coralliu significat: no aduertes . medicamelum id appellari diacoralliit, non a uero coralliosed ab ea anagallidos specie, quae Φ flore, colore corallio rubro simili costat, coralliu nucupatur.Habes igitur mi Rosci quid pro albezed in eo sit medicamine capiendu, d quae sit uera medicaminis c5positio. Vale.
EPIST. L. ad Paectum, de Lumbricis.
E V o C A s me sterii Pacte ad lubricos, atq; in primis petis, latus ille,quem me uidisse scripseram, es.setne unus obuolutus, an plures, cucurbitae seminibus similes. In quibus uerbis ostendis, te nodum assequutu quod scripsera, licet Pauli & Aeth autoritate,& meo demu testimonio confirmatu . Addam 3 o igitur antiquiore testem, eamque attestationem pluribus,& qu dem clarioribus uerbis explicabo. Scribitur libro quarto de morbis, qui liber inter sexaginta Hippocratis opera numeratur, ita 'erbum ex iterbo:Vermes lati gisnuntur in puero adhuc intra uterii existente.&post multae Est aute species ipsius ueluti abrasio intestini alba. Indicia eius sunt,quod excernuntur interdit nonnulla cucumeris seminibus similia. Scribuntur & alia multa ibide,quς consul id pretereo,& ad mea in alia epistola attestatione confirmanda me couerto. Exeunt aliquando, maxime ablutis clyanate intestinis, membranosa quaeda corpora, ualde lata colore exalbida,cosistentia inaequalia, in o tranea intestinorum stiperficie repraesentantia: quae dicereas lent medici, esse mucos intra intestina repertos,uel mucosam pituita frigiditate intestinorum addensata. Mulierculae lectulos uermium uocat.Hec crediderim ego portiunculas lato ru uermium,quado ut inquit Paulus per partes excernutur.Nec esse puto medicia uel mediocriter exercitatum, qui haec aliquado inter esui excremetano fuerit intuitus, nec cum magna admiratione. Sed cum toti simul excernuntur, δἰ praesertim adhuc palpitates quod ego bis terue in tota uita co
85쪽
spex0 incredibili illa ut idem ait Paulus magnitudine, in magnam
nos trahunt admirationem. Quod ramen raro contingit: tum quia
ut inquit Galenus rarior est lumbrici lati generatio: tu quia ut ait Paulus dimissi nocosistunt. & hinc fieri puto,ut assidentes plersiq;
inter excrementa,nescio quid medico ostensuri, frustra perquirantὸ quod tamen se prius uidiste testatur. Haec est lati uermis effigies, La ip tinis medicis hactenus incognita. Nemine enim adhuc legi qui huc uerme plenὰ cognouerit. Arnaldus tantum N Beni uenius ueritate, conniventibus tamen oculis, procul aspexersint. Sed & Plinius per illam tricensim pedum tineam, hunc ipsum latum uerme intellexit. 1 oterctibus dixeram ab Avicenna longos uocari, esset similes ηοid f tunticetia nascentibus, quos onisculos uulgo uocant: tu uero
ambigere uideris quid sint foettinticeta,& qui sint apud uulgum c nisculi.Onisculos, uoce parum detrescata, ni scutos,uulgὀ apud nos uocant,quos Graeci γ.s co quasi terrae intestina dixeris,' os ii ermes terrς, Avicenna charatim, qui in laetunticetis,id est, foetidis ac coeno sis locis reperiri consueuere.His eos esse simi Ies qui teretes, uel rotundi a probatis autoribus,ab Avicenna longi uocantur, nemo ne
gauerit qui utrosq; cognoscat.
