장음표시 사용
311쪽
DE FINlB. BONOR: ET MALO R. sapere ipsum separatum. Nam qui valitudinem aestimatione aliqua dignam iudicamus, neque eam tamen in bonis ponimus, iidem censemus, nul Iam esse tantam aestimationem, tit ea virtuti anteponatur. Quod idem Peripatetici non tenent: quibus dicendum est, quae et honesta actio sit, et sine dolore , eam magis
EsSe eX petendam. quam si esset eadem actio cum dolove. Nobis aliter videtur et recte secuSne, Ρostea.
Sed potestne reru in maior esse dissensio 7 XIV. Vt enim obscuratur et ossunditur luce solis lumen lucernae; et ut interit magnitudine maris Aegaei stilla murias; et ut in divitiis Croesi , teruncii accessio; et gradias unus in ea via, quae est hinc in Indiam: sic, quum sit is honorum sinis, quem Stoici dicunt, omnis ista rerum in Corpore sitarum aestimatio , splendore virtutis et magnitudine obscuretur et Obruatur atque intereat necesse est. Et
quemadmodum opportunitas sic enim oppellemus ευκαιρίου non sit maior productione temporis habent enim suum modum, quaequae 4 opportuna dicuntur ;sic recta essectio γατόρθωτο enim ita appello , quoniam rectum factum καr θωμιο 0 recta igitur essectio, item convenientia, denique ipsum bonum . quod in
eo positum est, ut naturae consentiat, crescendi a cessionem nullam habet. Vt enim opportunitas illa ,
sic haec, de quibus dixi, non fiunt temporis produ-
delet primum sit enm Spie. et Eel. dieitque pro altero si , quod firmant aut omnes et edd. velt. . in vulgatis
i) vulgo neque tamen eam. Meliorem verborum ordinem Coereneti praebuerunt tres Optimi eodd.
312쪽
ctione maiora: ob eamque causam Stoicis non videtur optabilior, nec magis expetenda heata vila, si sit longa, quam si brevis; utunturque simili. Vt si cothurni laus illa esset, ad pedem apte convenire. neque multi cothurni paucis anteponerentur. Nec
maiores minoribus: sic quorum omne bono m Convenientia atque opportunitate finitur, nec plura paucioribus , nec longinquiora brevioribus anteponentur. Ne vero satis acute dicunt: Si hona valitudo Pluris aestimanda sit longa, quam brevis, sapientiae
quoque usus longissimus quisque sit plurimi. Non intelligunt, valitudinis aestimationem spatio iudicari; virtutis . opportunitate; ut videantur qui illud dicant, iidem hoc esse dicturi, bonam mortem et hOnum partum , meliorem longum esse, quam brevem. Non vident, alia brevitate pluris aestimari; alia, diuturnitate. Itaque consentaneum est his, quae dicta sunt, ratione illorum, qui illum bonorum sinem, quod appellamus extremum. quod ultimum, Crescere Putent posse, iisdem placere, esse nitum alio sapientiorem, itemque alium magis alio Vel peccare.
vel recte sacere. Quod nobis non licet dicere, qui
crescere bonorum snem non putamus. Vt enim qui demersi sunt in aqua , nihilo magis respirare possunt , si non Ionge absunt a summo, ut tarn iamque possint emergero, quam si etiam tum essent in proscindo; nec catulus ille, qui iam oppro Pinquat, ut Videat, plus cernit, quam is qui modo est natus: item qui processit aliquantum ad virtutis aditum,
313쪽
3 38 DE PINi B. BONOR. ET MALO R. nihilominus in miseria est, quam ille, qui nihil pro
XV. Haec mirabilia videri intelligo. Sed quum
certe superiora firma ac vera sint, his autem ea Consentanea et consequentia ; ne de torum quidem est
virtutes, nec vitia Crescere; attamen utrumque eo
rum fundi quodam modo et quasi dilatari putant.
