장음표시 사용
471쪽
irantur' Λbiit ad deos Hercules; nunquam abiisset, nisi , quum inter homines esset, eam sibi viam munivisset. Vetera iam ista, et religione Omnium Con-
XV- Quid in hac re publica tot tantosque viros ob rem publicam intersectos , cogitasse arbitramur 2 iisdemno ut sinibus nomen suum, quibus vita, terminaretuPΤ Nemo unquam sine magna spe immortulitatis se pro patria offerret ad mortem. Licuit Esso otioso Themistocli, licuit Epaminondae, licuit, ne et vetera et externa quaeram , mihi: sed n eio quomodo inhaeret in mentibus quasi saeculorum quoddam augurium suturorum: idque in maximis ingeniis altissimisque animis et exsistit maxime, et apparet sa-cillime. Quo quidem dempto, quis tam esset amens ,
qui semper in laboribus et periculis viveret 2 Loquor de principibus. Quid poetae 2 nonne post moΓ-tem nobilitari volunt 2 Vnde ergo illud:
Ada icite, o eloes , senis Enia imagini' formam. Hic oratrum Panxit maxima facta patrum.
Mercedem gloriae flagitat ab iis, quorum patres an secerat gloria, idemque,
Nemo me lacrumis decoret, nec funera feturiaeu. Cur t Oolito Pseu' per ora Minum.
Sed quid poetas 3 opifices post mortem nobilitari volunt. Quid enim Phidias sui similem speciem inclusit in clypeo Minervae, quum inscribere non li-
i) Ita eodd. et edd. eomplures ; et reatituit Wois. At alii Minate. quod tenuerout Davis. Ern.
472쪽
LIBER PRIMVS , CAP. 15 467ceret Quid nostri philosophi 2 nonne in his ipsis
libris, quos scribunt de Contemnenda gloria, sua Domina inscribunt 3 Quod si omnium consensus, naturae Vox est; omnesque, qui ubique Sunt, Consentiunt esse aliquid, quod ad eos pertineat, qui vita cesserunt: nobis quoque idem existimandum est. Et si, quorum aut ingenio, aut virtute animus excellit , eos arbitramur, quia natura optima sunt, cernere naturae vim maxime ; veri simile est, quuin optimus quisque maxime posteritati serviat, esse aliquid, cuius is post mortem sensum sit hubiturus. XVI. Sed ut deos esse natura opinamur, quales
que sint, ratione cognoscimus; sic Permanere animos arbitramur consensu nationum omnium : qua in sede maneant, qualesque sint. ratione discendum est.
Cuius ignoratio finxit in seros . easque formidines,
quas tu contemnere non sine causa videbare. In ter-
ιγ Moria erat. vi selores nomina sua statuis insculperent. Plinius M. IX. Prael. Pingendi fingendique eonditorea in dies absoluta operia.... pen denti et tilo inseripsissa, ut Apelleas ei hat aia Polyeletus. Da v. - Ba thiua eum quihusdam putat . nomen ante non liceret exei lisse. Idem quum pro sileatur se nescire. an vetitum luerit ne statuarii uolnen suum inscriberent statuis Acorum , quas snxerant, idque nullo modo comper
midines. quod opinor esse linelera observatum a nemine, haudquaquam timores sunt ae mettis ; sed eorum eausae. Formido veterum stipersit tione e seerata, quam Hyginus . in aditis Fabularum. natam ait ex Venera et Marte, singehalue oti specuum quoddam. etiiυs cisseium terrere mortales, unde etiam serrieulis diei bnitie. Idem ille scriptor. Fabiit. 143. de vacea, tu quam eo versa ici suetat: Iuno Formidinem ἐά iiit, euitis timora exviratri . ete
virgilius Aeneid. xii. 335. de Nattia comitatu: cireumque atrae Formidinis ora , Iraeque Insidiaeque. eis. Formidin a dixit Cieero ad emphasim, quemadmodum Litelliti, iri Fragmerito, quod servavit Loeianistius. Distit. Dis l. Iae Terrieti as . Lumius . Atini quas , Pompuιι elisaii uera Fiama . BuM B.