Circa ascarides dein ae tria petis, uel pomis qNatuor nomen, ein, in antiquoru lententiam,an eos uspiam uiderim. Nominis etymo nullibi quod meminerim uel apud Graecos, uel apud Latinos legi: mi-l hi autem uerisimile fit,deduci ea nocem a uerbo Graeco ασαω,quod Latine significat exerceor uel potius a uerbo auritas , quod idem est quod moueo:sedimitu circa quam consist t. uehementem pruritum inserentes,ut Paulus & Actius testantur,assidue comoti animal continuo extimulant& exercent. Quicqti id uero recentiores sentiantino est dubiu apud antiquos per ascarides paruos uermes in
Ascuridi ἀμ telligi: sunt enim ascari de inquit Galenus aphor. 16.libri tertij te finitio. nues quida lumbrici, in parte maxime inferiore crassi intestini geniti. Galenu Autius & Paulus sunt secuti:a quibus nee dissentit Aui- cena,si modo recte & legatur & intelligatus . Sic enim ego principiuLoein Auirem secundi cap.legendia puto:Longi,&lati,& rotundi,& alcarides &pa arentvitur. rui.& uerbii attiecundo loco in quibutia codicibu)etiam Hebreis scriptu, omnino supposititiu puto. Ita autem inteisigendum , ut peri astari des&paruos quod aliaeti ascripsi epistola una tantum specie, intelligamus eos uidelicet quos Galenus ascarides, ipsemet Avice anain primo libro minutos: in tertio, modo simul alcarides 3e par
uos,modo ascarides tantum,modo paruos tantum uocat. naquae de
loco generationis parvoru ab eo dictitur, de ascaridibus a Galeno, sed ab Aetio ac Paulo aptius dicta iunt: quae uero de aetate alcarides' gignente,ex Hippocrate & Galeno in Aphor. superius adducto sunti accepta, qui nullo pacto de latis intellexerunt, quando nec eos qui dem nominasse eo loco Hippocratem GaIenus testatur, tum capite quoq; tertio in quo de signis agitur, quae de tedis pruritu, &assiduo motu paruorum dicuntur similia sunt his quae de astaridibus Paulus, Aquus, conscripserunt. md autem scribitur quarto capite, medicinas
86쪽
dicinas interficientes ascarides,& rotundos, interficere etiam longos:fuit sententia Galeni in fine artis curativae, licet ordo sit in fluicenna permutatus. Scribit enim hoc modo ad uerbii Galen .Rotundos uernies sufficit interficere absinthiu:latus fortioribus eget pharmacis, quale est filix, adhuc autem & uocata ascaris. Quemadmoduuero ambigi non potest,hic ab Avicenna dici logos, quos Galenus
uocauit rotundos:& quos Galenus latos, Avicenna uocasse rotundos: ita clarii esse debet,ab utroq; eosdem uno nomine uocatos ascarides: qui scilicet sunt ab his quς oibuntur ut Avicenna ait remotio RG res, utpote in parte maxime interiore crassi intestini generati,prout ex Galeno ieerius ostensum est,id est,circa mi extrema, o long nonis initia, sicuti Paulus declarauit.Liquere igitur ex dictis puto no 'aliud esse astarides Avicennae,quam Galent: nec paruos, astarides praeterqlia nomine apud Auicenna distare. Nec te moueant sexti,s piamilcapitis inscriptiones: solent enim capitu sectiones inscriptionesq; , tu in alijs,tum in hoc ipso libro plerunq; mentiri, utpote non semper ab autoribus ipsis, sed a quo uis potius lectore pro arbitrio conscriptae. tendam uero in sexto capitis titulo adesse, uel hoc potest ostendere, qudd statim post primu remediu, latorii auxilia rub-ho scribuntur, deinde toto fere capite ea quae stant omnibus speciebus comunia. Sed & hitra id est, cedria.quet hic conferre scribitur ad ascarides,sequeti capite in paruis bis repetitur, quam peculiariter ascaridibus, proprio capite,lib. .de simplicibus medicinis Galenus com mendauit. Et haec quide deascaridibus dicta sint. Unus autem adhuc siiperest scrupus circa lumbricorii species, qui me saepenumero non mediocriter perturbauit.Na qui Cucurbitini