장음표시 사용
401쪽
DE FINIB. BONO B. ET MALOR est una , ut vim nostri Corporis animique norimus, sequamurque eum vitam, quae rebus ipsis perfrua -
suit, ut ea , quae dixi, quam persectissima natura haberemus; confitendum est, quum id adepti simus, quod appetitum sit , in eo quasi ultimo consistere
naturam, at quo id esse Summum honum : quod certo universum sua sponte ipsum expeti et propter se , necesse est, quoniam ante demonstratum est, etiam singulas eius partes esse per se expetendas. In enu merandis autem corporis Commodis si quis Praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus quaestio di Iseratur. Vtrum enim sit voluptas in iis rebus, quas primas Secundum naturam esse diximus. necne sit, ad id, quod agimus, nillil interes i. Si enim est, ut mihi quidem videtur, neC explet bona naturae voluptas , iure praetermissa est. Si non est, a quod quidam volunt, nihil impedit nostram hane
comprehensionem summi boni. Quae enim constituta sunt prima naturae, ad ea si voluptas accesserit unum aliquod accesserit commodum Corporis, neque eam Constitutioncm summi boni, quae eSt proposita,
XVII. Et adhuc quidem ita nobis progressa ratio
est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nunc aute in aliud iam argumentandi sequamur genu S, ut non solum quia nos diligamus, sed
402쪽
quia cuiusque partis naturae et in corpore. et in animo sua quaeque vis sit, idcirco in his retriis summa nostra sponte moveamur. Atque ut a corpore o P-diar , videsne , ut, si qua in membris prava, aut debilitata, aut imminuta sint. Occialtent homines 3 ut etiam contendant et elaborent. si essicere I'ossint.
Ut aut non appareat corporis vitium. aut quam minimum appareat 2 multosque etiam dolores Curationis causa per Pant 3 ut, si ipse usus memhrorum non modo non maior, Verum etiam minoo suturia qSit, eorum tamen species ad naturam reveri alui ZEtenim quum omnes natura totos se expetendos putent, nec id pi, aliam rem , sed propter ipsos; necesse est eius etiam partes propter Se. expeti, quod universum propter se expetatur. Quid 2 in motu et in statu corporis nihilne est, quod animadvertendum
bulet, sedent, qui ductus oris, qui vultus in quoque sit : nihilne est in his rebus . quod dignum libero ,
aut indignum esse ducamus 3 nonne odio dignos putamus, qui quodam motu aut statu videntur naturae legem et molium contempsisse 2 Et, quoniam haec deducuntur de corpore,) quid est, cur non recte pulcritudo etiam ipsa propter se expetenda ducatur 2 Nain si pravitatem imminutionemque corporis, Propter se sugiendam putamus; cur non etiam , acisoriasse magis, propter se formae dignitatem sequa-
403쪽
398 DE Pimis. BONOR. ET MALOR.
corporis; quid est, cur pulcritudinem non sequamur 2 Atque etiam valitudinem . vires. vacuitatem doloris non propter utilitatem solum . sed etiam ipsas propter se expetemus. Quoniam enim natura suis omnibus expleri partibus vult, hunc statum corporis per se ipsum expetit , qui est maxime e nat rara equae tota perturbatur, si aut aegrum Corpus est, aut dolet, nut Caret viribus. XVIII. Videamus animi partes; quartam est ad SP ctus illustrior: quae quo sunt excelsiores, eo dant clariora indicia naturae. Tun tus est igitur innatus in nobis cognitionis amor et scientiae, ut nemo dubitare possit. quin ad eas res hominum natura nullo emolumento invitata rapiatur. Videmusne, ut pueri noverberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur 2 ut pulsi requirant 7 ut aliquid δscire se gaudeant 7 ut aliis narrare gestiant2 ut pompa, Iudis atque eiusmodi spectaculis teneantur, ob eamque rem vel samem et sitim perserant 2 Quid vero 7 qui ingenuis studiis, atque artibus delectantur. nonne videmus eos nec valitudinis, nec rei familiaris habere rationem 3 omniaque perpeti, ipsa cognitione et scientia captos 2 et cum maximis curis et laboribus Compensare eam, quam ex discendo capiant, volupta
tem ' Mihi quidem Homerus huiusmodi quiddam vidisse videtur in iis, quae de Sirenum cantibus sci
xerit. ε Neque enim vocum suavitale videntur, aut
404쪽
novitate quadam et varietate Cantundi revocare eos solitae, qui praetervehebantur, Sed quia multa suscire pro silebantur; ut homines ad earum saxa discendi cupiditate adhaerescerent. Ita enim invitant Vlixem : nam verit, ut quaedam Homeri , sic istulit
O destis Argolicum , quin puppim Iectis , Vlixe ,
Aiaribus ut nostros possis agnoscere eianitis ZNam nemo haec timqviam cst trans ecitis caesi titi cursu , in prius adstiteria Ooctim diacedine cultis ἔPost inriti cloido satiatus pectore mi sis , Doctior ad patrias lapsus peroenerit Orcis.
