M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus

발행: 1829년

분량: 721페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

relinquatur 7 Vt omittam levitatem temere assen-

mihi necesse esse, quod tibi est 3 Cur deus, omnia

tam vim natricum vi perurumque secerit Z cur tam multa pestifera , terra marique dispersevit 7 Negalis haee tam polite, tamque subtiliter essici potuisse sine divina aliqua solertia. Cuius quidem vos maiestatem deducitis usque ad apium formicarumque persectionem: ut etiam inter deos Myrmecides aliquis, minutorum opusculorum labricator. suisse videaturi Negas sine deo posse quidquam. Ecce tibi e transverso Lampsacenias Strato, qui det isti deo immunitatem magni quidem muneris; sed quum sacerdotes deo- Tum vacationem habeant, quanto est aequius habere ipsos deos 2 Negat opera deorum se uti ad fabrica dum mundum. Quaecumque sint, docet, omnia esse-Cta esse natura: nec, ut ille, qui asperis et laevibus et hamatis uncinatisque corporibus concreta haec esse dicat, interiecto inani. Somnia censet haec esse Democriti, non docentis, sed optantis. Ipse autem singulas mundi Partes persequens, quidquid aut sit, aut fiat, naturalibus fieri, aut sactum esse docet pon-

Goereng. a unius eod. fragm. edidit Miam mihi - relinquatur. Ianti . et Lainhio. relinquetur eum interrogatione.

nostri.

eluxit; veram tamen putat Laetan- iii lectionem.

diit et quum Meardotes . negat enim hie partietilae ad vereativae locum esset. Sed de sandi τulgata potest sie, qtia iacti plom sit: deo dat /mmunitalemmtinaria. Eaι ia quidem magniam

112쪽

deribus et motibus. Nae ille et deum opere magno Iiberat, et me timoret Quis enim potest quum existimet se curari a deo non et dies, et noctes divinum numen horrere 7 et, si quid adversi acciderit. quod cui non accidi id extimescero, ne id iure evenerit 7 Nec Stratoni tamen assentior: nec vero tibi. Modo hoc, modo illud probabilius videtur. XXXIX. Latent ista omnia, Luculle,

crassis occultata et eircumfusa tenebris,

ut a nulla acies humani ingenii tanta sit, quae penetrare in caelum , terram intrare possit. Corpora nostra non novimus; qui sint situs partium, quam vim quaeque pars habeat, ignoramus. Itaque medici ipsi,

quorum intererat ea nosse, aperuerunt, ut viderentur. Nec eo tamen aiunt Empirici notiora esse illa: quia possit fieri, ut patefacta et detecta mutentur. Sed ecquid nos eodem modo rerum naturas PerseCare , aperire, dividere poSSumus, ut videamus, terra

penitusne defixa sit, et quasi radicibus suis haereat, an media pendeat 3 Habitari ait Xenophanes in inna

eamque esse terram multarum Urbium et montium.

Porienta videntur; sed tamen neque ille, qui dixit.

iurare possit ita se rem habere, neque ego non ita. Dicitis etiam, esse e regione nobis, e Contraria Parte terrae, qui adversis Vestigiis stent contra nostra vestigia , quos vocatis. Cur mihi magis succcnsetis , qui ista non aspernor, quam eis, qui, quum nudiunt, desipere vos arbitrantur 2 Hicetas Syracu-

esset hoe sensti 1 Si Dei maxima inis genium homini a nrin tanta sese sis. ut eaeli terraeque natiaram perspis repossie: ne emryora Miuom nostra n Mimust ego vero saeilius partieulam ωι pro ita tit accipi arbitror.

