장음표시 사용
371쪽
366 Did Pi Ni B. BONOR . . ET MALO R. plurimum interest, quo in genere peccetur. Et si in ipsa gubernatione negligentia est navis eversa, maius est peccatum in auro, quam in palea. Omnibus enim artibus volumus attributam esse eam, quae communis appellatur prudentia: quam omnes, quieuique artificio praesunt, debent habere. XXVIII. Ii a ne hoc modo paria quidem peccata sunt. Vrgent tamen et nihil remittunt. Quoniam. inquiunt, omne peccatum, imbecillitatis et inconstantiae est; haec autem vilia, in omnibus stultis neque magna Sunt: necesse est paria esse Peccata. Quasi vero aut concedatur, in omnibus stultis aequo magna esse vitia. et 'cadem imbecillitate et inconstantia L. Tubulum suisse, qua illum, cuius is con-
inter res quoque ipsas, in quibus peccatur, intersit;
ut, quo hae maiores, minoresve sint, eo, quae Pe centur in his rebus, aut maiora sint, aut minora.
Itaque iam enim concludatur oratio) hoc uno vitio maxime mihi premi videntur tui Stoici, quod se posse
putant duas contrarias sententias obtinere. Quid enim tam ' repugnans , quam eundem dicere, quod honestum sit, solum id bonum esse, qui dicat, appetitionem rerum ad vivendum accommodatarum, u DR- tura prosectam 3 Ita quum ea volunt retinere, qua superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt: quum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba tenent mordicus; quae Pursus
dum sibi evelli sex ordineJ nolunt, horridiores eva-
i Siquidem praeeessit otia si Der vitii craneedatur. hie oin tuo legendum aue quasi nihil , ut vir eruditu. Th. Beolle itis reete monuit. D v. et lia Gceten E. cum eod. Gud. 2. Nonae aliis. Vulgo quid enim est
372쪽
dunt, asperiores, duriores et oratione et moribus. Quam illorum tristitiam atque asperitatem fugiens Panaetius, nec acerbitatem sententiarum, nec dis
serendi spinas probavit; suitque in altero genere mitior, in altero illustrior; semperque habuit in ore Platonem, Aristotelem , Xenocratem , Theophrastum, Dicaearchum, ut ipsius scripta declarant. Quos quidem tibi studiose et di Iigenter tractandos, magnopere censeo. Sed quoniam et advesperascit, et mihi ad villam revertendum est: nunc quidem hactenus; vertim hoc idem saepe iaciamus. Nos vero, inquit ille: nam quid possumus sacere melius 8 Et hane quidem primam exigam a te Operam, ut audias me, quae a te dicta sunt, refellentem. Sed memento, te, quae nos sentiamus , omnia probare, nisi quod ve his aliter utamur; mihi autem vestrorum nihil probari. Scrupulum, inquam, abeunti: β sed videbimus. Quae quum essent dicta, discessimus.
nulli NM. ut Eliens. ostendunt; ne milai dubitim est, si alternitum eligendis in sit, illud ex ordina praefe
rendum esse. Haud scio tamen auneutrum vernm sit, et quum non
nulli glossema addiderint ex Ore, alii id in vetha ex ordina mutave rint. Nihil desideraretur si ita seriis plum esset: quaa rursus dum sibi otii nolunt. Mihi quoque admodum suspeeta videntur; adeoque voeinulis conelodo. T. i) Faciamus saepe Gnere Σ. Te eepit e duobus eodd. a se ecillatis.
α Sie Manutii Lambis. Dauis. In plerisque eo Id. est ni quod , idque
M Serupulum , inquam , abeunti. Vertit iu p. gallieus: C' eae tin dui, ut diaue . qua MOus me siles en pariant. Nohis hie provethii more exprimi uidetur ea responsio. qu8 opponi dehet iis, qui dispntatione
iam ahso ta et finita. vires ostentare volunt quas non habent, potiusquam se vietos sateantur; nee eon
lugere dubitant ad pessima argumenta. quum iam refellendi eopia adversario non supersit. Sie Cicero ironiee haee di ret, eodem sensu quo gallice . vulgari sermons , diee-
j re da me retireri mala se inditia retrotiMerai. Ceterum de huius loel sensu sileni interpretes.