uocantur,adnulla triti Cucurbi inidictaru specierit uidentur pertinere,& propterea quartam per se spe lumbrici, ciem putari possunt constituere. quod ex recentioribus nonulli prodiderunt, latos in duas species distinguentes logos uidelicet& br 3o ues:illos ascarides,lios cucurbitinos nominates. Nec desunt qui cucurbitinos pro genere capiat, quod in disiunctos accolunctos uetuisti in speciem diuidui. At certe negari no potest in quibusda libris ex Arabica lingua transsatis, cucurbitanos absolute pro latis poni,sicuti in cometo Arabico Aphoris ini superius allati, ubi etia peruerso ordine,ascarides tro rotundis, atq; econtrario rotundi pro astaridibus leguntur.In libro citroq; Serapionis, capite de filici, ubi Dioscorides& Galenus habent latos, in Serapione ex eorum uerbis scribuntur cucurbitini. Sic & apud Moysem nona suorum Aphorismoru parti cula, ex Galeni autoritate pro latis leguntur cucurbitini. Verum haec. 4O disputatio ad nomen spectat, illud uero potius ad rem,an lumbricus reperiatur qui sit cucurbitae semini non absimilis. Ego quide, quod
meminerim, nunquam lumbricum uiuum conspexi, qui cucurbitae semina repraesentaret. Paulus & Aetius, corpuscula illa cucurbitae seminibus similia, non in numero uermium, sed inter uermis lati in dicia connumerantiquod ex Galeno,lib.de locis patris primo, sume . re potuerunt, & ex lib. de morbis superius adducto. Antonius B
uiuenius Floreauausi custa memoria Medicus grauissimus, ici
87쪽
suo de abditi ibello .uidisse ait inter sese ad ed cohaerentes, ut unus
uideretur, quatuor cubitorum longitudinu excedes. Arnaldus quosdam refert, dicetes, cucurbitinos hosce, in uentre cuiusdam altilius magni uermis generari,que Cingulum uocant: quae sententia a Paulo & Aetio non abhorret. Ex senioribus adhuc nobiscum degenti bus medicis,nonnulli uidisse eos multoties uiuos referunt,alis non uiuos,sed mortuos. Quin proba & fide digna matrona nuper in magno quopia uerme que eius auia aegrotans deiecerat, se uidisse multos uermiculos cucurbitae seminibus similes adseuerauit. Qiiicquid autem sit, dicere oportet, antiquos hoste innumero uermium non Iohabuiste: quoniam decidi alato ueluti segmentum quoddam, & e ius portio uiderentur,sed indicium proprium lati uermis esse,sicuti arenam lapidis,scripsit eodem loco Galenus. Petis deinde, ut de prognosticis nonihil scribam,quae nescio quo. - modo alia epistola praeteriera.De his sic scribit Paulus Circa febriuom iri sit sistontia ex subiecta habent corruutione:circa consi
initia geniti,subsistentia ex subiecta habent corruptione:circa consistendi uigore, ex morbi malignitate: circa declinationem ad melius omnino proficiunt. Ait enim Hippocrates, bonu & uermes rotudos exire ad crisini eunte morbo. Aetius autem ex Herodoti sentetia, ad hunc modum: Lumbrici & in febribus de absq; febribus fiunt, multitudine, magnitudine, colore & tempore in uice differentes. Circa enim morbi principia geniti, subsistentia ex subiecta recipiunt corru' ptione: circa consistendi uigore ex morbi malignitate: circa declinatione, ex transmutatione aci melius, qui &celeriter excernutur, natura eos ad exteriora non secus ac caetera excrementa propellente.Dei teriores uero sunt maiores minoribus, multi paucis ,rubri albis,& uiuentes mortuis .Postremo tamen Aetij dicto Rasis atq; Avicenna perte repugnant, uiuos mortuis simpliciter praeferentes. Mitto qliae in hac cotrouersia scripserunt recentiores, ut quae & legisse te puto,& cuiuis legere in proptu sit. Mihi quide uidetur firmius semper esse iudicium quod ex mortuis sumitur, ut quos necesse sit expelli,nec suapte sponte exire.Haereo tamen Hippocraticae sentetiae, quod bonum sit eos excrementis alui commisceri, dum morbus iudicaturi ita ut per hoc intelligamus,si alio tempore emittantur, symptωmaθtis,id est, casus potius fieri ratione, ut Galenus dixit, quam naturaeui: &propterea uel corruptionem, uel malignitatem Iudicare, ueis