Graecia quam Troiae disitio numine Oexit ;Omniaque e latis rerum a uestigia terris.
Vidit Homerus , probavi subulam non posse , si Cantiunculis tantus vir irretitus teneretur. Scientiam Pollicentur: quam non erat in tria in supientiae cupido Patria esse cariorem. Atque o innia quidem scire, Cuiuscumque modi sint, cupere, Curiosorum: duci vero maiorum rerum contemplatione ad cupiditatem scientiae, summorum virorum est putandum.
XIX. Quem enim ardorem studii censetis suisse in Archimede . qui , dum in pulvere quaedam describit attentius, ' ne pali iam quidem captam esse senserit Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis 3 quo studio Aristophanem , putamus ne ta
tem in literis duxisse Τ Quid de Pythagora 3 quid de
i) Ol im edebatur canemus. Sed incilii Mas. ut Spiri Eel. eum ed. Nais. Ceat. al. hahent lenemus. qua Cieero reddidit Homeritum adulis. α Mala edd. nonnulli reqtim.
405쪽
Platone, aut de Democrito loquar, a quibus propter discondi cupiditatem videmus ultimas terras esse Pero gratas 2 Quae qui non vident, nihil umquam magna cognitione dignum amaverunt. Atque hoc loco, qui propter antini voluptates coli dicunt ea studia , quae dixi, non intelligunt , idcirco esse η propter socxpetenda, quod , nulla utilitate obiecta, delectentur animi, atque ipsa scientia, etiam si incommoda tura ' sit. gaudeant. Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere 3 Ipsi enim quaeramus a nOtiis , stellarum motus contemplationesque rerum Caelestium , eorumque omnium, quae naturae ob Scuritate occultantur, Cognitiones, quemadmodum nos
moveant; et quid his loria delectet, quam scdemus Prosequi ' usque ad extremum ; Praetermissa repetimus , inchoata Persequimur. Nec vero sum in s ius, esse utilitatem in his loPia, nori modo voluptatem.
Quid 2 quum fictus sabulas, e quibus utilitas nulla elici β potest, cum voluptate legimus 3 Quid 2 quum
volumus nomina si eorum , qui quid gesserint, nota vobiS esse, parentes, patriam, multa P elere a minime necessaria 2 Quid 3 quod homines infima sortuna, nulla spe rerum gerendarum, Opifices denique , de-
406쪽
lectantur historia; maximeque eos videre possum risDes gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absiani consecti senectute. Quocirca intelligi necesso est . in ipsis rebus, quae disciantur et Cognosciantur. invitamenta inesso, qui bras ad discendum cognoscendumque moveamur. Ac veteres quidem philosophi, in beatorum insulis, singunt, qualis natura sit vita Sapientium , quos clava omni liberatos, nulliam necessarium vitae Crallum, aut Piaratum requirentes,
nihil aliud esse acturos putant, nisi ut omne tempus
frimunt. Nos autem non solum beatae vitae istam esse Oblectationem videmus. sed etiam levamentum miseriarum. Ita quo multi quum in polos tale essent hostium, aut tyrannorum; multi in custodia, multi in exsilio , dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. Princeps huius civitatis Phalereus Demetrius quum patria pulsus esset iniuria . ad Ptolemn eum se regem Alexandria in contulit. Qui quum in hac ipsa philosophia , ad quam te hortamur. excellocet. Theophrastique esset auditor, multa praeclara in illo calamitoso otio scripsit, non ad usum utique in suum , quo erat orbatus; sed animi cultus ille erat ei quasi quidam humanitatis cibus. Equidem e Cn. Aufidio, praetorio. erudilo homine, oculis Cupio, saepe audiebam, quum se lucis magis . quam ut dilatis desiderio moveri diceret. Somnum deni liae nobis. Disi requietem corporibus, et medicinam quandam laboris asperret,
Contra naturam putaremus datum. Ausert enim sen-
3) Se aequiore alii ino serre, quod in variis vitae usibus visu a tiro de stitueretur . quam quod lueis Detii Istici istienate diale issimo spectaculo or har tur. ED. Pall.