373쪽
Quum audivissem Antiochum, Brute, ut solebat. 3
cum M. Pisone, in eo gymnasio, quod Ptolemaeum vocatur . unaque nobiscum Quintus frater et T. Pomponius et L. Cicero, frater noster, cognatione Patruelis, amore germanus: constituimus inter nos 'ut ambulationem postmeridianam conficeremus. in Academia, maxime quod is locus ab omni turba id temporis vacuus esset. Itaque ad tempus ad Pisonem
anti Atim ) Anti hum Asealoniis lem, quem Plutarchus, ut hominem eroditissimum. ingeniosissimum, e loquentissimum, veteris Aeademiae illis tempori hos prinei pem. in Lucullo commendat. Hic aeripxit li-hrum ad Q. Luellium Balbum . quo eontendehat Staiens eum Peripateiicia re erantinere, vertas diserepare. Cie. de Nat. Deor. N . . Ue solata . Hoe nobis eum Viet. parum placet. Licet eum auistior . ut aiae . pro til fieri soloe . saeper tamen exempla desideramus, unda hie idem imperseeto sie usus esse probetur; nam qui solus Ioetis nobia innotuit. Diis. IX, ep. x6. I: a non ut olim solebat . . sed ut nutiesta satis ae ipse quidem, minus autem hune defendit. Malim til aolebam. G. Ptolemaeium) Α Ptolemaeo La ἔslio Gaditum. Pausanias in Λitieis. uva.
374쪽
mnos. Inde vario sermone sex illa ab Dipylo stadia consecimus. Quum aut cin venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam Volueramus. Tum Piso, Naturane nobis hoc, inquit, datum dicam, an errore quodam: ut, quum ea loca videamus, in quibus memoria dignos viros
acceperimus multum esse versatos, magis moveamur,
quam si quando eorum ipsorum aut sacta audiamus. aut scriptum aliqDod legamus 2 velut ego nunc moveor. Venit enim mihi Platonis in mentem ; quem accepimus primum hic disputare solitum: cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi asserunt, sed ipsum videntur in Conspectu meo Ponere. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius ara ditor Polemo, cuius ipsa illa sessio fuit, quam videmus. Equidem etiam curiam nostram Hostiliam dico, non hanc novam, quae mihi minor esse videtur. Posteaquam est maior solebam intuens, Scipionem, Catonem , Laelium, nostrum vero in primis avum cogitare. Tanta vis admonitionis inest in locis, ut non Sine causa ex his memoriae ducta sit disciplina.) Tum Quintus, Est plane, Piso, ut dicis, inquit. Νam meipsum huc modo venientem convertebat ad sese Co-A D Flo' Porta ea velut in ora
urbis posita. maior aliquanto palen tiorque quam Geterae est: et instaeam, extraque latae sunt viae r et extra , mille sermo passus in Aeade iamiae gymnasium serens. Liv. l. xl. IDEN. . Hane lemionem plerique eodd. et edd. tuentur. Sine causa Dauiis sitia illa delevit. GoerenEitis e duo-hus Oxx. et Baa. reseripsit cuius ipsius iva. α Iure notarii Merenetius anais ebrouismum hie a Cleerone ad Is sum. L. Cieerone enim iam anno 685 mortuo. Piso non poterat e
praesente commemorare novam cu
rium Hostiliam, quae post ann rem demum Ior, quo anno vetus Hostilia in stinere Clodii deflagraverat ex SCi per Faustum Sullae filium resecta. 3) Innuit a tem memoriae, inventam a Simonide , persectam a
Metrodoro; de quo vid. Oeat. I, 86 et 87. G.