Iuli Paulus Aetiusq; distinxere. Et haec quidem de prognosticis in praesentia dicta sint. Demitto quoq; quam Avicenna macra uocat, quaeris quid fit,&an sit miniu.Certe si Plinu, uel Hermolai, qui locum castigauit, au- etoritate sequemur,fateri oportet, milton eandem rem esse cum minio:ait enim Plinius ab Hermolao emendatus, Milion uocat Graecimini u. Si uero Theophrasti,Dioscoridis, atq; ut ego quidem puto. uera Plinii castigationem,res tantum diuersas, quantia distant uenem,mum. num & antidotus. Siquidem minium adeo uenenosum, ipso met etiam Plinio teste,existit, ut qui id in officinis poliunt, facie laxis uesicis illigent,ne in respirando pernicialem pulversm trahant. Milt
88쪽
tantii abest a ueneni natura .ut intra corpus assi impia, & lumbricos enecet, & hepaticos iuvet,&ad alia quoq; quam plura utilis reperiatiir. Sed & idem Plinius lib.33.ubi de minio asit, paulo post uerba ab Hermolao ut diximus) emendata, rubrica & sinopide, quae sunt
ex milli senere,uel eadem cum ea res diuersas facit a minio. Item
lib.3s .min tu, sinopidem & rubrica inter se disiungit, multa de sinopide scribens, quae Theophrastus & Dioscorides de mitto. Et lib.33.
miltu rubrica uocat, testimoni ii Homeri adduces, naues rubrica cc mendantis, qui/υλῖσro eo nominauit, ut Hermolaus quoq; testatur, que alioqui oculatusim v,mirii est no uidisse, milion ii sit rubrica ses dii Pliniu, no posse esse miniu: nec sic castigadum Pliniu, ut ex ista astigatione, quod mali pueri solet,deterior euadat. Depra-llam omnino uerbii erat militon, quod antiqua habebat lectio, non mutadum tame in milton, sed ut mihi uidetur in animion:quod c5- stare potest,comparanti ea quae Plinius scripsit de minio cap. .& 8. lib.33.his quae de animio scripsit Dio2.cap.de cinnabari,& cap. de
hydrargyro,& praecipue quae de uesicis circa faciem ponendis superius annotauimus:aascribere singula, nisi timere uideri uerbosior.
Illud tamen no tacebo,id quod Plinius Dioscoridesq; scribui, quo l-2O dam miniti uocasse cinnabarim,posse de Tlieophrasto intelligi: quoniam fere queoq; scripsit Plinius de minio, excerpta uidetur ab his quae de cinnabari in libro de lapidibus scripsit Theophrastus, licet quod saepe in Plinio accidit multis medis obfuscata, quaru nonullae possint in librarios reiici,alias in ipsum Plinium referre necesse fit. Tota igitur banc disputatione sic colligamus: Qu9d minium uocat Plinius,id Graeci a inmion uel cinnabarim: quod Plinius sinopidem uel rubrica, id illi milton: tam igitur diuerta res est miniti a milto,quam ammion uel cinnabari a sinopide uel rubrica. Quae nauerores sit, hiel quomodo nunc uocetur miltos,haud satis muli copertu
3a est. Vidi aliquando trochisci mrma Venetijs pro Lemnia ad nos delatam terram,densam, graue,illapidosam,hepatiten, hanc ego puto esse milton,qua sinopicen uocat Dioscorides. Tectonice audio etiantic fieri a non ullis pictoribus ex ochra combusta, ut Theophrastus Dioscoridesq; scripsere n5 ecsitrario,ut Plin. atq; in arcanis haberi, quoniam in floridissimu rubicsidum euadit colore. Ueram Lemnia nescio an unquam uiderim,a paucis annis citra coepit ferri,preciosiusq; caeteris 1ub nomine uerae Lemniae uendi,aut principibus uiris pro magno munere donari,alba quaedam terra exiguo runore. Hae
si mogo eius generis est putarim ego secutam sinopidis speciem. 4o a Theophrasto primo, dehinea Plinio scripta,nsi sine mendis tame. ut crebro solet accidere: sic enim scribit Theophrastus I aeolis D Ui ἡ, ἡ-Plinius hoc pacto:
Species finopidis tres,rubra,& ni iuus rubes,& inter has media. ina enim Theophrastus dixit .ci. 41 id est, ut mihi uidetu exalbida uel potius uehementer albam: sic enim Galenus, γράμιῶν &oli ala, similes apud Hippocratem uoces intelligit & Plinius minus
rubente hanc ego quandoq; putaui esse eam quae nunc ut dixi pro
89쪽
pro uera Lemnia portatur: cuius& aliqtrado experimen tu fecimus uenenum duabus auiculis propinantes,alteriq; tantu Lemnia illam
exhibentes,quae uixit quidem diutius reliqua,no multo tamen pdst&ipsa uitam finiuit.Eiusdem etia generis est eaqtiam insciae plebeis culae myracopolae non ulli uendunt, qui se a diuo Paulo origine traxisse iactitat. Haec habui quae de nillii generibus scriberem.Nunc ad
cardamomum accedo, quod Arabes cordum eni uocalide aliare sub cardamomi nomine pertractantes. Quaena uero res ea sit, Oedipo eget coniectore,quoniam nullum de eo scribente Graecu autorem allere Serapion .Ex quo fit,ut existimem,uel rem esse noua,hoe est, Io quae post Galeni tempora in ustim uenerit medicorii,uel in ea non solum interpretes,sed & ipsos autores.Nisi forte ciuilis putet,cum Plinius quatuor cardamomi species enumeret, de auabus.
capite de eordument,de reliquis, cap.de cardamomo ab Arabibus scribi.Averrois tamen quinto libro sui Collisei, quoddam card momum inter medicinas post Gal.repertas conumerauit,cum superius inter eas quae a Galeno pertractantur,de alio costripsisset. Ego tria seminum genera uidi,quae pro cardamomo feruntur, inter quae nescio,an unum sit quod uere cardamomum dici possit. Seriphium aliud a fantonico,non solum uoluit Paulus,cuius uerba alia epistola recitabamus,sed & Galenus lib. s. simpliciu medicaminia,& Plinius lib. 1τ Nec te mouere debet Dioscorides,absinthium marinu a n nullis seriphion,ab alus sentonicon uocari scribens: scis enim quam inconstantes sint huiuscemodi nomenclaturae,ut pro libito ab unoraue eonfictae, alioqui si ubique has sequamur, abrotonii idem
aus,quod absinthium ponticum,cisim eodem Dioscoride autore,Romani sic abrotonum uocent,atq; idem quoque eum sanionico:quonia ut refert Galenus,abrotonua Romanis uocari tantonicum scripsit Pamphilus.Vocet igitur unusquisq; prout uult, ut ait Galenus,modo sciat res esse diuersas. Tutius tamen est sequi anti-3oquorii, praesertim Galent,nomina, ne in rebus quoq; ipsis labi eotingat.Verum &Dioscorides ipse,si emaculatus sit codex, santonicum rem diuersam a seriphio facit lib.3.in fine cap. 2s.dro uerbo enim lardonicii legendum cantonicon:&pro uerbo sardViu, legendum canto nixi. Quod nedum ex Galen Plinii Serapionisq; cocordi sententia patere potest,sed& ex hoc quod nulla est in Gallia sardoni, regio, sed sanionis: est sardonion alia herba.de qua Dioscorides
Itb i. inter batracliij species,& lib. s.inter uenena mentionem facit, aqua ardonius risus Graecomprouerbium non bonae famae in uita, sicut Dioscorides Paulus* testantur,& lib. . Avicenna sub nomi one Sebardi,licet ignorauerit de quare scriberet, nec intelligi ualeat quid scripserit,nisi abus qui ea quae ille scripsit, alibi prius di dicerint. Obscurius quoque idem Avicenna scripsit de seriphio ac
tantonico,tib.1.sub Schee nomine,in capitis principio, adeo ut ne diuinando quidem possis assequi quid uoluerit:& ne in nostra tantum editione putes difficultatem,consule etiam Hebraeam,atq; maiorem,non modo aequam inuenies obscuritatem. Vide quod saxum. uoluant
90쪽
Oolium ii medici, qui Auicennam sibi in idolum erexere. Sed de
Petis ulterius quid sit gramariti. Graminum, siue grama utruq; Grammai nenim apud Graecos lego Paulo teste,est pondus duoru obolorum. quid.