407쪽
DE F Ni B. BONOR. ET MALO n. sus, actionemque tollit omnem. Itaque, si aut requie tem natura non quuereret, aut eam posset alia quadam ratione consequi, facile pateremur; qui etiamnunc agendi aliquid, discendique causa prope contra naturam vigilias suscipere soleamus. XX. Sunt autem etiam δ clariora, vel plane perspi cua, nec dubitanda indicia naturae, maxime scilicet in homine, sed in omni animali , ut appetat animus aliquid agere semper, neque ulla conditione quietem sempiternam possit pati. Facile est hoc cernere in primis puerorum aetatulis. Quamquam enim vereor, ne nimius in hoc genere videar; tamen omnes veteres philosophi, maxime nostri . ad incunabula acce-ι dunt, quod in pueritia sucillime se arbitrentur naturae voluntatem posse cognoscere. Videmus igitur, ut conquiescere ne insantes quidem possint. Quum vero paullum processerint. Iusionibus vel laboriosis dele- C tantur, ut ne verberibus quidem deterreri possint; eaque cupiditas agendi aliquid adolescit una cum aetatibus. Itaque, ne si iucundissimis quidem nos somniis usuros putemus , Endymionis somnum nobis velimus dari; idque si accidat, mortis instar pia lemus. Quin etiam inertissimos homines, nescio qua singulari nequitia praeditos, videmus tamen et Corpore et animo moveri semper. et, quum re nulla impediantur necessaria, aut alveolum Poscere , aut quaerere quem Pium itidum. Rut sermonem aliquem requirere; quumque non habeant ingenuas ex doctrina oblectationes . Ci culos aliquos et sessiuncti
Ias) consectari. Ne bestiae quidem, quas delectationis
408쪽
causa concludimus, quum copiosius alantur, quom si essent liberae, facile patiunt uo sese Contineri; inOtusque Solutos et vagos, a natura sibi tributos requirunt. Itaque, ut quisque optime natus institu. tusque est, esse omnino nolit in vita , si gerendis negotiis orbatus, possit paratissimis vesci voluptatibus. Nam aut privati in aliquid gerere malunt; aut , qui altiore antino sunt, Capessunt rem publicam honoribus imperiisque adipiscendis, aut totos se ad studia doctrinae conserunt. Qua invita, tantum abest, ut voluptates consectentur, etiam curas, sollicitudi
nes , vigilias perserunt; optimaque parte hominis. quae in nobis divina ducenda φst, ingenii et mentis
acie fruuntur, nec voluptatem requirentes , nee sugientes laborem. Nec vero intermittunt aut admi Pationem earum rerum, quae sunt ab antiquis repertae, aut investigationem D Ovarum; quo Studio sit um Saliari non possunt, omnium ceterarum rerum obliti,
nihil abiectum, nihil humile .cogitant; tantaque est vis talibus in studiis , ut eos etiam, qui sibi alios proposuerunt sines bonorum , quos utilitate , aut voluptate dirigunt; tamen in rebus quaerendis, R explicandisque naturis aetates conterere Videamus.