113쪽

ACADEMICORUM PRIORVM

sius, ut ait Τheophrastus, caelum, solem, Itinam, stellas, supera denique omnia, stare censet; nequct praeter terram, rem ullam in mundo moveri; quae quum circum axem Se summa celeritate convertat et torqueat, eadem essici omnia, quae si stante terra caelum moveretur. Atque hoc etiam Platonem in Timaeo dicere quidam arbitrantur, sed paullo obscurius. Quid tu, Epicure 7 loquere. Putas solem esse tantu-

irridemini; et ipsi illum vicissim eluditis. Liber igitura tali irrisione Socrates, liber Aristo Chius, qui nihil

istorum sciri putat posse. Sed redeo ad animum et compus. Satisne tandem ea nota sunt nobis, quae ne PVo rum natura sit, quae venarum 2 tenemusne quid animus sit 84 ubi sit 8 denique, sitne. an, ut Dicaearcho visum est, ne sit quidem ullus 7 Si est: tresne partes habeat, ut Platoni placuit, rationis, irae, cupiditatis; an simplex unusque sit 3 si unus et simplex, utrum sit ignis, an anima, an sanguis 2 an, ut Xenocrates, numerus nullo i corpore 2 quod intelligi, quale sit, vix potest. Et, quidquid est, mortale sit, an aeternum3 nam utramque in partem multa dicuntur. Horum aliquid vestro sapienti certum videtur; nostro, ne quia maxime quidem probabile sit, occurrit: ita sunt in

Plerisque contrariarum rationum puria momenta. XL. Sin agis verecundius, et me accusaS , non

i) sie Passerat. vulgo quasi x) sie Goer. Pleua sententia hae

foreta Egone an esse solem tantulum putam' vulgo legitve: Ego ne oohia idem tantiam. T. 3ὶ GoereoE. mavult legi lenemus ne an tia quia ait pAn, tie Xenoerales 3 Animus pro mente Xenoeralia erat ἀριθμὸς. εαυ- ου κιυωs. Sed αριθμου Leta enc vo G posuit. Itaque nihil refert nutu -- mertis . an mens dieatur animus. Vide Tisaeo l. I, io. Da . Ita Benileius eorrexit vulg. mens nulti eo ore, quod, etsi repugnat Duvisitis, cum Goerenato recipiendum censui.

114쪽

quod tuis rationibus non assentiar, sed quod nullis: vincam animum; cuique assentiar, deligam. Quem Potissimum p quem 2 Democritum 7 Semper enim, ut scitis, studiosus nobilitatis sui. Urgebor iam omnium

vestrum convicio. Tune aut inane quidquam Putes esse, quum ita completa et conserta sint omnia, ut et quod movebitur corporum cedat, et, qua quodque cesserit, aliud illico subsequatur 2 aut atomos

ullas, e quibus quidquid esticiatur, illarum sit dissi

millimum 2 aut sine aliqua mente rem ullam essici posse praeclaram 3 et, quum in uno mundo ornatus hie tam sit mirabilis, innumerabiles. Supra, infra, dextra, Sinistra, ante, post, alios dissimiles, alios eiusdemmodi mundos esse 2 et, ut nos nunc simuS ad Baulos, Puteolosque videamus; sic innumerabiles Parthus in Iocis esse, eisdem nominibus, honoribus,

rebus gestis , ingeniis, formis, aetatibus , eisdem de

rebus disputantes' et si nunc, aut si etiam dormientes, aliquid animo videre videamur, imagines extrinsecus in animos nostros per corpus irrumpere 7 Tu vero ista ne asciveris, neve fueris commentitiis rebus assensus. Nihil sentire est melius, quam iam prava sentire. Non ergo id agitur, ut aliquid assensu meo comprobem. Quae tu vide, ne impudenter etiam P Stules, non Solum arroganter: praesertim quum ista tuu mihi ne probabilia quidem videantur. Nec enim divinationem , quam probatis, ullam esse arbi

tror ; satumque illud etiam: quo omnia contineri di

citis, contemno. Ne exaedificatum quidem hunc mun-

inm - Midemus reposuerunt P. Manut. Lamh. Davis. Eru. e edd. alitioot vett. Sed tonitinetivos, quos tuentur Mas. reete restituit Goereo . Pergitur enim in eonstruelione indireeta. α) Davis. quia prae dit id eorrexit quod tu Miae: sed quaa hane d senditur a Coerenetio, quum positum ait pro quatia.

