장음표시 사용
481쪽
Achertista tesmplia, tilla Orci , obnubila tenebris Deia' a
Non pudet philosophum in eo gloriari, quod haec
non timeat, et quod salsa esse cognoverit 2 ex quo intelligi potest, quam acuti natura sint, qui haec 3 sine doctrina credituri fuerint. Praeclarum autem noscio quid adepti sunt, quod didicerunt, se, qrium tempus mortis venisset, totos esse perituros. Quod
ut ita sit nihil enim pugno , quid habet ista res
aut laetabile, aut gloriosum 7 Nec tamen mihi sane quidquam occurrit, cur non Pythagorae sit et Platonis vera Sententia. Vt enim rutionem Plato nullam
uiserret vide , quid homini tribuam , ipsa auctori
tate me franget ei. , Tot autem rationes attulit, ut velle ceteris , sibi certe persuasisse videatur. XXII. Sod plurimi contra nituntur, animoSque quusi capite damnatos, morio multunt: si neque aliud est quid suum, cur incredibilis his animorum videa- tu P nuternitas , nisi quod nequeunt, qualis nnimus sit vacans corpore, intelligere, et cogitatione comprehendere. Quasi vero intelligant, qualis sit in ipso corpore, quae conformatio, quae magnitudo, qui locus: ut, si iam possent in homine vivo. cei nideretis ea, quaa vel indoetissimo quis irae, fientitis communis ope, tam quam salsu rei ieil. dixi D. 3) Da vis. e eod. Beg. recepit. quoniam haec. Me eonviseeret . a mea sentenatia aliduceret, et tu suam adduceret. EaΝ.- ρὰ Deue eeteris , ut Persuadere vrlle.... videretur. N. 53 Eos Hortales esse volunt. N.
a Coua ironia. Ergone , dieit Ci-
ee io, opus erat philosophia , ne ere-
482쪽
LIBER I RlNVS , CAl . 22 si Omnia, quae nunc tecta sunt. casurusne in conspectum videatur animus; an lania sit eius tenuitas, ut
sugiat aciem. Haec reputent isti , qui negant, animum sine corpore se intelligere posse; videbunt, quem in ipso corpore intelligant. Milii quidem naturam animi intuenti multo dissi illoc occurrit co 3itatio, multoque obscurior, qualis animus in corpore sit, tanquam alienae domi, quam qualis, quuin exierit, et in liberum caelum, quasi domum suam Venerit. Nisi enim , quod nunquam vidimus, id quale sit, intelligere non possumus, Certe et deum ipsum, et divinum animum, corpore liberatum , cogitatione complecti possumus. Dicaearchus quidem et Aristoxenus , quia dissicilis erat animi, quid . aut qualis esset, intelligentia , nullum omnino animum esse dixerunt. Est illud quidem vel maximum, animo ipso animum videre: et Dimirum hanc habet vim prue-ceptum Apollinis , quo monet, ut Se quisque nOScat. Non enim, credo, id praecipit, ut membra nostra
aut Staturam si guramve noscamus; neque nos CDP
Pora Sumus; ne qui ego. tibi haec dicens. corpori tuo dico. Quum igi cur nosce te dicit, hoc dicit. nosce animum tuum. Nam corpus quidem, quasi Vas est, aut aliquod animi receptaculum. Ab ani
mo tuo quidquid stgituo, id agitu P a te. Ι tunc igi
tur nOSse, nisi divinum esset, non esset hoc acrio
i) Ver ssime Davi sitis titieior iste eodd. Reg. Med. Eliens. r. 3. aliorumque sic edidii, partieula negante exturhala, quum vulgo sensu Prorsus inepto legeretur eomplecti non Pos-stiuitis. Nisi Aim ete. Nisi sotio dicat quis, nos, quae in aeristi noui ucurrunt, etiam cogitatione coni- plecti non posse. Iam vero denis. qui, lihelai υκ eorpore. Diam' intrastili seu stis cadit, cogitatione complecti so sumus. quod secus soret. si prius seusibus opti esset ad rem aliquam eo; ittitidam. N.