375쪽
tonens ille locus, cuius incola Sophocles ob oculos versabatur: quem scis quam admirer, quamque eo delecter. Me quidem ad altiorem memoriam Oedipodis huc venientis, et illo mollissimo carmine, quaenam essent ipsa haec Ioca, requirentis, species quaedam commovit, inanis scilicet , sed commovit tamen. Tum Pomponius, At ego, quem Vos, Ut deditum Epicuro , insectari soletis, sum multu in equidem cum Phaedro , quem unice diligo, ut scitis , in Epicuri hortis, quos modo praeteribamus e sed, veteris proverbii admonitu, vivorum memini: nec tamen Epicuri licet oblivisci, si cupiam; cuius imaginem non modo in tabulis nostri familiares, sed etiam in poculis et in annulis habent. II. Hic ego, Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur et sortasse suo iure. Ita enim Athenisse collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. Ego autem tibi, Piso,
assentior, usu hoc evenire, ut acrius aliquanto et attentius de claris viris, locorum admonitu, Cogitemus. Scis enim me quodam tempore Metapontum venisse tesium, neque ad hospitem ante divertisse,
quam Pythagorae ipsum illum locum, ubi vitam ediderat, sedemque viderim. IIoc autem tempore, etsi multa in omni parte Athenarum sunt in ipsis locis indicia summorum virorum ; tamen ego illa moveor exedra. Modo enim fuit Charmadas: quem videro videor est enim nota imago , a sedeque ipsa, tanti ingenii magnitudine orbata, desiderari illam vocem pulo. Tum Piso, Quoniam igitur aliquid omnes, Ktad Lucius noster, inquit 2 An eum locum libenter
t Beeta xie primus eorrexit va- des. Fortasse lamen legendum modati aliis Eineudd. I, 27. Vulgo Carnea- enim fiι Charmadae aeil. illa exedia.
376쪽
'. LlBER QUINTI S , CAP. 2 37 iinvisit , ubi Demosthenes et Aeschines inter se decerisiare soliti sunt I suo enim quisque studio maxime ducitur. Et ille, quum erubuisset, Noli, inquit, ex me quaerere, qui in Phalericum etiam descenderim rquo in loco ad fluctum aiunt declamare solitum Demosthenem, ut fremitum assuesceret voce vincere.
Modo etiam paullum ad dexteram de via declinavi, ut ad Periclis sepulcrum accederem. Quamquam id quidem infinitum est in hac urbe: quacumque Enim ingredimur, in aliquam historiam' vestigium ponimus.
Tum Piso, Atqui, Cicero, inquit, ista studia, si
ad imitandos summos viros Spectant, ingeniosorum sunt; sin tantummodo ad indicia veteris memoria cognoscenda, curiosorum. Te autem hortamur omnes, currentem quidem, ut Spero, ut eos, quos novisso
vis, etiam imitari velis. Hic ego, Etsi sacit hic qui . dem, inquam, Piso ut vides , ea, quae praecipis;
lamen mihi grata est hortatio tua. Tum ille amicissime, ut solebat; Νos vero, inquit, omnes omnia ad huius adolescentiam conseramus, in primisque ut
aliquid suorum studiorum philosophiae quoque impertiat, vel ut te imitetur, quem amat; vel ut illud ipsum, quod studet, sacere possit ornatius. Sed uti iam hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es 7 Mihi quidem Antiochum, quem audis, salis belli videris attendere. Tum ille timide. vel Potius verecunde, Facio, inquit, equidem: sed audistine modo de Charmada 2 rapior illuc. Revocat autem Antiochus : nec est praeterea, quem audiamuS.IlI. Tum Piso, Etsi hoc, inquit, fortasse non Poterit sic abire, quum hic adsit me autem dicebat , tamen audebo te ab hac Academia nova ad veterem
377쪽
