장음표시 사용
491쪽
TVSCVL. DISPVI A Tl ONYMvim certe, sagacitatem, memoriam , motum. Celeritatem videt. Haec magnu . haec divina, haec sempiterna sunt. Qua facie quidem sit, aut ubi habitet, ne quaerendum quidem est. Vt, quum videmus speciem primum, candoremque caeli; deinde conversionis celeritatem tantam. quantum Cogitare non Possumus; ium vicissitudines dierum, atque noctium , Commutationesque temporum quadripartitus, ad ma iuri talem frugum, et ad tem Perationem Corporum aptas, eoru uaque Dinnium moderatorem et ducem solem, lunamque accretiove, et deminutione luminis, quasi sustorum notis signantem 4 dies; tum in eodem orbe in xii partes distributo, quinque stellas serri. eosdem Cursus Coustu utissime Servantes, disparibus inter so motibus, nocturnamque caeli formam undique sideribus Ornutum; tum globum terrue eminentem e mari , fixum in medio mundi universi loco, duabus oris disiantibus habitabilem, et cultum ; quarum ultera, quam nos incolimus,
Sub axe Posita ad stellas septem , unde horrifer Aqui tu' stridor gelidas molitur uises. 4nltera Australis, ignota nobis, quam vocant Graeci αυτ ρογα; ceteras partes incultas . quod aut Digore Tigeant, aut urantur calore : hic aulem, ubi habitamus, non intermittit suo tempore
492쪽
Vires Itieliscae pampinia pubescere , Rumi iaceartim tiberinio in rMeacere, Segetes largiri fruges , sorem omnia , Fotiles scalero, herbis prata conoestirier rium multitudinem pecudum, partim ad vescendum, parti in ad cultus agrorum, parti in ad vehendum. partim ait Corpora vestienda; hominemque ipsum quasi contemplatorem Caeli ac deorum, ipsorumque cultorem; atque hominis utilitati agros Omnes et ma-
quum cernimus, possvnuisne dubitare, quin his praesit aliquis vel essector, si huce nata sunt, ut Plutoni videtur; vel, si semper fuerunt. , ut Aristoteli placet, moderator tanti operis et muneris 3 sic mente uili Ominis, quamvis cum non videns, ut deum non vides; tamen ut deum agnoscis ex operibus eius , sic ex memoria rerum , et inventione , Et celeritate motus, omnique pulchritudine virtutis vim divinum mentis agnoscito.
XXIX. In quo igitur loco est 2 Credo equidem in Capite: Et, cur credam, asser re possum; sed alias :nunc tibi ubi i sit animus, certe quidem in te est. Quae est ei natura 3 Propria puto, et sua. Sed sacigneam. fac spirabilem ; nihil ad id , de quo agimus IlItid modo videto ut deum noris, etsi eius ignores si et Iocum, et iaciem, sic animum tibi tuum notum
i) Sie Nautil. Lum hin. Davis. alii. viatio oli in milescere. α) Cod. Elietis. et Catilabr. m.
edd. veil. olim omissum; et ni κallers in eius aute ignores eoruiudum suis reiecit.
493쪽
esse oportere, etiam si ignores et locum , et formam. In animi autem cognitione dubitare non possumus ,
nisi plane in physicis plumbei sumus, quin nihil sit animis admixtum, nihil concretum, nihil copulatum. nihil coagmentatum , nihil duplex. Quod quum ita
sit. certe neC secerni , nec dividi, nec discerpi, nec distrahi potest: nec interive igitur. Est enim interitus quasi discessus, et secretio ac diremtus earum partium , quae unte interitum iunctione aliqua tenebantu T.