Divitias autem Diogenes censet non eam modo vim
habere, ut quasi duces sint ad voluptatem et ad valitudinem bonam, sed etiam ut ea contineant: non idem sacere eas in virtute, neque in Ceteris artibus, ad quas esse dux pecunia potest, Continere autem non potest. Itaqtie si voluptas, aut si hona valitia dosit in bonis, divitias quoque in bonis esse ponendas: at, si sapientia bonum sit, non sequi, ut etiam di-
non sit in bonis, id, quod sit in bonis, contineri
Potest, ob eamque Causam , quia Cognitiones A Coinprehensionesque rerum, e quibus ossiciuntur artes, appetitiones V movent; quu in divitiae non sint iti
i Sie idem eum eodd. gnis et P. Narao reseripsit pro vulgato ne de ortim qtiiciem Deriente est utibilandiam. Vertimque eortim fundι neea epist. 74. f. us: Quod recitim est, nee
magnitia ina aestimatiar. nee ritim ro , neo tempore : non magis pro Mea. quam eontrahi potest. Bonesiam υλram ex Mnltim annorum niamero in antiam Motis eorripe, et in tintim
diem ema aeqυν honeata est. Arrido latitia vir tis sunditur; regna . urbes, proinneias temperat, fert Ieges . eolitiam te tias, inlor propinquos tiber qua diapemne ostreia: modo oreto sine ei timia r patiperlatia , exsilii, oriatatiar non tamen minor est, si ex altiora Iastigio in prisatum ex regio in humilem stibMueitur, etc. For an in priMartim stat in , ex regio in Aia malem sub Mei P. Vide Lipsitim Ma nou. ad Philos. Eloie. ili. 3. Davas. α) Sequi P eod. Vrsiti. Gud. x. Bas. alii. 3) Sie Coer. ex auis omnitius aliisque; idem ex stita laetie Davi et eum edd. veit. D D nullis Marsus Vulgo nee ab titia. T. Sie Lambiti. Grtiter. Davis. eum NAs. Pal. I. Et thias. vulgo cogitatio
314쪽
honis, nulla ars divitiis contineri potest. Quod si
de artibus concedamus, virtutis tamen non sit eadem ratio, Propterea quod haec plurimae commentationis ot exercitationis indigeat; quod idem in artibus non sit: et quod virtus stabilitatem, sumitatem, Constantiam totius vitae complectaturi nec eadem haec in artibus esse videamus. Deinceps explicatur disserentia rerum: quam si non ullam esse diceremus, confunderetur omnis vita, ut ab Aristone; neque ullum sapientiae munus. aut opus inveniretur, quum inter res eas, quae nil
vitam degendam pertinerent, nihil omnino interesset, neque ullum delectum adhiberi oporteret. Itaque quum esset satis Constitutum, id solum esse bonum, quod esset honestum, et id malum solum, quod turpe: tum inter illa, quae nihil valerent ad beate misereve vivendum, aliquid tamen, quo disserrent , esse voluerunt, ut essent eorum alia aestimabilia, alia contra, alia neutrum. Quae autem aestimanda essent, corum in aliis satis esse causae , quamobrem quibusdam anteponerentur, ut in valitudine ct integritate ,
Sensuum, ut in doloris vacuitate, ut gloriae, divitia.
aionem: quod Coerenatus revocavit. - Ceterum vides licie quoque loeo vir es in bonis numeratas; quippe quas Stoiei iti virtutibus referrent. earumque maxime dialecticam , et Fateam. Cl. insta cap. al, I Σ. i) meo eadem Coereuae. eum
hendo. Huc , inquit . omnes codd. nostri, eum edd. veil. plerisque 3 respondetque sibi his positum neqtiatiliam. Ei autem in Gud. et et Baa. repertam. Probat aueioris usua; Oleique ea sane , neqtie vel nec respondente, saepissime a seribis uegligi; es. Oss. II l. 3. έ, Heus. - In Prae-eedd. non titiam negativam ad ver- his in sinitum , tilia autem ad infi
eouieeit Coeretiet. ex seriptis et edd. vel . quae haboni quod dimiseri, stetit quod . ut toties, quoiati uolet. 4ο Sie melius Goeteua. e codd.Nss. quain ut vulgo ut in integrι Διε.