37 a DE Pi Ni B. BON. ET MAI OR. illam vocare; in qua, ut dicere Antiochum audieba , non ii soli numerantur. qui Academici vocantur, Speusippus, Xenocrates, Polemo, Crantor, ceterique, sed etiam Peripatetici veteres, quorum Princeps Aristoteles, quem, excepto Platone, haud scio an recta
dixerim principem philosophorum. Ad eos igitur
Converte te, quaeso. Ex eorum enim scriptis et institutis quum omnis doctrina liberalis, omnis historia, omnis sermo elegans sumi potest, tum varietas est tanta artium, ut nemo sine eo instrumento ad ullam rem illustriorem satis ornatus possit accedere. Ab his oratores, ab his imperatoreS, BC rerum Publicarum principes exstiterunt. Vt ad minora veniam, mathemmici, poetae, musici, medici denique ex hac, tamquam ex omnium artium ossicina, profecti sunt. Atque ego, Scis me, inquam, istud idem sentire, Piso : sed a te opportune saeta mentio est. Studet enim meus audire Cicero, quaenam sit istius veteris, quam Commemoras, Academiae de sinibus honorum. Peripateticorumque sententia. Censemus te autem
facillime id explanare posse, quod et Staseam Neapolitanum multos annos habueris apud te, et complures iam menses Athenis haec ipsa te ex Antiocho videmus 4 exquirere. Et ille ridens, Age, age, inquit satis enim scite me nostri sermonis principium esse voluisti exponamus adolescenti, si quae forte poS- sumus. Dat enim id nobis solitudo. Quod si quis deus diceret, nunquum putarem, me in Academia, tanquam philosophum, disputaturum. Sed ne, dum . huic obsequor, vobis molestus si in Mihi, inquam,
378쪽
qui te id ipsum rogavi 2 Tum Quintus et Pomponius
quum id eui se velle dixissent, Piso exorsus est. Cuius oratio, altende quaeso, Brute, Satisne videatur Antiochi complexa esse sententiam: quam tibi, qui fratrem eius Aristum frequenter audieris, maxime
Probatam existimo. Sic est igitur loquutus. ι IV. Quantus ornatus in Peripateticorum disciplina sit, satis e=t a me, ut brevissime potuit, paullo ante Hictum. Se is est forma eius disciplinae, sicut sere,eterarum, triplex. Vna pars est naturae; disserendi 'altera; vivendi tertia. Natura sic ab iis investigata Ast, ut nullo pars casto mari, terra, ut poeticere quar, praetermissa sit. Quin etiam, quum de rerum
mitiis, o innique mundo loquuti essent, ut multa non odo probabili argumentatione . sed etiam necessaria mathematicorum ratione concluderent: maximam materiam ex rebus per se Investigatis ad rerum occultarum cognitionem attulerunt. Persequutus est Aristoteles utimini tu in omnium ortus, victus, figursis. Pheophrastus autem stirpRam naturas, omni uinque sere erum , quae e terra gignerentur, CausaS atque
rationes; qua ex cognitione facilior iacta est investi- gatio rerum 'occultissimarum. Disserendique ab iisdem non dialectice solum , sed etiam Oratorie Prae- . cepta sunt tradita; ab Aristoteleque principe de singulis rebus in utramque partem dicendi exercitatio est sistituta, ut non contra omnia semper, sicut Aro cesilas, dicefit, et tamen, ut in. omnibus rebus, quid- έ quid ex utraque parte dici posset, expromeret. Quum I autem tertia pars bene vivendi praecepta quaereret, ea guoque est ab iisdpm non solum ad privatae vitae
379쪽