XXX. ΙΙis, et talibus rationibus adductus So rates, nec patronum quaesivit ad iudicium capitis, nec iudieibus supplex suit; adhibuitque liberam contumaciam , a magnitudine animi ductam . non a superbia: et supremo vitae die de hoc ipso multa disseruit, et paucis anie diebus , quum sacile posset educi e custodia , noluit; et quurn paene in in anu iam mortiferum illud teneret POculum, locutus ita est, ut non ait
mortem trudi, verum in caeluin videretur ascendere. Ita enim censebat, itaque disseruit: Duas esse vias, duplicesque cursus animorum e corpore e XCedentium. Nam qui se humanis corporibus contaminavissent ,
et se totos libidinibus dedidissent, quibus caecati, vel domesticis vitiis atque flagitiis se inquinavissent vel re publica violanda si audes inexpiabiles concepissent, iis devium quoddam iter esse, seclusum a concilio deorum. Qui autem se integros castosque
494쪽
servavissent, quibusque fuisset minima cum corporibus contagio, seseque ab his semper sevocassent, essentque in corporibus humanis vitam imitati deorum; his ad illos, a quibus essent prosecti, reditum sacilem patere. Itaque commemorat,' ut Cygni, qui non
vinationem habere videantur, qua providentes quid in in orte boni sit, cum cantu et voluptate moriari tur ; sic omnibus bonis et do tis esse faciendum. Nee vero de hoc quisquam dubitare posset, nisi idem nobis accideret, diligenter de animo cogitantibus quod iis saepe usu venit, qui acriter oculis deficientem solem intuerentur, Ut adspectum omnino amitterent: sic mentis acies, se ipsa 4 intuens , nonnunqtiam hebescit; ob eamque Causam contemplandi diligentiam amittimus. Itaque dubitans, circumspectans, haesitans, multa adverSa reverens, tanqua Inrale in mari immenso nostra vehitur ratio. Sed haec Et vetera, et a Graecis. Cato autem sic abiit e vita, ut causam moriendi nactum se esse gauderet. Vetat
enim dominans ille in nobis deus, iniussu hinc nos suo demigrare. Quum vero causam iustam deus ipse dederit, ut tunc Socrati, nunc Catoni, saeps multis: nae ille, medius fidius, vir sapiens. laetus Ex his tenebris in lucem illam excesserit. Nec tamen illa vincla carceris rupe Pit: leges eni in velant; sed tan
i) Plat. Phaed. e. 35. - Paulloatile Schulet. et Nili I. Ira comm. pro Itaque comm. non admonito lectore.
u) Lambilius : qtii aeribus oetilis. vulgo qui quum a. o. 3) Sie eoo I. Lami,. Reg. et Eliens. vulgo olim se ipsam.
reMertens , tamquam in rate. in mare immensn nostra Mehitiar orat/O. Da vis. dederat: mialta a loersa reυerens tamquam ratia in mari immenson stra Mehι tir oratio. Et verbum
Meoerens est in Eliens. 3. et Med. Rutio vero iam Caineratio et Lamis bino plaeuerat.
495쪽
TVSCVI . Di SPvTATIONUM quam a magistratu, aut ab aliqua potestate legitima, sic a deo evocatus atque emissus, exierit. Tota enim philosophorum vita, ut ait idem, commentatio moriis est. Nam quid aliud agimus, quum a voluptate, id est a corpore , quum a re familiari, quae est ministra et famula corporis , quum a re publica, quum a negotio omni sevocamus animum 2 quid , inquam , tum agimus, nisi animum ad se ipsum advocamus,
secum eSSe cogimus, maximeque a corpore abduci. must Secernere autem a corpore animum , nec quid-
letitur, mihi crede, disiungamusque nos a corporibus id est, consuescamus mori. Hoc et, dum erimus interris, erit illi caelesti vitae simile ; et, quum illuc ex his vinculis emissi seremur, minus tardabitur cursus animorum. Nam qui in compedibus corporis semper suerunt, etiam qturin soluti sunt, tardius ingrediuntur, ut ii, qui serro vincti multos annos suerunt. Quo quum venerimus, tum denique vivemus. Nam haec quidem vita mors est; quam lamentari possem, si liberet. XXXI. A. Satis tu quidem in Consolatione es Iamentatus: quam quum lego. nihil malo, quam has
res relinquere ; his vero modo auditis, multo magis. M. Veniet tempus , et quidem celeriter , et sive retracta his, sive properabis : a volat enim aetas. Tan-lum auten abest, A ut malum mors sit, quod tibi duduin videbatur, ut verear, ne homini nihil sit,
i) lia D:i .is. et Mollitis edidit ei oti ieetura Bonileii. Vulgo nee qui utiam aliud est, quam emori discere. αὶ Sie eis. ven. I vit. Aliae retaris diabia iit Ira. Guel L Lli ite placuit Ophelisio et Duper Ile inrichio tibis
3ὶ Dauis. male hat paretis. 4) volgo addebatur at eo, quod deletidum esse vidit Et ostius.