315쪽
modi: ilemque eorum, quae nulla aestimatione digna essent, parti in satis habere catasae, quamobrona velicerentur, ut dolorem . morbum, Sensuum amissionem,
paupertatem, ignominiam. Similia horum: parti in non. Itemque hinc esse illud exortum , quod Zeno προηγαί/ον, mntraque quod in προπλλωρυ nominavit, quum uteretur in lingua copiosa factis lamen nominibus ac novis : quod nobis in hac inopi lingua non conceditur. Quamquam tu hanc copiosiorem etiam
XVI. Sed non aIienum est, quo facilius vis verbi
Exponere. Vt enim, inquit, nemo dicit, in regia regem ipsum quasi productum esse ad dignitatem id enim est προ ilUγον , sed Eos, qui in aliquo honore sint, quorum ordo proxime accedit, ut secundus sit ad regium principatum :, sic in vita non ea, quae primario loco sunt, sed ea, qua E secundum locum obtinent, VOVI Uin, id est, Producta nominentur. Quae vel ita appellemus id erit verbum e verbo . vel promota, et remota; vel, ut duduin diximus . praeposita, Vel praecipua ,si et illa, reiecta. Re enim intellecta, in verborum usu faciles esse dehemus.
1 Lam hin. tit in glorio, a Mitiis,
316쪽
Quoniam autem omne, quod est bonum, primum locum tenere dicimus, necesse est, nec bonum esse,
nec malum hoc, quod praepositum , vel praecipuum nominamus. Itaque id desinimus, quod sit indisse-Tens. cum aestimatione mediocri quod enim illi αυιά- ρορον dicunt, id mihi ita occurrit, ut indisserens dicerem . Neque enim illud fieri poterat ullo modo, Di nihil relinqueretur in mediis, quod aut secundum
naturam ESset, aut Contra; nec, quum id relinqueretur, nihil in his poni, quod satis aestimabile esset: nec hoc posito, non aliqua esse praeposita. Recte igitur haec sucta distinctio est, atque etiam ab iis, quo facilius res perspici possit, hoc simile ponitur. t enim, inqui iant, si hoc fingamus esse quusi sinem et ultimum, ita iacere talum, ut rectus adsistat; quii tu tidus erit iactus, ut cadat restus, Praepositum quiddam habebit ad finem ; aliter, qui contra; neque tamen illa praepositio tali, ad eum, quem dixi, finem pertinebit: sic ea, quae sunt praeposita, reseruntur illa quidem ad sinem; sed ad eius vim natu. rvmque nihil pertinent. XVII. Sequitur illa divisio, ut bonorum alia sint ad illud ultimum pertinentia sic enim appello, qua oτελιχὰ dicuntur: nam hoc ipsum instituamus. iat placuit, pluribus verbis dicere, quod uno non poterimus, ut res intelligatur), alia autem est icientia, quae Graeci micurac, alia iitrumque. De pertinentibus. nihil est honum, praeter actiones honestas: de elli cientibus, nihil praeter amicum. Sed et perlinentem et eis cientem sapientiam volunt esse: nam quia Su-
ι Vulgo mi Miser , contra. At dam eontra. P. Maesus quem aequi- codd. aeripii pletique qui aliter qui tur Goerenetius aliter qui e tria. eontinia; male Damius qui aliter qui-
317쪽
Si aDE FINIB. BONOR. ET MALO R. Pientia est conveniens actio, est cum illo pertinenti genere, quod dixi. Quod autem honestas actiones
Haec, quae praeposita dicimus, partim sunt per se ipsa praeposita, partim quod aliquid essiciunt,
Partim utrumque. Per se, ut quidam habitus oris et vultus, ut status, ut motus; in quibus sunt et Praeponenda quaedam et rciicienda: alia ob eam rein praeposita dicuntur, quod ex se aliquid essiciant, ut Pecunia; alia aute in ob utramque rem, ut integri sensus, ut bona valitudo. De bona autem fama
quam enim appellant , aptius est hoc loco bonam famam appellare, quam gloriam Chrysippus quidem et Diogenes, detracta utilitate . ne digilum
quidem, eius causa, porrigendum esse dicebant: quibus ego vehementer assentior. Qui uulem post eos suerunt, quum Carneadem Sustinere non ΡOSSent, hanc, quam dixi, bonum famam, ipsam propter se Praepositam et sumendam esse dixerunt, esseque hominis ingenui et liberaliter educati, velle bene audire a parentibus, a Propinquis, a bonis etiam viris, idque Pro Pier rem ipsam, non propter usum : dicuntque, ut liberis consultum velimus', etiam si postumi futuri sint, propter ipsos; sic suturae post mortem
i) sti edd. mtillis siemque in Pal.