XXI. Ergo hoc quidem apparet . nos ad agendum
esse natos. Actionum autem genera Plura , ut obscurentur etiam minora maioribus. Maximae autem sunt,
primum, ut mihi quidem videtur, et his , quorum
et eod. Elieti,i Davi ius edidit. pro .
hante Et uestici. pro vulg. semicirculos. II..e ratione ciretili polissimum sunt hominum aliquo loco consisten lium, tit inter se eon ullulentur . elathene respondent sessititi l . Coe- genetius . etsi hini pratiotes suoriam eoitu. leeliouem se siti nevitae eonsi mant, veterem lamen semieiretii revoravit. i) Sine causa Ernestiua repo uilpossint. α Davisina probante Eetie lio. eoni. tamen in rertim quaerenaea Nelio, Gooronet. tamen in quaerendis remm erat anui.qua naturis.
409쪽
nunc in ratione versamur. considerati , cognitiove Terum Caelestium, et ea Pum, quas a natura occultatas et talentes, indagare ratio potest; deinde rerum Publicarum administi alio. aut administrandi scien-
reliquaeque virtutes et actiones Virtutibus Congruentes quae uno verbo complexi omnia , honesta dicimus : ad quorum et cognitionem et usum iam cor-
enim rerum principia parva sunt. Sed Fuis progressionibus usa augentur: nec sine causa. In primo enim tortu inest tene vitas , et mollities quaedam, ut ne Nes videre optimas, nec agere possint. Virtulis enim, beataeque vitae . quae duo maximo ex Pelenda sunt, serius lumen apparet; multo elia in serius, ut Plane, qualia sint . intelligantur. Praeclare enim Plato: Beatum. cui otium in senectute contigerit, ut sapientiam , Derasque Ῥinion assequi Possit. Quare , qu niam de primis naturae commodis satis dictum est, nunc de maioribus consequentibus irae Videamus.
Natura igitur corpus quidem hominis sic et genuit et formavit, ut alia in primo ortu Persiceret , alia
3) Sie hini nostri optimi. Vulgala.
qnae et prioris ioeo etiam refert. probandu h. l. minime est: valet nim v et ... et, moti modo. sed etiam: a qua vi priori m eo prata in varie teniniam saepe vidimu . G. Hane ieetionem. qnam a*n .e; i Nonius Mareellus h. υ erim Da viaio et L. Desilia pirae sero alleti l
xutii videre et intelligere. mollit eseo m qui propter imbeeilli tui. in uoti pos titii agere. qn d optimiim . it
410쪽
progrediente ne tute singeret ; neque sane multum adiumentis ex levitis et adventiliis uteretur. Animum autem reliquis rebus ita perfecit . ut corpus. Sensibus enim ornavit acl res percipiendus idoneis, ut nihiI, aut non multum adiumento ullo ad suum consorinutionem indigeret. Quod autem in homine Prues intilissi inum atque optimum est, id deseruit. Etsi dedit talem mente in , quae Omnem Virtutem accipere posset , ingenuitque siue doctrina notitias parvus verum maximarum, et quasi instituit docere, et induxit in Ea . quae inerant, tamquam elementa virtutis; sed vii tutum ipsam inchoavit: nihil umplius. Itaque nostrum est quod nostrum dico, artis est uid ea principia, quae accepimus, Consequentia exquirere, quoad sit id, quod volumus, essectum: quod qui dein Pluris sit haud paullo, inugisque ipsum propter se
Expetendum, quam aut sen Sus, aut Corpori S Eu, quae diximus: quibus tantum praestat mentis excellens persectio, ut vix cogitari possit, quid intersit. Itaque omnis honos, Omnis admiratio, omne studium, ad virtutem et ad eas actiones, quae virtuti sunt consentaneae, refertur; eaque Omnia, quae aut ita in animis sunt , aut ita geruntur, uno nomine honesta dicuntur. Quorum omnium quaeque sint
quaeque cuiusque vis et nutura Sit , mox videbimus. XXII. Iloc autem loco tantum expliCemus, haec . honesta quae dico. praeterquam quod nosmet ipsos