483쪽
ris cuiusdam animi praeceptum, sic, ut tributum deo sit. XXIII. Sed si, qualis sit animus. ipse animus nesciat; dic, quaeso, ne esse quidem se sciet 2 ne moveri quidem se 2 ex quo illa ratio nata est Platonis e quae a Socrate est in Phaedro explicata. a me autem PD sita est in sexto libro de Re publica. e Quod sorii per movetiar, aeternum est. Quod autem moliam assert alicui, quodque ipsum agitatur aliunde, quando
est. Solum igitur quod se ipsum movet, quia nunquam deseritur a se, nunquam ne moveri quidem desinit; quin etiam ceteris, quae moventur, hic fons. hoc principium est movendi. Principii autem nul Iaest origo. Nam e principio oriuntur omnia: ipsum nutem nulla ex re alia nasci potest. Nec enim esset principium, quod gigneretur aliunde. Quod si nunquam oritur , ne occidit quidem unquam. Nam principium exstinctum nec ipsum ab alio renas et ar, nec a se aliud creabit , siquidem necesse est a principio oriri omnia. Ita sit , ut motus principium ex eo sit, quod ipsum a se movetur. Id autem neC nasci potest, nec mori: vel concidat omne caelum, omnisque terra, consistat necesse est. nec vim ullam nanciscatur, qua a primo im Pulsa moveatur. Quum pateat igitur, aeternum id
lmum cognor re. Ineptum glossema iam a P. Manutio et Lam hino dam- Natum . . Daν. et Ern. tineis inelusum, reete eleeit Wias sa) Plato aeternitatem animi de monstrat inde. quod animus ea istat et moveatur. N ID.
484쪽
esse, quod se ipsum moveat; quis est, qui hanc naturam animis esse tribulam neget Inanimum est enim omne, quod pulsu agitatur externo. Quod autem est animal, id motu cietur interiore et suo. Nam haec est pPopria natura animi atque vis. Quae
si est una ex omnibus, quae se ipsa Semper m Veat; neque nata Certe est, et aeterna est. D Licet
concurrant plebeii omnes philosophi sic enim ii.
qui a Platone. et Socrate , et ab ea familia dissident, appellandi videntur , non modo nihil unquam tam eleganter explicabunt, sed ne hoc quidem ipsum, quam subtiliter conclusum sit. intelligent. Sentit igitur animus se moveri: quod quum sentit, illud
una Sentit, se Vi sua, non aliena moveri; nec a C
eidere posse. ut ipse rinquam a Se deseratur. Ex quo esticitur aeternitas: nisi quid habes ad haec. iis. Ego vero facile sum passus, ne in mentem quidem mihi aliquid contra venire; ita isti faveo sententiae. XXIV. M. Quid illa tandem 2 num leviora Censes 7 quae declarant inesse in animis hominum divina quaedam : quae si cernerem , quemadmodum nasci possent, etiam, quemadmodum interirent. viderem. Num sanguinem . bilem , pituitam , OSSa ,
ne PVOS , Venas . Omnem denique membrorum, et
lolius corporis figuram videor posse dicere , unde Concreta, et sitio modo sa Cta sint. Animiam ipsum si nihil esset in eo, nisi id, ut per eum viverP- mus , tam nat rara putarem hominis vitam sustentari. quam vitis, quam ni boris : haec enim etiam dicimus vivere. Item si nihil haberet animus hominis, Nisi ut appeteret, aut sugeret, id quoque esset
485쪽
TVSCVL. DISPUTATI ΝVM ei commune cum bestiis. Habet primum memoriam . et ea in infinitam, rerum innumerabilium. Quam quidem Plato recordationem esse vult superioris vi
tae. Nam in illo libro, qui inscribitur Menon , Pusionem quendam Socrates interrogat quaedam geometrica de dimensione quadrati. Ad ea sic ille
respondet, ut puere et tamen ita iaciles interrogationes sunt, ut gradatim responden S Eodem Perve
niat, quo si geometrica didicisset. Ex quo estici vult Socrates, ut discere, nihil aliud sit, nisi re
cordari. Quem locum multo etiam accuratius explieat in bo sermone, quem habuit eo ipso die , quo excessit e vita: docet enim, quemvis, qui Omnium rerum rudis esse videatur, bene interroganti respondentem, declarare, se non tum illa discere, sed reminiscendo recognoscere: nec vero fieri ullo modo posse, ut a pueris tot rerum atque tantarum insitas et quasi consignatas in animis notiones , quas ενυριας vocant, haberemus, nisi animus, antequam in corpus intravisset, in rerum C nitione viguisset. Quumque nihil esset, ut omnibus locis a Platono disseritur nihil enim illa putat esse, quod oriatur et intereat, idque solum esse, quod semper tale sit, quale ἰδέαν appellat ille, nos meciem non
potuit animus haec in Corpore inclusus agnoscere: cognita attulit. Ex quo tam multarum rerum Cognire, lituit Wolsus. At Eenestius uulgatum tenuit rejugeret. i Sie Lbiubiti. idemque Davis. e eod. Eliens. Vtilpo quissi. Cumque nihil e et . ele. Hoe loeoo,ie debet ititelligi Oon sensu populati . sed Platonico et sublimi; ntit, si quis mavult. metaphysico: nimirum quo sensu aiebat Plato, id uti uni poAse diei esse . quod semper est: quod autem orti ut et interit. id vere et proprie non esse. Quod Cieero statim prauit. Non ergo de corpore. mulio mitius de unimo dicitur, qisod nihil esset: sed de re qtiavis sita.