Pendet obolus ceratia tria, ceratiu calchos duos,quo fit ut in oram- mario calchos duodecim intelligamus, in obolo sex: cum tangen instinio lib. 1r.in fine obolum continere decem calchos scribatur.
Miraris postmodum, quod Paulus drachma,uel quod magis miradum,drachmas duas cuphorbis exhibeat. Potuit fortasse te in huiuscemodi admir tione trahere Ioannes cogno mcto Mesue,qui ex Dioscoridis scribit autoritate aureu unu interficere. Ego in Loc uiro, it multoties, ita hoc in loco fidem requiro, cum nus pia hoc apud
Dioscorid egerim, sed apud Paulia capite,pprio inuenerim draclimatu pituita &aqira educere: apud l; Avicennam tertio lib. cap.de ephialte,id es de inoibo,drachmae tertia parte scammonii,& quartani colocynthidos stiperaddi. Apudq; eundem Avicenna & Ser
pionem, quod tros drachma, non autem unus aureus,interficiunt. Non auderem tamen tantam quantitatem exhibere : praebui enim
aliquando exiguum quid bene* perassationem & non ullaru rerii
Q commixtionem repressum,copiose, admota purgauit. Sed sumus hoc tepore sorte quam esset opus timidiores. ego quoq; Zomerisiis. libentissime forma perdiscere. sed nondum inueni qui doceret. Me minit eius & Politi Mno tamen quale sit edocet. Vocis etymon notare mihi uidetur iuris fusoriu: res uero ipsis,ut superiore parte pateat, inferiore ad edangustetur,ut in canaliculum quoddam,ceu collum desinat, instar illius per quod uina cantharis immittimus. Per hanc igitur etOmeristia dito praecipue cosequimur,& quod uidelicet amaror rei deglutiendae no persentitur,& quod procliuis descentiis fit. 3o Altero aute instrumento quod clysteridion idem Paulus nucupat Chseridisu. uiolenta impulsio fit. nci irrentibus autem simul natura&ui, ue- Iocissimus motus fit,re gratii sponte inferiora petente, S ad eadem uehemetissime impulsa. uius clysteridis formam uario modocimaginari pollii inus: sed ea cuius meministi,si extreinum os aliquantiGPer pateat,satis apta uidebitur. IErigeronti quadrant quaecuq; scribis, praeter calendulae nomen quod nes alteri rei adscribimus, hoc est, herbae cuidam coronariae qitae a n6 nullis ut olus editur,flore aureo quasi perpetuo, qui ex hoc
argumeto cuiuilibet mensis flos, uulsd dicitur: de qua aliquado du-- bitaui,an esset lysimachiuna.Nec spinemd nos proueni sicuti uera erigeron,sed in hortis,praecipue penulibus, seritur. Postremo petis,an tria a me c6scripta reme, euidenter contrecognouerim, simq; si vado Pauli & Aeth remediis usus Ego,ut uerum ingenue fatear, in hoc pecco,quod raro Eisdem auxiliis pluries utor, sed modo hocmodo illo,prout sese mihi offerusi& intentioni meae, particularibusq; rebus deseruire uidentur. Olim duo illa ab experimentatoribus habui. Nostra compositio precibus cuiusdam amici