473쪽
ram enim cadentibus corporibus, hisque humo tectis, e quo dictum est humani, sub terra censebant reliquam vitam agi mortuorum. Quam eorum opinionem magni errores conSecuti sunt: quos auxerunt poetae. Frequens enim consessus theatri, in quo sunt mulierculae et pueri, movetur audiens tam grande
Carmen: Adsum, atque adorato Acherunte, m . Uta alta, atque ardua, Per veluncas saxis structas ameris , Pendentibus , Maxumis r ubi rigida constat crassa caligo inferum ἰtantumque valuit error, qui mihi quidem iam sublatus videtur, ut, Corpora cremata quum SCirent, tamen ea si ori apud in ros fingerent, quae Sine Corporibus nec fieri possent, nec intelligi. Animos enim per se ipsos viventes non poterant mente complecti: formam aliquam figuramque quaerebant. Inde Homeri tota νεκυία : inde ea , quae meus amicus Appius ναροριο υτεια iaciebat: inde in vicinia nostra Averni lacus νVnde animae excitantur obscura umbra , vertoque ostio 3 Atii Aoheriantis , falso sanguinc, 4 mortuorum imagines. 5
Has tamen imagines loqui volunt: quod fieri nec sine lingua, nec sine palato, nec sino saucium, luterum
e eos. Rog. et Valle. in quibos extia errae. vulgo a eris ostio. istis dedit o ortoque Datio.
a) Umbra opertae. ostio Davis.
474쪽
et pulmonum vi et sgura potest. Nihil enim animo videre poterant: ad oculos omnia reserebant. Magni
cogitationem a consuetudine abducere. Itaque credo
exstet proditum, Pherecydes Syrius, primum dixit, animos hominum esse sempiternos : antiquus Sane; fuit enim meo regnante gentili. β IIanc opinionem discipulus eius Puthagoras maxime confirmavit: qui quum Superbo regnante in Italiam venisset, tenuit magnam illam Graeciam quum honore disciplinae, situm etiam auctoritate : multaque saecula postea sic viguit Pythagoreorum nomen, ut nulli alii docti viderentu P.
XVII. Sed redeo ad antiquos. Ralionem illi sententiae suae non sere reddebant, nisi quid erat numeris aut descriptionibus 7 oxplicandum. Platonem serunt, ut Pythagoreos cognosceret, in Italiam venisse, et didicisse Pythagorea omnia, primumque de animorum aeternitate non solum sensisse idem, quod Puthagoram, sed rationem etiam attulisse. Quam, nisi quid dicis, praetermittamus, et hanc totam spem immortalitatis relinquamus. A. An tu,' quum me iu
) Beete sie Davia. Ern. Wol LVusao serus. Syri enim insulae m vis κου e,t Συμοι. 5 Sersio Tullio. - I. V. Clericuseontengit v. gentili non signis raCieeronem eadem gente ortum esseae Tullium regem . sed soluto idem gentis nomen habere; ad liabetque loeum Brist. cap. ε . in quo Cie. se negat ab hoe Tullio ortum esse. Conis rei tu hel Bri elotam Horae. hst e. Ix , i . ED. Pan. 6) Benileius eoni. tim more et aiseiplina. tum etiam aura. ο) Construetiona mathemattea. N. 83 Ain' m y Optime sie Woluissedidit. - vulgatam sequi malo. T.
475쪽
TVSCVL. DISPvTATIONvM summam exspectationem adduxeris, deseris 2 Errare mehercule malo cum Platone , quem tu quanti facias scio, et quem ex tuo ore admiror . quam cum istis vera sentire. M. Macte virtute. Ego enim ipse cum eodem ipso non invitus erraverim. Num igitur dubi-
hoc quidem minime; persuadent enim mathematici terram in medio mundo sitam ad universi caeli complexum quasi puncti instar obtinere, quod κέντρου ilIi vocant; eam porro naturam esse quatuor omniugignentium corporum, ut quasi partita habeant inter se et divisa momenta; η terrena et humida suopte nutu et suo pondere ad pares angulos in terram et in mare serantur; reliquae duae Partes, una ignea, altera animalis, ut illae supe Piores in medium locum mundi gravitate serantur et pondere, sic hae rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent, sive ipsa natura superiora appetente, Sive quod a gravioribus Ieviora natura repellantur. Quae quum Constent, perspicuum debet esse, animos, quum e Corpore
excesserint, sive illi sint animales, id est, spirabiles , sive ignei, in sublime ferri. Si vero aut numerus quidam sit animus, quod subtiliter magis, quam dilucido dicitur, aut quinta illa nominata magis , quam
intellecta) natura: multo etiam integriora ac Pu-xiora sunt, ut a terra longissime se esserant. ΙΙorum
13 Ego aens tin expeditiorem pro-eedere putaverim, si pro num legatur
non . et verba tan aiatia usque ad ma Laia
mali ei parenthesi itie ludantur. NLiii. a) Nomenta esse videntur leges moliae. Sensus itaque esaei: Horum e . aiaenioluin alia ciliis motus legi titis moventiar. alia deorsum, ut terra et aqua, alia sursum. ut iguis et aer. Ein. - Ad Pares angi Ios. Ad anguloa rectos. ad serpendietilum.