486쪽
tionis admiratio tollitur. Neque ea plane videt animus, quum repente in tam in Solitum tamque Per-i turbatum domicilium immigravit , sed quum Socollegit atque recreavit, tum agnoscit illa reminiscendo. Ita nihil aliud est discere , nisi recordari. Ego autem maiore etiam quod a in modo memoriam admiror. Quid est enim illud , quo meminimus 3 aut
Theodectes, , quanta is, qui a Pyrrho legatus ad se
natiam est missu S , Cineas, quanta nuper Charmadas, quonia, qui inodosuit, Scepsius Metrodorus, quanta noster Hortensius: de communi hominum memoria loquor, et eorum maxime, qui in aliquo maiore studio et arte versantur; quorum qUanta mens Sit , difficile est existimare ; ita multa meminerunt.
XXV. Quo Psum igitur haec spectat oratio 7 quaesit illa vis, et undo . sic intelligendum V puto. Non
est Certe nec Cordis, nec sanguinis, nec Cerebri, ne C atomorum. Anima sit, ignisne , nescio: si nec,
Vulgo quum tram repente in imolitum. α) vulgo olim aut tinde Maliarum. Primis a vidit Lambititis legenda nessa aut unde natum: idque Davisios firmavit auciori lato eodd. Reg. Med. Boll. Eliens. tertii. Wolfitia tamen voe. notam uneis inelusit. 3 Is artem memoriae primus ostendisse dieitur. DAv. 4 Lamhino plaeehat Th/m striel a idque ex uno MAto attulit Fr. Fabii. eius. Verum lamen est Theodectes. Noster Hortensius Ilia ius exeolis leniem memoriam depraedieat Cieero in Betito eap. 88. Senera multou. Prooem. nortensius a Sisamna pro-Motalus, in auctione peraedit diem
toltim . et Omnes res, et pretia. et emptores Ordine sura recensti/e, oris
gentariis reeognoscentibus , ita tit innti iti 1a DPotur. Adi aia Latinum mentum Pan. Xll. eap. 38. ae Quintilianti a Inst. Oeat. lib. X. eap. s. et lib. XI. est'. a. DAv. b) Bene aie Wolfius. Dauis. dedite Uss. et tinue sit . intelligendum. Vulgo et tinde , intelligendiam. Bathiis, x;e legi et di,tinavi utilit 3 Quorsum ... oratio ' quae sit illa οἱ et utide sit. - intelligeudum puto
6 vvlgo erat: nnima ait animus ignis- nescio. Benlleius malebat : an
487쪽
me pudet , ut istos. Ateri nescire . quod nesciam. Illud , si ulla alia de re obscura nilimnare POSSem. sive anima , sive ignis sit animus, eum iurarem esse divinum. Quid enim 3 obsecro te, terrane tibi, aut hoc nebuloso et Caliginoso caelo nut sala. aut Crata creta videtur tanta vis memoria 3 Si. quid sit hoc . non vides; at . quale sit, vides. Si ne id qui dein ;Pt, quantum sit. Profecto vides. Quid igitur 3 utrum capacitatem ntiquam in animo putum HS USse . quo. anquam iri aliquod vas . ea qua o meminimus. infundantur 7 Absurdum id qui dona. Qui enim tandus. nut quae talis animi figura intelligi potest 3 nut quae tanta omnino capacitas 2 An imprimi . quasi ceram ,nnimum putamus. et memoriam esse signatarum rerum in mente vestigia 3 quae possunt verborum, quae rerum ipsarum esse vestigia 2 quae porro tam immensa magnitudo. quae illa tam multa possit enfingere 7 Quid 3 illa vis. quae tandem est. 'INactinvestigat occulta, quae inventio atque excogitatio dicitur 3 ex hacne tibi terrena, mortalique natiarn et caduca, concreta pa videtur 7 Quid 2 qui primus, quod summae sapientiae Pythagorae visum si, omnibus rebus imposuit nomina Τ aut qui dissi-pulos homines Congregavit, et nil societatem vitae Convocavit 7 aut qui sonos vocis . qui infiniti videbantur, Paucis literarum notis terminavit 7 nrit qui errantium stellarum cursus, progressiones, a institiones notavit 7 omnes magni : etiam superiores. qui
488쪽
LIBER PRIMUS, CAP. 483 fruges, qui vestitum . qui tecta. qui cultum vitae . qui praesidia contra seras invenerunt: a quibus
mansuefacti et ex ulti, a necessariis artificiis ad eleganti Ora defluximus. Nam et auribus oblectatio magna parta est . invenia et temperata varietate, et natura sonorum; et asti a Suspeximus, tum eo. quae sunt infixa certis locis . tum illa non re, sed vocabulo
qui primus vidit . is docuit . similem n nimiam suum eius esse . qui ea fabricatus esset in caelo. Nam qUrim Archimedes lunae, solis, quinque errantium motras