. Spir. Eil. Gud. I. ahest eum. Lamistiis. dedit est ei ιυo p. g. Davi sitis ast in ilia p. g. Guet etia ius vero eum servavit, quia ex graecisma etini aliquo essa dieanlue ii . qui alicuius
que Davis. et Eru. ex eod. Eliens; - Si iueo vertim esset , imu etiam T. quoque aegerriane desideraretur. Nos luemue loelionem eontemptam rposuit enim haee auelor ut locum communem. aie tamen, ut eum re
latione ad sapientiam ititelligeretur; quem morem hie valde frequentat. Conate. M aurem . qtiod. ete. Suut autem uia veluti maior propositio . suppressa minore, et eouestisioue 33 Dieentur Coerenetius reposuito codd. Gruteriauia et auia oviuibus, it. edd. veit.
318쪽
samae tamen esse propter rem, etiam detracto usu, consulendum.
XVIII. Sed quum, quod honestum sit, id solum
bonum esse dicamus; consentaneum tamen est, langi ossicio, quum id ossicium nec in bonis ponamus, nec in malis. Est enim aliquid in his rebus probabile, et quidem ita, ut eius ratio reddi possit: ergo ut etiam probabili iee acti ratio Peddi possit. Est autem officium , quod ita iactum est, ut eius facti probabilis ratio reddi possit. Ex quo intelligitur, ossicium medium quoddam esse, quod neque in bonis ponatur, neque in contrariis: quoniarnque in iis rebus, quae neque in virtutibus sunt, neque in vitiis, est tamen quiddam, quod usui possit esse, tollendum id non est. Est autem eius generis actio quoque quaedam, et quidem talis, ut ratio postulet agere aliquid et sacere eorum. Quod autem ratione actum sit, id ossicium appellamus. Est igitur ossicium eius generis, quod nec in honis ponatur, ncc in contrariis. Atque perspicuum etiam illud est, in istis rebus mediis aliquid agere sapientem. Iudicat igitur, quum agit, osse tum illud esse. Quod quoniam nunquam saltitur in iudicando, erit in mediis rebus ossicium : quod esse itur hac etiam conclusione rationis. Quoniam enim videmus esse quiddam . quod recte iactum appellemus id autem est persectum ossicium ; erit autem etiam inchoatum: ut, si iuste depositum red-
ιγ Davisi iis pro tamen malu Itipsam. Reete vulgatum defendit Goerenae.
α) Eorum, in elausula positum,
est , taliam. quae ad id genus refer Itir. ut viderunti Ern. et Iliem. G.
Quod quoniam ) Lego qui quoniam
nunquam, etc. ut pronomen ad sa-
mentem reseratur. Et ita legendum auspiralve Guyelus, nisi soria quod quoniam sit additametitum. Daula.
Baa. Vulgo aliam hae eonelusione. Erit autem etiam ineohatum VEIeum Lam hino deleatur atitemr vel legatur erit item etiam inchoatum. D.