115쪽

XLI. Sed cur rapior in invidiam 2 licetne per vos i

nescire , quod nescio 3 an Stoicis ipsis inter se disceptare, mihi cum his non licebit 2 Zenoni, et reliquissore Stoicis Aether videtur summus deus, mente Praeditus, qua omnia regantur. Cleanthes, qui quasi maiorum est gentium Stoicus, Zenonis auditor, Solem

sione Sapientum, dominum nostrum ignorare: quippe qui nesciamus, Soli, an Aetheri serviamus. Solis autem magnitudo ipse enim hic radiatus me intueri videtur admonet, ut crebro iaciam mentionem sui. Vos ergo huius magnitudinem quasi decempeda Permensi resertis, ego me, quasi malis architectis, men- Sume Vestrae nego Credere. Hoc ergo, credo, dubium est, uter nostrum sit, leniter ut dicam, verecundior Neque tamen istas quaestiones physicorum exterminandas puto. Est enim animorum ingeniorumque naturale quoddam quasi Pubulum consideratio Contemplatioque naturae: erigimur; elatiores fieri videmur; humana despicimus; cogitantesque supera atque Caelestia, haec nostra , ut exigua et minima, contemnimus. Indagatio ipsa rerum tum maximarum, tum etiam occultissimarum, habet oblectationem. Si vero aliquid occurret, quod verisimile videatur, hu-

i Sie e rasa. Davia. et Goeren . Vulgo i aqua. α Hie loeus vulgo aie edebatur: Vos ergo hilitia magnitudinem quasi decempe hine en m me quasi ma

go hoc permensi refertis. Ergo ere aera utilium est. Opi e sic emendavit Merenetitia. ut eum eo edidi ;nisi quod pro hine me, seripsi ego me, Propter vim oppositionis. 3) Lamhin. eoni. miniata. Sed vul

gatum defendit Davis. comparato Ioeo do Fiu. v, usi ea nos mala d eimus , seu ex qua et Morro minimia

116쪽

LIBER SECUNDUS , CAP. 4 I

I manissima completur animus voluptate. Quaeret igitur haec et vester sapiens et hic noster: sed vester, ut assentiatur, credat, assirmet; noster, ut vereatur temere opinari; praeclareque agi secum putet, si iueiusmodi rebus, verisimile quod sit, invenerit. Veniamus nunc ad bonorum malorumque notio

nem. Sed paullum ante dicendum est. Non mihi videntur considerare, quum phrsica 4 ista valde

anirmant, earum etiam rerum auctoritatem, Si quae illustriores videantur,4 amittere. Non enim magis assentiuntur, neque approbant,= lucere nunc, quam , quum cornix cecinerit, tum aliquid eam auti ubere, aut vetare: nec magis assirmabunt, signum

illud ,ε si erunt mensi, sex pedum esSe, quam solum, quem metiri non possunt, plus quam duodeviginti Partibus maiorem esse, quam terram. Ex quo illa conclusio nascitur: Si, sol quantus sit, percipi non potest, qui ceteras res eodem modo, quo magnitudinem Solis, approbat, is eas res non percipit; magnitudo autem solis percipi non potest: qui igitur approbat, quasi percipiat, nullam rem percipit. Responderint, Posse percipi, quantus Sol sit. Non repugnabo, dummodo eodem pacto cetera percipi comprehendique dicant. Nec enim possunt dicere, aliud alio magis,

minusve comprehendi: quoniam omnium rerum una

est definitio comprehendendi.

irata simia; frustra. a) Sie Goerenet. ex edd. velt. elura inque eodd. Uss. vulgo Patilialum.

aerariam etiam rerum aiae Oritalem se, QItistriores Mideantur, amittere

Paeoticule Eruestio. vulgatam tame reete defendit GoerenE. 5 Eenestitis malebat assentiantur - amrMahunt, quo nihil opus esse .idii Coerena. 6) Davi ius e eodd. Eliens. Reg. Cantati. Paris. έ, 5. ed. ven. IA I adedit tittam. Sed vulgatum recte tuentur Ern. et Goer. Fingit enim se statuam aliquam digitis demonstrnre.