in sphaeram illigavit, est ecit idem quod ille, qui
in Timaeo mundum ne disicavit, Platonis deus, Ut tarditate et celeritate dissimillimos motus una rΡ- geret conversio. Quod si in hoc mundo fovi si nodeo non potest. De in sphnctra quidem eosdem motus Archimedes sino divino ingenio potuisset imitari. XXVI. Mihi ve eo ne haec quidem notiora et illustriora carere vi divina videntur. ut ego aut . poetam grave plenumque carmen sine caelesti aliquo mentis instinctu putem standere . niat eloquentiam sitie quada in vi maiore fluere . abundantem sonanti-bris verbis uberibusque sententiis. Philosophia vero. Omnium mater artium . quid est aliud, nisi, ut Plato ait, donum, ut ego, inventum deorum 8 IIaec nos primum nil illorum cultum . deinde ad ius hominum. quod situm est in generis humani societate, tum ad modestiam magnitudinemque animi erudivit; eadem -
i) Platonieorum fuit sententia, Atellas erratiens non vago motu , Ardeoelis leaibus agitari; qtiod ei iam recenti Otthns videt ne astronomis. qtii diversa illa ναευὀμIυα vario planetarum et telioris intor se ait ui ad 4 eribunt. Viae sis C eoronem Nat. Deop. Ith. II. eap. M. DAv. u) Vulgatum animo a ' volso mi eis iueluxti m. Equidem stili litot pri
489쪽
TVSCVl.. DISPvTATIONvMque ab animo, tamquam ab oculis, caliginem dispulit . ut omnia supera , in sera . prima , ultima , media idecemus. Prorsus haec divina mihi videtur vis, quae tot res efficiat et tantas. Quid est enim memoria Perum et verborum 2 quid porro inventio 2 Pro
secto id, quo nec in deo quidquam maius intelligi
potest. Non enim ambrosia deos , aut nectare , aut Iuventate pocula ministrante, laetari arbitror; ne Homerum nudio . qui Ganymedem a diis raptum ait Propter formam . ut Iovi bibere ministraret. Non iusta causa , cur Laomedonti tanta fieret iniuria. Fingebat haec Homerus, et humana ad deos transferebat; divina mallem ad nos. Quae autem divitia 2 vigere . Supere , invenire, meminisse. Ergo animus , ut
est; et quidem si deus, aut anima, aut ignis est, idem est animus hominis. Num ut illa natu Pa caelestis et terra vacat . et humore; si C utriusque harum Te rum humanias animus est expers. Sin autem est quinta quaedam natura ab Aristotele inducta primum; 4
haec et deorum est. et animorum. Hanc nos Senten
tiam secuti, his ipsis vel bis in Consolatione haec expressimus: εXXVII . re Animorum nulla in terris origo inveniri potest ; nihil est enim in animis mixtum atque concrctum, aut quod ex terra natum atque sic tum esse
490쪽
videatur; nihil ne aut humidum quidem, aut fla-hile, aut igneum. His enim in naturis nihil inest, quod vim memoriae, mentis, cogitationis habeat, quod et praeterita teneat, et futura provideat, et complecti possit praesentia: quae sola divina sutit. Nec enim invenietur unquam , unde ad hominem venire possint, nisi a deo. Singularis est igitur quaedam natura, atque vis animi, se itincta ab his usi latis notisque naturis. Ita quidquid est illud, quod
ste et divinum est, ob eamque rem aeternum Sit necesse est. Nec veco deus ipse , qui intelligitur a nobis, alio modo intelligi potest, nisi mens soluta quaedam et libera, segregata ab Omni concretione mortali, Omniaque Sentiens et movens , 4 ipsaque praedita
motu sempiterno. D HOC e genere, atque eadem e natura est hurnati a menS.
XVII. Vbi igitur, aut qualis est ista mens 7 Vbi tua, aut qualis 3 potus ne dicere 2 an , si omnia ad intelligendum non habeo, 3 quae habere vellem , ne iis quidem, quae habeo, mihi per te Dii licebit 2
Non valet tantum animus, ut sese ipse si videat. At , ut Oculus, sic animus se non videns, alia cernit. Non videt autem, quod minimum est, sormam suam;
quamquam fortasse si id quoque; sed relinquamus :
semiens et mooens assert Lactant. Iti,iit. I. 5 apud quem pro omnioque legit ne omnia. Sensus: Quamvis non omnia, quae acire velim de animo sumntio. sciam, ita, quae eognita liubeo con tentus stin atque uiae. NEi D.