319쪽
3i4 DE FINIB. BONOR. ET MALO R. dere in recte factis sit, in ossiciis ponatur depositum
reddere; illo enim addito , iuste, sit recte iactum ;per se autem hoc ipsum reddere. in ossicio ponitur; quoniamque non dubium est . quin in iis, quae media dicimus, sit aliud sumendum , aliud reiiciendum: quidquid ita sit. aut dicitur, communi ossicio continetur. Ex quo intelligitur, quoniam se ipsi omnes natura diligunt β tam insipientem, quam saPientem,
sumpturum, quae Secundum naturam Sint, reiecturumque Contraria. Ita est quoddam commune ossicium sapientis et insipientis. Ex quo essicitur, versari in iis, quae media dicamus. Sed quum ab his omnia' prosciscantur ossicia, non sine causa dicitur, ad ea referri omnes nostras cogitationes; in his esso 4 et excessum e vita et in vita mansionem. In quo enim plura sunt, quae secundum naturam Sunt, huius ossicium est in vita manere; in quo autem aut sunt plura contraria, aut fore videntur, huius ossicium est, e vita . excedere. E quo apparet, et sapientis esse aliquando ossicium, excedere e vita, quum beatus sit; et stulti, manere in vita , quum Sit miser. Nam bonum illud et malum, quod saepe iam dictum est, postea consequitur. Prima autem illa naturae, sive secunda , Sive contraria , sub iudicium sapientis et delectum cadunt; estque illa subiecta quasi materia sapientiae. Itaque et manendi in vita et migrandi vatio, o milibus his rebus, quas supra dixi, metienda. Nam neque iis, qui virtute retinentur in vita, neque
hus. quatuor Oxx. et edd. vett. re voeavit.
ιγ E, ,e Coerenetius addidit vulgo
320쪽
iis, qui sine virtute sunt, mors est oppetenda. At saepe ossicium est sapientis, desciscere a vita, quum sit beatissimus, si id opportuno sacero possit; quod
est convenienter Naturae vivere. Sie enim Censent, opportunitatis osse beate vivere. Itaque a sapientia praecipitur, se ipsam, si usus Sit , sapiens ut relinquat. Quamobrem, quum Vitiorum ista vis non sit, at causam asserant mortis voluntariae; perspicuum est, Otiam stultorum , qui iidem miseri sint, ossicium esse, manere in vita . si sint in maiore parte earum Te Piam, 'tuns Secundum naturum esse dici inus. Et quoniam excedens e vita Et manens, aeque miser est;
nec diuturnitas ei magis vitam fugiendam facit: non sine causa dicitur, iis , qui pluribus naturalibus frui
possunt. esse in Vita manendum. XIX. Pertinere autem ad rem arbitrantur, intelligi, natura sic ri, ut liberi u parentibus umentur: a quo initio prosectam communem humani generis societa
tem persequimur. Quod primum intelligi debet,
sigura membrisque corporum; quae ipsa declarant ΡrOcreandi a natura habitam esse rationem. Neque vero haec inter se congruere possent, ut natura et Procreari vellet, et diligi Procreatos non Curaret. Λtque etiam in bestiis vis naturae perspici potest:
Deteiscere a Mita . . . quod est e n.
Denienter naturiae oloe e) Qui non diseedit e vita, quum discedendum sapientia praeeipit , Doti vivit eon venienter naturae e ergo qui tum cliseedit, quaDuo dehet, vivit conve-. nienter naturae. Non vivit quidem . postquam discessit e vita, sed vivit, qtium diseedendi eoaesilium rapit. A NON M.
ι Ita Coetenet. Vulgo magis ei. Natara seri) Quod ei eoaventea.
ter naturae. st ut obsisterent Epi-etito. At.ittierunt Sioiei. Negahat enim Eoieurus illam naturalem φὼ.οπιορ- για, ud hominem pertiuere. Ide . noli heros alerent sapietates. iubebat. Nouerat . ait Epietetus, fore, ut aiaemel liberi auaeiperentur. non iunoatra esset potestate εοι non amare, eos uon tueri, eos non educare, ete. MoaEι.
et Sie Eliens. a. Spie. Erl. Vulgo inviei. Codd. nonnulli ut Bas. respisi.