117쪽

bus bonis, et malis explorati nempe fines constituendi sunt, ad quos et bonorum et malorum summa reseratur. Qua de re est igitur inter summos viros malo P dissensio 7 Et omitto illa, quae relicta iam videntur, et Herillum, qui in cognitione et scientia summum bonum Ponit: qui quum Zenonis auditor esset, vides quantum ab eo dissenserit, et quam non multum a Platone. Megaricorum suit nobilis disciplina, cuius, ut scriptum video, Princeps Xenophanes, quem modo nominavi; deinde eum secuti, Par

menides et Zeno: itaque ab his Eleatici philosophi nominabantur. Post Euclides. Socratis discipulus, Megareus; a quo iidem illi Megarici dicti: qui id bo

num solum esse dicebant, quod esset unum, et simile, et idem semper. Hi quoque multa a Platone. Α Menedemo autem, quod is Eretria fuit, Eretriaci appellati: quorum omne bonuin in mente positum, et mentis acie, qua verum cernoretur. Illi' similia, sed, opinor, explicata uberius et ornatius. Hos si contemnimus, et iam abiectos putamus; illos certe minus despicero debemus, Aristonem, qui, quum Zenonis suisset auditor, re Probavit ea, quae ille verbis: Nihil esse bonum , nisi virtutem ; neque malum, nisi quod vi tuti esset contrarium; in mediis ea momenta, quae Zeno voluit, nulla esse censuit. Huic summum Lonum est, in his rebus neutram in partem moveri: quae ab ipso dicitur. Pyrrho autem, ea ne sentire

118쪽

quidem sapientem : quae απάθεια nominat . Has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt. Alii voluptatem, sinem esse voluerunt: quorum Princeps Aristippus, qui Socratem audierat; unde Cyrenaici. Post Epicurus, cuius est disciplina nunc notior; neque tamen cum Cyrenaicis de ipsa voluptate con Sentiens. Voluptatem autem et honestatem finem esse Calliphoeensuit; vacare omni molestia, Hieronymus; hoc idem cum honestate, Diodorus. Ambo hi Peripatetici.

Honeste autem vivere, fruentem rebus his, quas Primas homini natura conciliet, et vetus Academia censuit, ut indicant scripta Polemonis, quem Antiochus probat maxime; et Aristoteles, eiusque amici nunc proxime videntur accedere. Introducebat eliam Carneades, non quo probaret, sed ut opponeret δStoicis, summum bonum esse, frui his rebus, quasPPimas natura conciliavisset. Honestum autem, quod ducatur, a conciliatione naturae, Zeno statuit finem esse bonorum; qui inventor et princeps Stoicorum suit.

XLVI. Iam illud perspicuum est, omnibus iis fini

bus bonorum, quos exposui, malorum fines esse contrarios. Ad vos nunc refero, quem Sequar modo nequis illud tam ineruditum absurdumque respon

deat: Quemlibet, modo aliquem. Nihil potest dici

inconsideratius. Cupio sequi Stoicos. Licetne omitto

quibus Aeadem iei veterea et Stoici χέ t r honesta aulem Midera quod du- irn late disputant. C. en ur. In quo Daviaius athitratur lica) Betilleius eotii. aemtiti. Pro nune brarios voluisse dare honeste antem est in e . Ursini Mo. quod probant Dii re quod dueatur id quod diserte P. Faber et Ernestius Sehuletius repraesentet eod. Reg. Et sie ille semieolon posuit post Ariaemeles. T. eense hat reponendum ἔ evi tamen 3 Ua se O ponerea eod. varia. non asseulior.