476쪽
igitur aliquid animus est, ne tam β Vegeta mens aut in corde, cerebrove, aut in Empedocleo sanguine demersa iaceat. XVIII. Dicaearchum vero cum Aristoxeno aequali et condiscipulo suo, doctos sane homines, omittamus: quorum alter ne condoluisse quidem unquam videtur , qui animum se habere nou sentiat; alter ita deIectatur suis cantibus,4 ut eos etiam ad haec transferre conetur. Harmoniam autem ex intervallis sonorum nosse Possumus, quorum Varia compositio etiam harmonias ossicit plures: membrorum vero Sstus, et figura corporis, Vacans animo, quam possit harmoniam evicere, non video. Sed hic quidem, quamvis eruditus sit, sicut est, haec magistro concedat Aristoteli : canere ipse doceat. Bene enim illo proverbio Graecorum Praecipitur,
Quam quisque norit artem, in hac re exerceat.
Illam vero sunditus eiiciamus individuorum corporum
laevium et Potundorum concursionem fortuitam :quam tamen Democritus Concalefactam et spirabilem
id est, animalemJ 3 esse voluit. Is autem auimus, qui, si est horum quatuor generum, ex quibus omnia
aequens ex iis quae antee asere. Atqui aliter rea habet . neque phrasis sententiam explicare nisi absurdam potest. Proinde opinor Cieeto Mem aeripsisse. Hortim igitur vili- qia d animus esto. ne . Ete. Explieaici quam selix animoriam sit tutura eo .ditio, si aut aere eoo stetit. aut igne, etc. hoe subiungit. Opiemus igitur horum aliquid animum esse, ne indigne eum corpora pereat: periret titilem, at vel cor esset. vel eere-hrum, vel sanguis. Butio.
censebat quia animum. in hane sententiam: Dieaearehua ita aeerrimodisseruit se animum uoti habere, ut ne eondoluisse quidem . quod eum nou haberet, videretur. T.
477쪽
TVSCVI.. DISPVTATIONUM constare dicuntur, ex instam mala anima constat, ut potissimum videri video Panaetio, superiora capessat necesse est. Nisiit enim habent haec duo genera proni ,' et supera semper petunt. Ita, sive dissipantur procul a terris id evenit: sive permanent, et Conservant habitum suum , hoc etiam magis necesse est serantur ad caelum, et ab his perrumpatur et divi. datur crassus hic et Concretus aer, qui est terrae proximus. Calidior est enim, vel potius ardentior animus, quam est hic aer , quem modo dixi Crassum atque concretum. Quod ex eo sciri Potest, quia corpora nostra terreno principiorum genere consecta, ardore animi conculescunt.
XIX. Accedit, ut eo facilius animus evadut ex hoc auro, quem saepe iam appello, eumque perrumpat, quod nihil est animo velocius: nulla est celeritas, quae possit cum animi celeritate contendere. Qui si permanet incorruptus, suique similis; necesse est ita seratur, ut penetret et dividat omne caelum hoc, in quo nubes , imbres, ventique coguntur: quod et humidum , et caliginosum est , propter exhalationes terrae. Quam regionem quum stiperavit animus, Naturamque sui similem contigit, et agnovit; iunctis
insistit, et sinem altius se esserendi sucit. Tum enim sui similem et levitatem, et calorem adeptu tanquam paribus examinatus ponderibus.) nullam in partem movetur; eaque ei demum naturalis est Sedes, quum ad sui simile penetravit, in quo nulla re egens a lo-
478쪽
LlBER PRIMVS , CAP. 19tur, et sustentabitur iisdem rebus, quibus astra sustentantur et aluntur. Quuinque corporis sa cibus innam mari soleamus ad omnes sere cupiditates, eoque mugis incendi, quod iis aemulemur, qui ea habeant, quae nos habere cupiamus ; profecto tunc
tutum et aemulationum eri inus expertes; quodque nunc iacimus, quum laxati Curis Sumus, ut Spectare aliquid velimus, et visere, id multo tum iaci mus liberius, totosque nos in contemplandis rebus Perspiciendisque ponemuS, Propterea quod et na-
cupiditas veri videndi; et orae ipsae locorum illo Tum, quo Pervenerimus , quo faciliorem nobis cognitione in Perum caelestium, eo maiorem cognoscendi cupiditatum dabunt. Haec enim pulchritudo etiam in terris patriam 4 illam et avitam ut ait Theophrastus philosophiam, cognitionis Cupiditate incensam, excitavit. Praecipue vero uentur ea, qui tum etiam, quum, has terras incolentes, circumfusi erant caligine, tamen acie mentis dispicere cupiebant. XX. Ei enim si nunc aliquid assequi si se putant qui ostium Ponti viderunt, et eas angustia S, Per quas Penetravit ea, quae est nominatu Argo, quia
23 Iia Wolf. Vulgo prostero beati
Marcellum, quem sequutitur P. Manut. Lain hin. alii. Sed putriam tenuerunt Davis. Ern. Wolf. 6 Benileius vel assectitos legendum, vel si asse i servetur, de itide viderint seribendum esse censuit.