496쪽
non malum aliud, certe nihil bonum aliud potius: νsiquidem vel dii ipsi, vel cum diis futuri sumus. A. Quid refert 2 adsunt enim, qui haec non probent. M. Ego autem nunquam ita te in hoc sermone di mittam , ulla uti ratione mors tibi videri malum possit. A. Qui potest, quum ista cognoverim I M. Qui
possit, rogas 2 catervae veniunt contra dicentium, non solum Epicureorum, quos quidem non respicio sed nescio quo modo doctissimus qui que:4 acerrime autem deliciae meae , Dicaearchus, contra hanc immo Dialitatem disseruit. Is enim tres libros scripsit qui Lesbiaci vocantur, quod Mitylenis sermo habetur ; in quibus xult enicere , animos esse mortales. Stoici autem usuram nobis largiuntur,4 tanquam Cor-
, Sle Molsus, optime. Vulgona homani nihil sit, non malum aditideerta, sed ni ι hontim aliud . politis. M Nihi hare ita lege uda vide . ne : Ae sunt enim qui haec non pro-
bona. Α. Quid refert' M. Ego autemete. Wolfius dediti A. Quid refre pN. Adaiam enim, qui haec non pro-δent. Ego antem. ete. - Sie videntur
ista distinguen au. Ouid refert. inquit Atiditor, ista tirgeri y Betit t. inquit
Naretis . adsunt enim . qui Mee non prolent: video quosdam ahnutantes, quibus servite debeo. Et eo lur aseeum iamisares suisse assima. ita Pra east. 4. quos tion pulo id commisisse, ut Cieeronem solum eum solo Anditore relinquerent. eum have declamationem at scholam haberet. Sehola sane et declamatio Nutiquam sine frequentia. Tum illud ad tina poleat id ipsus, dicere . quod Qxplieatur mox susitis: Cale ae Memtine eontra diviniι- . ele. Aso'.
Quos equidem non despicio) Dictum eiviliter. atque dissimulatione Aeade mira. Allier in dialogia loquitur, ubi personam inducit allevitis Sio iei. Sensum hune videor Venititit catervae eonira dispulantium, qui te ab his re oeent, quae persuadere sum conatus. Nihil quidem est ma-guo pere . quod tibi ab Epienteis meia tuam : non quod illos despiciam; sed quod eos videam a doctissimo quoque despici. Equidem non satis
intelligo, cur ita eontemnantur: si deontemnuntur lamen. At Dieaearehus, homo miti ime despiciendus. ipse quoque acerrime , ete. ID. D Vulgo non solum Di reorum, quos e iuem non devicio. seu ne seιo quo modo Metissimus quisque eontemnit. Sed eontemnit ahertit in eod. Mamilii: idque Wolsus exponis
xit, et pro despieio dedit remitas. Sine dubio melius vulgato. ) Cone edo tit, nos diis sed nulla
praestituta die . vita noAira usuros. tamquam re aliqua. quae nobis lati-
497쪽
nteibus: diu mansuros aiunt animos, Semper, negant. Nuin vis igitur uti dire . cur, etiamsi ita sit, mors tamen non sit in mulis 3 A. Vt videtur; sed me ne
mo de immortalitate depellet. M. Laudo id quidem :
otsi nihil nimis oportet considere. Movemur enim saepe aliquo acute concluso; labamus, mulamusque senientiam clarioribus etiam in rebus. In his est enimi, liqua obscuritas. Id igitur si acciderit, simus armati.
A. Sane quidem; sed, ne accidat, Providebo. XXXII. M. Num quid igitur est causae, quin amicos nostros Stoicos dimittamus; cos dico, qui
niunt animos manere, e COPPOre quum EXCesserint,
sed non semper 2 A. Istos vero: qui, quod tota in hac causa difficillimum est, suscipiant, Posse animi mina neve corpore vacantem; illud autem , quod non modo facile ad credendum est, Sed eo co ncesso, quod volunt, Consequens. id Certe non dant, ut . quum diu permanserit, ne intereat. M. Bene reprehendis: et se isto modo res habet. Credamus igitur Panaetio, a Platone suo dissentienti quem enim omnibus locis divinum, quem sapientissimum , quem Sara Clissimum , quem Homerum Philosophorum appellat, huius hanc unam sententiam de immortalitate animorum non probat. Vult enim, quod nemo negat , quidquid natum sit, interire: nasci autem a Diuios ,
quod declaret eorum similitudo, qui procreantur;
tum sit commodo la , Deque Propria. NE D. In his est enim aliqua osseuritas Senietilia Aeadi tui eotum est, in relius omnibus, Elii tu elarioribus, esse cibaeuritatem aliquam. In hae aenis etitia fundatur epoehe , et resentio
eontra dieentes, ni moveamve aliqu amite eone in G, ut in hemtis, sinatis armalit nillil itaque nimia confidamus; sed arma etiam paremus. ID.