119쪽

per Aristotelem . meo iudicio in philosophia prope singularem per ipsum Antiochum3 qui appellabatur

Academicus; erat quidem, si perpauca muta isset, gemmanissimus Stoicus. Erit igitur res iam in discrimine. Nam aut Stoicus constituatur sapiens, aut veteris Academiae. Vtrumque non potest. Est enim inter eos non de terminis, sed de tota possessione contentio. Nam omnis ratio vitae desinitio a summi boni continetur : de qua qui dissident, de omni vitae ratione dissident. Non potest igitur uterque esse sapiens, quoniam tantopere dissentiunt, sed alter. Si Polem

dem nihil dicitis a sapiente tam alienum esse: Sin v ra sunt Zenonis, eadem in veteres Academicos Peripateticosque dicenda. Hic igitur neutri assentiens, Si nunquam, utroque est prudentior. 4 Quid Τ quum ipse Antiochus dissentit quibusdam in rebus ab his, quos amat, Stoicis, nonna indicat, non posse illa probanda. esse sapienti 2 Placet Stoicis, omnia peccata esse paria. At hoc Antiocho vehementissime displicet. Liceat tandem mihi considerare, utram sententiam sequar. Praecide, inquit: statue aliquando quidlibet.

vere sie Dauia. e eodd. Paris. 4, s. Reg. Cantabr. ed. Ven. I 47 , aliaa mala per ipstim Aristotelem. xὶ Ern. malebat narimetur. Sed nihil optia vulgatam mutari. 3) I. e. si sapiens ax Polemonia doctrina. a. quem Polemo dieit Ita eortigendum censui h. l. varie leniatum. vulgo nae .laur

tior. - Nos quidem loeum honuin, probumque iudieamus hae sentent Iarnae in re totam si is, qui nautripariis neque Academieta vett. nee Sinitas assentitur, nunquam prudens i. e. providens est, quaeritur, tirer qui non asseutitur. aut qui assentitue sit prudentior' Vrbanitia nempe id dictum putabia . pro . nonna is, quiri retiari assenti tiri magis etiam PrudenIιa earrip Nianqtiram simplieitee pro non Poni . quo gravius neget. saepius ad Terent. notat Dotiatus. G.

Lamhin. non easa illa probanda sapienti.

Diuti sed by Cooste

120쪽

tur in utramque partem, et Paria; nonne Ca eam, ne scelus faciam 2 Scelus enim dicebas esse, Luculle, dogma Prodere. Contineo igitur me, ne incognito assentiar: quod mihi tecum est dogma commune. Ecce multo maior etiam dissensio. Zeno in una virtute

Positam beatam vitam putat. Quid Antiochus2 Etiam, inquit, beatam, sed non beatissimam. Deus ille, qui nihil censuit deesse virtuti; homuncio hic, qui mul

ta putat praeter virtutem homini partim cara esse, partim etiam necessaria. Sed ille vereor, ne virtuti plus tribuat, quum natura patiatur, praesertim TheΟ-

hic metuo, ne vix sibi constet: qui quum dicat esse quaedam et corporis, et fortunae mala, tamen eum,

qui in his omnibus sit, beatum fore censet, si sapiens sit. Distrahor: tum hoc mihi probabilius, tum illud

videtur; et tamen, nisi alterutrum sit, virtutem iacere

Plane puto. Verum in his discrepant. Quid 2 illa, in

quibus consentiunt, num pro veris probare possumus sapientis animum nunquam nec cupiditate moveri,

nec laetitia efferri. XLIV. Age, haec probabilia sane sint: num etiam illa 2 nunquam timere, nunquam dolere. Sapiensne non timeat 2 nec si patria deleatur 2 Non doleat 'nec si deleta sit 8 Satis durum: , sed Zenoni ne

i Davi ius eorrigendum Gnsuit: quide quum quae δὲ mur quislem. Benueitia vero a quidp qtitam daean tiar et aetilia, til mihi Midetur, in utramque yartem vi Paria. a) Contra inservi. quod hie ali euhi ex eidisse Lamh. Dauis. Ernest. et Coerenetitia viderunt. 33 veri,simam hane leelionem re vocavit G eeenEiua e quinque e d. Mas. ap. Davis. ei tribus suis. vulgo: Sapiensne non timeat p nae, si patria dei attir, non dolevip Satis durum Nee est etiam non . et sequente alelliptiea ponitue. ἀ Eliam tum non doleat. . Deleatur deniqua idem est quod . . in eo est, ut deleatur. . lla autem hoe verbum positum ut praesenti patriae intereu iis periculum exprimatur. G.

SEARCH

MENU NAVIGATION