479쪽
Amisi i ta ea, uelecti Miri . Vecti, petebant pellem inauratam arietis:
aut ii, qui Oceani freta illa viderunt,
quod tandem spectaculum lare putamus, quum to tam terram contueri licebit, eiusque tum situ in , formam, circumscrip bionem, tum et habitabiles regiones, et rursum omni Cultu, Pro Pter vim frigoris aut caloris, 'vacantes 7 Nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea , quae videmus . Deque enim est ullus sensus in Corpore: sed , ut non solum physici docent verum etiam medici, qui ista aperia et pii te tacta viderunt,4 viue quasi quaedam sunt ad oculos , ad aures , ad nares a sede unimi perforatue. Ita quo saepe aut cogitatione, aut aliis i a vi morbi impediti, apePiis atque integris et oculis et auribus, nec videmus, nec audimus: ut iacile in .elligi possit, animum et videre et audire , non eas partes , quae quasi senestrae sunt animi; quibus tamen sentire nihil queat mens, nisi id agat, et adsit. Quid, quod eadem mentores dissimillimas comprehendimus, ut colorem , Suporem, Calorem, odorem, Sonum 3 quae nunquum quinque nuntiis animus cognosceret, nisi ad eum omnia reser rentur, et is , omnium iudex solus esset. Atque ea Prosecto tum mullo puriora, et dilucidiora cernentur, quum . quo natura fert, libo animus pervenerit. Nam nunc quidem, quamquam
α) Veliae. tua alibi quoqua de N.
D. III. 1ia. laudat . 33 Qui auatomica eorpus humanum perscruiali auui. N.
480쪽
soramina illa, quae Palent ad antinum a Corpore, callidissimo avi ilicio natura subricata est, tamen te P renis Concretisque corporibus sunt intersepta quodammodo. Quum aute in nihil erit praeter animum,
nulla res obiecta impediet, quo minus percipiat, quale quidque Sit. XXI. Quamvis copiose haec diceremus, si res po
stularet . quam multa, quum Varia, quanta spectacula animus in locis caelestibus esset habiturus. Quae quidem cogitans, soleo saepe mirari nonnullorum insolentiam philosophorum , qui naturae co-
gi alias exsultantes agunt, eumque Venerantur, ut
deum : liberatos enim se peo euin dicunt gravissimis dominis, terrore) sempiterno, et diurno aC nocturno metu. Quo . terrore 3 quo metu 2 Quae est anus tam
delira, quae timeat ista, quae vos videlicet, si physica non didicissetis, timeretis,
i Quamois separari non debet a Praecedd. quati quidque aiι. Audit
o laetor aet eerte qua in milia , quam varia speetacula animiis esset bubitu.
rus . eopiose diei po4set; sed , quamvis eo piose Laeo diei possent, ea omittetida sunt, quum res et locus Noti postulent ii. Sie Dahis Laee sententia melius adiungi de heca prae-eede uti eapi ii videtur; ita ut seqq.a quuu quidem eosilans s , nota solia in ad haee mirabilia speeroeula . sed ad totam hane de animorum immortali-ttite disputationem referri debeatur.L.
ὼ r. lnvehitur in philosophos illos Epicureos puta , qui gloriantur ae
per studium naturae liberatos esse ab omni superstitione et praeceptis opi- Diovibus, de statu futuro, sequenilia pleiam sapere putant. Liberati quidem estis, inquit, a praeiudieiis et super iiiiove, de Reheronia. fluvivio Lethe, Ceibero . eie. es. Lucr. IlI, α,)r sed hie rion opus erat tanta philo,ophia, vel induetissimi haee salsa esse putant. Dbilosophia vestrapitis vobis oti ii quam profuit, e enim vos adduxit . ut omnem de imis mortali tale atiim; doctrinum ahi iee cetis, et quid est, quod in hoe glo- item itiit diga D. Ide in Neid. quam Diainlerp. quantumMia . quod nobis minua vertito videtur. ED. P.