rationem , sed etiam ad rerum Publicarum rectionem relata. Omnium sere civitatum, non Graeciae solum, sed dam Barbariae, ab Aristotele, mores , instituta , disciplinas; a Theophrasto leges etiam cognovimus. Quumque uterque eorum docuisset, qualem in republica principem esse conveniret, pluribus praeterea quum scripsisset, qui esset optimus rei publicae status: hoc amplius Theophrastus, quae essent in re publica inclinationes rerum, et momenta tem Porum , quibus esset moderandum, utcumque res Postularet. Vitae autem degendae ratio maxime quidem illis placuit quieta, in contemplatione et cognitione posita rerum: quae quia deorum erat vitae simillima, sapiente visa est dignissima, atque his de rebus et splendida est eorum et illustris oratio. V. De summo autem bono , quia duo genera libro. Tum sunt, unum populariter Scriptum, quod εξωτεραὸν appellabant; alterum limatius, quod in commentariis reliquerunt: non semper idem dicere videntur, nec in summa tamen ipsa aut varietas est
ulla, apud hos quidem, quos nominavi, aut inter ipsos dissensio. Sed quum beata vita quaeratur, idque sit tinum, quod Philosophia spectare et sequi debeat,
sitne ea tota sita in Potestate sapientis, an possit aut labefactari, aut eripi rebus adversis, in eo nonnun-
i J Pto quum aeripsisset est mn-aempsissee ia e . Spit. et Eel. Quia duo genera libroriam a l)Primum geuua appellabatur aςωτ ρικον : quod vulgares eontinebat disputationea. et quae erant aeriptae .egligentius, ad qtie eaptum popula Tam aleommodatae ; quodque omni bus legendum ptopouehatur. In iistiuiem thiis pro emiis Aristotelestitebatur , ut ad Allieuis seliba Cicero. Alterum genua ακροαμαοκόυ, in quo philosophia remotior . si titiliorque tractabatur : id ad vis igi iti-telligentiam minime aptum erat. Priori generi exercendo vespertinum temptis, posteriori matutinum dabat: et quia utroque tempore a milia latis di, eeehat, illum δει isos Iraρωaetos, hune aωθDὀs nuncupabat. Quam rem Lititi, Gellius lib. xx, eap. 4. Perse qui itit. Mi R.
380쪽
quam variari inter eos et dubitari videtur. Quod maximo essicit Theophrasti de beata vita liber: in quoi multum admodum fortunae datur. Quod si ita se habeat, non possit beatam Praestare vitam sapientia. Haec mihi videtur delicatior, ut ita dicam, molliorque ratio, quam Virtutis vis gravitasque postulat. Quare teneamus Aristotelem, et eius si Itum Nicoma Chum: cuius accurate scripti de moribus libri, di-euntur illi quidem esse Aristotelis: sed non video, cur non potuerit patri similis esse filius. Theophrastum tamen adhibeamus ad pleraque, dummodo plus in virtute teneamus, quam ille tenuit, firmitatis et roboris. Simus igituo contenti his. Namque horum posteri, meliores illi quidem, mea sententia, quam reliquarum philosophi disciplinarum, sed ita degenerant, ut ipsi ex se nati esse videantur. Primum Theophrasti Strato physicum se voluiti In quo etsi ESt magnus, tamen no a pleraque et perpauca de moribus. Huius Lyco oratione locuples, rebus ipsis ieiunior. Concinnus deinde et elegans huius Aristo :sed ea, quae desideratur a magno philosopho, gravitas in eo non fuit. Scripta sane et multa et polita: sed nescio quo pacto auctoritatem oratio non habet. Praetereo multos, in his docium hominem et suavem Hieronymum : quem iam Cur Peripateticum appellem , nescio. Summum enim bonum exposuit,
vacuitatem doloris. Qui autem de summo bono dissentit, de tota philosophiae ratione dissentit. Crito. laus imitari voluit antiquos: δ et quidem est gravitate proximus et redundat ora io. Attamen is quidem
1 vetissime sie eorrexerunt Lam. Coer. eopulam et ante oratione. T. hintis et Davis tua. olgo mendose sa) Bremius male hat essa postii . Loesias, quod lamen Elneatius in te- i3 Sie eod. spie. et Erl. prohati texta reliquit. Idem Sch. deleuit euin Coeretillio. vulgo antiquos violuit.