hent ii qui proereatitur, enm iis . quibus proereati sunt. Agitur utilem de ,imili inditie ingenii et itidolis, quae, si re ipsa exsistit, argumentum
498쪽
quae etiam in ingeniis, non solum in corporibus a P pareat. Alteram autem assert rationem : nihil esse , quod doleat, quin id aegrum esse quoque possit; quod autem in morbum cadat, id etiam intoriturum: dolere autem animos; ergo etiam interire. XXXIII. Haec refelli possunt. Sunt enim ignorantis, quum de aeternitate animorum dicatur, de mente dici, quac omni turbido motu semper vacet. non
de partibus iis, in quibus aegritudines, irae, libidi-
n CSque Versentur: quas is, contra quem haec dicuntur, Semotas a mente, et disclusas putat. Iam similitudo ingenii magis apparet in bestiis , quarum animi Sunt rationis expertes. Hominum autem similitudo in Corporum figura magis exstat: et ipsi animi, magni refert, quali in corpora locuti sint. Multa enim e Coi - Ρore exsistunt, quae acuant mentem, multa; quiae obtundant. Aristoteles quidem ait, omnes ingeniosos melancholicos esse: ut Ego me tardiorem esse non moleste seram. Enumerat multos; idque quasi constet. Tationem, cito ita fiat, assert. Quod si tanta vis est ad habitum mentis in iis , quae gignuntur in corpore ea Sunt autem, quaec inque sunt, quae similitudinem faciunt ; nihil necessitatis assert, Cur NnSCantur animi, similitudo. Omitto dissimilitudines. 4 Vel. Iem adesse posset Panaetius. Vixit cum Africano.Quaererem ex eo, Cuius Suoru in similis suisset ΛDidat. animum filii ex animo patris ortum es e; a qui ai naseilur antinus interire de hel. ED. P. Seniolas a mente et dise as nutu 3Plato vidolieet in eapite roliotiem ponit; iram uero in peetore locat, eusiclitatem aut, ter praecordia. DAm
i) vulgo abest ingenii, quod h. l.
499쪽
TVSco . DIAPUTATIONVM cani fratris nepos, facie vel patris, vita, omnium perditorum ita similis, ut esset iacile deterrimus. Cuius etiam similis, P. Crassi, et sapientis, et eloquentis, et primi hominis nepos, multorumque aliorum virorum clarorum , quos nihil attinet nominare. De potes et filii. Sed quid agimus ' obliti ne stimus, hoc nunc nobis esse propositum, quum satis de aeternitate dixissemus, ne si interirent quidem animi, quidquam mali esse in morte 8 A. Ego vero memineram: sed te de aeternitate dicentem abeo raro a proposito facile patiebar. XXXIV. M. Video te alte spectare, et vel ict in Caelum migrare. A. Spero sore. ut contingat id nobis. Sed sac, ut isti volunt, animos non remane e
tioris vitae. M. Mali vero quid niseri ista sententia 2 Fac enim sic animum interire. ut corpus: num igitur aliquis dolor, aut omnino post mortem sensus in Corpore est 3 Nemo id quidem dicit; etsi Democritum insimulat Epicurus; Dei nocritici negant. λε in animo quidem igitur sensus remanet. Ipse enim nusquam est. Ubi igitur malum est, quoniam nihil tertium est 3 An, quoniam ipse animi discessus a corpore non sit sine dolore 7 Vt credam η ita esse, quam est id exiguum l At salsum . esse arbitror; et fit plerum
que sine Sensu ; nonnunquam etiam cum voluptate :
totumque hoc leve est, qualecumque est; fit enim ad punctum temporis. A. Illud angit, vel potius ex. cruciat, discessus ab omnibus iis . quae sunt bona invita. M. Vide, ne a malis dici verius possit. Quid ego
500쪽
Sed quia necesse est, quum id agam, ne POSt mor
tem miseros nos putemus fore, etiam vitam essicere
deplorando miseriorem 2 Fecimus hoc in eo libro . in quo nosmet ipsos, ' quantum potuimus, consolati sumus. A malis igitur mors abducit, non a bonis, verum si quaerimus. Hoc quidem a Cyrenaico Hegesia sic copiose disputatur, ut is a rege Ptolemaeo prohi-hi ius esse dicatur illa in scholis dicere , quod multi, iis auditis, mortem sibi ipsi consciscerent. Callimachi quidem epigramma in Ambraciotam Cleombro tum est: quem ait, quum nihil ei accidisset adversi e muro se in mare abiecisse, lecto Platonis libro . Eius autem, quem dixi, Hegesiae liber eSt, Anis 'g'. quod a vita quidam per inediam discedens, revocatur ab amicis: quibus respondens, vitae humanae enumerat incommoda. Possem idem sacere;
et si minus, quam ille . qui omnino vivere expedire nemini putat. Mitto alios. Etiamne nobis expedit 7 4
i Si humanae eo dilicinis ineom. moda depleta videre eupias , adi Plitii tim II. N. Ith. vll, Pr oem. et Resellinis Axioelium, capp. 7 seqq, une speetant , quae dieit Attahantisti pud Herodotum, lib. VI u. cap.
6; Origenes in Cela. lib. II, pag.
rantis .imias . ut imperite eensuit Aldus nepos. DAura.
vi .ete iis expediat, neene, quaeris modo , an mihi t Nam si prius quam res meae staciae cecidissent. Ohii, se in . mors. malis non a houia me abstraxisset. NE D.